Ustawa z dnia 28.05.2013 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 675), wprowadzająca szereg rozwiązań prorodzinnych, zawiera także przepisy przejściowe, nadające określonym grupom pracowników uprawnienia do urlopów związanych z rodzicielstwem w dłuższym wymiarze.

Jak wynika z art. 28 ustawy z dnia 28.05.2013 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 675), zwanej dalej „nowelizacją”, pracownikowi, którego urlop macierzyński lub na warunkach urlopu macierzyńskiego kończy się w okresie od dnia 24.06.2013 r. do dnia 30.06.2013 r. dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego udziela się na pisemny wniosek składany w terminie nie krótszym niż 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu, chyba że pracownik złożył wniosek o taki urlop przed dniem wejścia w życie ustawy (czyli przed dniem 17.06.br).
Zgodnie z art. 29 ust. 1 nowelizacji – pracownik korzystający w dniu wejścia w życie ustawy (17.06.2013 r.) z dodatkowego urlopu macierzyńskiego ma prawo do części takiego urlopu w wymiarze odpowiadającym różnicy między wymiarem określonym w art. 182¹ k.p. w brzmieniu nadanym nowelizacją a wymiarem udzielonego mu urlopu. Części urlopu udziela się bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu w udzielonym wymiarze, na pisemny wniosek pracownika, składany nie później niż do dnia zakończenia udzielonego wcześniej urlopu. Pracownikowi, o którym mowa w art. 29 ust. 1 nowelizacji, urlopu rodzicielskiego (art. 182^1a k.p.) udziela się na pisemny wniosek, składany nie później niż do dnia zakończenia udzielonego wcześniej urlopu.
W art. 31 nowelizacji uregulowano sytuację prawną pracownika, którego dziecko urodziło się po dniu 31.12.2012 r., niespełniającego przesłanek wskazanych w art. 29 ust. 1 nowelizacji. Pracownik ten ma prawo do dodatkowego urlopu macierzyńskiego w wymiarze odpowiadającym różnicy między wymiarem urlopu określonym w art. 182¹ k.p. w brzmieniu nadanym omawianą nowelizacją a wymiarem wykorzystanego urlopu. Dodatkowego urlopu macierzyńskiego udziela nie później niż w terminie 14 dni od dnia wejścia w życie nowelizacji (17.06.2013 r.), na pisemny wniosek pracownika, złożony nie później niż w terminie 7 dni od dnia wejścia w życie nowelizacji. Bezpośrednio po wykorzystaniu dodatkowego urlopu macierzyńskiego, o którym mowa w art. 31 ust. 1 nowelizacji, pracownik ma prawo do urlopu rodzicielskiego, udzielanego w wymiarze i na zasadach określonych w art. 182^1a k.p. Urlopu rodzicielskiego udziela się na pisemny wniosek pracownika, składany nie później niż do dnia zakończenia dodatkowego urlopu macierzyńskiego, wspomnianego w art. 31 ust. 1 nowelizacji.
Art. 30 nowelizacji dotyczy pracownika korzystającego w dniu wejścia w życie nowelizacji (17.06.2013 r.) z dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego. Taki pracownik ma prawo do części wskazanego urlopu w wymiarze odpowiadającym różnicy między wymiarem urlopu określonym w art. 183 § 3 k.p. w brzmieniu nadanym nowelizacją a wymiarem udzielonego mu urlopu. Części urlopu udziela się bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu w udzielonym wymiarze, na pisemny wniosek pracownika, składany nie później niż do dnia zakończenia udzielonego wcześniej urlopu. Pracownikowi, o którym mowa w art. 30 ust. 1 nowelizacji, urlopu rodzicielskiego (art. 182^1a k.p.) udziela się na pisemny wniosek, składany nie później niż do dnia zakończenia udzielonego wcześniej urlopu.
W przypadku pracownika, który po dniu 31.12.2012 r. przyjął dziecko na wychowanie i wystąpił do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka lub przyjął dziecko na wychowanie jako rodzina zastępcza (z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej), który nie spełnia przesłanek wskazanych w art. 30 ust. 1 nowelizacji, stosuje się zapisy art. 32 nowelizacji. Zgodnie z ust. 1 tego przepisu, wspomniany pracownik ma prawo do dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego w wymiarze odpowiadającym różnicy między wymiarem urlopu określonym w art. 183 § 3 k.p. w brzmieniu nadanym nowelizacją a wymiarem wykorzystanego urlopu. Dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego udziela się nie później niż w terminie 14 dni od dnia wejścia w życie nowelizacji (17.06.2013 r.), na pisemny wniosek pracownika, złożony nie później niż w terminie 7 dni od dnia wejścia w życie nowelizacji. Bezpośrednio po wykorzystaniu dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, o którym mowa w art. 32 ust. 1 omawianej nowelizacji, pracownik ma prawo do urlopu rodzicielskiego, udzielanego w wymiarze i na zasadach określonych w art. 182^1a k.p. Urlopu rodzicielskiego udziela się na pisemny wniosek pracownika, składany nie później niż do dnia zakończenia dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, o którym mowa w art. 32 ust. 1 nowelizacji.
Warto dodać, że przedstawione powyżej przepisy art. 29 ust. 1–3, art. 30 ust. 1–3, art. 31 ust. 1–4 oraz art. 32 ust. 1–4 nowelizacji stosuje się odpowiednio do policjanta, strażaka, żołnierza zawodowego oraz funkcjonariusza: SG, SW, BOR, ABW, AW, CBA, SKW, SWW i SC.
Należy podkreślić, że pracodawca jest obowiązany uwzględnić wnioski pracownika, o których mowa w art. 28, art. 29 ust. 2 i 3, art. 30 ust. 2 i 3, art. 31 ust. 2 i 4 oraz w art. 32 ust. 2 i 4 nowelizacji (art. 33 ustawy z dn. 28.05.2013 r., Dz.U. poz. 675).

Maciej Ofierski