Obecnie pracownik mający potrzebę wcześniejszego lub późniejszego stawienia się w pracy musi czas wykorzystany na załatwienie swojej sprawy w godzinach służbowych odpracować co często jest zupełnie nie możliwe, kiedy dotyczy to np. rodzica pełniącego opiekę nad dzieckiem i wymaga systematycznego przychodzenia i wychodzenia z pracy o określonej godzinie. Taki pracownik musi wówczas wziąć całodniowy urlop, gdy tymczasem mógłby wziąć tylko 2 godziny ze swojej puli i wrócić do pracy na resztę dnia, co jest korzystne zarówno dla pracodawcy jak i dla pracownika. 

 

 Aktualnie kodeks pracy nie dopuszcza takiej możliwości i wymiar urlopu dla osoby zatrudnionej na pełny etat wynosi 8 godzin za 1 dzień. Wychodząc naprzeciw potrzebom rodziców pracujących w pełnym wymiarze czasu pracy w szczególności rodzicom dzieci, które idą do szkoły w wieku 6 lat i mogą wymagać np. zwiększonej uwagi rodziców poprzez wcześniejsze odbieranie ich w okresie adaptacji ze szkoły. Taki urlop na godziny jest korzystnym rozwiązaniem dla pracownika i szefa, który nie traci na absencji pracowników mając możliwość użycia elastycznego rozwiązania w celu zaspokojenia uzasadnionych potrzeb pracowników.

Jeszcze we wrześniu do MPiPS wpłynęła interpelacja w sprawie wprowadzenia możliwości wykorzystania urlopu wypoczynkowego w podziale na godziny. Poseł Józef Lassota zwrócił się do ministra pracy z pytaniem, czy możliwe jest szybkie wprowadzenie zmiany w zakresie elastycznego wykorzystywania czasu pracy?

Odpowiedzi na interpelację nr 34586 udzielił podsekretarz stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej Radosław Mleczko, który wyjaśnił, że celem urlopu wypoczynkowego przysługującego na podstawie przepisów art. 152 i nast. Kodeksu pracy jest zapewnienie pracownikowi możliwości regeneracji sił psycho-fizycznych utraconych w procesie pracy. Na realizację tego celu nakierowane są przepisy o urlopie wypoczynkowym – przede wszystkim przepisy określające sposób udzielania tego urlopu. Należy stwierdzić, że tylko udzielanie urlopu wypoczynkowego w dniach gwarantuje pracownikowi realną możliwość odpowiedniego wypoczynku. W związku z tym z przepisów Kodeksu pracy wynika, że urlopu wypoczynkowego udziela się w dni, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, w wymiarze godzinowym, odpowiadającym dobowemu wymiarowi czasu pracy pracownika w danym dniu. Udzielenie pracownikowi urlopu wypoczynkowego w dniu pracy w wymiarze godzinowym odpowiadającym części dobowego wymiaru czasu pracy jest dopuszczalne jedynie w przypadku, gdy część urlopu pozostała do wykorzystania jest niższa niż pełny dobowy wymiar czasu pracy pracownika w dniu, na który ma być udzielony urlop, tj. w sytuacji, gdy udzielenie urlopu w dniach nie jest już w praktyce możliwe (art. 154.2 § 1 i 4 Kodeksu pracy).

Natomiast w celu umożliwienia pracownikom załatwiania spraw prywatnych w godzinach wyznaczonych jako godziny pracy w obowiązującym pracownika rozkładzie czasu pracy, z dniem 23 sierpnia 2013 r. do art. 151 Kodeksu pracy wprowadzono § 2.1. Zgodnie z tym przepisem nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych czas odpracowania zwolnienia od pracy, udzielonego pracownikowi, na jego pisemny wniosek, w celu załatwienia spraw osobistych. Odpracowanie zwolnienia od pracy nie może naruszać prawa pracownika do odpoczynku, o którym mowa w art. 132 i 133 (tj. odpoczynku dobowego i tygodniowego).

Ponadto zgodnie z art. 188 Kodeksu pracy pracownikowi wychowującemu przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy na 2 dni z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Także to zwolnienie od pracy można obecnie wykorzystywać tylko w dniach.

Jednakże z dniem 2 stycznia 2016 r. przepis ten będzie obowiązywał w brzmieniu nadanym przez ustawę z dnia 24 lipca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r. poz. 1268), umożliwiając elastyczniejsze korzystanie z tego zwolnienia. Zatem od 2 stycznia 2016 r. pracownikowi wychowującemu przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat będzie przysługiwało zwolnienie od pracy w wymiarze 16 godzin albo 2 dni, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. O sposobie wykorzystania w danym roku kalendarzowym tego zwolnienia będzie decydował pracownik w pierwszym wniosku o udzielenie takiego zwolnienia złożonym w danym roku kalendarzowym. Zwolnienie to, udzielane w wymiarze godzinowym, dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy będzie ustalane proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy pracownika, a niepełną godzinę zwolnienia od pracy będzie się zaokrąglać w górę do pełnej godziny.

Zmiany te umożliwią pracownikom łączącym pracę zawodową ze sprawowaniem osobistej opieki nad dzieckiem uzyskiwanie zwolnienia od pracy tylko na część dnia pracy, bez konieczności odpracowywania czasu zwolnienia, a jednocześnie przepisy o urlopie wypoczynkowym nadal będą gwarantowały pracownikom możliwość odpowiedniego wypoczynku i regeneracji sił psycho-fizycznych.

oprac. G. Rompel; źródło: sejm.gov.pl