Przepisy prawa pracy zapewniają pracownicy w okresie ciąży lub karmienia dziecka piersią szczególną ochronę.

Przeniesienie pracownicy do innej pracy lub zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy

Zgodnie z art. 178¹ k.p. pracodawca zatrudniający pracownicę w porze nocnej ma obowiązek, na okres jej ciąży, zmienić rozkład czasu pracy w sposób umożliwiający wykonywanie pracy poza porą nocną, a jeżeli jest to niemożliwe lub niecelowe – przenieść ją do innej pracy, której wykonywanie nie odbywa się w porze nocnej. W razie braku możliwości przeniesienia do innej pracy pracodawca ma obowiązek zwolnić pracownicę na czas niezbędny z obowiązku świadczenia pracy.

Zgodnie z art. 179 § 1 k.p. pracodawca zatrudniający pracownicę w ciąży lub karmiącą dziecko piersią przy pracy wymienionej w rozp. RM z dn. 03.04.2017 r. w sprawie wykazu prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią (Dz.U. z 2017 r. poz. 796), wzbronionej takiej pracownicy bez względu na stopień narażenia na czynniki szkodliwe dla zdrowia lub niebezpieczne, ma obowiązek przenieść pracownicę do innej pracy, a jeżeli jest to niemożliwe – zwolnić ją na czas niezbędny z obowiązku świadczenia pracy.

Zgodnie z art. 179 § 2 k.p. pracodawca zatrudniający pracownicę w ciąży lub karmiącą dziecko piersią przy pozostałych pracach wymienionych w ww. przepisach ma obowiązek dostosować warunki pracy do wymagań określonych w tych przepisach lub tak ograniczyć czas pracy, aby wyeliminować zagrożenia dla zdrowia lub bezpieczeństwa pracownicy. Jeżeli dostosowanie warunków pracy na dotychczasowym stanowisku pracy lub skrócenie czasu pracy jest niemożliwe lub niecelowe, pracodawca ma obowiązek przenieść pracownicę do innej pracy, a w razie braku takiej możliwości – zwolnić pracownicę na czas niezbędny z obowiązku świadczenia pracy.

Powyższy przepis stosuje się odpowiednio do pracodawcy w przypadku, gdy przeciwwskazania zdrowotne do wykonywania dotychczasowej pracy przez pracownicę w ciąży lub karmiącą dziecko piersią wynikają z orzeczenia lekarskiego.

Obowiązki pracodawcy wynikające z orzeczenia o przeciwwskazaniach zdrowotnych

Pracodawca ma obowiązek podjąć działania wynikające z art. 179 § 2 k.p. również wtedy, gdy pracownica w ciąży lub karmiąca dziecko piersią przedstawi orzeczenie lekarskie zawierające przeciwwskazania zdrowotne do wykonywania dotychczasowej pracy.

Zasady wystawiania zaświadczeń lekarskich, o których mowa, zawiera rozp. MZ z dn. 03.03.2006 r. w sprawie sposobu i trybu wydawania zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego przeciwwskazania zdrowotne do wykonywania dotychczasowej pracy przez pracownicę w ciąży lub karmiącą dziecko piersią (Dz.U. Nr 42, poz. 292).

Zaświadczenie lekarskie stwierdzające przeciwwskazania zdrowotne do wykonywania dotychczasowej pracy przez pracownicę, o której mowa, wydaje lekarz sprawujący opiekę profilaktyczną nad pracownicą, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 229 k.p., czyli w rozp. MZiOS z dn. 30.05.1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U. Nr 69, poz. 332, z późn. zm.).

Lekarz wydaje to zaświadczenie na wniosek pracownicy, pracodawcy albo z własnej inicjatywy, niezwłocznie po powzięciu wiadomości o przeciwwskazaniach zdrowotnych do wykonywania dotychczasowej pracy przez pracownicę w ciąży lub karmiącą dziecko piersią.