Wnioskodawca zamierza przekazać synom w darowiźnie mieszkania, które przynoszą dochód z najmu. Jednocześnie zostanie ustanowiona renta dożywotnia wypłacana miesięcznie przez synów. Renta będzie ustanowiona dla Wnioskodawcy w zamian za darowiznę na rzecz synów. Czy ustanowiona i wypłacana powtarzająca się renta dla ojca (Wnioskodawcy) przez synów jest opodatkowana?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 27.02.2012 r. (data wpływu 01.03.2012 r.) oraz w piśmie z dnia 17.05.2012 r. (data nadania 17.05.2012 r., data wpływu 21.05.2012 r.) uzupełniającym braki formalne na wezwanie z dnia 10.05.2012 r. Nr IPPB4/415-173/12-2/JK2 (data nadania 10.05.2012 r., data doręczenia 15.05.2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych renty dożywotniej ustanowionej w zamian za darowiznę mieszkań – jest nieprawidłowe.
 

UZASADNIENIE

W dniu 01.03.2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych renty dożywotniej ustanowionej w zamian za darowiznę mieszkań w zakresie zgłoszenia do urzędu skarbowego ustanowionej renty i darowizny oraz zgłoszenia comiesięcznego przychodu z renty.

Z uwagi na braki formalne, pismem Nr IPPB4/415-173/12-2/JK2 z dnia 10.05.2012 r. (data nadania 10.05.2012 r., data doręczenia 15.05.2012 r.) tut. Organ wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia przedmiotowego wniosku poprzez wskazanie, czy wniosek o interpretację indywidualną przepisów prawa podatkowego dotyczy Pana indywidualnej sprawy, wskazanie przepisów prawa podatkowego będących przedmiotem interpretacji indywidualnej, doprecyzowanie zdarzenia przyszłego, przeformułowanie pytań, które winny być związane z przepisami prawa podatkowego, będącymi przedmiotem interpretacji indywidualnej oraz przyporządkowane do przedstawionego zdarzenia przyszłego i dotyczyć indywidualnej sprawy Wnioskodawcy oraz przedstawienie własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej zdarzenia przyszłego w odniesieniu do przeformułowanych pytań.

Pismem z dnia 17.05.2012 r. (data nadania 17.05.2012 r., data wpływu 21.05.2012 r.) Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Synom dokonano darowizny mieszkań, które przynoszą dochód z najmu. Jednocześnie została ustanowiona renta dożywotnia wypłacana miesięcznie przez synów w wysokości po np. 1875 zł dla ojca i matki od jednego syna oraz po np. 1200 zł od drugiego syna. Wnioskodawca załączył do wniosku przykładowy akt notarialny ustanowienia renty.

Mieszkania mające być przedmiotem darowizny są własnością Wnioskodawcy oraz Jego żony. Darowizna i renta jest zgodna z ustawą o podatku od spadków i darowizn. Wnioskodawca wskazał, iż:

• mieszkanie w W. ul. A. nabył od developera aktem notarialnym z dnia 07.05.1999 r., księga wieczysta B i stanowi własność Jego i żony,
• mieszkanie w W., ul. L. nabył od developera aktem notarialnym z dnia 09.05.2006 r., księga wieczysta C i stanowi własność Jego i żony w 3/10 współwłasności mieszkania, pozostałe 7/10 to własność syna i Jego żony,
• dom mieszkalny i działka – K. Działka zakupiona została od korporacji finansowo-inwestycyjnej „E.” w dniu 26.05.1992 r. o powierzchni 1038 m2. Dom wybudowany i przekazany został do użytku 28.12.1998 r. o powierzchni 370 m2 i stanowi współwłasność małżeńską.

