Naczelny Sąd Administracyjny w składzie siedmiu sędziów rozstrzygnął zagadnienie prawne dotyczące możliwości zaskarżenia rozstrzygnięć podejmowanych w procedurze konkursu na dyrektora szkoły.

 

NSA w uchwale z dn. 13.04.2015 r. (sygn. akt I OPS 5/14) orzekł, że: „Uchwała komisji konkursowej o odmowie dopuszczenia kandydata do postępowania konkursowego na stanowisko dyrektora szkoły podjęta na podstawie § 4 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 kwietnia 2010 r. w sprawie regulaminu konkursu na stanowisko dyrektora publicznej szkoły lub publicznej placówki oraz trybu pracy komisji konkursowej (Dz. U. Nr 60, poz. 373, ze zm.) nie jest aktem, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270, ze zm.)”. 

Zagadnienie prawne 

Zagadnienie prawne, budzące poważne wątpliwości, powstało podczas rozpoznawania przez NSA skargi kasacyjnej od wyroku WSA w Poznaniu, wniesionej przez burmistrza. Wyrokiem tym WSA uchylił zaskarżoną uchwałę komisji konkursowej, powołanej przez burmistrza, w przedmiocie odmowy dopuszczenia nauczycielki do postępowania konkursowego na stanowisko dyrektora szkoły (powodem było niespełnienie wymogów formalnych przez kandydatkę). WSA uznał skargę nauczycielki za dopuszczalną i stwierdził, że zaskarżona uchwała komisji nie może być wykonana. Burmistrz z takim stanowiskiem się nie zgodził i wniósł do NSA o odrzucenie, ewentualnie oddalenie skargi, wskazując, że nie ma ani formalnych, ani merytorycznych przesłanek do jej uwzględnienia. Burmistrz podkreślił, że w świetle orzecznictwa sądów administracyjnych poszczególne czynności podejmowane w postępowaniu konkursowym przez komisję, w tym czynność polegająca na odmowie dopuszczenia kandydata do postępowania konkursowego, przyjmująca postać uchwały, nie mieszczą się w kategoriach aktów oraz czynności wymienionych w art. 3 § 2 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (dalej: p.p.s.a.). 

NSA rozpatrujący skargę kasacyjną zwrócił się do NSA w siedmioosobowym składzie o rozstrzygnięcie, który akt dotyczący postępowania konkursowego może być zaskarżony do sądu administracyjnego. Czy jest nim uchwała komisji konkursowej o odmowie dopuszczenia do postępowania konkursowego? Problem sprowadzał się więc do pytania, czy kandydat może zaskarżyć etap konkursu i czy komisja konkursowa może być stroną w takim postępowaniu. Dotychczasowe orzecznictwo było w tej kwestii rozbieżne. 

Komisja konkursowa to nie organ administracji publicznej 

Po analizie przepisów u.s.o. i p.p.s.a. oraz rozp. MEN z dn. 08.04.2010 r. w sprawie regulaminu konkursu na stanowisko dyrektora publicznej szkoły lub publicznej placówki oraz trybu pracy komisji konkursowej (Dz.U. Nr 60, poz. 373, ze zm.) NSA doszedł do wniosku, że procedura konkursowa na stanowisko dyrektora szkoły publicznej stanowi zamknięty ciąg czynności, poszczególne akty i czynności podejmowane w toku postępowania konkursowego nie mają charakteru samodzielnego i odrębnego, a etapem kończącym to postępowanie jest zarządzenie organu prowadzącego szkołę publiczną o zatwierdzeniu konkursu albo o jego unieważnieniu i zarządzeniu ponownego konkursu, a następnie akt organu prowadzącego szkołę w sprawie powierzenia stanowiska dyrektora szkoły lub placówki. I te dwa rozstrzygnięcia podlegają zaskarżeniu do sądu administracyjnego, natomiast uchwały komisji konkursowej nie mieszczą się w kategoriach aktów oraz czynności wymienionych w art. 3 § 2 p.p.s.a.

Sędziowie orzekli, że podejmowane przez komisję czynności nie są ani rozstrzygnięciem indywidualnym mającym postać decyzji administracyjnej lub postanowienia, ani też nie są aktem prawa miejscowego, ani też „innym aktem podjętym w sprawie z zakresu administracji publicznej”. Rozstrzygnięcie komisji nie może też być kwalifikowane jako „inny akt lub czynność z zakresu administracji publicznej dotyczący uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa”. Komisja konkursowa nie może więc występować w procesie sądowym jako strona. Kandydat na dyrektora szkoły może zaskarżyć cały konkurs (tj. zatwierdzenie lub unieważnienie konkursu, gdyż to są akty organu prowadzącego), a nie jeden z jego etapów, jakim jest przedmiotowe rozstrzygnięcie komisji konkursowej. „Czynności komisji konkursowej mają charakter pomocniczy i wewnętrzny, ponieważ to organ prowadzący szkołę w sposób wiążący decyduje o kwestii prawidłowości przeprowadzenia konkursu, w tym co do zasadności odrzucenia oferty kandydata, poprzez zatwierdzenie konkursu albo jego unieważnienie” – podkreślił NSA.

Małgorzata Tabaszewska