Ostatnia zmiana Dz.U. 2021.2294

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej

z dnia 7 września 2017 r.

w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych

Opracowano na podstawie: Dz.U. z 2017 r. poz. 1743; z 2021 r. poz. 2294

Ostatnia zmiana (Dz.U. z 2021 r. poz. 2294), zaznaczona w tekście na czerwono — weszła w życie dnia 28.12.2021 r. — dotyczy § 6.

Na podstawie art. 127 ust. 18 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 59 i 949) zarządza się, co następuje:

§ 1.

Rozporządzenie określa:

1) skład i tryb powołania zespołów orzekających działających w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych, w tym w publicznych poradniach specjalistycznych;

2) szczegółowe zasady działania zespołów orzekających, o których mowa w pkt 1;

3) tryb postępowania odwoławczego od wydanego orzeczenia;

4) wzory orzeczeń i opinii o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka wydawanych przez zespoły orzekające, o których mowa w pkt 1.

§ 2.

Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

1) ustawie — należy przez to rozumieć ustawę z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe;

2) orzeczeniach — należy przez to rozumieć orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego, orzeczenia o potrzebie indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego, orzeczenia o potrzebie indywidualnego nauczania lub orzeczenia o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych;

3) opinii — należy przez to rozumieć opinię o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka;

4) ośrodkach — należy przez to rozumieć ośrodki, o których mowa w art. 2 pkt 7 ustawy;

5) placówkach — należy przez to rozumieć placówki zapewniające opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania, o których mowa w art. 2 pkt 8 ustawy;

6) poradniach — należy przez to rozumieć publiczne poradnie psychologiczno-pedagogiczne, w tym publiczne poradnie specjalistyczne;

7) zespołach — należy przez to rozumieć zespoły orzekające działające w poradniach;

8) przedszkolu — należy przez to rozumieć przedszkole, inną formę wychowania przedszkolnego lub oddział przedszkolny w szkole podstawowej;

9) dyrektorze — należy przez to rozumieć dyrektora przedszkola, szkoły, ośrodka lub placówki, a w przypadku innej formy wychowania przedszkolnego prowadzonej przez osobę prawną niebędącą jednostką samorządu terytorialnego lub osobę fizyczną — osobę kierującą inną formą wychowania przedszkolnego.

§ 3.

1. Zespoły wydają orzeczenia i opinie dla dzieci i uczniów uczęszczających do przedszkoli, szkół i ośrodków, mających siedzibę na terenie działania poradni.

2. W przypadku dzieci, które nie rozpoczęły spełniania obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego i nie korzystają z wychowania przedszkolnego, oraz dzieci, które nie są objęte zajęciami rewalidacyjno-wychowawczymi, orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego, orzeczenia o potrzebie indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego, orzeczenia o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych i opinie wydają zespoły działające w poradniach właściwych ze względu na miejsce zamieszkania tych dzieci.

3. W przypadku dzieci i młodzieży nieuczęszczających do przedszkola, szkoły lub ośrodka orzeczenia wydają zespoły działające w poradniach właściwych ze względu na miejsce zamieszkania dziecka.

4. Orzeczenia i opinie dla dzieci i uczniów niesłyszących, słabosłyszących, niewidomych, słabowidzących i z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera, wydają zespoły działające w poradniach wskazanych przez kuratora oświaty, za zgodą organów prowadzących te poradnie.

5. Kurator oświaty, wskazując poradnię, w której będą działały zespoły wydające orzeczenia i opinie dla dzieci i uczniów wymienionych w ust. 4, uwzględnia spełnienie przez poradnię warunków:

1) posiadania przez kadrę pedagogiczną poradni kwalifikacji określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2017 r. poz. 1189) w zakresie odpowiednim do rodzaju niepełnosprawności;

2) wyposażenia poradni w narzędzia diagnostyczne umożliwiające ocenę indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych dzieci i uczniów odpowiednio niesłyszących, słabosłyszących, niewidomych, słabowidzących i z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera.

§ 4.

1. Zespół powołuje dyrektor poradni.

2. W skład zespołu wchodzą:

1) dyrektor poradni lub upoważniona przez niego osoba — jako przewodniczący zespołu;

2) psycholog;

3) pedagog;

4) lekarz;

5) inni specjaliści, w szczególności posiadający kwalifikacje w zakresie pedagogiki specjalnej, jeżeli ich udział w pracach zespołu jest niezbędny.

3. Pracą zespołu kieruje jego przewodniczący.

4. W posiedzeniach zespołu, z głosem doradczym, mogą uczestniczyć:

1) na wniosek przewodniczącego zespołu i za zgodą rodzica dziecka lub ucznia lub za zgodą pełnoletniego ucznia:

a) nauczyciele, wychowawcy grup wychowawczych i specjaliści, prowadzący zajęcia z dzieckiem lub uczniem w przedszkolu, szkole, ośrodku lub placówce,

b) asystent nauczyciela lub osoby niebędącej nauczycielem lub asystent wychowawcy świetlicy, o których mowa w art. 15 ust. 7 ustawy,

c) pomoc nauczyciela,

d) asystent edukacji romskiej

— wyznaczeni przez ich dyrektora;

2) na wniosek lub za zgodą rodzica dziecka lub ucznia lub na wniosek lub za zgodą pełnoletniego ucznia — inne osoby, w szczególności psycholog, pedagog, logopeda, lekarz lub specjalista inni niż wymienieni w ust. 2 pkt 2–5.

