Czy np. za 3 godziny pracy w sobotę należy się cały dzień wolny w tygodniu? Jakie są możliwości rozliczania godzin pracy pracownika, który pracuje w dzień wolny np. w sobotę, w niedzielę? W jakich sytuacjach należy się dodatek do wynagrodzenia?

„Czy odbieranie takich godzin powinno być rozliczane na zasadzie: ile godzin w dzień wolny, tyle do odbioru? Czy od pewnej liczby godzin przysługuje cały dzień? Czy zamiast godzin, ewentualnie dnia można także rekompensować takie godziny np. zwiększając wysokość premii?”

Otóż w przypadku planowej pracy w sobotę pracodawca …

(…) nie musi podejmować żadnych szczególnych czynności. Jeżeli jednak przepracowana sobota była dla pracowników dniem wolnym z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy, powinni oni otrzymać w zamian inny dzień wolny od pracy. Nie stosuje się tutaj zasady – ile godzin pracownik przepracował tyle ma do odbioru. Praca w dniu, który jest dniem z tytułu zasady przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy polega na oddaniu całego dnia wolnego bez względu na liczbę faktycznie przepracowanych godzin.

Dla przykładu: praca w taką sobotę przez 4 godziny obliguje pracodawcę do udzielenia innego dnia wolnego od pracy udzielonego pracownikowi do końca okresu rozliczeniowego, w terminie z nim uzgodnionym. Dalsze postępowanie jest uzależnione od liczby godzin przepracowanych w tym dniu. Jeżeli sobota jest dla pracowników, o których mowa w pytaniu, dniem normalnej pracy, to o ile nie narusza normy dobowej, nie wymaga podejmowania szczególnych działań w zakresie jej rekompensowania.

Jeżeli chodzi o ilość godzin przepracowanych w tym dniu (uwzględniając wielkość etatu pracownika) należy zauważyć, że mogą wystąpić różne sytuacje, obligujące nie tylko do udzielenia dnia wolnego, ale także wypłaty dodatków do wynagrodzenia. W przypadku dodatkowej pracy ponad normę (zasadniczo powyżej 8 godz.) za godziny przekraczające tę normę pracownikowi należy wypłacić obok normalnego wynagrodzenia 50% dodatek, a w niektórych przypadkach dodatek w wysokości 100%.

Natomiast w sytuacji wykonywania pracy w niedzielę należy mieć na uwadze treść art. 151¹¹ § 1-2 Kodeksu pracy, który stanowi, że pracownikowi wykonującemu pracę w niedziele i święta, w przypadkach, o których mowa art. 151¹⁰ pkt 9h, pracodawca jest obowiązany zapewnić inny dzień wolny od pracy:

1) w zamian za pracę w niedzielę – w okresie 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po takiej niedzieli;

2) w zamian za pracę w święto – w ciągu okresu rozliczeniowego.

Jeżeli nie jest możliwe wykorzystanie w terminie wskazanym w § 1 pkt 1 dnia wolnego od pracy w zamian za pracę w niedzielę, pracownikowi przysługuje dzień wolny od pracy do końca okresu rozliczeniowego, a w razie braku możliwości udzielenia dnia wolnego od pracy w tym terminie – dodatek do wynagrodzenia w wysokości określonej w art. 151¹ § 1 pkt 1, za każdą godzinę pracy w niedzielę.

Paweł Nowak – prawnik prawa pracy i prawa oświatowego

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dn. 26.06.1974 r. Kodeks pracy – tekst jedn. Dz.U. z 2016 r. poz. 1666 z późn. zm.; ost. zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 962.