Przepisy prawa oświatowego w sposób ogólny określają zadania pedagoga i psychologa w przedszkolu, szkole i placówce. Ustalenie szczegółowego zakresu obowiązków wykonywanych przez nauczycieli specjalistów należy do …

(…) kompetencji dyrektora szkoły (przedszkola, placówki), który powierza im zadania, stosownie do ich kwalifikacji – wyjaśnia MEiN.

Zgodnie z § 24 rozporządzenia MEN w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach, do zadań pedagoga i psychologa w przedszkolu, szkole i placówce należy w szczególności:

• prowadzenie badań i działań diagnostycznych uczniów, w tym diagnozowanie indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych uczniów w celu określenia mocnych stron, predyspozycji, zainteresowań i uzdolnień uczniów oraz przyczyn niepowodzeń edukacyjnych lub trudności w funkcjonowaniu uczniów, w tym barier i ograniczeń utrudniających funkcjonowanie ucznia i jego uczestnictwo w życiu przedszkola, szkoły i placówki;
• diagnozowanie sytuacji wychowawczych w przedszkolu, szkole lub placówce w celu rozwiązywania problemów wychowawczych stanowiących barierę i ograniczających aktywne i pełne uczestnictwo ucznia w życiu przedszkola, szkoły i placówki;
• udzielanie uczniom pomocy psychologiczno-pedagogicznej w formach odpowiednich do rozpoznanych potrzeb;
• podejmowanie działań z zakresu profilaktyki uzależnień i innych problemów dzieci i młodzieży;
• minimalizowanie skutków zaburzeń rozwojowych, zapobieganie zaburzeniom zachowania oraz inicjowanie różnych form pomocy w środowisku przedszkolnym, szkolnym i pozaszkolnym uczniów;
• inicjowanie i prowadzenie działań mediacyjnych i interwencyjnych w sytuacjach kryzysowych;
• pomoc rodzicom i nauczycielom w rozpoznawaniu i rozwijaniu indywidualnych możliwości, predyspozycji i uzdolnień uczniów;
• wspieranie nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych i innych specjalistów w:

a) rozpoznawaniu indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych uczniów w celu określenia mocnych stron, predyspozycji, zainteresowań i uzdolnień uczniów oraz przyczyn niepowodzeń edukacyjnych lub trudności w funkcjonowaniu uczniów, w tym barier i ograniczeń utrudniających funkcjonowanie ucznia i jego uczestnictwo w życiu przedszkola, szkoły i placówki,

b) udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej.

Jak wyjaśnia MEiN, to, że zadania pedagoga i psychologa są tożsame, nie jest niedopatrzeniem, lecz celowym zabiegiem prawodawcy. „Nie ma konieczności rozdzielenia zadań pedagoga i psychologa w przedszkolach, szkołach i placówkach, ponieważ zadania tych nauczycieli specjalistów powinny się uzupełniać”. Wyjściowy, ogólny katalog obowiązków pedagoga i psychologa powinien być modyfikowany na poziomie danej szkoły, przedszkola czy placówki – przez dyrektora zatrudniającego nauczycieli danych specjalności. To dyrektor szkoły rozpoznaje potrzeby uczniów i w porozumieniu z organem prowadzącym zatrudnia nauczycieli i specjalistów wykonujących zadania z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej, w szczególności psychologów, pedagogów, logopedów i doradców zawodowych.

Resort edukacji informuje też, że pracuje nad nowymi rozwiązaniami prawnymi, „których celem jest podniesienie jakości wsparcia udzielanego dzieciom i uczniom. Jednym z elementów jest określenie standardów zatrudnienia psychologów i pedagogów w przedszkolach i szkołach”.

Małgorzata Tabaszewska – specjalistka prawa oświatowego

Podstawa prawna:

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dn. 09.08.2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach – t.jedn. Dz.U. z 2020 r. poz. 1280.