Po czyjej stronie leży obowiązek wniesienia podatku dochodowego?

ZMIANA INTERPRETACJI INDYWIDUALNEJ
Na podstawie art. 14e § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, Minister Finansów, w związku ze stwierdzeniem nieprawidłowości interpretacji indywidualnej z dn. 13.05.2008 r. Nr ITPB2/415-330/08/ENB, wydanej w imieniu Ministra Finansów przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy, zmienia z urzędu wyżej wymienioną interpretację stwierdzając, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dn. 15.03.2008 r. (data wpływu 18 marca 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zasad opodatkowania odszkodowania, jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE
W dn. 13.05.2008 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając na podstawie § 2 i § 4 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego, wydał w imieniu Ministra Finansów interpretację indywidualną dotyczącą podatku dochodowego od osób fizycznych. Interpretacja wydana została na ww. wniosek złożony w dn. 18.03.2008 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.
W dn. 11.03.2008 r. Wnioskodawca otrzymał od byłego pracodawcy kwotę 13.807,69 zł z tytułu odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia zasądzone prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego. Na wskazaną kwotę składa się 2.700 zł brutto oraz 11.107,69 zł kwota netto. W uzupełnieniu do wniosku Wnioskodawca podał, że odszkodowanie zostało zasądzone, na podstawie art. 58 Kodeksu pracy, w związku z rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia. Zasądzone kwoty to: 12.543 zł wraz z ustawowymi odsetkami przyznane tytułem odszkodowania, w trybie art. 58 Kodeksu pracy, 92 zł 53 gr wraz z ustawowymi odsetkami i 323,80 euro wraz z ustawowymi odsetkami przyznane tytułem wynagrodzenia za pracę.
W związku z powyższym zadano następujące pytania.

W przypadku istnienia obowiązku podatkowego, po czyjej stronie leży obowiązek wniesienia podatku dochodowego… Jeżeli obowiązek leży po stronie Wnioskodawcy, to od jakiej kwoty i w jakim terminie musi odprowadzić podatek… Jeżeli obowiązek podatkowy spoczywa na pracodawcy, to czy Wnioskodawca poniesienie konsekwencje jeśli pracodawca nie odprowadzi podatku dochodowego. Zdaniem Wnioskodawcy, obowiązek odprowadzenia podatku dochodowego ciąży na pracodawcy.
W interpretacji z dn. 13.05.2008 r. Nr ITPB2/415-330/08/ENB Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, działając w imieniu Ministra Finansów, uznał stanowisko Wnioskodawcy za prawidłowe, stwierdzając między innymi, że odsetki od nieterminowej wypłaty odszkodowania oraz wynagrodzenia za pracę, stanowią wypłatę pieniężna mającą swe źródło w stosunku pracy i korzystają ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o PIT.

Po przeanalizowaniu akt sprawy oraz obowiązujących przepisów prawa Minister Finansów stwierdza, co następuje.
W myśl art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT), w brzmieniu obowiązującym w 2008 r., zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. W art. 10 ust. 1 pkt 1-9 ustawy określone zostały źródła przychodów, wśród których wymieniono między innymi: stosunek pracy i stosunki pokrewne, emeryturę, rentę (pkt 1), oraz inne źródła (pkt 9).

Na mocy art. 12 ust. 1 ustawy o PIT, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Stosownie do art. 20 ust. 1 omawianej ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użycie w art. 20 ust. 1 ustawy sformułowania „w szczególności” świadczy o przykładowym charakterze katalogu przychodów z innych źródeł. Stąd też przychodami z innych źródeł są także inne przychody, niewymienione wprost w przepisie. Jednocześnie na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy wolne od podatku są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:
1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Ponadto zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 95 w/w ustawy, wolne od podatku są odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1. Biorąc pod uwagę opisany stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa podatkowego, należy stwierdzić, co następuje.
1. Wypłacone zaległe wynagrodzenie za pracę stanowi podlegający opodatkowaniu przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy, i na płatniku (pracodawcy) ciąży obowiązek pobrania i odprowadzenia zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych od wypłaconych kwot (art. 38 ustawy). Jednocześnie na płatniku ciąży obowiązek przekazania do końca lutego roku następującego po roku podatkowym Wnioskodawcy oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, imiennej informacji PIT-11, o uzyskanych dochodach ze stosunku pracy oraz odprowadzonych zaliczkach na podatek. Wnioskodawca jest zobowiązany do wykazania tego dochodu w zeznaniu podatkowym i zapłaceniu należnego podatku (art. 45 ust. 1 ustawy).
2. Odszkodowanie z tytułu rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, przyznane na podstawie wyroku sądu, zgodnie z zasadami wynikającymi z przepisów art. 58 Kodeksu pracy, korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy. Oznacza to, że Wnioskodawca nie jest zobowiązany do zapłaty podatku z tego tytułu. Dochodów zwolnionych z opodatkowania nie wykazuje w zeznaniu podatkowym.
3. Zasądzone odsetki od zaległego wynagrodzenia za pracę oraz odsetki od odszkodowania stanowią przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o PIT.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o PIT, wolne od podatku dochodowego są wyłącznie odsetki, które spełniają łącznie dwa warunki, tj.:
1. są naliczane od świadczenia, zaliczonego do źródła przychodów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy,
2. z tytułu nieterminowej wypłaty tego świadczenia.
Pierwszy z ww. warunków można uznać za spełniony zarówno w przypadku zaległego wynagrodzenia za pracę, jak również odszkodowania zasądzonego na podstawie art. 58 Kodeksu pracy. Co prawda odszkodowanie zasądzone tytułem nieuzasadnionego rozwiązania umowy o pracę, nie stanowi wynagrodzenia za pracę, ale jako mające swe źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunkiem pracy mieści się w definicji przychodów ze stosunku pracy, określonej w art. 12 ust. 1 ustawy, a tym samym stanowi świadczenie z tytułu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT.

