„Pracodawca chce wprowadzić pakiety medyczne połączone z medycyną pracy dla każdego pracownika, chce by symbolicznie pracownik partycypował w kosztach np. 1 zł. Czy może zobowiązać do tego pracowników? Czy musi być zgoda każdego pracownika? Jeśli pracownicy się zgodą, to w związku z tym, że partycypują w kosztach od kwoty pakietu nie będzie trzeba płacić składek na ubezpieczenie społeczne, a czy jest także zwolnienie z podatku?”

Jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy jest wypłacenie pracownikowi wynagrodzenia za pracę. Podlega ono ochronie i w związku z tym możliwość dokonywania potrąceń jest ograniczona. Poza potrąceniami ustawowymi Kodeks pracy przewiduje dobrowolne …

(…) potrącenia z wynagrodzenia pracownika. Dobrowolne potrącenia z wynagrodzenia pracownika uregulowane zostały w art. 91 Kodeksu pracy. Zgodnie z nim należności inne niż wymienione w art. 87 § 1 i 7 K.p. mogą być potrącane z wynagrodzenia pracownika tylko za jego zgodą wyrażoną na piśmie.

Trzeba podkreślić, że dobrowolne potrącenia występują przy:

a) wpłatach pracownika do kasy zapomogowo-pożyczkowej,

b) spłatach pożyczki z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych,

c) składkach na rzecz związku zawodowego,

d) składki na ubezpieczenie na życie.

Na te tzw. dobrowolne potrącenia z wynagrodzenia składają się zarówno należności na rzecz pracodawcy, jak i inne – czyli na rzecz osób trzecich. Przy ich dokonywaniu nie obowiązują maksymalne dopuszczalne kwoty potrącenia, lecz kwoty wolne od potrąceń. Wolna od potrąceń jest kwota w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych – przy potrącaniu należności na rzecz pracodawcy, 80% kwoty – przy potrącaniu innych należności niż na rzecz pracodawcy.

Jeśli więc pracodawca chce wprowadzić pakiety medyczne połączone z medycyną pracy dla każdego pracownika, jak również chce by symbolicznie pracownik partycypował w kosztach, to niewątpliwie musi od każdego z pracowników uzyskać na to pisemną zgodę, tak aby można był potrącić z jego wynagrodzenia w sposób zgodny z prawem określoną kwotę przy zachowaniu warunków zawartych w art. 91 K.p.

Nieodpłatne przekazanie pracownikom pakietów medycznych w formie dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego nie podlega opodatkowaniu VAT. W konsekwencji brak jest podstaw do wykazywania nabywanych usług ubezpieczeniowych w ewidencji sprzedaży i w deklaracji VAT. Nie powinny być one również uwzględniane przy kalkulacji proporcji, o której mowa w art. 90 ust. 1 i ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług (ustawa o VAT).

Paweł Nowak – prawnik

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dn. 26.06.1974 r. Kodeks pracy – tekst jedn. Dz.U. z 2020 r. poz. 1320 ze zm.
2. Ustawa z dn. 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług – Dz.U. z 2021 r. poz. 685 z późn. zm.