Opodatkowanie posiłków wydawanych pracownikom

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201 z późn. zm.) oraz art. 223 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. z 2016 r., poz. 1948, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 8 grudnia 2016 r. (data wpływu 30 stycznia 2017 r.), uzupełnionym pismem z 29 marca 2017 r. (data wpływu 4 kwietnia 2017 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania nieodpłatnego wydania posiłków dla pracowników – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 stycznia 2017 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania nieodpłatnego wydania posiłków dla pracowników.
Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 29 marca 2017 r. (data wpływu 4 kwietnia 2017 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z 20 marca 2017 r. znak: 2461-IBPP2.4512.78.2017.1.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Spółka zarządza hotelem, w którym pracuje ok. 90 pracowników. Pracownicy hotelu mają możliwość korzystania z posiłków wydawanych w kantynie pracowniczej. Prawo pracowników do korzystania z kantyny wynika zarówno z regulaminu pracy jak i procedur i standardów obowiązujących w Korporacji, do której należy Spółka. Posiłek przysługuje pracownikom tylko w ustalonym czasie pracy. W dni wolne od pracy oraz w czasie każdorazowej nieobecności pracownika posiłek nie przysługuje, a za niewykorzystany posiłek nie przysługuje ekwiwalent pieniężny. Zakupy materiałów i produktów dokonywane są jednocześnie do kantyny pracowniczej jak i do sprzedaży prowadzonej w punktach gastronomicznych hotelu. VAT z faktur zakupowych jest odliczany a na koniec miesiąca po rozliczeniu kosztów kantyny naliczany jest VAT należny. Na koniec każdego miesiąca koszt kantyny kalkulowany jest w oparciu o stawkę ryczałtową za jeden posiłek z uwzględnieniem harmonogramów pracowniczych, urlopów wypoczynkowych i chorobowych. W kantynie nie jest prowadzona codzienna ewidencja osób korzystających z posiłku, dlatego też kwota doliczana do przychodu pracownika to ryczałt uwzględniający powyższe korekty.

W piśmie uzupełniającym z 29 marca 2017 r. Wnioskodawca wskazał co następuje:

  1. Spółka jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług od 2 kwietnia 2009 r.
  2. Spółka nie jest zobligowana na podstawie przepisów Kodeksu Pracy do zapewnienia pracownikom posiłków.
  3. Spółka zapewnia pracownikom posiłki dobrowolnie i nie jest zobligowana do tych świadczeń przepisami Prawa Pracy i przepisami BHP. Prawo pracowników do korzystania z kantyny wynika zarówno z Regulaminu Pracy jak i procedur i standardów obowiązujących w Korporacji, do której należy Spółka.
  4. Przekazywanie pracownikom posiłków nie jest finansowane z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych lecz ze środków obrotowych.
  5. Przekazywane pracownikom posiłki są wydawane nieodpłatnie. Koszt posiłku kalkulowany jest w oparciu o stawkę ryczałtową za jeden posiłek z uwzględnieniem harmonogramów pracowniczych, urlopów wypoczynkowych i chorobowych i w takiej wysokości doliczany jest w każdym miesiącu do przychodu pracownika.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy od kosztów kantyny pracowniczej Spółka powinna naliczać podatek VAT należny?

Stanowisko Wnioskodawcy:

Zgodnie z przepisami ustawy o VAT (art. 8 ust. 2) opodatkowaniu podlega także nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenia usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika. W przypadku umożliwienia pracownikom korzystania z gorących posiłków wydawanych w kantynie pracowniczej nie można powiedzieć, iż świadczenie tej usługi dokonywane jest do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika. Zapewnienie pracownikom bezpłatnych posiłków w miejscu pracy przekłada się na podwyższenie ich wydajności oraz wzmocnienie ich motywacji do jak najlepszego wykonywania powierzonych im obowiązków. Ma to niewątpliwie pozytywne przełożenie na efektywność wykonywanej przez nich pracy, a co za tym idzie na poziom przychodów osiąganych przez Spółkę. Oznacza to, że poniesienie wydatków na kantynę pracowniczą znajduje racjonalne uzasadnienie jako dążenie do powiększania poziomu przychodów uzyskiwanych przez Spółkę a zatem jest ściśle związane z działalnością podatnika. Mając powyższe na uwadze Spółka uważa, że nieodpłatne wydanie posiłków pracownikom jako związane z działalnością gospodarczą Spółki oraz służące funkcjonowaniu przedsiębiorstwa, nie wypełnia hipotezy art. 8 ust. 2 ustawy, w związku z czym świadczenie to znajduje się poza zakresem czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r., poz. 710 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez towary, w myśl art. 2 pkt 6 ustawy, należy rozumieć rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).
Z powyższego jednoznacznie wynika, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników i wykonywane w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Ustawodawca jednakże przewidział od powyższej reguły wyjątki, które zostały zawarte – w przypadku dostawy towarów – w art. 7 ust. 2 ustawy o VAT oraz – w przypadku świadczenia usług – w art. 8 ust. 2 ww. ustawy.

