– Wolny rynek to nie wolna amerykanka. Chcemy równości uczestników tego rynku, zarówno wielkich sieci, jak i drobnych przedsiębiorców, którzy decydują się na zawarcie umowy franczyzy. Właśnie w imię równości i sprawiedliwości został przygotowany projekt ustawy, skoro próby samoregulacji branży się nie powiodły – powiedział wiceminister sprawiedliwości Marcin Warchoł podczas konferencji prasowej w Ministerstwie Sprawiedliwości. 

– Franczyza to nie pańszczyzna. Wolny rynek jest naprawdę wolny, gdy jego uczestnicy mogą być uczciwi wobec siebie. To warunek zdrowej konkurencji – powiedział Marcin Sławecki, przewodniczący powołanego przez Ministra Sprawiedliwości zespołu ds. franczyzy, który przygotował założenia projektu ustawy o franczyzie. 

Prezentując główne założenia projektu, Marcin Sławecki podkreślił, że to projekt probiznesowy, który wyznacza ramy odpowiedzialności obu jego stron. Franczyzodawcy mogą dać swoje know-how, wiedzę, doświadczenie, a franczyzobiorcy mogą spełniać marzenia o prowadzeniu własnego biznesu.

– Do Ministerstwa Sprawiedliwości zgłaszali się ze skargami i przedstawiciele franczyzobiorców, i franczyzodawców, dlatego – konsultując przepisy z biznesem – chcemy wprowadzić niezbędne zasady funkcjonowania franczyzy. To bardzo ważne, bo franczyzę wybiera wiele tysięcy kontrahentów w Polsce, a biznes okazał się odporny na trudne czasy, m.in. podczas pandemii – stwierdził przewodniczący zespołu.

Najważniejsze rozwiązania korzystne dla franczyzobiorców i franczyzodawców, które znalazły się w projekcie zostały omówione w czasie konferencji.

Definicja franczyzy 

Projekt ustawy wprowadza jasną definicję franczyzy, której dotąd nie było w polskim porządku prawnym. Pozwoli to – w razie sporu – uniknąć dowolnych interpretacji przed sądem.

Dokument informacyjny znany przed zawarciem umowy

Nowe przepisy zobowiązują franczyzodawcę do udostępniania franczyzobiorcy na 14 dni przed podpisaniem umowy dokumentu informacyjnego zawierającego najistotniejsze jej warunki. To zapewni większą ochronę prawną franczyzobiorcy. 

Nowy sąd arbitrażowy

Ministerstwo Sprawiedliwości proponuje także utworzenie sądu arbitrażowego, który rozpoznawałby sprawy dotyczące umowy franczyzy. W projekcie określono m.in. zasady postępowania przed tym sądem i skuteczności jego wyroków. Sąd ten przyspieszyłby postępowania w takich sprawach i ułatwił dalszą współpracę stron.

Zakaz konkurencji – precyzyjne reguły

Ustawa określi też zakres zakazu konkurencji, co zapewni ochronę interesów franczyzodawcy i jednocześnie nie ograniczy nadmiernie prawa franczyzobiorcy do podejmowania zatrudnienia lub prowadzenia działalności gospodarczej. 

Termin wypowiedzenia umowy

Projekt ustawy reguluje sprawę terminów wypowiedzenia. Wzięto pod uwagę interesy obu stron. Nikt nie będzie jednak związany umową mimo pojawienia się szczególnych okoliczności, które sprawiają, że prowadzenie dalszej działalności franczyzowej stałoby się bezcelowe.

Kary umowne i weksle

Proponowane w projekcie rozwiązania uwzględniają postulaty franczyzobiorców. Kary umowne za naruszenie umowy są bowiem jedną z najbardziej istotnych kwestii przesądzających o opłacalności franczyzy i równowadze stron biznesu. 

Nowe przepisy zawierają też rozwiązania dotyczące weksli in blanco – powszechnego zabezpieczenia roszczeń franczyzodawcy. Doprecyzowują praktykę wystawiania takich weksli.

Specjalna aplikacja dla umów franczyzy

Kolejnym zaprezentowanym pomysłem jest stworzenie aplikacji dla umów franczyzy, która pozwalałby na sprawdzenie, czy dana umowa nie wykracza poza dobre praktyki. Rozwiązanie oparte byłoby na specjalnym algorytmie. Dzięki temu można by zweryfikować, czy umowa spełnia odpowiednie standardy rynkowe.

Znak dobrej marki – gwarancja renomy biznesu

Innym pomysłem Ministerstwa Sprawiedliwości jest wprowadzenie znaku dobrej marki lub dobrych praktyk, którym posługiwałby się franczyzodawca spełniający wypracowane standardy rynkowe. Dzięki takiemu logo potencjalny franczyzobiorca dostawałby informację, że franczyzodawca spełnia najwyższe standardy, a franczyzodawca wzmocniłby swą renomę.

Ministerstwo Sprawiedliwości