Rolników indywidualnych nie obowiązują ograniczenia w nabywaniu nieruchomości rolnych w związku z czym uzyskanie statusu rolnika indywidualnego uwarunkowane jest łącznym spełnieniem …

(…) przesłanek zawartych w ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego. Wśród owych przesłanek należy wyróżnić: posiadanie ziemi, wykształcenie (lub staż pracy) oraz zamieszkanie i osobiste prowadzenia gospodarstwa rolnego.

Zgodnie z art. 6 ww. ustawy za rolnika indywidualnego uważa się osobę fizyczną będącą właścicielem, użytkownikiem wieczystym, samoistnym posiadaczem lub dzierżawcą nieruchomości rolnych, których łączna powierzchnia użytków rolnych nie przekracza 300 ha, posiadającą kwalifikacje rolnicze oraz co najmniej od 5 lat zamieszkałą w gminie, na obszarze której jest położona jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego i prowadzącą przez ten okres osobiście to gospodarstwo. Aby uzyskać status rolnika indywidualnego należy spełnić łącznie wszystkie wymienione w tym przepisie przesłanki.

Jedną z nich jest prowadzenie gospodarstwa rolnego osobiście, co oznacza wykonywanie pracy w tym gospodarstwie oraz podejmowanie wszelkich decyzji dotyczących prowadzenia działalności rolniczej w tym gospodarstwie (za działalność rolniczą uznaje się działalność wytwórczą w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej lub zwierzęcej, w tym produkcji ogrodniczej, sadowniczej i rybnej).

Zaznaczyć należy, iż wymagany 5-letni okres prowadzenia gospodarstwa rolnego nie podlega skróceniu.

Z kolei przez posiadanie odpowiednich kwalifikacji rolniczych należy rozumieć:

• wykształcenie rolnicze zasadnicze zawodowe, zasadnicze branżowe, średnie, średnie branżowe lub wyższe lub
• tytuł kwalifikacyjny lub tytuł zawodowy, lub tytuł zawodowy mistrza w zawodzie przydatnym do prowadzenia działalności rolniczej i posiada co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie, lub
• wykształcenie wyższe inne niż rolnicze i posiada co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie albo wykształcenie wyższe inne niż rolnicze i ukończone studia podyplomowe w zakresie związanym z rolnictwem, albo wykształcenie średnie lub średnie branżowe inne niż rolnicze i posiada co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie, lub
• wykształcenie podstawowe, gimnazjalne, zasadnicze zawodowe lub zasadnicze branżowe inne niż rolnicze i posiada co najmniej 5-letni staż pracy w rolnictwie.

Za staż pracy, o którym mowa powyżej uznaje się okres, w którym osoba fizyczna:

• podlegała ubezpieczeniu społecznemu rolników lub
• prowadziła działalność rolniczą w gospodarstwie rolnym o obszarze nie mniejszym niż 1 ha stanowiącym jej własność, przedmiot użytkowania wieczystego, przedmiot samoistnego posiadania lub dzierżawy, lub
• była zatrudniona w gospodarstwie rolnym na podstawie umowy o pracę lub spółdzielczej umowy o pracę, wykonując pracę związaną z prowadzeniem działalności rolniczej, lub
• wykonywała pracę związaną z prowadzeniem działalności rolniczej w charakterze członka spółdzielni produkcji rolnej, lub
• odbyła staż, o którym mowa w art. 53 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2020 r. poz. 1049), obejmujący wykonywanie czynności związanych z prowadzeniem działalności rolniczej.
• za staż pracy uznaje się również okres pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym potwierdzony zaświadczeniem wydanym na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy.

Odnosząc się natomiast do przesłanki zamieszkiwania przez minimum 5 lat w gminie, na obszarze której położona jest jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego wskazać należy, iż również niestety nie ma możliwości skrócenia tego okresu.

Ustawa nie przewiduje bowiem w tym zakresie żadnych wyjątków, przy czym do powyższego okresu zalicza się okres zamieszkiwania w innej gminie bezpośrednio poprzedzający zmianę miejsca zamieszkania, jeżeli w gminie tej jest albo była położona jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład tego gospodarstwa rolnego.

Kamil Wywiał – prawnik

Podstawa prawna:

Ustawa z dn. 11.04.2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego – Dz.U. z 2020 r. poz. 1655.