Czy koszty refundacji okularów korygujących wzrok na podstawie § 8 ust. 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny stanowią przychód pracownika w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy, opodatkowany podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

 

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 5 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 21 lipca 2015 r. (data otrzymania 27 lipca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m.in. w zakresie skutków podatkowych refundacji kosztów zakupu okularów korygujących wzrok przez pracodawcę – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 lipca 2015 r. otrzymano ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m.in. w zakresie skutków podatkowych refundacji kosztów zakupu okularów korygujących wzrok przez pracodawcę.

We wniosku przedstawiono m.in. następujący stan faktyczny: 
Wnioskodawca jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością i pokrywa pracownikom 100% kosztów refundacji okularów korygujących wzrok na podstawie § 8 ust. 2 rozporządzenia w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe. Zwrot dokonywany jest na podstawie wewnętrznej procedury i jest dokonywany pracownikom i stażystom:

• wykonującym pracę na stanowiskach wyposażonych w komputery z monitorami ekranowymi, użytkującymi w czasie pracy monitor ekranowy co najmniej przez połowę dobowego wymiaru czasu pracy,
• którym na podstawie zaświadczenia lekarskiego stwierdzono konieczność stosowania okularów korygujących wzrok lub ich zmiany w związku z użytkowaniem w czasie pracy monitora ekranowego oraz po przedłożeniu faktury VAT. Jeżeli więc np. pracownik zatrudniony na #189; etatu wykonuje pracę przy monitorze ekranowym przez więcej niż średnio 2 godziny dziennie przysługuje mu refundacja poniesionego kosztu.

W związku z powyższym stanem faktycznym zadano m.in. następujące pytanie. 
Czy koszty refundacji okularów korygujących wzrok na podstawie § 8 ust. 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny stanowią przychód pracownika w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy, opodatkowany podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
 
Zdaniem Wnioskodawcy, koszty refundacji okularów korygujących wzrok na podstawie § 8 ust. 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe nie stanowi przychodu pracownika w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy opodatkowanego podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jeżeli jest dokonywany wyłącznie pracownikom wykonującym pracę na stanowiskach wyposażonych w komputery z monitorami ekranowymi, użytkującymi w czasie pracy monitor ekranowy co najmniej przez połowę dobowego wymiaru czasu pracy, na podstawie zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego konieczność stosowania okularów korygujących wzrok lub ich zmiany w związku z użytkowaniem w czasie pracy monitora ekranowego oraz po przedłożeniu faktury VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Niniejsza interpretacja zawiera ocenę stanowiska Wnioskodawcy w podatku dochodowym od osób fizycznych wyłącznie w zakresie skutków podatkowych refundacji kosztów zakupu okularów korygujących wzrok przez pracodawcę. W pozostałym zakresie zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r., poz. 361, ze zm.) – opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści przywołanego przepisu wynika zatem, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy bądź, od których Minister Finansów zaniechał poboru podatku, w drodze rozporządzenia.

W art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy zostały określone źródła przychodów, gdzie m.in. w pkt 1 wymienia się stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, pracę nakładczą, emeryturę lub rentę.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy – przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione w art. 12 ust. 1 ww. ustawy kategorie przychodów stanowią katalog otwarty. Przychodem ze stosunku pracy są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia, a więc każda forma przysporzenia majątkowego (tzn. zarówno pieniężna, jak i niepieniężna) mająca swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy. A zatem wszystko co pracownik otrzymuje od swojego pracodawcy – o ile nie stanowi dochodu zwolnionego od podatku lub dochodu, od którego został zaniechany pobór podatku w drodze rozporządzenia Ministra Finansów – podlega opodatkowaniu jako przychód ze źródła, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 12 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – za pracownika w rozumieniu ustawy uważa się osobę pozostającą w stosunku służbowym, stosunku pracy, stosunku pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunku pracy.

Z przepisu art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że wolne od podatku dochodowego są świadczenia rzeczowe i ekwiwalenty za te świadczenia, przysługujące na podstawie przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, jeżeli zasady ich przyznawania wynikają z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz.U. z 2014 r. poz. 1502, ze zm.) w art. 207 zawiera ogólną normę nakładającą na pracodawcę odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy.

Pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki (art. 207 § 2 Kodeksu pracy), a koszty działań podejmowanych przez pracodawcę w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy w żaden sposób nie mogą obciążać pracowników (art. 207 § 21 Kodeksu pracy).

Zgodnie z art. 229 ww. ustawy oraz § 1 ust. 1 i § 4 rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu opieki profilaktycznej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych dla celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U. Nr 69, poz. 332, ze zm.), badania profilaktyczne to: badania wstępne, okresowe i kontrolne.

Stosownie do art. 2376 § 1 i 3 Kodeksu pracy, pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie środki ochrony indywidualnej zabezpieczające przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy oraz informować go o sposobach posługiwania się tymi środkami. Pracodawca jest obowiązany dostarczać pracownikowi środki ochrony indywidualnej, które spełniają wymagania dotyczące oceny zgodności określone w odrębnych przepisach.

Przepis art. 23715 § 1 i 2 Kodeksu pracy wskazuje natomiast, że Minister Pracy i Polityki Socjalnej w porozumieniu z Ministrem Zdrowia i Opieki Społecznej określi, w drodze rozporządzenia, ogólnie obowiązujące przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczące prac wykonywanych w różnych gałęziach pracy. Ministrowie właściwi dla określonych gałęzi pracy lub rodzajów prac w porozumieniu z Ministrem Pracy i Polityki Socjalnej oraz Ministrem Zdrowia i Opieki Społecznej określą, w drodze rozporządzenia, przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczące tych gałęzi lub prac.

W myśl § 8 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz.U. Nr 148, poz. 973), pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom zatrudnionym na stanowiskach z monitorami ekranowymi profilaktyczną opiekę zdrowotną w zakresie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach.

Zgodnie z § 8 ust. 2 ww. rozporządzenia, pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom okulary korygujące wzrok, zgodne z zaleceniem lekarza, jeżeli wyniki badań okulistycznych przeprowadzonych w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej, o której mowa w ust. 1, wykażą potrzebę ich stosowania podczas pracy przy obsłudze monitora ekranowego.

Z wniosku wynika, że Wnioskodawca refunduje w 100% swoim pracownikom koszt zakupu okularów korekcyjnych na podstawie faktur VAT. Refundacja kosztu zakupów okularów korekcyjnych przysługuje pracownikom, którzy pracują przed monitorem ekranowym co najmniej połowę dobowego wymiaru czasu pracy.

W takiej sytuacji, zwrot poniesionych i udokumentowanych przez pracownika kosztów zakupu okularów korygujących wzrok, który jest dokonywany przez Wnioskodawcę, będzie stanowić przychód pracownika ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy jednak zauważyć, że w myśl powołanego wyżej art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są świadczenia rzeczowe i ekwiwalenty ze te świadczenia, przysługujące na podstawie przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, jeżeli zasady ich przyznawania wynikają z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

Jeżeli zatem:

1. badania okulistyczne przeprowadzone w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej wykażą potrzebę stosowania okularów korygujących wzrok podczas pracy przy obsłudze monitora ekranowego, co potwierdzi aktualne zaświadczenie lekarza medycyny pracy,
2. zakup udokumentowany jest fakturą,
3. pracownicy, stosownie do § 2 pkt 4 rozporządzenia, użytkują monitor ekranowy co najmniej przez połowę dobowego wymiaru czasu pracy

-to uzyskana przez pracownika kwota zwrotu kosztów za zakup okularów korygujących wzrok korzysta ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przy czym dla zastosowania zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie ma znaczenia fakt czy faktura wystawiona jest na pracodawcę czy na pracownika.

Podsumowując, kwota refundacji okularów korygujących wzrok stanowi dla pracownika Wnioskodawcy przychód w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychód ten na mocy art. 21 ust. 1 pkt 11 ww. ustawy podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych po spełnieniu określonych tym zwolnieniem warunków. Tym samym w przypadku zwolnienia z opodatkowania ww. przychodu na Wnioskodawcy nie będzie ciążył obowiązek obliczenia i pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym kwota refundacji okularów korygujących wzrok nie stanowi przychodu dla pracownika Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja indywidualna z 27 października 2015 r., nr IBPB-2-2/4511-504/15/MMa – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach