„Jestem osobą współpracującą w firmie, którą prowadzi moja żona, mamy rozdzielność majątkową, mamy zameldowanie na wspólnym adresie z żoną. Posiadam zajęcia komornicze i czy tej sytuacji ma to jakiś wpływ na działalność i konto firmowe mojej żony?”

W myśl przepisów …

(…) ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych za osobę współpracującą uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności. Świadczenie pomocy przez osobę współpracującą może odbywać się na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia, umowy o dzieło lub nieodpłatnie.

Tytułem wyjaśnienia wskazać należy, że rozdzielność majątkowa w małżeństwie może powstać w drodze zawarcia umowy rozdzielności majątkowej w formie aktu notarialnego lub na mocy orzeczenia sądu ustanawiającego rozdzielność majątkową. W określonych przypadkach powstaje ona także z mocy prawa np. w razie ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków. Jeśli umowa rozdzielności majątkowej zostanie zawarta w trakcie małżeństwa każdy z małżonków ma odrębny majątek, który obejmuje, udział w dotychczasowym majątku wspólnym, dotychczasowy majątek osobisty oraz majątek nabyty od chwili powstania rozdzielności majątkowej.

W przypadku rozdzielności majątkowej zgodnie z art. 51 oraz art. 51¹ ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy, każdy z małżonków zachowuje zarówno majątek nabyty przed zawarciem umowy, jak i majątek nabyty później. Każdy z nich samodzielnie zarządza swoim majątkiem.

Oznacza to także, iż każdy z małżonków sam odpowiada za swoje długi majątkiem osobistym.

Jednakże, aby móc powoływać się względem innych osób na umowę majątkową małżeńską fakt jej zawarcia oraz rodzaj winien być tym osobom wiadomy.

Jeżeli małżonek nie udowodni, że osoba trzecia wiedziała o zawarciu oraz rodzaju intercyzy, egzekucja wobec małżonka może być prowadzona tak, jakby umowa majątkowa w ogóle nie była zawarta. Jak wskazuje Sąd Najwyższy w postanowieniu z dn. 16.11.2012 roku sygn. akt: III CZP 60/12, małżeńska umowa majątkowa jest skuteczna wobec innej osoby wówczas, gdy o jej zawarciu oraz rodzaju powzięła wiadomość przed powstaniem między małżonkami, bądź między jednym z nich, a nią stosunku prawnego, z którego wynika wierzytelność tej osoby. Następstwem braku takiej wiadomości jest, dotycząca danej osoby, bezskuteczność względna częściowa umowy majątkowej małżeńskiej, sięgająca tak daleko jak wymaga tego ochrona jej interesów. Ponadto, aby jeden z małżonków mógł skutecznie powoływać się na intercyzę – wierzytelność nie może powstać przed jej zawarciem (w okresie wspólności majątkowej).

Odnosząc się do treści pytania dodać jeszcze należy, iż jeżeli z tytułu świadczenia pomocy w firmie pańskiej żony otrzymuje Pan wynagrodzenie, to może ono podlegać zajęciu. Należy także pamiętać, iż w sytuacji nieotrzymywania wynagrodzenia, podlega Pan obowiązkowemu ubezpieczeniu ZUS, które w takim przypadku opłaca się jak w wymiarze za przedsiębiorcę.

Kamil Wywiał – aplikant radcowski

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dn. 25.02.1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy – tekst jedn. Dz.U. z 2020 r. pod poz. 1359.
2. Ustawa z dn. 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych – Dz.U. z 2021 r. poz. 423 z późn. zm.