Darowizna i renta zostanie dokonana aktem notarialnym po wyjaśnieniu przedmiotowych spraw podatkowych. Renta będzie ustanowiona dla Wnioskodawcy w zamian za darowiznę na rzecz synów.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:
1. Czy ustanowiona i wypłacana powtarzająca się renta dla ojca (Wnioskodawcy) przez synów jest opodatkowana?
2. Czy ustanowienie renty i darowizny spisane aktem notarialnym musi być zgłoszone do urzędu skarbowego?
3. Czy comiesięczny przychód z renty musi być zgłaszany do urzędu skarbowego?

Zdaniem Wnioskodawcy, renta powinna być zwolniona od opodatkowania ze względu na to, że pochodzi z dochodu wynajmowanych mieszkań i synowie podatek od przychodu zapłacili, a ponadto zachodzi I stopień pokrewieństwa.

Niniejsza interpretacja dotyczy skutków podatkowych ustanowionej renty objętych pytaniem Nr 1. Natomiast w odniesieniu do pytań Nr 2 i Nr 3 zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r. Nr 361 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
a. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
d. innych rzeczy
— jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

W świetle powyższego, każda czynność prawna, której przedmiotem jest odpłatne zbycie nieruchomości lub praw wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy stanowi źródło przychodów w rozumieniu tego przepisu, jeżeli zostanie dokonana w określonym czasie tj. przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie i nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej.

W opisie zdarzenia przyszłego Wnioskodawca wskazał, że synom zostanie dokonana darowizna mieszkań. Jednocześnie zostanie ustanowiona renta dożywotnia wypłacana miesięcznie przez synów w wysokości po np. 1875 zł dla ojca i matki od jednego syna oraz po np. 1200 zł od drugiego syna. Renta będzie ustanowiona dla Wnioskodawcy w zamian za darowiznę na rzecz synów.

Przez pojęcie „darowizny” należy rozumieć typ umowy nazwanej, określonej w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), na mocy której (stosownie do art. 888 ustawy Kodeks cywilny) darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Istotą darowizny, jako czynności nieodpłatnej jest brak po stronie darczyńcy ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego. Celem, jaki leży u podstaw darowizny jest dokonanie nieodpłatnego przysporzenia na rzecz obdarowanego kosztem majątku darczyńcy. Darowizna może polegać zarówno na przesunięciach do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych postaciach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie obdarowanego – do zwiększenia jego majątku (zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów). Dla oceny charakteru prawnego umowy darowizny nie ma znaczenia motyw dokonanego nieodpłatnie świadczenia, w tym także określone racje gospodarcze.

Należy zauważyć, że tut. Organ podatkowy nie ma kompetencji do interpretowania przepisów innych niż przepisy prawa podatkowego oraz nie może prowadzić postępowania w celu ustalenia charakteru zawieranych czynności prawnych. Skoro więc z wniosku wynika, że zostanie zawarta umowa renty w zamian za darowiznę mieszkań, niniejsza interpretacja odnosić się będzie do umowy odpłatnej renty.

Renta jest instytucją prawą uregulowaną przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16 poz. 93 ze zm.). Zgodnie z treścią przepisu zawartego w art. 903 Kodeksu cywilnego, istota umowy renty polega na zobowiązaniu się jednej ze stron do świadczeń okresowych w pieniądzu lub rzeczach oznaczonych co do gatunku na rzecz drugiej strony lub też na rzecz osoby trzeciej w związku z dyspozycją art. 393 Kodeksu cywilnego. W umowie renty nie można skutecznie zamieścić ani skutecznego zobowiązania się do innych (tj. innych niż pieniężne lub oznaczone co do gatunku) świadczeń, nawet o charakterze okresowym, ani też zobowiązania się do nieczynienia. Jednakże osoba zobowiązująca się do świadczenia renty może się zobowiązać w sposób wskazany powyżej w zamian za nabycie prawa niemogącego być przedmiotem świadczenia renty, np. w zamian za przeniesienie własności nieruchomości. Renta może być ustanowiona w umowie zarówno na czas określony, jak i nieokreślony, w tym na czas życia osoby uprawnionej.

