Czy pracownica korzystająca z urlopu macierzyńskiego może na umowę zlecenie wykonywać określone prace. Chodzi o specjalistę ds. bhp i szkolenia. Pracownik wcześniej pracował na umowę o pracę w firmie, z którą teraz – w czasie urlopu macierzyńskiego – chciałby zawrzeć umowę zlecenie. Jakie są ewentualnie warunki wykonywania pracy przy umowie zlecenia będąc na urlopie macierzyńskim?

Odpowiedź:

Obowiązujące przepisy prawa pracy nie regulują aspektu podejmowania pracy w trakcie urlopu macierzyńskiego na podstawie stosunku cywilnoprawnego np. umowy zlecenie z tym samym podmiotem zatrudniającym. Należy zastanowić się jaka jest idea urlopu macierzyńskiego. Ma on służyć zagwarantowaniu pracownicy okresu odpoczynku i regeneracji sił po odbytym porodzie oraz umożliwienie zaopiekowania się dzieckiem w pierwszym okresie jego życia. Jest to przecież niewątpliwie jeden z najważniejszych etapów dojrzewania dziecka i ciągła obecność matki z nowonarodzonym dzieckiem jest w tym czasie niezwykle potrzebna. Dlatego też świadczenie pracy podczas urlopu macierzyńskiego należy uznać za sprzeczne z podstawowym przeznaczeniem tego urlopu, jakim jest przede wszystkim ochrona zdrowia kobiety. Panują co prawda opinie, że brak jest formalnych przeszkód do tego aby podjąć zatrudnienie np. na umowę zlecenie podczas trwania urlopu macierzyńskiego. Jednakże w ocenie autora argument ten – o ile prawdziwy to nie wystarczający, aby traktować ww. tezę o idei urlopu macierzyńskiego w sposób drugorzędny. W związku z powyższym, za niezgodne z prawem należałoby uznać zawarcie z własną pracownicą, na czas korzystania z urlopu macierzyńskiego, umowy cywilnoprawnej w celu umożliwienia jej na tej podstawie świadczenia dotychczasowej pracy. Natomiast Kodeks pracy dopuszcza w art. 182¹ § 4 Kodeksu pracy możliwość wykonywania pracy u dotychczasowego pracodawcy ale w ramach tzw. dodatkowego urlopu macierzyńskiego. Ustawodawca stwierdza w nim, że „pracownica uprawniona do dodatkowego urlopu macierzyńskiego może łączyć korzystanie z tego urlopu z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego urlopu w wymiarze nie wyższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy; w takim przypadku dodatkowego urlopu macierzyńskiego udziela się na pozostałą część dobowego wymiaru czasu pracy.”

Paweł Nowak
specjalista z zakresu prawa pracy