Opłaty za pozowanie osób do filmu i ochrona wizerunku

Nagrywanie filmów, a zasady rozpowszechniania wizerunku osób.

„Czy materiał w postaci filmu zebrany w czasie wykonywania zlecenia, na którym jest Figurant, ale widoczne są na tym filmie również inne osoby, może być w całości przekazany Zleceniodawcy? Nie ma technicznej możliwości wykadrowania obecności osób trzecich filmu, byłaby to ingerencja w nagranie.”

Na początek Autor pragnie podkreślić, iż …

(…) nie zna szczegółów dotyczących zlecenia (tj. na czym polegała realizacja filmu, czego dotyczyła jego tematyka, czy osoby trzecie występują „przypadkiem” tylko w tle, czy też ich rola jest bardziej istotna itp.), dlatego nie jest w stanie udzielić jednoznacznej odpowiedzi.

Warto jednak wskazać na art. 81 ust. 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (dalej: prawo autorskie), który to przepis prawdopodobnie pozwoli rozwiać wszelkie wątpliwości Czytelnika.

Co do zasady rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej. W braku wyraźnego zastrzeżenia zezwolenie nie jest wymagane, jeżeli osoba ta otrzymała umówioną zapłatę za pozowanie (art. 81 ust. 1 prawa autorskiego). Jednak zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku w dwóch przypadkach:

  • gdy dotyczy osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych;
  • kiedy dotyczy osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza.

Czytelnika zapewne interesuje wariant, gdy rozpowszechnianie wizerunku nie wymaga zezwolenia, jeżeli wizerunek stanowi jedynie element akcydentalny lub akcesoryjny przedstawionej całości, a to oznacza, że w razie usunięcia wizerunku nie zmieniłby się przedmiot i charakter przedstawienia.

Na marginesie należy zauważyć, iż nie jest dozwolone rozpowszechnianie bez zgody portretowanego jego wizerunków wykadrowanych z większego ujęcia, bowiem liczy się „kadr rozpowszechniony”, a nie „kadr pierwotnie utrwalony”.

Jeżeli zatem osoby trzecie występujące w filmie stanowią jedynie rodzaj tła czy, jak to określa ustawa, krajobrazu, wówczas zezwolenie na rozpowszechnianie wizerunku tych osób nie jest konieczne, a co za tym idzie, wydaje się, że nie stanowi żadnego problemu przekazanie filmu w całości zleceniodawcy, bez ingerowania w nagranie.

Sandra Grzywocz-Nowak – adwokat

Podstawa prawna:

Ustawa z dn. 04.02.1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych – Dz.U. z 2016 r. poz. 666 z późn. zm.