W myśl art. 11 ust. 1 u.s.o. świadectwa i dyplomy państwowe wydawane przez uprawnione do tego szkoły, placówki kształcenia ustawicznego i placówki kształcenia praktycznego, kolegia pracowników służb społecznych oraz okręgowe komisje egzaminacyjne są dokumentami urzędowymi. Kwestie związane ze sporządzaniem oraz wydawaniem świadectw i dyplomów reguluje rozp. MEN z dn. 26.04.2018 r. w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych (Dz.U. z 2018 r. poz. 939, ze zm.).

Katalog dokumentów szkolnych wydawanych przez upoważnione do tego podmioty określony został w § 2 ust. 3 i 4 wskazanego rozp. Do druków szkolnych należy zatem zaliczyć:

• świadectwa: szkolne promocyjne; ukończenia szkoły; dojrzałości i aneksy do świadectw dojrzałości; potwierdzające kwalifikację w zawodzie (dalej: „świadectwa”);
• dyplomy potwierdzające kwalifikacje zawodowe i suplementy do tych dyplomów (dalej: „dyplomy” i „suplementy”);
• zaświadczenia o szczegółowych wynikach egzaminu ósmoklasisty, zaświadczenie o wynikach egzaminu maturalnego, zaświadczenia o zdaniu egzaminów eksternistycznych z zakresu wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego odpowiednio dla branżowej szkoły I stopnia lub branżowej szkoły II stopnia (dalej: „zaświadczenia”);
• indeksy;
• zaświadczenia o spełnianiu obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego;
• informacje o gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole podstawowej;
• arkusze ocen;
• legitymacje: szkolne dla uczniów szkół podstawowych i szkół ponadpodstawowych, przedszkolne dla dzieci niepełnosprawnych, w tym e-legitymacje szkolne dla uczniów szkół podstawowych i szkół ponadpodstawowych, e-legitymacje przedszkolne dla dzieci niepełnosprawnych oraz mLegitymacje szkolne dla uczniów szkół podstawowych i szkół ponadpodstawowych.

Wszystkie wymienione wyżej dokumenty szkolne, niezależnie od podmiotu uprawnionego do ich wydawania, sporządzane są na drukach według wzorów określonych w załącznikach do nin. rozp.

Wydawanie legitymacji, e-legitymacji i mLegitymacji

Dziecko niepełnosprawne przyjęte do przedszkola, oddziału przedszkolnego w szkole podstawowej lub innej formy wychowania przedszkolnego otrzymuje legitymację przedszkolną dla dziecka niepełnosprawnego albo e-legitymację przedszkolną dla dziecka niepełnosprawnego. Ważność papierowej legitymacji przedszkolnej potwierdza się w kolejnym roku szkolnym przez umieszczenie daty ważności i odcisku pieczęci podłużnej placówki, do której dziecko uczęszcza. Ważność e-legitymacji przedszkolnej potwierdza się w kolejnym roku szkolnym przez umieszczenie hologramu (§ 24 ust. 3 cyt. rozp.).

Uczeń przyjęty do szkoły podstawowej i szkoły ponadpodstawowej  otrzymuje legitymację szkolną albo e-legitymację szkolną. Ważność papierowej legitymacji szkolnej potwierdza się w kolejnym roku szkolnym przez umieszczenie daty ważności i odcisku pieczęci urzędowej szkoły, a ważność e-legitymacji szkolnej potwierdza się w kolejnym roku szkolnym przez umieszczenie hologramu (§ 24 ust. 1 cyt. rozp.).

Szkoły, o których mowa wyżej, wydając legitymację szkolną albo e-legitymację szkolną, mogą wydać dodatkowo mLegitymację szkolną, stanowiącą dokument elektroniczny przechowywany i prezentowany przy użyciu oprogramowania przeznaczonego dla urządzeń mobilnych, o którym mowa w art. 19e ust. 1 ustawy z dn. 17.02.2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 570, z późn. zm.). Taka mLegitymacja szkolna jest wydawana wyłącznie na wniosek pełnoletniego ucznia lub rodziców ucznia (§ 3 ust. 1a i 1b cyt. rozp.).

Jeżeli więc uczeń przyjęty do szkoły otrzymał mLegitymację szkolną, to jest ona ważna w okresie ważności wydanej uczniowi odpowiednio legitymacji szkolnej albo e-legitymacji szkolnej (§ 24 ust. 1a cyt. rozp.).

Analogicznie – uczeń szkoły policealnej lub słuchacz szkoły dla dorosłych po przyjęciu do szkoły otrzymują legitymację szkolną albo e-legitymację szkolną. Ważność pierwszej potwierdza się w kolejnym semestrze przez umieszczenie daty ważności i odcisku pieczęci urzędowej szkoły, a ważność drugiej potwierdza się w kolejnym semestrze przez umieszczenie hologramu. Także uczeń szkoły policealnej lub słuchacz szkoły dla dorosłych przyjęty do szkoły może otrzymać mLegitymację szkolną. Taka mLegitymacja szkolna jest ważna w okresie ważności wydanej uczniowi lub słuchaczowi odpowiednio legitymacji szkolnej albo e-legitymacji szkolnej.

W legitymacji szkolnej, e-legitymacji szkolnej, legitymacji przedszkolnej dla dziecka niepełnosprawnego i e-legitymacji przedszkolnej dla dziecka niepełnosprawnego nie dokonuje się skreśleń i poprawek. Legitymacje i e-legitymacje zawierające błędy lub omyłki podlegają wymianie.

Zgodnie z § 24 ust. 4a cyt. rozp. szkoła unieważnia mLegitymację szkolną w trakcie roku szkolnego:

• na wniosek pełnoletniego ucznia lub rodziców ucznia, w szczególności w przypadku utraty mLegitymacji szkolnej na skutek uszkodzeń, niepoprawnego działania lub utraty urządzenia mobilnego, w którym przechowywana była mLegitymacja szkolna;
• z urzędu w przypadku:
  • utraty ważności wydanej uczniowi legitymacji szkolnej albo e-legitymacji szkolnej,
  • przejścia ucznia do innej szkoły.

Zgodnie z § 24 ust. 4b cyt. rozp. mLegitymacja szkolna jest wydawana ponownie w przypadku:

• potwierdzenia ważności wydanej legitymacji szkolnej albo e-legitymacji szkolnej;
• stwierdzenia w niej błędów lub omyłek;
• unieważnienia w przypadku, o którym mowa wyżej w pkt 1.

W przypadku ucznia, któremu nie nadano numeru PESEL, na legitymacji szkolnej i e-legitymacji szkolnej w miejscu oznaczonym we wzorze „numer PESEL” zamiast numeru PESEL wpisuje się nazwę i numer innego dokumentu potwierdzającego tożsamość. Jednak, zgodnie z § 24 ust. 6 cyt. rozp., mLegitymacja szkolna może być wydana uczniowi, któremu nadano numer PESEL. Wyklucza to możliwość wydania mLegitymacji osobom nieposiadającym numeru PESEL.

Podmioty uprawnione do wydawania dokumentów szkolnych

Podmiotami uprawnionymi do wydawania świadectw szkolnych promocyjnych, świadectw ukończenia szkoły, indeksów, legitymacji szkolnych i e-legitymacji szkolnych są szkoły publiczne i niepubliczne o uprawnieniach szkół publicznych, czyli: szkoły podstawowe, szkoły ponadpodstawowe i placówki kształcenia ustawicznego (§ 3 ust. 1 cyt. rozp.). Szkoły, o których wyżej mowa, mogą wydać dodatkowo mLegitymację szkolną.

Oprócz omawianych dokumentów, na wniosek ucznia, słuchacza lub absolwenta, szkoła wydaje też zaświadczenie dotyczące przebiegu nauczania. Szkoła prowadząca kształcenie zawodowe w takim zaświadczeniu zamieszcza nazwę zawodu, w którym absolwent się kształcił, typ ukończonej szkoły oraz numer świadectwa ukończenia szkoły.

Szkoły to nie jedyne instytucje, na których spoczywają obowiązki związane z drukami szkolnymi. Wydawanie niektórych z nich należy do kompetencji okręgowych komisji egzaminacyjnych (dalej: „o.k.e.”). Do druków tych należą:

• świadectwa ukończenia szkoły podstawowej i liceum ogólnokształcącego na podstawie egzaminów eksternistycznych przeprowadzanych przez o.k.e.,
• świadectwa dojrzałości,
• aneksy do świadectw dojrzałości,
• świadectwa potwierdzające kwalifikację w zawodzie,
• dyplomy,
• suplementy,
• zaświadczenia.

Legitymacje przedszkolne dla dzieci niepełnosprawnych, jak również e-legitymacje dla dzieci niepełnosprawnych uczęszczających do przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych i innych form wychowania przedszkolnego oraz zaświadczenia o spełnianiu obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego wydają odpowiednio dyrektor publicznego i niepublicznego przedszkola i szkoły podstawowej oraz osoba kierująca inną formą wychowania przedszkolnego.

Dyrektorzy odpowiednio przedszkola, szkoły podstawowej, w której zorganizowano oddział przedszkolny, albo osoba kierująca inną formą wychowania przedszkolnego wydają rodzicom dziecka spełniającego obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego informację o gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole podstawowej – informację wydaje się w terminie do końca kwietnia roku szkolnego poprzedzającego rok szkolny, w którym dziecko ma obowiązek lub może rozpocząć naukę w szkole podstawowej.

W przypadku dziecka mogącego podjąć naukę w szkole podstawowej w wieku 6 lat informację o gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole podstawowej wydaje się na wniosek rodziców złożony nie później niż do 30 września roku szkolnego poprzedzającego rok szkolny, w którym dziecko może rozpocząć naukę w szkole podstawowej.

Podstawy wydawania dokumentów szkolnych oraz obowiązek prowadzenia ich ewidencji

Regulacje cyt. rozp. określają rodzaj dokumentacji, na podstawie której wydaje się poszczególne dokumenty szkolne. Podstawę do wydania określonego druku szkolnego stanowi zatem:

• dokumentacja przebiegu nauczania prowadzona przez szkołę – w przypadku świadectw szkolnych promocyjnych, świadectw ukończenia szkoły, a także zaświadczeń dotyczących przebiegu nauczania;
• dokumentacja egzaminów eksternistycznych – w przypadku świadectw ukończenia szkoły podstawowej i liceum ogólnokształcącego na podstawie egzaminów eksternistycznych przeprowadzanych przez o.k.e. oraz w przypadku zaświadczeń o zdaniu egzaminów eksternistycznych z zakresu wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia lub branżowej szkoły II stopnia;
• dokumentacja egzaminu ósmoklasisty – w przypadku zaświadczeń o szczegółowych wynikach egzaminu ósmoklasisty;
• dokumentacja egzaminu maturalnego – w przypadku świadectw dojrzałości, aneksów do świadectw dojrzałości oraz zaświadczeń o wynikach egzaminu maturalnego; w przypadku, o którym mowa w art. 44zzd ust. 4b u.s.o., świadectwo dojrzałości wydaje się również na podstawie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe;
• dokumentacja egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie – w przypadku świadectw potwierdzających kwalifikację w zawodzie;
• dokumentacja prowadzonych obserwacji pedagogicznych dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym w przedszkolu, oddziale przedszkolnym w szkole podstawowej lub innej formie wychowania przedszkolnego – w przypadku informacji o gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole podstawowej.

Świadectwa, dyplomy, zaświadczenia, indeksy, legitymacje oraz e-legitymacje są drukami ścisłego zarachowania.

Na instytucjach uprawnionych do wydawania świadectw, dyplomów, zaświadczeń i innych druków szkolnych spoczywa obowiązek prowadzenia imiennej ewidencji wydawanych dokumentów.