Odnosząc się natomiast do drugiego warunku, należy stwierdzić, że z nieterminową wypłatą świadczenia w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 95 tejże ustawy mamy do czynienia wówczas, gdy w terminie wymagalności danego świadczenia, przysługującego na podstawie zawartej umowy, ugody lub prawomocnego orzeczenia, nie zostało ono przez zobowiązanego wypłacone na rzecz wierzyciela. Odsetki naliczane od tego momentu kwalifikują się jako odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty świadczenia. W konsekwencji ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95 tej ustawy, korzystają odsetki naliczone z tytułu wypłaty zaległego wynagrodzenia, ale wyłącznie te naliczone za okres od upływu terminu wypłaty wynagrodzenia, określonego w umowie o pracę, do dnia wypłaty tego wynagrodzenia.

W kwestii odsetek od odszkodowania z tytułu rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, należy podkreślić, że z brzmienia art. 56 § 1 Kodeksu pracy jednoznacznie wynika, że pracownikowi nie służy prawo do odszkodowania, ale prawo do roszczenia o odszkodowanie (lub przywrócenie poprzedniego stanu). Takie orzeczenie działa z mocą ex nunc (na przyszłość), czyli odszkodowanie jest należne od dnia orzeczenia sądu.

Stąd też ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o PIT, nie korzystają odsetki od odszkodowania, w sytuacji jego terminowego wypłacania, gdyż nie mogą być traktowane jako sankcja ustawowa za nieterminową wypłatę świadczenia, do którego odwołuje się art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy.

Z tych względów zasądzone odsetki od odszkodowania jako przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o PIT, podlegają opodatkowaniu na ogólnych zasadach, według skali podatkowej. W konsekwencji na podmiocie dokonującym wypłaty odsetek (były pracodawca) zgodnie z art. 42a ustawy, nie ciąży obowiązek poboru zaliczki na podatek. Jest on natomiast obowiązany do sporządzenia informacji PIT-8C o wysokości przychodu z tego tytułu i przekazania jej w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego podatnikowi oraz organowi podatkowemu właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że Wnioskodawca miał obowiązek w zeznaniu rocznym, składanym do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, uwzględnić otrzymane przychody z tytułu zaległego wynagrodzenia za pracę oraz z tytułu odsetek od zasądzonego odszkodowania, i zapłacić należy podatek wynikający z tego zeznania (art. 45 ust. 1 ustawy o PIT).
Jednocześnie należy pamiętać, że w praktyce mogą wystąpić przypadki, że płatnik/podmiot mimo ciążącego na nim obowiązku nie wystawi stosownej informacji lub nie odprowadzi zaliczki na podatek. Powyższe nie zwalnia jednak podatnika z obowiązku rozliczenia w zeznaniu podatkowym na zasadach określonych w ustawie należności otrzymanych za pośrednictwem płatnika/podmiotu.

Z tych względów należało zmienić z urzędu interpretację indywidualną z dn. 13.05.2008 r. ITPB2/415-330/08/ENB, wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy. Zmieniona interpretacja indywidualna dotyczy stanu faktycznego przedstawionego we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania zmienianej interpretacji.

POUCZENIE
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą zmianę interpretacji przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał zmianę interpretacji indywidualnej, w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi). Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnosi się (w dwóch egzemplarzach) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzieli odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 tej ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 tejże ustawy), na adres: Świętokrzyska 12, 00-916 Warszawa.

Minister Finansów:
interpretacja indywidualna z dn. 05.10.2012 r., sygn. DD3/033/212/CRS/09/PK-1126

Podstawa prawna:
1. Ustawa z dn. 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa – tekst jedn. Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.
2. Ustawa z dn. 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – tekst jedn. Dz.U. z 2012 r. poz. 361.
3. Ustawa z dn. 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.
4. Rozporządzenie Ministra Finansów z dn. 20.06.2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego – Dz.U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.
5. Ustawa z dn. 26.06.1974 r. Kodeks pracy – tekst jedn. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.