Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydał decyzje na mocy, których Wnioskodawca został zobowiązany do zapłaty składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenia zdrowotne za pracowników. Czy odprowadzona za byłych i obecnych pracowników Wnioskodawcy część składki na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, która powinna być finansowana przez pracowników Wnioskodawcy, nie stanowi dla pracowników świadczenia generującego przychód podatkowy, który należy zakwalifikować do przychodów z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i w związku z tym nie powstaje obowiązek wystawienia dla tych osób informacji PIT-8C?

 

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 22 grudnia 2015 r. (data wpływu 4 stycznia 2016 r.), uzupełnionym pismem z dnia 17 marca 2016 r. (data wpływu 23 marca 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zapłaty przez pracodawcę składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 stycznia 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zapłaty przez pracodawcę składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 17 marca 2016 r. (data wpływu 23 marca 2016 r.).

We wniosku tym przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W wyniku kontroli Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przeprowadzonej u Wnioskodawcy stwierdzono, że część obecnych i byłych Jego pracowników, w ramach umów cywilnoprawnych zawartych pomiędzy pracownikami, a zleceniobiorcą Wnioskodawcy, w rzeczywistości świadczyło usługi na rzecz Wnioskodawcy. Zleceniobiorca Wnioskodawcy w ramach zawartych z pracownikami Wnioskodawcy umów odprowadzał jedynie składki zdrowotne i podatek. Nie odprowadzał natomiast składek na ubezpieczenia społeczne. W konsekwencji Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydał decyzje na mocy, których Wnioskodawca został zobowiązany do zapłaty za okres od 2003 r. do 2010 r. składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenia zdrowotne za tych pracowników. Decyzje stały się ostateczne i podlegają wykonaniu. Pracodawca zamierza przy dokonywaniu korekty sfinansować zaległe składki także w części należnej od pracownika. Wnioskodawca nie będzie dochodzić zwrotu kwot składek na ubezpieczenie społeczne w części należnej od pracownika.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w związku z powyższym stanem faktycznym odprowadzona za byłych i obecnych pracowników Wnioskodawcy część składki na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, która powinna być finansowana przez pracowników Wnioskodawcy, nie stanowi dla pracowników świadczenia generującego przychód podatkowy, który należy zakwalifikować do przychodów z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i w związku z tym nie powstaje obowiązek wystawienia dla tych osób informacji PIT-8C?

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Z treści powołanego przepisu wynika, iż opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały w sposób wyraźny wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy bądź, od których Minister Finansów zaniechał poboru podatku, w drodze rozporządzenia. Z przepisu art. 11 ust. 1 ww. ustawy wynika, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z ogólnej definicji przychodów zawartej w art. 11 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, iż przychodami są w szczególności otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Wnioskodawca uważa, że płatnik składek ubezpieczeniowych, uiszczając obecnie zaległe składki w części należnej od pracownika, nie dokonuje żadnego przysporzenia majątkowego, zwiększającego majątek pracownika, a pracownicy nie otrzymują od płatnika nieodpłatnych świadczeń. Składki ubezpieczeniowe zapłacone przez pracownika umożliwią dopiero w przyszłości uzyskanie świadczeń z ubezpieczenia społecznego. W wyniku weryfikacji sposobu naliczania składek ubezpieczeniowych przez ZUS, płatnik został zobowiązany do zapłaty zaległych składek ubezpieczeniowych i wykonuje własny obowiązek płatnika. Bez znaczenia dla sprawy przy tym jest fakt, że składki te powinny być potrącone z uposażenia pracownika wypłacanego w latach 2003-2010, a obecnie płatnik zaniechał dochodzenia ich zwrotu od pracownika.

Wnioskodawca uzasadnienie dla prawidłowości swojego stanowiska upatruje w przepisach ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych ((Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.), dalej u.s.u.s.). Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 4 u.s.u.s. zadania z zakresu ubezpieczeń społecznych określone ustawą wykonują m. in. płatnicy składek. Płatnicy składek obliczają, rozliczają i przekazują co miesiąc do Zakładu w całości składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe oraz chorobowe za ubezpieczonych. Płatnicy składek obliczają części składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz chorobowe finansowane przez ubezpieczonych i po potrąceniu ich ze środków ubezpieczonych przekazują do Zakładu (art. 17 ust. 1 i 2 u.s.u.s.). Płatnik składek jest obowiązany według zasad wynikających z przepisów ustawy obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy (art. 46 ust. 1 u.s.u.s.).

Z przepisów u.s.u.s. wynika również, że na koncie ubezpieczonego ewidencjonowane są składki oraz informacje dotyczące przebiegu ubezpieczeń społecznych danego ubezpieczonego (art. 4 pkt 7, art. 40 u.s.u.s.). Natomiast na koncie płatnika składek ewidencjonowana jest kwota zobowiązań z tytułu składek oraz innych składek danego płatnika zbieranych przez Zakład, kwoty zapłaconych składek, stan rozliczeń oraz inne informacje dotyczące płatnika składek (art. 4 pkt 8, art. 45 u.s.u.s.). Stosunek prawny łączący ubezpieczonego i ZUS ma charakter gwarancyjny, ponieważ składka jest ceną zabezpieczenia wypłaty przyszłego świadczenia w razie ziszczenia się socjalnego ryzyka. Opłacanie składek na ubezpieczenie społeczne stanowi warunek przyznania świadczeń z ubezpieczenia społecznego w przypadku ziszczenia się zdarzeń wskazanych przez ustawodawcę. Przykładowo, przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych stanowi podstawę wymiaru emerytury i renty (art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r, Nr 153, poz. 1227 ze zm.).

Zdaniem Wnioskodawcy odprowadzona za byłych i obecnych pracowników część składki na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, która powinna być finansowana przez Jego pracowników, nie stanowi dla pracowników i byłych pracowników świadczenia generującego przychód podatkowy, który należy zakwalifikować do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i w związku z tym nie powstaje obowiązek wystawienia dla tych osób informacji PIT-8C.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z ogólnej definicji przychodów zawartej w art. 11 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, iż przychodami są w szczególności otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przy czym przez pojęcie „otrzymane” – zgodnie ze Słownikiem języka polskiego – należy rozumieć takie pieniądze i wartości pieniężne, które zostały podatnikowi dane. Mając na uwadze istnienie wielu form rozliczeń, należy uznać, że otrzymane pieniądze to nie tylko wypłacona gotówka, ale również kwota, która wpłynęła na rachunek bankowy podatnika.

Natomiast „postawionymi do dyspozycji” są takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik – wykazując określoną aktywność – ma możliwość włączyć do swojego władztwa. Innymi słowy, podatnik ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy, a nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone środki do dyspozycji.

Ponieważ za przychody należy uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika, to wskazać należy, że dla celów podatkowych, przez nieodpłatne świadczenie rozumie się te wszystkie zdarzenia prawne lub gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie w majątku podatnika mające konkretny wymiar finansowy.

Zatem do przychodu należy zaliczyć każdy rodzaj świadczenia, które dana osoba (podatnik) otrzymuje kosztem majątku innej osoby. Takim świadczeniem jest m.in. wykonanie zobowiązania danej osoby przez inny podmiot (np. zapłacenie składki przez pracodawcę środkami z jego majątku w sytuacji, gdy winna ona być sfinansowana środkami pracownika).

Z definicji pojęcia przychodu jako świadczenia otrzymanego czy też w niektórych przypadkach postawionego do dyspozycji wnosić można również o momencie jego uzyskania. Określenie momentu uzyskania przychodu ma bardzo istotne znaczenie, przede wszystkim z tego powodu, że podatek dochodowy od osób fizycznych rozliczany jest w danym czasie. Konieczne jest zatem określenie momentu uzyskania przychodu, by przyporządkować przychód do danego okresu rozliczeniowego – roku podatkowego, a w niektórych przypadkach również – miesiąca (w przypadku zaliczkowego rozliczania podatku).

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że w wyniku kontroli Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przeprowadzonej u Wnioskodawcy stwierdzono, że część obecnych i byłych Jego pracowników, w ramach umów cywilnoprawnych zawartych pomiędzy pracownikami, a zleceniobiorcą Wnioskodawcy, w rzeczywistości świadczyło usługi na rzecz Wnioskodawcy. Zleceniobiorca Wnioskodawcy w ramach zawartych z pracownikami Wnioskodawcy umów odprowadzał jedynie składki zdrowotne i podatek. Nie odprowadzał natomiast składek na ubezpieczenia społeczne. W konsekwencji Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydał decyzje na mocy, których Wnioskodawca został zobowiązany do zapłaty za okres od 2003 r. do 2010 r. składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenia zdrowotne za tych pracowników. Decyzje stały się ostateczne i podlegają wykonaniu. Pracodawca zamierza przy dokonywaniu korekty sfinansować zaległe składki także w części należnej od pracownika.

W świetle powyższego, stwierdzić należy, że – wbrew twierdzeniu Wnioskodawcy – sfinansowanie przez Niego, ze środków własnych, za pracowników (aktualnych i byłych), którzy uzyskali przychody z umów zlecenia zawartych z inną, zewnętrzną firmą i wykonywali w ramach tych umów usługi na rzecz swego pracodawcy – składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne za lata 2003-2010 w tej części, do zapłacenia których zobligowani byli ubezpieczeni (aktualni i byli pracownicy) stanowić będzie dla tych osób nieodpłatne świadczenie generujące przychód podatkowy. Osoby te uzyskają bowiem wymierną korzyść majątkową, gdyż inny podmiot tj. Wnioskodawca poniesie kosztem swojego majątku wydatek, który winien być sfinansowany majątkiem (dochodami) tychże osób. Obowiązek pokrycia tej części składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne przez Wnioskodawcę z własnych środków nie wynika z żadnego przepisu.

Tym samym zapłacone przez Wnioskodawcę składki – jako świadczenie nieodpłatne – stanowić będą dla tych osób przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 ww. ustawy. Wnioskodawca będzie zatem obowiązany, na podstawie art. 42a ww. ustawy, do wystawienia informacji PIT-8C. Zgodnie bowiem z treścią art. 42a osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego, z zastrzeżeniem art. 45ba ust. 4, przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

Interpretacja indywidualna z 31 marca 2016 r., sygn. ITPB2/4511-29/16/MU – Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy