Czy Wnioskodawczyni może rozliczyć podatek dochodowy od osób fizycznych za 2013 r. jako osoba samotnie wychowująca dziecko?

 

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz.749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 26 listopada 2013 r. (data wpływu 2 grudnia 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 2 grudnia 2013 r. został złożony ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni ma córkę – uczennicę liceum, dla której od urodzenia, tj. od 1995 r. jest prawnym opiekunem, gdyż ojciec nie chciał uznać jej za swoje dziecko. Wnioskodawczyni pracuje na umowę o pracę. Nie otrzymuje alimentów na córkę. W maju 2012 r. Wnioskodawczyni wyszła za mąż. Mąż nie chciał przysposobić jej córki. Wnioskodawczyni jest jedyną osobą, która utrzymuje dziecko. Nigdy nie prowadziła z mężem wspólnie finansów. Trzy miesiące po ślubie mąż Wnioskodawczyni wyprowadził się. Od sierpnia 2012 r. Wnioskodawczyni prowadzi gospodarstwo domowe wyłącznie z córką.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawczyni może rozliczyć podatek dochodowy od osób fizycznych za 2013 r. jako osoba samotnie wychowująca dziecko?

Wnioskodawczyni uważa, że może dokonać rozliczenia podatku dochodowego za 2013 r. z zastosowaniem art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czyli jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

Nawiązując do art. 6 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu od osiąganych przez nich dochodów, natomiast ust. 4 wskazuje na osobę pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich, dla której podatek może być określony na wniosek wyrażony w zeznaniu podatkowym w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci.

Wnioskodawczyni uważa, że Jej sytuacja jest analogiczna do osoby pozostającej w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich, ponieważ pozostaje w związku małżeńskim, a prawa rodzicielskie w stosunku do córki posiada od jej urodzenia do chwili obecnej wyłącznie Wnioskodawczyni. Jedynym źródłem dochodu Wnioskodawczyni jest wynagrodzenie za pracę.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

• małoletnie,
• bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
• do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej
• podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

W myśl art. 6 ust. 8 powołanej ustawy, sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c albo w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, albo w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym (art. 6 ust. 9 ustawy).

Ponadto, art. 6 ust. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, iż sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania do podatników, którzy wniosek, wyrażony w zeznaniu podatkowym, określony w ust. 2 i 4, złożą po terminie, o którym mowa w art. 45 ust. 1.

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia wszystkich warunków określonych w stosownych przepisach.

Podkreślić należy, iż – zgodnie ze stanowiskiem utrwalonym zarówno w orzecznictwie, jak i w doktrynie prawa – wszelkie preferencje podatkowe stanowią wyłom od zasady powszechności opodatkowania oraz mają charakter przywileju, z którego podatnik ma prawo, a nie obowiązek korzystania; muszą one być zatem interpretowane bez dokonywania wykładni rozszerzającej, a także zawężającej danego przepisu prawa podatkowego. Nadto przy wszelkiej interpretacji przepisów prawa podatkowego i próbach odkodowania zawartych w nich norm prawnych należy posługiwać się przede wszystkim wykładnią językową.

Przepis art. 6 ust. 4 ustawy wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do stanu cywilno-prawnego osoby wychowującej dzieci, jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie.

Aby zatem móc korzystać z preferencyjnego opodatkowania dochodów na zasadach przewidzianych w tym przepisie należy mieć – jak wskazano powyżej – ściśle określony stan cywilny oraz wychowywać samotnie dzieci.

Przyjęcie odmiennej wykładni stałoby w sprzeczności z uzasadnieniem wprowadzenia tej ulgi, z którego jednoznacznie wynika, iż ustawodawca kierował ją tylko do osób, które samotnie troszczą się o codzienne zaspokojenie potrzeb dzieci, posiadając ściśle określony status cywilny.

Prawo do omawianej preferencji podatkowej będzie przysługiwało jedynie temu z rodziców czy opiekunów prawnych, który będąc osobą stanu wolnego (za wyjątkiem ściśle w ustawie określonym) faktycznie w roku podatkowym dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim ciągłą opiekę.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni ma córkę – uczennicę liceum, dla której od urodzenia, tj. od 1995 r. jest prawnym opiekunem, gdyż ojciec nie chciał uznać jej za swoje dziecko. Wnioskodawczyni pracuje na umowę o pracę. Nie otrzymuje alimentów na córkę. W maju 2012 r. Wnioskodawczyni wyszła za mąż. Mąż nie chciał przysposobić jej córki. Wnioskodawczyni jest jedyną osobą, która utrzymuje dziecko. Nigdy nie prowadziła z mężem wspólnie finansów. Trzy miesiące po ślubie, mąż Wnioskodawczyni wyprowadził się. Od sierpnia 2012 r. Wnioskodawczyni prowadzi gospodarstwo domowe wyłącznie z córką.

Mając na uwadze przedstawiony powyżej stan faktyczny i przytoczone przepisy prawa stwierdzić należy, że Wnioskodawczyni nie może być uznana za osobę samotnie wychowującą dziecko i tym samym nie będzie mogła skorzystać z rozliczenia podatku dochodowego za rok 2013 w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci.

Zawarcie w maju 2012 r. związku małżeńskiego i pozostawanie w nim do dnia dzisiejszego – pozbawia Wnioskodawczynię tego prawa. Okoliczność, że mąż z nią nie zamieszkuje i nie prowadzi wspólnego gospodarstwa domowego oraz nie przysposobił jej córki pozostaje w tym przypadku bez znaczenia. Będąc osobą w związku małżeńskim nie spełnia warunku z art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem nie jest panną, rozwódką, czy wdową. Fakt, iż Wnioskodawczyni pozostaje w związku małżeńskim, a prawa rodzicielskie w stosunku do córki posiada od jej urodzenia do chwili obecnej wyłącznie ona nie oznacza, iż pod względem prawnym jej sytuacja jest analogiczna jak osoby pozostającej w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich. Wskazać bowiem należy, że skoro mąż nie przysposobił córki Wnioskodawczyni – takich praw rodzicielskich w ogóle nie posiadał, więc i nie mógł być ich pozbawiony a zatem przepis art. 6 ust. 4 nie odnosi się do męża Wnioskodawczyni.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 28 lutego 2014 r. nr ITPB2/415-1097/13/BK