Ewidencja prowadzona przez szkołę obejmuje: świadectwa ukończenia szkoły, indeksy, legitymacje szkolne, e-legitymacje szkolne i mLegitymacje szkolne, a także – przekazane szkole przez o.k.e. – świadectwa dojrzałości, aneksy do świadectw dojrzałości, świadectwa potwierdzające kwalifikację w zawodzie, dyplomy, zaświadczenia o szczegółowych wynikach egzaminu ósmoklasisty, zaświadczenia o wynikach egzaminu maturalnego. Ewidencja zawiera: imię (imiona) i nazwisko, numer PESEL ucznia albo absolwenta, numer wydanego dokumentu, datę odbioru dokumentu oraz podpis ucznia albo absolwenta. W przypadku ucznia albo absolwenta, któremu nie nadano numeru PESEL, do ewidencji tej, z wyjątkiem ewidencji wydanych mLegitymacji szkolnych, w pozycji przeznaczonej na wpisanie numeru PESEL wpisuje się nazwę i numer innego dokumentu potwierdzającego tożsamość.

Ewidencję prowadzą także placówki kształcenia ustawicznego i placówki kształcenia praktycznego, w których przeprowadzono egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie. Ten sam obowiązek dotyczy pracodawców, u których odbył się taki egzamin. Ewidencja obejmuje: świadectwa potwierdzające kwalifikację w zawodzie i dyplomy potwierdzające kwalifikacje zawodowe, przekazywane przez o.k.e. Ewidencja zawiera: imię (imiona) i nazwisko, numer PESEL ucznia albo absolwenta, a w przypadku gdy nie nadano numeru PESEL – nazwę i numer innego dokumentu potwierdzającego tożsamość, numer wydanego dokumentu, datę odbioru dokumentu oraz podpis ucznia albo absolwenta.

Komisje okręgowe ewidencjonują świadectwa ukończenia szkoły podstawowej i liceum ogólnokształcącego na podstawie egzaminów eksternistycznych, świadectwa dojrzałości, aneksy do świadectw dojrzałości, świadectwa potwierdzające kwalifikację w zawodzie, dyplomy i zaświadczenia. Ewidencja zawiera: imię (imiona) i nazwisko, datę urodzenia oraz numer PESEL osoby, której wystawiono dokument, a w przypadku gdy nie nadano numeru PESEL – nazwę i numer innego dokumentu potwierdzającego tożsamość, numer wydanego dokumentu.

Ponadto w przypadku świadectwa dojrzałości, aneksu do tego świadectwa, zaświadczenia o szczegółowych wynikach egzaminu ósmoklasisty, zaświadczenia o wynikach egzaminu maturalnego – w ewidencji umieszcza się nazwę i adres szkoły, do której przekazano dokument. W przypadku świadectwa potwierdzającego kwalifikację w zawodzie i dyplomu, przekazywanych do szkoły, placówki kształcenia ustawicznego, placówki kształcenia praktycznego lub pracodawcy – w ewidencji odnotowuje się nazwę i adres odpowiednio szkoły lub placówki, do której przekazano dokument, albo nazwę i adres pracodawcy, do którego przekazano dokument. Ewidencja, o której tu mowa, jest prowadzona w postaci elektronicznej bazy danych.

W przypadku świadectw ukończenia szkoły podstawowej i liceum ogólnokształcącego na podstawie egzaminów eksternistycznych, a także świadectw potwierdzających kwalifikację w zawodzie, dyplomów i zaświadczeń o zdaniu egzaminów eksternistycznych z zakresu wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia lub branżowej szkoły II stopnia, wydawanych osobom przystępującym do egzaminów zgodnie z przepisami w sprawie egzaminów eksternistycznych oraz osobom przystępującym do egzaminów potwierdzających kwalifikacje w zawodzie po ukończeniu kwalifikacyjnych kursów zawodowych – w ewidencji umieszcza się datę odbioru dokumentu oraz podpis osoby, która go otrzymała, albo zwrotne potwierdzenie odbioru listu poleconego, jeżeli dokument przesłano pocztą.

Przedszkola, szkoły podstawowe, w których zorganizowano oddział przedszkolny, oraz inne formy wychowania przedszkolnego prowadzą imienną ewidencję wydanych legitymacji przedszkolnych dla dzieci niepełnosprawnych oraz e-legitymacji przedszkolnych dla dzieci niepełnosprawnych. Ewidencja zawiera: imię (imiona) i nazwisko dziecka, numer wydanej legitymacji, datę odbioru legitymacji oraz podpis rodzica odbierającego legitymację.

Zasady sporządzania oraz warunki otrzymywania świadectw, dyplomów i zaświadczeń

Świadectwo promocyjne i świadectwo ukończenia szkoły

Zgodnie z § 6 ust. 1 cyt. rozp. po ukończeniu nauki w danej klasie (z wyjątkiem klasy programowo najwyższej) uczeń szkoły dla dzieci i młodzieży, zależnie od wyników klasyfikacji rocznej, otrzymuje świadectwo szkolne promocyjne potwierdzające uzyskanie albo nieuzyskanie promocji do klasy programowo wyższej. Począwszy od klasy IV szkoły podstawowej, uczeń szkoły dla dzieci i młodzieży, który otrzymał promocję do klasy programowo wyższej z wyróżnieniem, otrzymuje świadectwo szkolne promocyjne potwierdzające uzyskanie promocji z wyróżnieniem.

Inne zasady obowiązują w szkołach policealnych dla młodzieży i szkołach dla dorosłych – uczniowie lub słuchacze po ukończeniu nauki w danym semestrze (z wyjątkiem semestru programowo najwyższego), zależnie od wyników klasyfikacji semestralnej, otrzymują wpis do indeksu potwierdzający uzyskanie albo nieuzyskanie promocji na semestr programowo wyższy.

W przypadku, o którym mowa w art. 44i ust. 4 u.s.o., wraz ze świadectwem szkolnym promocyjnym albo wpisem do indeksu uczeń otrzymuje informację o ocenach opisowych w formie pisemnej. Informacja zawiera: imię (imiona) i nazwisko ucznia, rok szkolny i klasę, a w szkole policealnej dla młodzieży – semestr, nazwę zajęć edukacyjnych lub zachowanie, treść oceny opisowej z danych zajęć edukacyjnych lub zachowania oraz datę ustalenia tej oceny. Informację opatruje się pieczęcią podłużną szkoły oraz czytelnym podpisem nauczyciela prowadzącego dane zajęcia edukacyjne albo wychowawcy klasy.

Uczeń szkoły podstawowej lub szkoły ponadpodstawowej, który ukończył daną szkołę, otrzymuje świadectwo ukończenia szkoły. Na świadectwach ukończenia szkoły, w części dotyczącej wyników klasyfikacji końcowej, wpisuje się obowiązkowe zajęcia edukacyjne i końcowe oceny klasyfikacyjne z tych zajęć. Uczeń szkoły dla dzieci i młodzieży, który ukończył szkołę z wyróżnieniem, otrzymuje świadectwo ukończenia szkoły potwierdzające ukończenie szkoły z wyróżnieniem. W przypadku ucznia szkoły podstawowej i szkoły ponadpodstawowej, który uzyskał odpowiednio: tytuł laureata konkursu przedmiotowego o zasięgu wojewódzkim lub tytuł laureata albo finalisty olimpiady przedmiotowej po ustaleniu rocznej lub semestralnej oceny klasyfikacyjnej z zajęć edukacyjnych – na świadectwie ukończenia szkoły wpisuje się celującą końcową ocenę klasyfikacyjną z danych zajęć edukacyjnych.

Zaświadczenie o wynikach egzaminu ósmoklasisty

Uczeń szkoły podstawowej, który przystąpił do egzaminu ósmoklasisty oraz spełnił warunek określony w art. 44q ust. 1 pkt 1 u.s.o., otrzymuje zaświadczenie o szczegółowych wynikach egzaminu ósmoklasisty. Takie zaświadczenie otrzymuje też słuchacz szkoły podstawowej dla dorosłych, który przystąpił do egzaminu ósmoklasisty oraz spełnił warunek określony w art. 44za ust. 1 pkt 1 u.s.o.

Na zaświadczeniach wpisuje się: imię (imiona) i nazwisko, datę i miejsce urodzenia, numer PESEL ucznia albo słuchacza, a w przypadku gdy nie nadano numeru PESEL – nazwę i numer innego dokumentu potwierdzającego tożsamość, wyniki uzyskane z przedmiotów, z których przeprowadzany jest egzamin ósmoklasisty, miejscowość i datę wydania zaświadczenia oraz numer zaświadczenia.

Informacja o wynikach egzaminu ósmoklasisty

Informację o szczegółowych wynikach egzaminu ósmoklasisty, opracowaną przez o.k.e., otrzymuje uczeń szkoły podstawowej, który przystąpił do egzaminu ósmoklasisty, ale nie spełnił warunku określonego w art. 44q ust. 1 pkt 1 u.s.o. To samo dotyczy słuchacza szkoły podstawowej dla dorosłych, który przystąpił do egzaminu ósmoklasisty, ale nie spełnił warunku określonego w art. 44za ust. 1 pkt 1 u.s.o.

Świadectwo dojrzałości

Absolwent szkoły ponadpodstawowej, ponadpodstawowej szkoły średniej i szkoły ponadgimnazjalnej, posiadający wykształcenie średnie lub średnie branżowe, który zdał egzamin maturalny, otrzymuje świadectwo dojrzałości.

Absolwent otrzymuje oryginał świadectwa dojrzałości i jeden odpis. Odpis wydaje się na druku świadectwa dojrzałości, umieszczając na pierwszej stronie w prawym górnym rogu wyraz „ODPIS”.

Na świadectwie dojrzałości wpisuje się: imię (imiona) i nazwisko, datę i miejsce urodzenia, numer PESEL absolwenta, a w przypadku gdy nie nadano numeru PESEL – nazwę i numer innego dokumentu potwierdzającego tożsamość, oddzielnie wyniki egzaminu maturalnego z przedmiotów obowiązkowych i dodatkowych, miejscowość i datę wydania świadectwa dojrzałości, numer świadectwa dojrzałości. Oddzielnie odnotowuje się także wyniki uzyskane z przedmiotów zdawanych w części ustnej i wyniki uzyskane z przedmiotów zdawanych w części pisemnej egzaminu. Podaje się też poziom, na jakim był zdawany egzamin z danego przedmiotu (z wyjątkiem części ustnej).

W przypadku absolwentów, o których mowa w art. 44zze ust. 4 u.s.o., którzy przystąpili do egzaminu maturalnego w części ustnej z języka obcego nowożytnego, jako przedmiotu dodatkowego, na poziomie dwujęzycznym, na świadectwie dojrzałości obok nazwy tego języka wpisuje się „poziom dwujęzyczny”.

W przypadku absolwentów niesłyszących na świadectwie dojrzałości zamiast wyniku egzaminu maturalnego z części ustnej z języka obcego nowożytnego wpisuje się odpowiednio „zwolniony” albo „zwolniona”. W przypadku absolwentów, którzy ze względu na niepełnosprawność lub stan zdrowia trwale nie posługują się mową, na świadectwie dojrzałości zamiast wyniku egzaminu maturalnego z części ustnej także wpisuje się odpowiednio „zwolniony” lub „zwolniona”.

W przypadku absolwentów szkół lub oddziałów z nauczaniem języka mniejszości narodowej na świadectwie dojrzałości, w części dotyczącej wyników części ustnej i części pisemnej egzaminu maturalnego z przedmiotów obowiązkowych, wpisuje się dodatkowo język danej mniejszości narodowej oraz wynik uzyskany z egzaminu z tego języka. W przypadku absolwentów szkół lub oddziałów dwujęzycznych, którzy w części pisemnej egzaminu maturalnego zdawali przedmiot, który był nauczany dwujęzycznie, i przystąpili do rozwiązywania dodatkowych zadań egzaminacyjnych w języku obcym nowożytnym będącym drugim językiem nauczania, na świadectwie dojrzałości odnotowuje się oddzielnie wynik uzyskany w części zdawanej w drugim języku nauczania, oznaczając ją jako „część w języku…” i wpisując nazwę drugiego języka nauczania.

W przypadku, o którym mowa w art. 44zzd ust. 4b u.s.o., na świadectwie dojrzałości, po wpisaniu wyników uzyskanych z przedmiotów obowiązkowych zdawanych w części ustnej i części pisemnej, wpisuje się informację: „Absolwent posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe w zawodzie nauczanym na poziomie technika”.

Aneks do świadectwa dojrzałości

W określonych przypadkach absolwent otrzymuje aneks do świadectwa dojrzałości. Aneks wydaje się absolwentowi, który ponownie przystąpił do egzaminu maturalnego i podwyższył wynik egzaminu z danego przedmiotu lub przedmiotów albo zdawał egzamin z przedmiotu lub przedmiotów dodatkowych, z których wcześniej nie zdawał egzaminu maturalnego. Na aneksie wpisuje się numer świadectwa dojrzałości, te same dane personalne absolwenta co na świadectwie dojrzałości, wynik lub wyniki egzaminu z przedmiotu lub przedmiotów, z których absolwent podwyższył wynik, lub wyniki egzaminu z przedmiotu lub przedmiotów dodatkowych, miejscowość, datę wydania i numer aneksu.

Oddzielnie odnotowuje się wyniki uzyskane z przedmiotów zdawanych w części ustnej i w części pisemnej egzaminu oraz podaje się, z wyjątkiem części ustnej, poziom, na jakim był zdawany egzamin z danego przedmiotu. W przypadku absolwentów, o których mowa w art. 44zze ust. 4 u.s.o., którzy przystąpili do egzaminu maturalnego z języka obcego nowożytnego, jako przedmiotu dodatkowego, na poziomie dwujęzycznym, na aneksie do świadectwa dojrzałości obok nazwy tego języka wpisuje się „poziom dwujęzyczny”.

Absolwent otrzymuje oryginał aneksu do świadectwa dojrzałości i jeden odpis. Odpis wydaje się na druku aneksu do świadectwa dojrzałości, umieszczając na pierwszej stronie w prawym górnym rogu wyraz „ODPIS”.

Zaświadczenie o wynikach egzaminu maturalnego

Zgodnie z § 10 cyt. rozp. absolwent, który przystąpił do egzaminu maturalnego z wybranego przedmiotu lub wybranych przedmiotów zgodnie z art. 44zzp ust. 1 u.s.o., oraz absolwent, który ponownie przystąpił do egzaminu maturalnego z tych samych przedmiotów i podwyższył wynik egzaminu maturalnego z danego przedmiotu lub przedmiotów zgodnie z art. 44zzp ust. 3 u.s.o., otrzymują zaświadczenie o wynikach egzaminu maturalnego.

Przypomnijmy, że powołany w tym przepisie art. 44 zzp ust. 1 u.s.o. przyznaje absolwentowi, który posiada świadectwo dojrzałości uzyskane po zdaniu egzaminu dojrzałości przeprowadzanego dla absolwentów ponadpodstawowych szkół średnich, prawo przystąpienia do egzaminu maturalnego, w części pisemnej albo w części pisemnej i w części ustnej, z wybranego przedmiotu albo wybranych przedmiotów, z których jest przeprowadzany egzamin maturalny, zgodnie z przepisami obowiązującymi w roku, w którym przystępuje do egzaminu maturalnego. Taki absolwent otrzymuje zaświadczenie o wynikach egzaminu maturalnego z przedmiotu lub przedmiotów, do których przystąpił, wydane przez o.k.e. Z  kolei, zgodnie z art. 44zzp ust. 3 u.s.o., absolwent, o którym mowa wyżej, ma prawo ponownie przystąpić do egzaminu maturalnego w części ustnej albo w części pisemnej, albo w obu tych częściach, z tych samych przedmiotów, zgodnie z przepisami obowiązującymi w roku, w którym ponownie przystępuje do egzaminu maturalnego. Absolwent, który podwyższył wynik egzaminu z danego przedmiotu lub przedmiotów, otrzymuje zaświadczenie o wynikach egzaminu maturalnego z przedmiotu lub przedmiotów, do których przystąpił, wydane przez o.k.e.

Na zaświadczeniu wpisuje się: imię (imiona) i nazwisko, datę i miejsce urodzenia, numer PESEL absolwenta, a w przypadku gdy nie nadano numeru PESEL – nazwę i numer innego dokumentu potwierdzającego tożsamość, numer świadectwa dojrzałości wydanego po zdaniu egzaminu dojrzałości przeprowadzanego dla absolwentów ponadpodstawowych szkół średnich, nazwę szkoły ponadpodstawowej lub kuratora oświaty, którzy wydali świadectwo dojrzałości, oddzielnie odnotowuje się wyniki z przedmiotu lub przedmiotów zdawanych w części pisemnej egzaminu maturalnego oraz podaje się, z wyjątkiem części ustnej egzaminu maturalnego, poziom, na jakim był zdawany egzamin z danego przedmiotu lub przedmiotów, miejscowość i datę wydania zaświadczenia oraz numer zaświadczenia.

W przypadku absolwentów, o których mowa w art. 44zze ust. 4 u.s.o., którzy przystąpili do egzaminu maturalnego w części ustnej z języka obcego nowożytnego, jako przedmiotu dodatkowego, na poziomie dwujęzycznym, na zaświadczeniu, o którym mowa w art. 44zzp u.s.o., obok nazwy tego języka wpisuje się „poziom dwujęzyczny”.

Świadectwo potwierdzające kwalifikację w zawodzie

W obecnym systemie egzaminów potwierdzających kwalifikacje w zawodzie możliwe jest oddzielne potwierdzanie kwalifikacji wyodrębnionych w poszczególnych zawodach. Osoba, która zdała egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie w zakresie jednej kwalifikacji, otrzymuje świadectwo potwierdzające kwalifikację w zawodzie (§ 11 cyt. rozp.).

Na świadectwie wpisuje się: imię (imiona) i nazwisko, datę i miejsce urodzenia, numer PESEL osoby, która zdała egzamin, a w przypadku gdy nie nadano numeru PESEL – nazwę i numer innego dokumentu potwierdzającego tożsamość, nazwę kwalifikacji zgodnie z klasyfikacją zawodów szkolnictwa zawodowego i oznaczenie kwalifikacji zgodnie z podstawą programową kształcenia w zawodach, nazwę i symbol cyfrowy zawodu lub zawodów, w których została wyodrębniona dana kwalifikacja zgodnie z klasyfikacją zawodów szkolnictwa zawodowego, wyniki egzaminu po­twierdzającego kwalifikacje w zawodzie z części pisemnej i praktycznej, miejscowość, datę wydania i numer świadectwa.

Dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe

Dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, o którym mowa w § 12 cyt. rozp., może otrzymać osoba, która posiada:

• świadectwa potwierdzające wszystkie kwalifikacje wyodrębnione w danym zawodzie zgodnie z klasyfikacją zawodów szkolnictwa zawodowego oraz
• świadectwo ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej albo szkoły ponadpodstawowej albo zaświadczenie o zdaniu egzaminów eksternistycznych z zakresu wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla zasadniczej szkoły zawodowej, branżowej szkoły I stopnia lub branżowej szkoły II stopnia odpowiednio do poziomu kształcenia w danym zawodzie wskazanym zgodnie z klasyfikacją zawodów szkolnictwa zawodowego.

Po spełnieniu określonych warunków dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe w zawodzie nauczanym na poziomie technika, w którym wyodrębniono zgodnie z klasyfikacją zawodów szkolnictwa zawodowego co najmniej jedną kwalifikację wspólną z zawodem nauczanym na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej lub branżowej szkoły I stopnia, mogą otrzymać także osoby wskazane w § 12 ust. 2 pkt 1–3 cyt. rozp. (ściślej: trzy grupy osób). Pierwsza grupa to osoby, które posiadają:

1. dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe w zawodzie nauczanym na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej, wydany po zdaniu egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe, którego zakres odpowiada kwalifikacji lub kwalifikacjom wyodrębnionym w zawodzie nauczanym na poziomie technika, wspólnym z zawodem nauczanym na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej lub branżowej szkoły I stopnia, oraz
2. świadectwo lub świadectwa potwierdzające kwalifikacje wyodrębnione wyłącznie w zawodzie nauczanym na poziomie technika, oraz
3. świadectwo ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej albo szkoły ponadpodstawowej, dają­cych wykształcenie średnie lub średnie branżowe.

Druga grupa to osoby, które spełniają warunki określone wyżej w lit. b) i c), a ponadto ukończyły dokształcanie teoretyczne młodocianych w zasadniczej szkole zawodowej lub branżowej szkole I stopnia oraz posiadają świadectwo czeladnicze w zawodzie nauczanym na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej lub branżowej szkoły I stopnia, wydane po zdaniu egzaminu czeladniczego, którego zakres odpowiada kwalifikacji lub kwalifikacjom wyodrębnionym w zawodzie nauczanym na poziomie technika, wspólnym z zawodem nauczanym na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej lub branżowej szkoły I stopnia, przeprowadzanego zgodnie z rozp. MEN z dn. 10.01.2017 r. w sprawie egzaminu czeladniczego, egzaminu mistrzowskiego oraz egzaminu sprawdzającego, przeprowadzanych przez komisje egzaminacyjne izb rzemieślniczych (Dz.U. z 2017 r. poz. 89, ze zm.).

Trzecia grupa to osoby, które spełniają warunki określone wyżej w lit. b) i c), a ponadto posiadają świadectwo uzyskania tytułu zawodowego w zawodzie nauczanym na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej, wydane po zdaniu egzaminu kwalifikacyjnego przeprowadzonego przez państwową komisję egzaminacyjną powołaną przez kuratora oświaty, którego zakres odpowiada kwalifikacji lub kwalifikacjom wyodrębnionym w zawodzie nauczanym na poziomie technika, wspólnym z zawodem nauczanym na poziomie dotychczasowej zasadniczej szkoły zawodowej lub branżowej szkoły I stopnia.

Dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe wydaje się na wniosek osoby spełniającej warunki wymagane do jego otrzymania, złożony do dyrektora o.k.e., który wydał świadectwo potwierdzające ostatnią kwalifikację wyodrębnioną w danym zawodzie. Do wniosku dołącza się dokumenty potwierdzające spełnienie tych warunków.

Wniosku nie składają absolwenci szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe, którzy w danym roku szkolnym otrzymali świadectwo ukończenia tej szkoły oraz świadectwo potwierdzające ostatnią kwalifikację wyodrębnioną w zawodzie, w którym kształci ta szkoła. Tym osobom dyplom wydaje się na podstawie przekazanego przez dyrektora tej szkoły do o.k.e. wykazu absolwentów w danym roku szkolnym wraz z informacją o posiadanych przez absolwenta świadectwach potwierdzających kwalifikacje w zawodzie, uzyskanych w trakcie kształcenia w szkole. Dyrektor szkoły przekazuje ten wykaz o.k.e. w terminie 7 dni od dnia zakończenia rocznych zajęć dydaktyczno-wychowawczych.

Na dyplomie wpisuje się: imię (imiona) i nazwisko, datę i miejsce urodzenia, numer PESEL osoby, która otrzymuje dyplom, a w przypadku gdy nie nadano numeru PESEL – nazwę i numer innego dokumentu potwierdzającego tożsamość, nazwę zawodu, w którym zostały potwierdzone kwalifikacje, i nazwę kwalifikacji zgodnie z klasyfikacją zawodów szkolnictwa zawodowego, a w przypadku zawodów, w których zgodnie z klasyfikacją zawodów szkolnictwa zawodowego wyodrębniono więcej niż jedną kwalifikację – nazwy wszystkich kwalifikacji wyodrębnionych w tym zawodzie, wyniki egzaminu lub egzaminów potwierdzających kwalifikacje w zawodzie, oddzielnie z części pisemnej i części praktycznej, miejscowość, datę wydania i numer dyplomu.

Na dyplomie potwierdzającym kwalifikacje zawodowe w zawodzie nauczanym na poziomie technika, wydawanym osobom wskazanym w § 12 ust. 2 pkt 1–3 cyt. rozp., wpisuje się: imię (imiona) i nazwisko, datę i miejsce urodzenia, numer PESEL tej osoby, a w przypadku gdy nie nadano numeru PESEL – nazwę i numer innego dokumentu potwierdzającego tożsamość, nazwę zawodu, w którym zostały potwierdzone kwalifikacje, i nazwę lub nazwy kwalifikacji zgodnie z klasyfikacją zawodów szkolnictwa zawodowego potwierdzonych świadectwem lub świadectwami, o których mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, wyniki egzaminu lub egzaminów potwierdzających kwalifikacje w zawodzie, oddzielnie z części pisemnej i części praktycznej, adnotację o posiadaniu dyplomu lub świadectwa czeladniczego, lub świadectwa uzyskania tytułu zawodowego, o których mowa odpowiednio w ust. 2 pkt 1 lit. a, pkt 2 lit. a i pkt 3 lit. a, miejscowość, datę wydania i numer dyplomu.

Suplement do dyplomu

Na wniosek osoby posiadającej dyplom o.k.e., która wydała dyplom, wydaje suplement do dyplomu sporządzony odpowiednio na podstawie opisu kwalifikacji albo opisu zawodu, określonych w podstawie programowej kształcenia w danym zawodzie, albo na podstawie opisu kształcenia w danym zawodzie określonym w podstawie programowej kształcenia w zawodach. Wpisuje się na nim m.in. informacje na temat profilu umiejętności i kompetencji oraz zawodów dostępnych dla posiadacza dyplomu. Szczegółowy zakres danych zamieszczanych na suplemencie określa § 13 cyt. rozp.

Zaświadczenie o zdaniu egzaminów eksternistycznych

Osoba, która zdała egzaminy eksternistyczne z zakresu wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia lub branżowej szkoły II stopnia, otrzymuje zaświadczenie o zdaniu egzaminów eksternistycznych z danego zakresu wymagań. Na zaświadczeniu wpisuje się: imię (imiona) i nazwisko, datę i miejsce urodzenia, numer PESEL osoby, która zdała egzaminy eksternistyczne, a w przypadku gdy nie nadano numeru PESEL – nazwę i numer innego dokumentu potwierdzającego tożsamość, wyniki egzaminów z poszczególnych obowiązkowych zajęć edukacyjnych, miejscowość i datę wydania zaświadczenia oraz jego numer.

Zasady wystawiania i wypełniania druków szkolnych

Zgodnie z § 16 ust. 7 cyt. rozp. jako datę wydania świadectwa przyjmuje się datę zakończenia rocznych zajęć dydaktyczno-wychowawczych. W przypadku ucznia, który przystępował do egzaminu poprawkowego lub egzaminu klasyfikacyjnego, lub sprawdzianu wiadomości i umiejętności, albo któremu ustalono roczną ocenę klasyfikacyjną w związku ze złożonymi zastrzeżeniami po zakończeniu rocznych zajęć dydaktyczno-wychowawczych, jako datę wydania świadectwa przyjmuje się datę podjęcia przez radę pedagogiczną uchwały w sprawie wyników odpowiednio promocji albo klasyfikacji i promocji tego ucznia. Zgodnie z § 16 ust. 9 cyt. rozp. uczniowi, któremu w wyniku:

• przeprowadzonego sprawdzianu wiadomości i umiejętności podwyższono roczną ocenę klasyfikacyjną z zajęć edukacyjnych lub
• głosowania komisji powołanej przez dyrektora szkoły podwyższono roczną ocenę klasyfikacyjną zachowania

–   wydaje się nowe świadectwo za zwrotem świadectwa wydanego poprzednio.

Odstępstwo od zasady sformułowanej w § 16 ust. 7 cyt. rozp. zawiera § 18 ust. 12, zgodnie z którym datę wydania świadectwa potwierdzającego kwalifikację w zawodzie przyjmuje się jako datę zdania egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie.

CKE ustala datę wydania zdającym zaświadczeń o szczegółowych wynikach egzaminu ósmoklasisty, świadectw dojrzałości, aneksów do świadectw dojrzałości, zaświadczeń o wynikach egzaminu maturalnego, świadectw potwierdzających kwalifikację w zawodzie, dyplomów potwierdzających kwalifikacje zawodowe, świadectw ukończenia szkoły podstawowej i liceum ogólnokształcącego na podstawie egzaminów eksternistycznych oraz zaświadczeń o zdaniu egzaminów eksternistycznych z zakresu wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia i branżowej szkoły II stopnia.

Zgodnie z § 16 ust. 1 cyt. rozp. świadectwa i inne druki szkolne wypełnia się czytelnie, bez poprawek, pismem ręcznym lub w postaci elektronicznej, z uwzględnieniem § 17 i § 18 tego rozp. Świadectwa i inne druki szkolne wypełniane w postaci elektronicznej mają postać papierowego wydruku dokumentu utworzonego i wypełnionego pierwotnie w postaci elektronicznej.

Dane umieszczane na świadectwie wpisuje się słowami w pełnym brzmieniu, bez stosowania skrótów. W pełnym brzmieniu wpisuje się też nazwę szkoły, zgodnie z nazwą ustaloną w jej statucie, z tym że w nazwie szkoły wchodzącej w skład zespołu szkół lub specjalnego ośrodka szkolno-wychowawczego, młodzieżowego ośrodka wychowawczego i młodzieżowego ośrodka socjoterapii można pominąć nazwę tego zespołu lub ośrodka. Nazwy zajęć edukacyjnych wpisuje się w pełnym brzmieniu. Dopuszczalne jest wpisywanie nazwy zajęć edukacyjnych w dwóch wierszach, przy czym w pierwszym wierszu przeznaczonym na wpisanie oceny z zajęć edukacyjnych należy wstawić poziomą kreskę. Jeśli bez wypełnienia pozostaje kilka kolejnych wierszy, można je przekreślić ukośną kreską, z tym że w pierwszym i ostatnim wolnym wierszu należy wstawić poziome kreski. Z kolei w przypadku:

• zwolnienia ucznia z zajęć edukacyjnych – w wierszu przeznaczonym na wpisanie oceny z tych zajęć wpisuje się wyraz odpowiednio „zwolniony” albo „zwolniona”,
• nieklasyfikowania ucznia z zajęć edukacyjnych – w wierszu przeznaczonym na wpisanie oceny z tych zajęć wpisuje się wyraz odpowiednio „nieklasyfikowany” albo „nieklasyfikowana”.

W przypadku ucznia, któremu nie nadano numeru PESEL, na świadectwach ukończenia szkoły w miejscu oznaczonym we wzorze „numer PESEL” zamiast numeru PESEL wpisuje się nazwę i numer innego dokumentu potwierdzającego tożsamość.

Świadectwa wydawane przez szkołę oraz legitymacje szkolne opatruje się wyraźnym odciskiem pieczęci urzędowej szkoły. Świadectwa te podpisują dyrektor szkoły lub kierownik oraz wychowawca lub opiekun klasy. W uzasadnionych przypadkach świadectwo może podpisać, zamiast wychowawcy klasy, inny nauczyciel wskazany przez dyrektora szkoły lub kierownika. Odcisk pieczęci dyrektora szkoły lub kierownika powinien być wyraźny.

Uwierzytelnianie świadectw i innych druków szkolnych

Zasady uwierzytelniania świadectw, dyplomów, zaświadczeń, indeksów i innych druków szkolnych określa § 25 cyt. rozp., który wszedł w życie 1 września 2018 r.

Uwierzytelnienie polega na poświadczeniu autentyczności podpisu i charakteru, w jakim działała osoba podpisująca świadectwo, dyplom, aneks, zaświadczenie lub indeks, lub dokonująca uwierzytelnienia tego dokumentu, oraz tożsamości odcisku pieczęci albo stempla, którym jest opatrzone to świadectwo, dyplom, aneks, zaświadczenie lub indeks.

W zależności od rodzaju dokumentu uprawnieni do dokonywania uwierzytelnienia są:

• kurator oświaty właściwy ze względu na siedzibę szkoły – dla świadectw promocyjnych i świadectw ukończenia szkoły oraz indeksów wydawanych przez szkoły, przeznaczonych do obrotu prawnego z zagranicą;
• dyrektor o.k.e., która wydała świadectwo, aneks, dyplom lub zaświadczenie – dla świadectw ukończenia szkoły podstawowej i liceum ogólnokształcącego na podstawie egzaminów eksternistycznych, świadectw dojrzałości, aneksów do świadectw dojrzałości, świadectw potwierdzających kwalifikację w zawodzie, dyplomów i zaświadczeń, wydawanych przez o.k.e., przeznaczonych do obrotu prawnego z zagranicą;
• MEN – dla świadectw wydawanych przez szkoły i zespoły szkół w Polsce, o których mowa w art. 8 ust. 5 pkt 2 lit. c u.p.o., oraz szkoły, zespoły szkół i szkolne punkty konsultacyjne przy przedstawicielstwach dyplomatycznych, urzędach konsularnych i przedstawicielstwach wojskowych RP, przeznaczonych do obrotu prawnego z zagranicą.

W klauzuli uwierzytelniającej zamieszcza się podpis osoby upoważnionej do uwierzytelnienia, odcisk pieczęci imiennej, odcisk pieczęci urzędowej organu, o którym mowa w § 25 ust. 1 cyt. rozp., nazwę miejscowości, w której znajduje się siedziba tego organu, datę dokonania uwierzytelnienia.

Dalsze przepisy § 25 cyt. rozp. określają zasady dołączania lub umieszczania apostille. Jest to poświadczenie wiarygodności dokumentu, czyli tego, że pochodzi on z właściwego urzędu. Dzięki temu można się nim posługiwać za granicą (np. w rekrutacji na studia na zagranicznej uczelni). Zasady wydawania apostille reguluje Konwencja haska z 5 października 1961 r., którą podpisały 64 państwa, w tym Polska.

Zasady uzyskiwania apostille uregulowano w przepisach § 25 ust. 4–6 cyt. rozp.

Jeżeli świadectwo promocyjne i świadectwo ukończenia szkoły oraz indeksy wydawane przez szkoły są przeznaczone do obrotu prawnego w państwie będącym stroną Konwencji znoszącej wymóg legalizacji zagranicznych dokumentów urzędowych, sporządzonej w Hadze 5 października 1961 r. (Dz.U. z 2005 r. poz. 938), do świadectwa lub indeksu dołącza się albo umieszcza na nim apostille wydaną przez kuratora oświaty właściwego ze względu na siedzibę szkoły.

Jeżeli świadectwo ukończenia szkoły podstawowej i liceum ogólnokształcącego na podstawie egzaminów eksternistycznych, świadectwo dojrzałości, aneks do świadectwa dojrzałości, świadectwo potwierdzające kwalifikację w zawodzie, dyplom i zaświadczenie, wydawane przez o.k.e., są przeznaczone do obrotu prawnego w państwie będącym stroną ww. Konwencji, dołącza się do nich albo umieszcza na nich apostille wydaną przez dyrektora tej o.k.e., która wydała dany dokument.

Jeżeli świadectwo wydawane przez szkoły, zespoły szkół i szkolne punkty konsultacyjne, o których mowa w § 25 ust. 1 pkt 3 cyt. rozp., jest przeznaczone do obrotu prawnego w państwie będącym stroną ww. Konwencji, do świadectwa dołącza się albo umieszcza na nim apostille wydaną przez MEN.