Z dniem 01.04.2015 r. wchodzą w życie zmiany do k.p. przewidujące korzystne dla pracodawców modyfikacje w zakresie kierowania pracowników na wstępne badania lekarskie.

Wspomniane powyżej korekty legislacyjne wynikają z art. 1 ustawy z dn. 07.11.2014 r. o ułatwieniu wykonywania działalności gospodarczej (Dz.U. poz. 1662). Powołana ustawa weszła w życie z dniem 01.01.2015 r., jedynym wyjątkiem są zmiany dotyczące k.p., które zaczną obowiązywać począwszy od 01.04.2015 r.

Art. 1 wymienionej ustawy nowelizującej zawiera przepisy zmieniające poszczególne postanowienia art. 229 k.p. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 229 § 1 k.p. wstępnym badaniom lekarskim, z zastrzeżeniem § 1¹, podlegają:

• osoby przyjmowane do pracy,

• pracownicy młodociani przenoszeni na inne stanowiska pracy i inni pracownicy przenoszeni na stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe.

 Istotną kwestią jest odesłanie w formie zastrzeżenia do § 1¹ w art. 229 k.p., bowiem przywołany paragraf stanowi nową regulację, w której określono, w jakich okolicznościach obowiązek podlegania wstępnym badaniom lekarskim nie jest wymagalny. Oznacza to, że w myśl art. 229 § 1¹ k.p. wstępnym badaniom lekarskim nie podlegają osoby:

1) przyjmowane ponownie do pracy u tego samego pracodawcy na to samo stanowisko lub na stanowisko o takich samych warunkach pracy w ciągu 30 dni po rozwiązaniu bądź wygaśnięciu poprzedniego stosunku pracy z tym pracodawcą,

2) przyjmowane do pracy u innego pracodawcy na dane stanowisko w ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniego stosunku pracy, jeżeli przedstawią pracodawcy aktualne orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy w warunkach opisanych w skierowaniu na badania lekarskie, a pracodawca ten stwierdzi, że warunki te odpowiadają warunkom występującym na danym stanowisku pracy, z wyłączeniem osób przyjmowanych do wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych.

Wspomniany zapis realizuje zatem zgłaszane przez pracodawców postulaty uproszczenia procedur przy zatrudnianiu pracowników po krótkim okresie przerwy w pracy oraz ograniczenia kosztów wstępnych badań lekarskich.

Do art. 229 § 1¹ pkt 2 nawiązuje kolejny nowy przepis, a mianowicie art. 229 § 1² k.p. który stanowi, że przytoczony powyżej art. 229 § 1¹ pkt 2 k.p. ma odpowiednie zastosowanie w przypadku przyjmowania do pracy osoby pozostającej jednocześnie w stosunku pracy z innym pracodawcą. Jest to kolejne udogodnienie umożliwiające szybsze zatrudnienie przy braku kosztów związanych z kierowaniem na wstępne badania pracujących już u innego pracodawcy.

Znowelizowano ponadto treść § 4 w art. 229 k.p. poprzez doprecyzowanie, zgodnie z którym pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie. Wynika stąd, że pracodawca, wydając skierowanie na badania lekarskie, będzie miał obowiązek opisać warunki pracy, w jakich pracownik ubiegający się o zatrudnienie będzie miał pracować. Szczegółowe wytyczne w tym zakresie zostaną określone, w drodze rozporządzenia, przez ministra zdrowia działającego w porozumieniu z szefem resortu pracy. W związku z tym przeredagowano przepis art. 229 § 8 k.p. będący upoważnieniem do wydania przez wymienione podmioty regulacji wykonawczych.

Dodano również zapis (§ 4a w art. 229 k.p.), który jednoznacznie stwierdza, iż wstępne, okresowe i kontrolne badania lekarskie przeprowadza się na podstawie skierowania wydanego przez pracodawcę. Przepis, o którym mowa, dotychczas nie funkcjonował, co niekiedy powodowało wątpliwości po stronie pracodawców, w jakim zakresie są oni obowiązani ponosić koszty badań profilaktycznych pracowników.

W odniesieniu do zmian w obszarze badań profilaktycznych pracowników ustawa z dn. 07.11.2014 r. o ułatwieniu wykonywania działalności gospodarczej zawiera także przepisy przejściowe (art. 32 i 33), które wejdą w życie z dniem 01.04.2015 r. Art. 32 wymienionej ustawy przewiduje następujące rozwiązania tymczasowe:

• przepisów k.p., w brzmieniu nadanym omawianą nowelizacją, nie stosuje się do orzeczeń lekarskich stwierdzających brak przeciwwskazań do pracy, wydanych przed dniem 01.04.2015 r.,

• do skierowań na badania lekarskie wydanych przed dniem 01.04.2015 r. oraz do badań lekarskich rozpoczętych przed dniem 01.04.2015 r. stosuje się przepisy dotychczasowe.

Art. 33 odnosi się natomiast do statusu aktu wykonawczego wydanego na podstawie art. 229 § 8 k.p. Oznacza to, że powyższy akt wykonawczy w brzmieniu dotychczasowym, zachowuje moc do dnia wejścia w życie nowego rozporządzenia ogłoszonego na mocy upoważnienia z art. 229 § 8 k.p. znowelizowanego w drodze ustawy z dn. 07.11.2014 r. o ułatwieniu wykonywania działalności gospodarczej. Ponadto, zachowany w mocy akt wykonawczy, o którym wyżej mowa, może być zmieniany przez ministra zdrowia w granicach określonych w art. 229 § 8 k.p., w brzmieniu nadanym nowelizacją z dn. 07.11.2014 r.

Wymaga dodania, że zachowanym w mocy na podstawie powołanego przepisu przejściowego aktem wykonawczym jest rozp. MZiOS z dn. 30.05.1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U. Nr 69, poz. 332, z późn. zm.).

Maciej Ofierski