„Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna ogłasza programy w ramach działań prozdrowotnych, np. „Czyste powietrze wokół nas, Chroń się przed kleszczami, Skąd się biorą produkty ekologiczne?”, itp. Jako placówka niepubliczna – szkoła podstawowa nie realizowaliśmy ich w naszej placówce. Zaangażowaliśmy się w realizację innych. Pracownice stacji twierdzą, że to nasz obowiązek, aby te programy realizować i żądają od nas sprawozdań z realizacji projektów. Czy współpraca szkoły z PSSE w tym zakresie jest obowiązkowa? Czy mamy obowiązek realizować każdy program ogłoszony przez sanepid?”

Stosownie do …

(…) art. 26 ust. 1-2 ustawy Prawo oświatowe – szkoły oraz placówki, realizują program wychowawczo-profilaktyczny obejmujący: treści i działania o charakterze wychowawczym skierowane do uczniów oraz treści i działania o charakterze profilaktycznym skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców. Program wychowawczo-profilaktyczny opracowuje się na podstawie wyników corocznej diagnozy w zakresie występujących w środowisku szkolnym potrzeb rozwojowych uczniów, w tym czynników chroniących i czynników ryzyka, ze szczególnym uwzględnieniem zagrożeń związanych z używaniem substancji psychotropowych, środków zastępczych oraz nowych substancji psychoaktywnych.

Zatem, wprowadzono do przepisów oświatowych obowiązek realizacji w każdej szkole programu wychowawczo-profilaktycznego. Działania w nim zawarte powinny wynikać z diagnozy potrzeb i problemów społeczności szkolnej. Program wychowawczo-profilaktyczny uchwala rada rodziców w porozumieniu z radą pedagogiczną. Rodzice mają istotny wpływ na programy, projekty, przedsięwzięcia, inicjatywy, w tym realizowane we współpracy z organizacjami pozarządowymi.

Natomiast według art. 6 pkt 4 ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej – Państwowa Inspekcja Sanitarna inicjuje, organizuje, prowadzi, koordynuje i nadzoruje działalność oświatowo-zdrowotną w celu ukształtowania odpowiednich postaw i zachowań zdrowotnych, a w szczególności: ocenia działalność oświatowo-zdrowotną prowadzoną przez szkoły i inne placówki oświatowo-wychowawcze, szkoły wyższe oraz środki masowego przekazywania, podmioty lecznicze oraz inne podmioty, instytucje i organizacje, a także udziela im pomocy w prowadzeniu tej działalności.

W związku z powyższym Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny zaprasza Dyrektorów Przedszkoli oraz Szkół Podstawowych i Ponadpodstawowych do uczestnictwa w realizacji programów edukacyjnych – proponowanych w danym roku szkolnym. Dla przykładu program o nazwie: „Bieg po zdrowie” adresowany do dzieci z IV klasy szkoły podstawowej, którego głównym celem jest zwiększanie wiedzy i umiejętności uczniów na temat zdrowia w kontekście szkodliwości palenia papierosów. Dyrekcja każdej placówki wyrażająca chęć realizacji wybranego programu, może z niego skorzystać.

Z pytania wynika, że szkoła realizuje inne programy edukacyjne bez bliższego wskazania ich charakteru. Niezależnie od tego uważam, że brak podstaw prawnych do zobowiązania zrealizowania wszystkich programów edukacyjnych ogłoszonych przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego, a tym samym żądania przekazania sprawozdań z ich realizacji. Przystąpienie do danego projektu jest dobrowolne, jest wyrazem chęci danej placówki, a nie obowiązkiem i dopiero z chwilą gdy przystąpi do realizacji danego projektu jest zobowiązana wówczas przestrzegać ustalonych zasad, w tym sporządzenia końcowego sprawozdania z realizacji danego projektu edukacyjnego.

Paweł Nowak – prawnik

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dn. 14.03.1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej – Dz.U. z 2021 r. poz. 195.
2. Ustawa z dn. 14.12.2016 r. Prawo oświatowe – Dz.U. z 2020 r. poz. 910 z późn. zm.