Wnioskodawca posiada I grupę inwalidzką. Wnioskodawca z uwagi na zdiagnozowane u niego choroby wymaga stałej opieki, rehabilitacji. Prywatny ośrodek opiekuńczy w którym przebywa Wnioskodawca posiada status placówki opiekuńczej zapewniający całodobową opiekę pielęgnacyjno-leczniczo-opiekuńczą. Wnioskodawca wskazał, że Ośrodek opiekuńczo-leczniczy w którym przebywa nie jest Domem Pomocy Społecznej. Czy Wnioskodawca ma prawo odliczyć od dochodu wydatki dotyczące odpłatności za pobyt w ww. ośrodku?

 

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 613 ze zm.) oraz § 5 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 9 grudnia 2015 r. (data otrzymania 10 grudnia 2015 r.), uzupełnionym 17 lutego 2016 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z odliczeń w ramach ulgi rehabilitacyjnej – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 grudnia 2015 r. otrzymano ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z odliczeń w ramach ulgi rehabilitacyjnej.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca przebywa w prywatnym ośrodku opiekuńczym X. Ośrodek jest prywatną placówką prowadzoną przez osoby fizyczne o nazwie „Ośrodek Opiekuńczy Dla Osób Starszych X”. Wnioskodawca jest zaliczony do I grupy inwalidzkiej. Wnioskodawca wymienił zdiagnozowanego u niego choroby z uwagi na które potrzebuje stałej 24 godzinnej opieki oraz rehabilitacji. W Ośrodku X jest stała opieka, kilka opiekunek i pielęgniarek. Wnioskodawca jest też pod stałą opieką lekarzy (konsultacje psychiatryczne i internistyczne). W Ośrodku jest zatrudniony rehabilitant na podstawie umowy o pracę. Miesięczny koszt pobytu wynosi 2700 zł całość kosztów ponosi rodzina, koszty te pokrywają opiekę pielęgniarek, opiekunek, lekarzy, rehabilitację oraz posiłki. Dodatkowo ponoszone są koszty związane z zakupem lekarstw i pampersów co miesiąc około 200-300 zł. Pensjonariusze przebywający w Ośrodku X mają zagwarantowaną codzienną rehabilitacje oraz terapię zajęciową. Ośrodek X nie tylko zapewnia opiekę ale w najwyższym stopniu dąży do poprawy ogólnego stanu zdrowia osób tam przebywających.

Wnioskodawca wskazał, że uzyskał dochody z tytułu emerytury wyłącznie w wysokości 2 626,35 zł miesięcznie, co daje rocznie kwotę 34.727,34 zł. Wnioskodawca przekroczył kwotę 9.120 zł, nie pozostaje na utrzymaniu córki, gdyż cały rok przebywa w Ośrodku Opiekuńczym X. Ośrodek posiada status placówki opiekuńczej zapewniając całodobową opiekę pielęgnacyjno-leczniczo-opiekuńczą. Pensjonariuszom zapewniana jest całoroczna rehabilitacja. Ośrodek Opiekuńczy X nie jest domem pomocy społecznej.

W związku z powyższym stanem faktycznym zadano następujące pytanie:

Czy w stanie faktycznym i prawnym ulga rehabilitacyjna przysługuje w 2014 r.?

Zdaniem Wnioskodawcy, ulga rehabilitacyjna za okres 2014 r. należy się gdyż przebywa on w zakładzie opiekuńczo-leczniczym zgodnie z ustawą z dnia 30 sierpnia 1991 r. (o zakładach opieki zdrowotnej), dlatego też wydatki poniesione na pobyt mogą zostać odliczone w ramach ulgi rehabilitacyjnej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.) – podstawę obliczenia podatku, z zastrzeżeniem art. 29-30c oraz art. 30e, stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 9, art. 24 ust. 1, 2, 3b-3e, 4, 4a-4e, ust. 6 lub art. 24b ust. 1 i 2, lub art. 25, po odliczeniu kwot wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne.

Rodzaje wydatków na cele rehabilitacyjne uprawniające do odliczeń od dochodu przed opodatkowaniem zawiera art. 26 ust. 7a ww. ustawy, natomiast zasady i warunki dokonywania tych odliczeń określone zostały w ust. 7b-7g tego artykułu.

Przepis art. 26 ust. 7a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi m.in. że wydatkami, które uprawniają do skorzystania z przedmiotowej ulgi są wydatki poniesione na odpłatność za pobyt na leczeniu w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, za pobyt w zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych oraz odpłatność za zabiegi rehabilitacyjne.

Wydatki, o których mowa powyżej, zgodnie z art. 26 ust. 7b ww. ustawy, podlegają odliczeniu od dochodu, jeżeli nie zostały sfinansowane (dofinansowane) ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, zakładowego funduszu aktywności, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie. W przypadku gdy wydatki były częściowo sfinansowane (dofinansowane) z tych funduszy (środków), odliczeniu podlega różnica pomiędzy poniesionymi wydatkami a kwotą sfinansowaną (dofinansowaną) z tych funduszy (środków) lub zwróconą w jakiejkolwiek formie.

Zgodnie z art. 26 ust. 7d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – warunkiem odliczenia wydatków, o których mowa w ust. 7a, jest posiadanie przez osobę, której dotyczy wydatek:

1. orzeczenia o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności, określonych w odrębnych przepisach, lub
2. decyzji przyznającej rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną, albo
3. orzeczenia o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 roku życia, wydanego na podstawie odrębnych przepisów.

W myśl art. 26 ust. 7e cyt. stawy – przepisy ust. 7a-7d i ust. 7g stosuje się odpowiednio do podatników, na których utrzymaniu pozostają następujące osoby niepełnosprawne: współmałżonek, dzieci własne i przysposobione, dzieci obce przyjęte na wychowanie, pasierbowie, rodzice, rodzice współmałżonka, rodzeństwo, ojczym, macocha, zięciowie i synowe – jeżeli w roku podatkowym dochody tych osób niepełnosprawnych nie przekraczają kwoty 9 120 zł.

Zgodnie z art. 26 ust. 7f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – ilekroć w przepisach ust. 7a jest mowa o osobach zaliczonych do:

1. I grupy inwalidztwa – należy przez to rozumieć odpowiednio osoby, w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów, orzeczono:
   1. całkowitą niezdolność do pracy oraz niezdolność do samodzielnej egzystencji albo
   2. znaczny stopień niepełnosprawności,
2. II grupy inwalidztwa – należy przez to rozumieć odpowiednio osoby, w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów, orzeczono:
   1. całkowitą niezdolność do pracy albo
   2. umiarkowany stopień niepełnosprawności.

Podstawowym warunkiem odliczenia wydatków na cele rehabilitacyjne zgodnie z przywołanymi powyżej przepisami jest posiadanie przez osobę, która poniosła wydatek orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, co oznacza, że odliczeniu podlegają wydatki poniesione od daty uzyskania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, chyba że w orzeczeniu tym wskazano, że stopień niepełnosprawności datowany jest wcześniej niż data wydania orzeczenia.

Należy zaznaczyć, że wszelkiego rodzaju ulgi i zwolnienia są wyjątkiem od konstytucyjnej zasady równości i powszechności opodatkowania, dlatego winny być interpretowane ściśle z literą prawa. Niedopuszczalna jest zatem ich interpretacja rozszerzająca. Zatem wydatki poniesione na inne cele – nawet wówczas gdy zostały poniesione w związku z niepełnosprawnością – nie korzystają z odliczeń w ramach omawianej ulgi.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca posiada I grupę inwalidzką. Wnioskodawca z uwagi na zdiagnozowane u niego choroby wymaga stałej opieki, rehabilitacji. Wnioskodawca jak wskazał przebywa w Zakładzie opiekuńczo-leczniczym zgodnie z ustawą z 30 sierpnia 1991 r. (tj. ustawa o zakładach opieki zdrowotnej). Ośrodek w którym przebywa Wnioskodawca posiada status placówki opiekuńczej zapewniający całodobową opiekę pielęgnacyjno-leczniczo-opiekuńczą. Wnioskodawca wskazał, że Ośrodek opiekuńczo-leczniczy w którym przebywa nie jest Domem Pomocy Społecznej. Wnioskodawca nie pozostaje na utrzymaniu córki. W 2014 r. uzyskał dochód z tytułu emerytury w łącznej wysokości 34.727,34 zł.

Jak wskazano powyżej ustawodawca w art. 26 ust. 7a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za wydatek na cele rehabilitacyjne uważa wydatki poniesione na odpłatność za pobyt na leczeniu w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, za pobyt w zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych oraz odpłatność za zabiegi rehabilitacyjne.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje takich pojęć jak: „zakład lecznictwa uzdrowiskowego”, „zakład rehabilitacji leczniczej”, „zakład opiekuńczo-leczniczy” czy też „zakład pielęgnacyjno-opiekuńczy”, w związku z tym należy posiłkować się ustawą z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 618).

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ww. ustawy o działalności leczniczej – stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne inne niż szpitalne mogą polegać na:

1. udzielaniu całodobowych świadczeń zdrowotnych, które obejmują swoim zakresem pielęgnację i rehabilitację pacjentów niewymagających hospitalizacji, oraz zapewnianiu im produktów leczniczych i wyrobów medycznych, pomieszczeń i wyżywienia odpowiednich do stanu zdrowia, a także prowadzeniu edukacji zdrowotnej dla pacjentów i członków ich rodzin oraz przygotowaniu tych osób do samoopieki i samopielęgnacji w warunkach domowych;
2. udzielaniu całodobowych świadczeń zdrowotnych, które obejmują swoim zakresem pielęgnację, opiekę i rehabilitację pacjentów niewymagających hospitalizacji, oraz zapewnianiu im produktów leczniczych potrzebnych do kontynuacji leczenia, pomieszczeń i wyżywienia odpowiednich do stanu zdrowia, a także prowadzeniu edukacji zdrowotnej dla pacjentów i członków ich rodzin oraz przygotowaniu tych osób do samoopieki i samopielęgnacji w warunkach domowych;
3. udzielaniu świadczeń zdrowotnych polegających na działaniach usprawniających, które służą zachowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia:
4. sprawowaniu wszechstronnej opieki zdrowotnej, psychologicznej i społecznej nad pacjentami znajdującymi się w stanie terminalnym oraz opieki nad rodzinami tych pacjentów.

Świadczenia, o których mowa w ust. 1 pkt 4, oraz świadczenia pielęgnacyjne i opiekuńcze mogą być udzielane także wyłącznie w warunkach domowych (art. 9 ust. 2 ww. ustawy).

W myśl art. 12 ust. 1 powoływanej ustawy o działalności leczniczej stacjonarnych i całodobowych świadczeń zdrowotnych innych niż szpitalne udziela się w przypadku świadczeń, o których mowa w art. 9 ust. 1:

1. pkt 1 – w zakładzie opiekuńczo-leczniczym;
2. pkt 2 – w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym;
3. pkt 3 – w zakładzie rehabilitacji leczniczej,
4. pkt 4 – w hospicjum.

Jednostki te udzielają całodobowych świadczeń zdrowotnych, które obejmują swoim zakresem pielęgnację i rehabilitację osób niewymagających hospitalizacji, oraz zapewniają im środki farmaceutyczne i materiały medyczne, pomieszczenie i wyżywienie odpowiednie do stanu zdrowia. Działania przez nie prowadzone mają na celu przywrócenie choremu sprawności fizycznej i psychicznej oraz przygotowanie do samoopieki i samopielęgnacji w warunkach domowych.

W omawianej sprawie Wnioskodawca jest osobą niepełnosprawną posiadającą I grupę inwalidzką, nie jest na utrzymaniu córki, w 2014 r. uzyskał dochód z tytułu emerytury w łącznej wysokości 34.727,34 zł. O ile zatem faktycznie Ośrodek w którym Wnioskodawca przebywa jest jak twierdzi zakładem opiekuńczo-leczniczo-pielęgnacyjnym, posiada status placówki opiekuńczej i nie jest Domem Pomocy Społecznej to Wnioskodawca o ile koszty pobytu w owym zakładzie sfinansował z własnego dochodu będzie miał prawo do skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej. Prawo do skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej za 2014 r. jak wskazano powyżej przysługuje wyłącznie Wnioskodawcy jako podatnikowi przebywającemu w Ośrodku opiekuńczo-leczniczym i jako spełniającemu warunki uprawniające do skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej. Podstawę odliczenia stanowić będą rachunki, dokumentujące poniesione przez Wnioskodawcę wydatki. Powyższa zasada dokonywania odliczeń w ramach ulgi rehabilitacyjnej może mieć również zastosowanie za 2015 r., po spełnieniu warunków określonych powyżej. W omawiany stanie faktycznym z ulgi rehabilitacyjnej nie może natomiast skorzystać rodzina (córka) Wnioskodawcy.

Odnosząc się natomiast do kwestii ubezwłasnowolnienia Wnioskodawcy należy wyjaśnić że nawet gdyby doszło do ubezwłasnowolnienia Wnioskodawcy to na gruncie prawa podatkowego Wnioskodawca pozostanie podatnikiem z tą różnicą, że w jego imieniu będzie działała osoba do tego uprawniona. Tym samym Wnioskodawca również po ubezwłasnowolnieniu będzie osobą uprawnioną do dokonywania ewentualnych odliczeń od własnego dochodu w ramach ulgi rehabilitacyjnej.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna z 10 marca 2016 r., sygn. IBPB-2-2/4511-48/16/JG – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach