„W jaki sposób można zmusić osobę do załatwienia spraw spadkowych, blokuje sprzedaż, a jest udziałowcem rzędu 1.5% wartości nieruchomości i nie załatwiła spraw formalnych?”

Zgodnie z …

(…) art. 195 ustawy Kodeks cywilny, własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom. Niejednokrotnie powstanie współwłasności jest efektem dziedziczenia. Bardzo często zdarza się również tak, iż współwłaściciele nie potrafią się porozumieć co do ewentualnych warunków umowy, która zniosłaby współwłasność. W takim przypadku rozwiązaniem jest sądowe zniesienie współwłasności.

W myśl art. 210 K.c., każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Podstawowym sposobem jej zniesienia jest podział rzeczy, pod warunkiem, iż podział nie będzie sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo nie będzie pociągał za sobą istotnej zmiany rzeczy lub znacznego zmniejszenie jej wartości. Alternatywą, a w wielu przypadkach jedynym sposobem zniesienia współwłasności, jest przyznanie przez sąd rzeczy na własność jednemu ze współwłaścicieli z jednoczesnym nałożeniem obowiązku spłaty byłego współwłaściciela. W takim przypadku prawomocne postanowienie sądu jest podstawą przejścia własności udziału. Sąd może również nakazać zniesienie współwłasności nieruchomości przez jej sprzedaż publiczną (art. 212 § 2 K.c. oraz art. 625 ustawy Kodeks postępowania cywilnego).

Jednakże w przypadku współwłasności powstałej na skutek dziedziczenia zastosowanie będą mieć przepisy stanowiące o dziale spadku, gdyż zgodnie z postanowieniem Sądu Najwyższego z dn. 05.06.1991 r., sygn.akt: III CRN 125/91 – „wspólność masy majątkowej w postaci spadku nabytego przez kilku spadkobierców nie stanowi współwłasności, która może być zniesiona w myśl przepisów art. 210 i nast. K.c., oraz art. 617 i nast. K.p.c., lecz konieczne jest zastosowanie przepisów art. 1035 i nast., art. 1070 i nast. K.c. oraz art. 680 i nast. K.p.c.”. Niezbędne będzie zatem zawarcie umowy o dział spadku bądź też w przypadku braku porozumienia między spadkobiercami przeprowadzenie postępowania o dział spadku.

W razie przeprowadzenia przez sąd postępowania o dział spadku ustala on skład i wartość spadku, a następnie przydziela on poszczególne przedmioty spadkobiercom, z możliwością ustalenia dopłat na rzecz niektórych współspadkobierców. Może on także przyznać pewne przedmioty spadkowe w całości jednemu lub kilku współspadkobiercom, którzy z reguły obciążani są wtedy obowiązkiem dokonania spłaty na rzecz pozostałych. Trzecim sposobem działu spadku jest sprzedaż majątku spadkowego w drodze licytacji komorniczej i podział uzyskanych z tego środków pieniężnych pomiędzy spadkobiercami stosownie do ich udziałów. Sąd dokonuje wyboru co do sposobu działu spadku, uwzględniając jego skład oraz interesy poszczególnych współspadkobierców. Z wnioskiem o dział spadku i zniesienie współwłasności wystąpić może każdy ze spadkobierców.

Kamil Wywiał – prawnik

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dn. 23.04.1964 r. Kodeks cywilny – tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 1145 z późn. zm.
2. Ustawa z dn. 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego – Dz.U. z 2019 r. poz. 1460 z późn. zm.