Powszechny obowiązek obrony RP – nowe aktualne przepisy
W Dzienniku Ustaw z dnia 1 marca 2021 r. pod pozycją 372 opublikowano obwieszczenie Marszałka Sejmu RP z dnia 22.01.2021 r., w załączniku do którego został zawarty nowy jednolity tekst ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2019 r. poz. 1541).
W jednolitym tekście wymienionej powyżej ustawy uwzględniono zmiany wynikające z:
- ustawy z dnia 26 stycznia 2018 r. o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 398, z późn. zm.),
- ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo zamówień publicznych (Dz.U. poz. 2020),
- ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. poz. 374),
- ustawy z dnia 27 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2157),
- przepisów ogłoszonych przed dniem 21 stycznia 2021 r.
Przepisy przejściowe oraz określające terminy wejścia w życie nowelizacji i dotyczące innych aktów prawnych, pominięte w jednolitym tekście ustawy o powszechnym obowiązku obrony RP, wyszczególniono w ust. 2 obwieszczenia Marszałka Sejmu RP z dnia 22 stycznia 2021 r.
Ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. reguluje postępowanie w zakresie wykonywania powszechnego obowiązku obrony RP przez obywateli polskich zdolnych ze względu na wiek i stan zdrowia do realizacji tego obowiązku.
Obywatel polski będący równocześnie obywatelem innego państwa nie podlega powszechnemu obowiązkowi obrony, jeżeli stale zamieszkuje poza granicami RP. W ramach powszechnego obowiązku obrony RP obywatele polscy są obowiązani – na zasadach przewidzianych w cyt. ustawie – do:
- pełnienia służby wojskowej,
- wykonywania obowiązków wynikających z nadanych przydziałów kryzysowych i przydziałów mobilizacyjnych,
- świadczenia pracy w ramach pracowniczych przydziałów mobilizacyjnych,
- pełnienia służby w obronie cywilnej,
- odbywania edukacji dla bezpieczeństwa,
- uczestniczenia w samoobronie ludności,
- odbywania ćwiczeń w jednostkach przewidzianych do militaryzacji i pełnienia służby w jednostkach zmilitaryzowanych,
- wykonywania świadczeń na rzecz obrony.
W Rozdziale VII omawianej ustawy określono m.in. szczególne uprawnienia żołnierzy i ich rodzin, które dotyczą w szczególności:
- ochrony trwałości stosunku pracy pracownika, który otrzymał kartę powołania do czynnej służby wojskowej,
- ochrony pracownika posiadającego przydział kryzysowy przed wypowiedzeniem stosunku pracy lub jego rozwiązaniem,
- uprawnień żołnierzy OT do świadczenia rekompensującego w związku z pełnioną służbą,
- zaliczania do stażu pracy okresu odbywania służby wojskowej,
- prawa pracownika powołanego do realizacji obowiązku obrony RP do odprawy pieniężnej wypłacanej przez pracodawcę.
Maciej Ofierski