I tak, według art. 7 ust. 2 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

  1. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
  2. wszelkie inne darowizny

– jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Z treści przytoczonego art. 7 ust. 2 ustawy wynika, iż opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega zużycie towarów, gdy ich spożytkowanie nastąpiło na cele osobiste osób ściśle określonych w tym przepisie, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności, w całości lub w części.

Stosownie natomiast do art. 8 ust. 2 ustawy, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

  1. użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;
  2. nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Treść powołanych wyżej przepisów wskazuje, iż aby uznać dane świadczenie za opodatkowane podatkiem VAT musi ono być odpłatne w myśl art. 8 ust. 1 w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, bądź też nieodpłatne, ale spełniające warunki wynikające z art. 8 ust. 2 ustawy o VAT.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Dlatego, dla ustalenia, czy konkretne nieodpłatne świadczenie podlega opodatkowaniu, istotne jest więc ustalenie celu takiego świadczenia.

Należy także zauważyć, iż ustawa o podatku od towarów i usług nie precyzuje, co należy rozumieć pod pojęciem potrzeb osobistych pracownika. Przyjąć należy, iż potrzebami osobistymi są, co do zasady te, których realizacja nie jest związana ze stosunkiem pracy lub innym, który łączy przekazującego i osobę otrzymującą towar. Potrzeby osobiste to takie, których pracodawca nie ma obowiązku zaspokoić, zaś potrzeby pracownicze to te, do zaspokojenia których pracodawca jest zobowiązany.

Wg Słownika Języka Polskiego potrzebami osobistymi są takie potrzeby, które dotyczą danej osoby i które są jej potrzebami prywatnymi, tj. potrzebami niezwiązanymi z prowadzoną przez tę osobę działalnością gospodarczą, statusem pracownika czy pełnioną funkcją. Zatem można przyjąć, że potrzebami osobistymi są te, których realizacja nie jest związana ze stosunkiem pracy, a zatem potrzeby osobiste to te, których zaspokojenie wynika z dobrej woli pracodawcy.

Z opisu sprawy wynika, że Spółka jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Spółka zarządza hotelem, w którym pracuje ok. 90 pracowników. Pracownicy hotelu mają możliwość korzystania z posiłków wydawanych w kantynie pracowniczej. Przekazywane pracownikom posiłki są wydawane nieodpłatnie. Spółka nie jest zobligowana na podstawie przepisów Kodeksu Pracy do zapewnienia pracownikom posiłków. Spółka zapewnia pracownikom posiłki dobrowolnie i nie jest zobligowana do tych świadczeń przepisami Prawa Pracy i przepisami BHP. Prawo pracowników do korzystania z kantyny wynika zarówno z Regulaminu Pracy jak i procedur i standardów obowiązujących w Korporacji, do której należy Spółka. Przekazywanie pracownikom posiłków nie jest finansowane z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych lecz ze środków obrotowych.

Mając na uwadze powyższe, dla ustalenia, czy konkretne nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu na mocy cytowanego art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy, istotne jest ustalenie celu takiego świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisywało się będzie w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują.

Za usługi świadczone do celów innych niż działalność gospodarcza należy uznać wszelkie usługi, których świadczenie odbyło się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej. Niedopełnienie któregokolwiek z warunków określonych w art. 8 ust. 2 ustawy, jest podstawą do traktowania nieodpłatnej usługi jako niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Przytoczone powyżej uregulowania prawne oraz przedstawiony przez Wnioskodawcę opis sprawy pozwala stwierdzić, że przedmiotem nieodpłatnego przekazania pracownikom Wnioskodawcy są nieodpłatne usługi, których wyświadczenie należy uznać za czynność wyczerpującą znamiona zużycia na cele osobiste, prywatne tych osób (tj. pracowników hotelu). Konieczność zapewnienia posiłków przez Wnioskodawcę nie wynika bowiem z żadnych przepisów (np. Prawa Pracy, BHP) jak również w ocenie tut. organu nie jest niezbędne dla celów prowadzonej działalności gospodarczej. Pracownicy Wnioskodawcy są zobowiązani świadczyć pracę niezależnie od posiłków jakie zapewnia im z własnej woli pracodawca, zatem wydawanie pracownikom takich posiłków ma na celu zaspokojenie ich potrzeb prywatnych.

W związku z tym stwierdzić należy, że nieodpłatne przekazanie pracownikom posiłków nie wiąże się z potrzebami przedsiębiorstwa, nie służy celom prowadzonej działalności gospodarczej, lecz zaspokaja ich potrzeby osobiste. Wyświadczone przez Wnioskodawcę usługi mają na celu zaspokojenie potrzeb prywatnych pracowników, nie mają związku ze sprzedażą opodatkowaną podatnika.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT za odpłatne świadczenie usług uznaje się nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste pracowników. Zatem nieopłatne przekazanie posiłków dla pracowników stanowi świadczenie usług zrównanych z odpłatnym świadczeniem usług, o jakich mowa w art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy jest nieprawidłowe.

Interpretacja indywidualna z 8 maja 2017 r., sygn. 2461-IBPP2.4512.78.2017.2.ICz – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej