Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej skierowało do uzgodnień zewnętrznych założenia nowelizacji ustawy o świadczeniach rodzinnych, których celem jest usprawnienie procesu wnioskowania, ustalania i przyznawania świadczeń rodzinnych, świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz świadczeń przyznawanych na podstawie ustawy o pomocy społecznej przez modyfikacje w zakresie działań wykonywanych przez organy uczestniczące w procesie przyznawania tych świadczeń.
Realizacja tych zadań odbywać się będzie poprzez utworzenie elektronicznej platformy usługowej umożliwiającej m.in. złożenie wniosku, oświadczenia czy zaświadczenia za pośrednictwem Internetu.
Informacje niezbędne do ustalenia prawa do świadczeń rodzinnych i świadczeń z funduszu alimentacyjnego będzie można pozyskać w formie elektronicznej bezpośrednio z właściwego organu. Uprości to formalności związane z samodzielnym pozyskiwaniem zaświadczeń i informacji od różnych organów.
Zmiany w ustawie o świadczeniach rodzinnych oraz w ustawie o pomocy osobom uprawnionym do alimentów będa polegały m.in. na umożliwieniu korzystania z danych gromadzonych w rejestrach utworzonych przez ministra właściwego do spraw rodziny oraz ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego przez organy publiczne realizujące ustawę o świadczeniach rodzinnych, ustawę o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, ustawę o pomocy społecznej oraz o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, z uwagi na potrzebę m.in. weryfikacji danych beneficjentów ubiegających się i pobierających świadczenia. Organy właściwe i samorządy województw będą mogły przetwarzać informacje również z obszaru świadczeń rodzinnych, funduszu alimentacyjnego, pomocy społecznej oraz systemu EKSMOoN (Elektronicznego Krajowego Systemu Monitoringu Orzekania o Niepełnosprawności) w celu weryfikacji danych dotyczących osób ubiegających się o świadczenia rodzinne lub odpowiednio o świadczenia z funduszu alimentacyjnego czy pomocy społecznej oraz członków ich rodzin w zakresie niezbędnym do realizacji zadań wynikających z przedmiotowych ustaw.
Ponadto zmiany mają ułatwić pozyskiwanie informacji niezbędnych do ustalenia prawa do świadczeń rodzinnych i świadczeń z funduszu alimentacyjnego w formie elektronicznej bezpośrednio na poziomie organ – organ i zwolnienić jednocześnie z takiego obowiązku beneficjentów. Organ właściwy realizujący świadczenia rodzinne lub świadczenia z funduszu alimentacyjnego będzie zobowiązany samodzielnie, w zależności od możliwości w formie papierowej lub elektronicznej, pozyskać dane od innych organów realizujących zadania publiczne w zakresie m.in. sytuacji dochodowej, niepełnosprawności, składek na ubezpieczenie zdrowotne, a także dane, które będą organowi znane z urzędu, m.in. te zgromadzone w systemie Replika PESEL. Projektowane zmiany mają więc na celu likwidację barier administracyjnych w stosunku do obywateli, polegającą na zwolnieniu ich z konieczności pozyskiwania od różnych organów szeregu zaświadczeń i informacji, a następnie przedstawiania ich organowi właściwemu. W ramach tego procesu wnioskodawca miałby możliwość oświadczania o niektórych okolicznościach mających wpływ na prawo do świadczenia, natomiast pozostałe informacje byłyby pobierane bezpośrednio z systemów zewnętrznych gestorów tych danych. Rozwiązanie takie pozwoli na zmniejszenie obciążeń pracy instytucji publicznych ze względu na brak konieczności wystawiania stosownych zaświadczeń potrzebnych w trakcie ubiegania się o świadczenia rodzinne i świadczenia z funduszu alimentacyjnego.
W swoim projekcie resort pracy przewiduje również zmiany w ustawie o ruchu drogowym.
W obecnym stanie prawnym, zgodnie z art. 5 ust. 3b ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, organ właściwy dłużnika jest zobowiązany w momencie, gdy decyzja o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych stanie się ostateczna, skierować do starosty wniosek o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego. W konsekwencji, organ właściwy dłużnika, nie mając możliwości sprawdzenia, czy konkretny dłużnik alimentacyjny posiada prawo jazdy, kieruje
wniosek do starosty również w przypadku, gdy dłużnik nie ma uprawnienia do kierowania pojazdami. Z tego względu, niezbędne jest upoważnienie wójta, burmistrza lub prezydenta miasta właściwego ze względu na miejsce zamieszkania dłużnika alimentacyjnego, jako organu właściwego dłużnika, do bezpłatnego wglądu do centralnej ewidencji kierowców – bazy danych gromadzącej dane i informacje o osobach posiadających uprawnienia do kierowania pojazdami, jak również o osobach nieposiadających uprawnień, w stosunku do których orzeczono środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów. Rozwiązanie takie pozwoli na weryfikację przedmiotowego uprawnienia przez organ właściwy dłużnika oraz uniknięcie podejmowania dalszych, zbędnych działań zarówno przez ten organ, jak i starostę.
W ramach zmian do ustawy o pomocy społecznej proponuje się, aby minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego tworzył rejestr centralny obejmujący dane dotyczące jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, a także dane dotyczące osób i rodzin, którym udzielono świadczeń pomocy społecznej, oraz form udzielonej pomocy społecznej, gromadzone przez jednostki organizacyjne pomocy społecznej na podstawie przepisów ustawy, oraz mógł przetwarzać te dane na zasadach określonych w przepisach o ochronie danych osobowych.
Jednocześnie proponuje się aby sporządzenie sprawozdawczości oraz przekazywanie jej właściwemu wojewodzie przewidziane w zadaniach gminy, powiatu oraz samorządu województwa następowało jedynie w formie dokumentu elektronicznego z zastosowaniem systemu teleinformatycznego, a nie tak jak do tej pory również w wersji papierowej. Rozwiązanie to przyśpieszy proces zbierania sprawozdań, spowoduje ograniczenie kosztów wydruku oraz przesłania wersji papierowej każdego sprawozdania z każdej jednostki do wydziałów polityki społecznej, a następnie do Ministra Pracy i Polityki Społecznej.
źróło: MPiPS; oprac. G. Rompel