„Nadleśniczy pragnie zawrzeć umowę zlecenie z pracownikiem – leśniczym na pracę polegającą na utrzymaniu czystości w kancelarii leśnictwa, opalania pomieszczenia i dbania o czystość przed kancelarią – m.in. odśnieżanie. Pracownicy nie zgadzają się z wysokością tego wynagrodzenia, jednak negocjacje nic nie dają. Komisja zakładowa związku zawodowego informuje pisemnie pana nadleśniczego iż dopóki nie uzgodnią satysfakcjonującej kwoty, pracownicy będą jednak dbać o porządek w kancelarii i obejściu bez wynagrodzenia. Czy po podpisaniu umowy powiedzmy za dwa miesiące, pracownicy – leśniczowie mogą liczyć na zwrot wynagrodzenia za ten czas, w którym nie pobierali wynagrodzenia, a świadczyli pracę na rzecz nadleśnictwa?”

Na wstępie należy wyraźnie podkreślić, że obowiązujące przepisy prawa nie zabraniają jednoczesnego świadczenia pracy w ramach kilku stosunków zatrudnienia. Zatem pracodawca może zawrzeć z własnym pracownikiem zatrudnionym na podstawie umowy o pracę umowę-zlecenie, o ile ta umowa nie będzie miała cech umowy o pracę oraz dotyczyć będzie prac rodzajowo innych niż te, które są wykonywane przez pracownika w ramach stosunku pracy.

Trzeba też wiedzieć, że obowiązuje cywilistyczna zasada swobody zawierania umów uregulowana w …

(…) treści art. 353¹ Kodeksu cywilnego, mówi o tym, że „strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.” Zatem, z przepisu wynika m.in. to, że nie można nikogo zmusić do jej zawarcia. Jak mniemam, zakres obowiązków pracownika w rozumieniu prawa pracy tj. leśniczego jest inny niż prace polegające na utrzymaniu czystości w kancelarii leśnictwa, opalania pomieszczenia i dbania o czystość przed kancelarią – m.in. odśnieżanie, będące treścią zawartej ewentualnie umowy zlecenie z konkretnym/mi pracownikami. Z pytania wynika, iż bliżej nieokreślona liczba pracowników-leśniczych byłaby zainteresowana podpisaniem umowy zlecenie, jednakże problemem jest wysokość stawki. Jeśli chodzi o stawkę, to należy mieć na uwadze zapisy zawarte w treści art. 8a ust. 1 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, który stwierdza, że w przypadku umów, o których mowa w art. 734 K.c. (umowa zlecenie) i art. 750 K.c., wykonywanych przez przyjmującego zlecenie lub świadczącego usługi, wysokość wynagrodzenia powinna być ustalona w umowie w taki sposób, aby wysokość wynagrodzenia za każdą godzinę wykonania zlecenia lub świadczenia usług nie była niższa niż wysokość minimalnej stawki godzinowej wynikającej z wysokości minimalnego wynagrodzenia obowiązującego na dany rok kalendarzowy.

W 2021 roku wysokości minimalnej stawki godzinowej na umowie zlecenie kształtuje się na poziomie 18,30 zł brutto. Autor nie ma wiedzy, co należy rozumieć pod pojęciem – „iż dopóki nie uzgodnią satysfakcjonującej kwoty”, jednakże przy podpisywaniu umowy zlecenie należy mieć powyższe na uwadze.

Z kolei biorąc pod uwagę kwestię wykonywania prac na umowie zlecenie bez określenia wysokości wynagrodzenia warto mieć na uwadze art. 735 § 1-2 K.c. Zgodnie z nim –  jeżeli ani z umowy, ani z okoliczności nie wynika, że przyjmujący zlecenie zobowiązał się wykonać je bez wynagrodzenia, za wykonanie zlecenia należy się wynagrodzenie. Jeżeli nie ma obowiązującej taryfy, a nie umówiono się o wysokość wynagrodzenia, należy się wynagrodzenie odpowiadające wykonanej pracy.

Reasumując, zlecenie może być nieodpłatne, jednak brak wynagrodzenia powinien być zawarty w umowie zlecenie.

Paweł Nowak – prawnik

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dn. 23.04.1964 r. Kodeks cywilny – tekst jedn. Dz.U. z 2020 r. poz. 1740.
2. Ustawa z dn. 10.10.2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę – Dz.U. z 2020 r. poz. 2207.