Jak wskazuje się w doktrynie umowę renty zalicza się do kategorii umów nazwanych, stanowiących samoistne źródło zobowiązania (tytuł prawny do spełniania świadczeń). Ponadto omawiana umowa jest umową konsensualną, o charakterze losowym, która może być ukształtowana jako umowa terminowa lub bezterminowa, odpłatna lub pod tytułem darmym, z kolei ustanowienie renty za wynagrodzeniem zwykle łączy się z przeniesieniem własności rzeczy albo zapłatą określonej sumy.

Z brzmienia art. 906 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że do umowy renty ustanowionej za wynagrodzeniem przepisy o sprzedaży stosuje się w sposób odpowiedni, a zakres stosowania tych przepisów uzależniony będzie od rodzaju wynagrodzenia należnego za ustanowienie renty.

Zatem cechą umów odpłatnych jest to, że świadczenie jednej strony umowy znajduje swój odpowiednik w świadczeniu drugiej strony. Jest to sytuacja, gdy każda ze stron umowy uzyskuje ekwiwalent (równoważnik) dla świadczenia własnego. Nie dochodzi więc w takim przypadku do sytuacji, gdy tylko jedna ze stron odnosi korzyść z dokonanego świadczenia, a świadczenie zbywcy nie odbywa się kosztem uszczuplenia własnego majątku.

Mając na uwadze przywołane uregulowania prawne oraz przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe uznać należy, że celem zawartej umowy będzie odpłatne zbycie nieruchomości, a wypłata renty jest formą odpłatności za przeniesienie własności.

Przechodząc na grunt ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stwierdzić należy, iż w świetle art. 10 ust. 1 pkt 8 cytowanej ustawy podatkowej umowa renty odpłatnej stanowi dla uprawnionego do renty źródło przychodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości, w sytuacji gdy zawarta zostanie przed upływem 5 letniego terminu liczonego od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości.

Każda czynność prawna, której przedmiotem jest odpłatne zbycie nieruchomości wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, jeżeli zostanie dokonana przed upływem pięciu lat licząc od końca roku, w którym nastąpiło nabycie, powodować będzie u zbywcy powstanie obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych. Tym samym, jeśli przeniesienie własności nieruchomości nastąpi na skutek zawarcia umowy renty odpłatnej, po upływie pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie, to uzyskany przez sprzedającego z tego tytułu przychód nie podlega opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Przy rozpatrywaniu przedmiotowej sprawy w kontekście powstania obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych, istotne jest ustalenie momentu nabycia przez Wnioskodawcę przedmiotowych nieruchomości.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż mieszkania będące przedmiotem darowizny są własnością Wnioskodawcy oraz Jego żony. Wnioskodawca wskazał, iż mieszkanie w W. ul. A. nabył od developera aktem notarialnym z dnia 07.05.1999, księga wieczysta B i stanowi własność Jego i żony, mieszkanie w W., ul. L. nabył od developera aktem notarialnym z dnia 09.05.2006 r., księga wieczysta C i stanowi własność Jego i żony w 3/10 współwłasności mieszkania, pozostałe 7/10 to własność syna i Jego żony oraz dom mieszkalny i działka – K. Działka zakupiona została od korporacji finansowo-inwestycyjnej „E.” w dniu 26.05.1992 r. o powierzchni 1038 m2. Dom wybudowany i przekazany został do użytku 28.12.1998 r. o powierzchni 370 m2 i stanowi współwłasność małżeńską.

Mając powyższe na uwadze należy zauważyć, że w przedmiotowej sprawie pięcioletni termin, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych już upłynął. Oznacza to, że zbycie przedmiotowych nieruchomości nie będzie stanowiło źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy dodać, iż dokumenty dołączone przez Wnioskodawcę do wniosku nie podlegały analizie i weryfikacji w ramach wydanej interpretacji. Tym samym, jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego, który wystąpił w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dn. 04.06.2012 r., sygn. IPPB4/415-173/12-4/JK2