Obowiązki pracownicze i kary porządkowe
„Pracownik dnia 18.10.2021 r. nie stawił się do pracy, tylko wysłał sms’a z informacją, że chce skorzystać z urlopu na żądanie, a pracownik już wykorzystał wszystkie dni tego urlopu. Wobec powyższego pracodawca nie udzielił pracownikowi urlopu, tylko potraktował jako nieobecność nieusprawiedliwioną niepłatną. Dnia 02.11.2021 r. pracodawca przygotował naganę dla pracownika i w tym dniu chciał przeprowadzić z nim rozmowę, ale pracownik nie pojawił się w pracy i dnia 03.11.2021 r. wpłynęło zwolnienie od 02.11 do 11.11.2021 r. Czy po powrocie pracownika będzie możliwość udzielenia mu nagany, choć minął termin dwóch tygodni od tego wydarzenia?”
Zgodnie z …
(…) art. 109 § 1 i 2 Kodeksu pracy kara nie może być zastosowana po upływie 2 tygodni od powzięcia wiadomości o naruszeniu obowiązku pracowniczego i po 3 miesiącach od dopuszczenia się tego naruszenia. Ponadto kara może być zastosowana tylko po uprzednim wysłuchaniu pracownika. Natomiast według § 3 ww. przepisu, jeżeli z powodu nieobecności w zakładzie pracy nie może być on wysłuchany, bieg dwutygodniowego terminu nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu do dnia stawienia się pracownika do pracy.
A zatem, kara porządkowa nie może być zastosowana przez pracodawcę po upływie 2 tygodni od powzięcia przez niego wiadomości o naruszeniu obowiązku pracowniczego.
Termin 2 tygodni należy liczyć od powzięcia przez pracodawcę wiadomości o naruszeniu obowiązku pracowniczego (dzień ujawnienia naruszenia), a nie podjęcia decyzji przez pracodawcę o zastosowaniu kary porządkowej. Ponadto bieg 2-tygodniowego terminu nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu do dnia stawienia się pracownika do pracy jedynie w sytuacji, gdy z powodu nieobecności w zakładzie pracy pracownik nie może być wysłuchany. Co istotne, ukaranie może mieć miejsce tylko wtedy, gdy nie upłynął żaden z ww. terminów. Ich naruszenie przez pracodawcę jest przesłanką do wniesienia sprzeciwu przez pracownika.
Z opisanego stanu faktycznego wynika, że pracodawca w dniu 18.10.2021 r. powziął wiadomość o naruszeniu przez pracownika obowiązku pracowniczego tj. w tym dniu pracownik nie stawił się do pracy w celu jej wykonywania, przez co dzień ten został zakwalifikowany jako dzień nieobecności nieusprawiedliwionej niepłatnej. Następnie w dniu 02.11.2021 r. pracodawca miał zamiar przed nałożeniem kary porządkowej wysłuchać pracownika. Pracodawcy nie udało się tego celu zrealizować, bowiem w dniu 03.11.2021 r. wpłynęło pracownicze zwolnienie lekarskie obejmujące okres od dnia 02.11.2021 do dnia 11.11.2021 r.
W świetle art. 112 Kodeksu cywilnego w związku z art. 300 K.p., termin oznaczony w tygodniach lub miesiącach kończy się z upływem dnia, który nazwą lub datą odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdy takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było w ostatnim dniu tego miesiąca. W związku z powyższym gdy naruszenie obowiązków pracowniczych nastąpiło 18.10.2021 r. i w tym dniu pracodawca dowiedział się o tym fakcie, to termin 2-tygodniowy upłynął w dniu 01.11.2021 r.
Reasumując, uważam, że w opisanym stanie faktycznym pracodawca utracił prawną możliwość ukarania pracownika za naruszenie przezeń swoich podstawowych obowiązków pracowniczych, z powodu upływu terminu 2 tygodni od powzięcia przez pracodawcę wiadomości o zaistniałym zdarzeniu uzasadniającym jego przekonanie, że pracownik dopuścił się czynu nagannego.
Paweł Nowak – prawnik
Podstawa prawna:
- Ustawa z dn. 23.04.1964 r. Kodeks cywilny – tekst jedn. Dz.U. z 2020 r. poz. 1740 z późn. zm.
- Ustawa z dn. 26.06.1974 r. Kodeks pracy – tekst jedn. Dz.U. z 2020 r. poz. 1320.