„Nauczyciel przebywał na długotrwałym zwolnieniu lekarskim, następnie korzystał ze świadczenia rehabilitacyjnego, które niebawem się skończy. Nauczyciel nabył prawa do urlopu uzupełniającego, czy przed udzieleniem urlopu wypoczynkowego należy skierować nauczyciela do lekarza medycyny pracy w celu wykonania badań kontrolnych, czy można udzielić mu urlopu wypoczynkowego i przed podjęciem pracy skierować go na badania kontrolne? Przepisy w tym zakresie są niejasne, a orzecznictwo niejednoznaczne.”

Problem dotyka kwestii wykorzystania urlopu wypoczynkowego po długiej chorobie, a przed wykonaniem lekarskiego badania kontrolnego. W celu określenia, czy pracodawca może wyrazić zgodę na urlop wypoczynkowy po długiej chorobie, jeśli pracownik nie przeszedł badań kontrolnych należy posiłkować się orzecznictwem, które zapadło w tym problemie. Do 2015 roku stanowiska Sądu Najwyższego nie były jednomyślne. Jedno z nich wskazywało, że …

(…) udzielenie urlopu wypoczynkowego bezpośrednio po chorobie dłuższej niż 30 dni (bez odbycia badań kontrolnych) jest prawidłowe.

Argumentowano to tym, że badania lekarskie mają wskazać brak przeciwwskazań do wykonywania pracy na obecnym stanowisku. Natomiast pracownik podczas urlopu wypoczynkowego nie pracuje i nawet gdyby był niezdolny do pracy, to jej nie wykonuje. W takim przypadku kontrolne badania powinny być przeprowadzone bezpośrednio po powrocie z urlopu wypoczynkowego przed dopuszczeniem pracownika do wykonywania obowiązków służbowych.

Inne stanowiska wskazywały zupełnie odmienne podejście. Wskazują na to, że urlop wypoczynkowy nie może zostać udzielony na okres niezdolności do pracy. A skoro pracownik nie posiada zaświadczenia lekarskiego zezwalającego na wykonywanie pracy, to przyjmuje się, że nie jest zdolny do jej wykonywania (wyrok Sądu Najwyższego z dn. 28.10.2009 r., sygn. akt: II PK 123/09).

Jednakże ostatecznie Sąd Najwyższy w wyroku z dn. 26.10.2016 r., sygn. akt: III PK 9/16, uznał, że pracownik, nie może rozpocząć urlopu wypoczynkowego lub wziąć urlopu na żądanie po zakończeniu niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni.

Reasumując, w świetle najnowszego orzecznictwa Sądu Najwyższego, pracodawca powinien skierować pracownika po chorobie trwającej ponad 30 dni na badania kontrolne nawet, jeżeli bezpośrednio po zakończeniu zwolnienia lekarskiego podwładny będzie korzystał z urlopu wypoczynkowego.

Czyli nawet w sytuacji, gdy po długotrwałej niedyspozycji zdrowotnej pracownik przechodzi od razu na urlop wypoczynkowy, konieczne jest uprzednie skierowanie go na badania kontrolne do lekarza medycyny pracy. Dopiero po stwierdzeniu braku przeciwwskazań do wykonywania dotychczasowej pracy będzie mógł udzielić pracownikowi urlopu wypoczynkowego (zaległego lub bieżącego, czy w przypadku nauczyciela urlopu uzupełniającego).

Pracownik, który otrzymał skierowanie na badania profilaktyczne musi je wykonać w takim terminie, by przystępując do pracy legitymował się ważnym orzeczeniem lekarskim o braku przeciwwskazań do pracy na danym stanowisku. W miarę możliwości badania lekarskie są przeprowadzane w godzinach pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.

Paweł Nowak – prawnik