„Moja siostra prowadzi działalność gospodarczą i jest w trakcie podpisywania umowy o pracę. Czy będąc na działalności musi ponownie opłacać wszystkie składki ZUS, skoro przyszły pracodawca będzie również je opłacać? Jeśli w między czasie zajdzie w ciąże i będzie potrzebować L4 będzie miała je wypłacane przez pracodawcę oraz z działalności gospodarczej? Czy jest coś takiego jak okres karencji, w którym ciężarna nie może iść na L4 bądź nie będzie jej przysługiwał urlop macierzyński na umowie o pracę? Co w takim przypadku z zasiłkiem macierzyńskim? Czy skoro na działalności opłaca wszystkie składki, pracodawca również, to zasiłek łączy się z urlopem macierzyńskim?”

Przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą, co do zasady, zobligowany jest do regulowania składek na ubezpieczenie społeczne. Nie oznacza to jednak, że w przypadku zbiegu …

(…) dwóch tytułów ubezpieczeniowych należy opłacać je w podwójnej wysokości. Jak wynika z obowiązujących przepisów, przedsiębiorca podlega w takiej sytuacji składkom społecznym ze stosunku pracy (obowiązkowy tytuł do ubezpieczenia) pod warunkiem, że jego wynagrodzenie nie jest niższe od minimalnego wynagrodzenia. W przypadku, gdy z tytułu umowy o pracę przedsiębiorca będzie osiągał miesięczne oskładkowane wynagrodzenie równe lub wyższe niż minimalne wynagrodzenie w danym roku (w 2022 r. 3.010 zł brutto), to z tytułu prowadzonej działalności nie trzeba będzie opłacać żadnych obowiązkowych ubezpieczeń społecznych.

A to oznacza, że nie będzie mógł przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, przez co nie uzyska prawa do ewentualnego zasiłku chorobowego z prowadzonej działalności gospodarczej.

W przypadku zatrudnienia na podstawie umowy o pracę u każdego z pracodawców pracownik ma prawo do wynagrodzenia za okres niezdolności do pracy z powodu choroby (art. 92 Kodeksu pracy) za okres pierwszych 33 dni niezdolności do pracy z powodu choroby w roku kalendarzowym (pracownikom, którzy ukończyli 50 rok życia przysługuje ono przez 14 dni). Począwszy od 34 lub 15 dnia niezdolności do pracy z powodu choroby pracownicy nabywają prawa do zasiłku chorobowego.

Na pytanie Czytelnika – „Czy jest coś takiego jak okres karencji, w którym ciężarna nie może iść na L4 bądź nie będzie jej przysługiwał urlop macierzyński na umowie o pracę”, należy przyjąć, że co do zasady kobieta będąca w ciąży może podjąć pracę, jeżeli pozwala jej na to stan zdrowia. Po upływie określonego czasu, nieraz kilku dniach czy tygodniach, jeśli poczuje się gorzej, może pójść do lekarza i korzystać ze zwolnienia lekarskiego.

Ważne jest, aby potrafiła wykazać, że jej praca była faktycznie świadczona, a umowa o pracę nie została zawarta dla pozoru. Jeżeli jej umowa o pracę zostanie uznana za pozorną, Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówi prawa do wypłaty świadczeń – zasiłku chorobowego, a następnie macierzyńskiego. Innymi słowy, zawarcie umowy o pracę w okresie ciąży, gdy głównym motywem jest uzyskanie zasiłku macierzyńskiego, nie jest naganne ani tym bardziej sprzeczne z prawem i ZUS nie może automatycznie takiej umowy zakwestionować. Pracownica musi jednak pamiętać, że w razie zakwestionowania jej umowy o pracę przez ZUS musi udowodnić, że faktycznie pracowała u swojego pracodawcy.

Urlop macierzyński to instytucja prawa pracy adresowana wyłącznie do osób zatrudnionych według przepisów Kodeksu pracy, czyli jest to obowiązkowy urlop, który przysługuje każdej pracownicy, która urodziła dziecko bez względu na rodzaj umowy o pracę, na podstawie której jest zatrudniona.

Natomiast zasiłek macierzyński to świadczenie finansowe z tytułu urodzenia dziecka w okresie ubezpieczenia chorobowego osoby objętej tym ubezpieczeniem, a więc nie tylko pracownicy ale też np. przedsiębiorcy.

Paweł Nowak – prawnik

Podstawa prawna:

Ustawa z dn. 26.06.1974 r. Kodeks pracy – tekst jedn. Dz.U. z 2020 r. poz. 1320 ze zm.