Przepisy o zatrudnianiu tymczasowym

Zakres stosowania przepisów o zatrudnianiu tymczasowym

Ustawa z dn. 09.07.2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych (Dz.U. Nr 166, poz. 1608, z późn. zm.), zwana dalej „u.z.p.t.”, reguluje:

zasady zatrudniania pracowników tymczasowych przez pracodawcę, którym jest agencja pracy tymczasowej (dalej jako „APT”),
zasady kierowania pracowników tymczasowych i osób niebędących pracownikami APT do wykonywania pracy tymczasowej na rzecz pracodawcy użytkownika.

Pracodawcą dla pracownika tymczasowego jest APT, która odpowiada za realizację uprawnień pracowniczych w stosunku do tego pracownika (ustalenie i wypłata wynagrodzenia, odprowadzanie składek na ubezpieczenia społeczne i zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, udzielanie urlopów i zwolnień od pracy, dokumentowanie przebiegu zatrudnienia itd.). Pracodawca użytkownik wykonuje natomiast obowiązki i korzysta z praw przysługujących pracodawcy, w zakresie niezbędnym do organizowania pracy z udziałem pracownika tymczasowego.

Należy zauważyć, że przepisy u.z.p.t. nie stanowią kompleksowego zbioru unormowań regulujących wszystkie aspekty pracy tymczasowej. W związku z tym w zakresie nieuregulowanym odmiennie przepisami u.z.p.t. i przepisami odrębnymi do APT, pracownika tymczasowego i pracodawcy użytkownika stosuje się unormowania prawa pracy dotyczące odpowiednio pracodawcy i pracownika, z tym że do pracowników tymczasowych

Wymieniona na wstępie ustawa uległa zmianom wprowadzonym na mocy nowelizacji z dnia 23.10.2009 r. (Dz.U. Nr 221, poz. 1737), które weszły w życie z dniem 24.01.2010 r. W ramach powyższej noweli dokonano następujących modyfikacji:

uchylono przepisy ograniczające możliwość zatrudniania pracowników tymczasowych przez pracodawców, którzy w okresie 6 miesięcy poprzedzających przewidywany termin rozpoczęcia pracy tymczasowej przeprowadzili zwolnienia grupowe (skreślenie art. 3 u.z.p.t.),
ustanowiono szczególny tryb wydawania świadectwa pracy pracownikowi tymczasowemu (art. 18a i 18b dodane do u.z.p.t.),
wydłużono łączny okres, w jakim konkretny pracownik tymczasowy może świadczyć pracę tymczasową na rzecz jednego pracodawcy użytkownika (nowe brzmienie art. 20 ust. 1 u.z.p.t.).

Definicje ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych

W przepisach u.z.p.t. zawarto katalog określeń utworzonych wyłącznie w celu realizacji obowiązków i uprawnień wynikających z nin. ustawy.

► Pracodawca użytkownik – to pracodawca lub podmiot niebędący pracodawcą w rozumieniu k.p. wyznaczający pracownikowi skierowanemu przez APT zadania i kontrolujący ich wykonanie.

W odniesieniu do pracodawców spełniających kodeksowe kryteria definicyjne obowiązuje ograniczenie sformułowane w art. 4 u.z.p.t., zgodnie z którym wskazani pracodawcy nie mogą być pracodawcami użytkownikami w stosunku do pracowników pozostających z nimi w stosunku pracy.

► Pracownik tymczasowy – to w rozumieniu u.z.p.t. pracownik zatrudniony przez APT wyłącznie w celu wykonywania pracy tymczasowej na rzecz i pod kierownictwem pracodawcy użytkownika.

Pracownicy APT zajmujący się prowadzeniem bieżącej działalności agencji nie podlegają przepisom u.z.p.t.

Warto także zaznaczyć, że do pracowników tymczasowych nie stosuje się przepisów ustawy z dn. 13.03.2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U. Nr 90, poz. 844, z późn. zm.). Oznacza to, że pracownik tymczasowy nie może liczyć, w przypadku zwolnienia z przyczyn go niedotyczących, na odprawę pieniężną, nie przysługują mu ponadto żadne inne uprawnienia określone w ustawie o zwolnieniach grupowych.

► Praca tymczasowa – oznacza wykonywanie na rzecz danego pracodawcy użytkownika, przez okres do 18 miesięcy (w okresie obejmującym 36 kolejnych miesięcy) lub nieprzekraczający 36 miesięcy (jeżeli pracownik wykonuje w sposób ciągły pracę tymczasową w zakresie zadań, których wykonanie należy do obowiązków nieobecnego podstawowego pracownika), zadań:

o charakterze sezonowym, okresowym, doraźnym lub
których terminowe wykonanie przez pracowników zatrudnionych przez pracodawcę użytkownika nie byłoby możliwe, lub
których wykonanie należy do obowiązków nieobecnego pracownika zatrudnionego przez pracodawcę użytkownika.

Inne ograniczenia w zakresie powierzania pracownikowi tymczasowemu wykonywania określonych prac na rzecz pracodawcy użytkownika wynikają z brzmienia art. 8 u.z.p.t. Zgodnie z tym przepisem pracownik tymczasowy nie może wykonywać pracy:

szczególnie niebezpiecznej w rozumieniu przepisów wydanych na podstawie art. 23715 k.p. W przypadku tego zakazu uwzględnić należy rodzaje prac określone w § 80-110 rozp. MPiPS z dn. 26.09.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650, z późn. zm.) oraz prace uznane za szczególnie niebezpieczne w pozostałych przepisach wykonawczych wydanych na mocy art. 23715 k.p.,
na stanowisku pracy, na którym jest zatrudniony pracownik pracodawcy użytkownika, w okresie uczestniczenia tego pracownika w strajku,
na stanowisku pracy, na którym – w okresie ostatnich 3 miesięcy poprzedzających przewidywany termin rozpoczęcia wykonywania pracy tymczasowej przez pracownika tymczasowego – był zatrudniony pracownik pracodawcy użytkownika, z którym został rozwiązany stosunek pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.

Agencja pracy tymczasowej

Status prawny APT został uregulowany w przepisach ustawy z dn. 20.04.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t. jedn. Dz.U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, z późn. zm.). W myśl obecnie obowiązujących unormowań działalność gospodarcza polegająca na świadczeniu usług w zakresie pracy tymczasowej jest działalnością regulowaną w rozumieniu ustawy z dn. 02.07.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t. jedn. Dz.U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095, z późn. zm.), zwanej dalej „u.s.d.g.”, i wymaga wpisu do rejestru podmiotów prowadzących agencje zatrudnienia. Możliwością prowadzenia APT na terytorium RP dysponują także przedsiębiorcy zagraniczni posiadający uprawnienia do prowadzenia działalności w zakresie pracy tymczasowej dotyczące państw członkowskich UE lub państw członkowskich EFTA – stron umowy o EOG.