Ministerstwo Sprawiedliwości skierowało w dniu 13 listopada 2014 r. do konsultacji publicznych, opiniowania i uzgodnień międzyresortowych projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie określenia wysokości odsetek ustawowych. Celem projektu jest obniżenie stawki odsetek ustawowych i ustalenie jej na poziomie 8% w stosunku rocznym.
Odsetki ustawowe są za wysokie
Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 4 grudnia 2008 r. w sprawie określenia wysokości odsetek ustawowych (Dz.U. Nr 220, poz. 1434) od dnia 15 grudnia 2008 r. odsetki ustawowe wynoszą 13% w stosunku rocznym. Od tego czasu Rada Polityki Pieniężnej obniżała wysokość podstawowych stóp procentowych NBP. W rezultacie stopa referencyjna zmniejszyła się z poziomu 5,75% do 2,00%, natomiast stopa kredytu lombardowego NBP spadła z poziomu 7,25% do 3,00%. W tym czasie obniżyły się również rynkowe stopy procentowe, w tym oprocentowanie kredytów dla przedsiębiorstw. Aktualnie obowiązująca wysokość odsetek ustawowych znacznie przewyższa stawkę odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych, ogłoszoną w obwieszczeniu MF z dnia 10 października 2014 r. (M.P poz. 905)., która wynosi 8% w stosunku rocznym. Tak duża dysproporcja, jak czytamy w ocenie skutków regulacji projektu, może skłaniać dłużników mających trudności z terminowym regulowaniem swoich zobowiązań pieniężnych do spłacania w pierwszej kolejności zobowiązań cywilnoprawnych – przed zobowiązaniami podatkowymi.
Obniżenie wysokości odsetek ustawowych zachowa ich sankcyjny charakter
Projekt omawianego rozporządzenia stanowi wykonanie delegacji zawartej w Kodeksie cywilnym, zgodnie z którą ustalona przez Radę Ministrów wysokość odsetek ustawowych powinna mieć na celu zapewnienie dyscypliny płatniczej i sprawnego przeprowadzenia rozliczeń pieniężnych, przy uwzględnieniu wysokości rynkowych stóp procentowych oraz stóp procentowych Narodowego Banku Polskiego.
Proponowana w projekcie rozporządzenia wysokości odsetek ustawowych odpowiada stawce odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych, która od dnia 9 października 2014 r. wynosi 8%.
Zdaniem projektodawców obniżenie wysokości odsetek ustawowych do poziomu 8 % powinno zachować ich sankcyjny charakter w obecnych warunkach rynkowych, skłaniając dłużników do terminowego regulowania ich zobowiązań cywilnoprawnych oraz do ograniczania zatorów płatniczych w obrocie gospodarczym. Zmiana ta może się też przyczynić do poprawy ściągalności należności publicznych.
Przypominamy, że wysokość odsetek ustawowych stosuje się do niektórych świadczeń dotyczących sektora finansów publicznych. Przy zastosowaniu tej stawki ustalane są np. odsetki od nienależnie pobranych świadczeń z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jak również od opóźnionej wypłaty świadczeń przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. W ocenie ZUS obniżenie stawki odsetek ustawowych do 8% w stosunku rocznym spowoduje obniżenie wpływów o około 2,5 – 3 mln zł w skali roku oraz zmniejszenie kosztów o około 4 mln zł rocznie.
Rozporządzenie ma wejść w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.
B. Opar
Źródło: www.rcl.gov.pl