Ujednolicenie zasad przyznawania świadczeń pielęgnacyjnych, opłacanie składek za osoby pobierające świadczenia, zróżnicowana wysokość wsparcia oraz okresowa weryfikacja przyznawanej pomocy – m.in. takie rozwiązania przewiduje projekt zmian we wsparciu opiekunów osób niepełnosprawnych przygotowany przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.

Propozycją resortu pracy jest wprowadzenie jednego rodzaju świadczenia (świadczenia pielęgnacyjnego) dla wszystkich opiekunów zajmujących się niepełnosprawnym członkiem rodziny, bez względu na wiek powstania niepełnosprawności osoby, nad którą sprawowana jest opieka.

Świadczenie przyznawane będzie zarówno w przypadku rezygnacji przez opiekuna z pracy w związku ze sprawowaniem opieki, jak i w przypadku niepodejmowania przez niego zatrudnienia. Zniknie także kryterium dochodowego.

Pięciostopniowa skala regulująca wysokość świadczenia pielęgnacyjnego

Możliwość uzyskania świadczenia pielęgnacyjnego oraz określenie wysokości wsparcia dla opiekuna osoby niepełnosprawnej uzależnione zostało od stopnia i zakresu konieczności sprawowania bezpośredniej opieki nad osobą niepełnosprawną z zastosowaniem pięciostopniowej skali, zgodnie z którą im mniej uzyskanych punktów, tym większa niesamodzielność osoby niepełnosprawnej i zwiększona potrzeba sprawowania opieki. W zależności od ustalonego stopnia wysokość świadczenia pielęgnacyjnego będzie następująca:

• pierwszy stopień – minimalna kwota świadczenia pielęgnacyjnego;
• drugi stopień – minimalna kwota świadczenia pielęgnacyjnego powiększona o 25% różnicy pomiędzy najniższą a najwyższą kwotą świadczenia pielęgnacyjnego;
• trzeci stopień – minimalna kwota świadczenia pielęgnacyjnego powiększona o 50% różnicy pomiędzy najniższą a najwyższą kwotą świadczenia pielęgnacyjnego;
• czwarty stopień – minimalna kwota świadczenia pielęgnacyjnego powiększona o 75% różnicy pomiędzy najniższą a najwyższą kwotą świadczenia pielęgnacyjnego;
• piąty stopień –100% maksymalnej wysokości świadczenia pielęgnacyjnego.

Za osoby pobierające świadczenie tak jak obecnie opłacane będą składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i zdrowotne od kwoty otrzymywanego świadczenia.

Maksymalna kwota wsparcia

Zgodnie z projektem kwota najniższego wsparcia (za uzyskanie pierwszego stopnia) wynosić będzie 846,42 zł (z tego 620 zł wysokość świadczenia pielęgnacyjnego i 226,42 wysokość składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne). Najwyższa kwota wsparcia (za piąty stopień) odnosić się będzie do poziomu najniższego wynagrodzenia i wynosić będzie w 2017 r. ok. 2000 zł (w tym wysokość świadczenia pielęgnacyjnego 1465 zł).

Proces dochodzenia do maksymalnej wysokości wsparcia (w tym wysokości świadczenia) odpowiadającej wysokości minimalnego wynagrodzenia zostanie rozłożony na okres czterech lat – od 2014 r. do 2017 r. Maksymalna wysokość wsparcia w poszczególnych latach miałaby wynosić ok.:

1) w roku 2014 – 1229 zł (w tym 900 zł wysokość świadczenia),

2) w roku 2015 – 1560 zł (w tym 1150 zł wysokość świadczenia),

3) w roku 2016 – 1775 ( w tym 1300 zł wysokość świadczenia),

4) od roku 2017 – 2000 zł (w tym 1465 zł wysokość świadczenia).

Jednocześnie wprowadzone zostało rozwiązanie, zgodnie z którym wysokość świadczenia pielęgnacyjnego nie może być niższa niż 620 zł i wyższa niż 1465 zł. Kwoty te będą podlegać przeprowadzanej co trzy lata weryfikacji wysokości kwot świadczeń rodzinnych na zasadach określonych w art. 18 i 19 ustawy o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992, z późn. zm).

Opinia w sprawie konieczności sprawowania opieki wydawana będzie, co do zasady, na czas określony. W wyjątkowych przypadkach (ze względu na stan zdrowia) bezterminowo. Świadczenia pielęgnacyjne przyznawane będą nie dłużej niż na czas ważności powyższej opinii.

Zachowane zostaną prawa nabyte. Osobom dotychczas otrzymującym świadczenie pielęgnacyjne i specjalny zasiłek opiekuńczy zachowuje się te uprawnienia do czasu trwania ważności decyzji (w niektórych przypadkach świadczenie pielęgnacyjne jest przyznane bezterminowo) w dotychczasowej wysokości, z możliwością weryfikacji tego prawa i uzyskania korzystniejszych warunków w przypadku spełniania nowych zasad.

www.mpips.gov.pl, oprac.: B. Opar