5. Rodzice dziecka lub ucznia lub pełnoletni uczeń mają prawo uczestniczyć w posiedzeniu zespołu i przedstawić swoje stanowisko.

6. Osoby biorące udział w posiedzeniu zespołu są obowiązane do nieujawniania spraw poruszanych na posiedzeniu, które mogą naruszać dobra osobiste dziecka lub ucznia, rodziców dziecka lub ucznia, osób wchodzących w skład zespołu oraz osób, o których mowa w ust. 4.

§ 5.

1. Zespoły wydają orzeczenia i opinie na pisemny wniosek rodzica dziecka lub ucznia lub na pisemny wniosek pełnoletniego ucznia, zwanych dalej „wnioskodawcą”.

2. Wniosek o wydanie orzeczenia lub opinii składa się do zespołu, o którym mowa w § 3. Wniosek składa się w postaci papierowej albo elektronicznej.

3. Wniosek w postaci elektronicznej składa się za pośrednictwem elektronicznej skrzynki podawczej utworzonej na podstawie ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z 2017 r. poz. 570). Do wniosku wnioskodawca dołącza elektroniczne kopie dokumentów, o których mowa w § 6 ust. 3–6, uwierzytelnione przy użyciu kwalifikowanego podpisu elektronicznego lub podpisu potwierdzonego profilem zaufanym ePUAP. Na żądanie przewodniczącego zespołu wnioskodawca przedstawia oryginały dokumentów.

4. Jeżeli wniosek o wydanie orzeczenia lub opinii został złożony do zespołu niewłaściwego do jego rozpatrzenia, przewodniczący zespołu niezwłocznie przekazuje wniosek do poradni, w której działa zespół właściwy do rozpatrzenia wniosku, zawiadamiając o tym wnioskodawcę.

5. Jeżeli z treści wniosku o wydanie orzeczenia lub opinii wynika, że nie dotyczy on wydania orzeczenia lub opinii, albo jest złożony przez osobę nieuprawnioną, przewodniczący zespołu niezwłocznie zwraca wniosek wraz z wyjaśnieniem przyczyny zwrotu wniosku oraz informacją o możliwym sposobie załatwienia sprawy.

6. W przypadku potrzeby wydania dziecku lub uczniowi:

1) dwóch rodzajów orzeczeń albo

2) orzeczenia i opinii, albo

3) dwóch rodzajów orzeczeń i opinii

— wnioskodawca składa jeden wniosek.

§ 6.

1. Wniosek o wydanie orzeczenia lub opinii zawiera:

1) imię (imiona) i nazwisko dziecka lub ucznia;

2) datę i miejsce urodzenia dziecka lub ucznia;

3) numer PESEL dziecka lub ucznia, a w przypadku braku numeru PESEL — serię i numer dokumentu potwierdzającego jego tożsamość;

4) adres zamieszkania dziecka lub ucznia;

5) w przypadku dziecka lub ucznia uczęszczającego do przedszkola, szkoły lub ośrodka:

a) nazwę i adres przedszkola, szkoły lub ośrodka,

b) oznaczenie oddziału w szkole, do którego uczeń uczęszcza,

c) nazwę zawodu — w przypadku ucznia szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe;

6) imiona i nazwiska rodziców dziecka lub ucznia, adres ich zamieszkania oraz adres do korespondencji, jeżeli jest inny niż adres zamieszkania;

7) określenie przyczyny i celu, dla których jest niezbędne uzyskanie orzeczenia lub opinii;

8) informację o poprzednio wydanych dla dziecka lub ucznia orzeczeniach lub opiniach — jeżeli takie zostały wydane, wraz ze wskazaniem nazwy poradni, w której działał zespół, który wydał orzeczenie lub opinię, a w przypadku opinii wydanych przez zespół opiniujący działający w niepublicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej — nazwy niepublicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej;

9) informację o stosowanych metodach komunikowania się — w przypadku gdy dziecko lub uczeń wymaga wspomagających lub alternatywnych metod komunikacji (AAC) lub nie posługuje się językiem polskim w stopniu komunikatywnym;

10) adres poczty elektronicznej i numer telefonu wnioskodawcy, jeżeli takie posiada;

11) podpis wnioskodawcy.

2. Wniosek o wydanie orzeczenia lub opinii zawiera także:

1) (uchylony)

2) oświadczenie wnioskodawcy o wyrażeniu zgody albo niewyrażeniu zgody, o której mowa w § 4 ust. 4 pkt 1;

3) wniosek, o którym mowa w § 4 ust. 4 pkt 2, lub oświadczenie wnioskodawcy o wyrażeniu zgody albo niewyrażeniu zgody, o której mowa w § 4 ust. 4 pkt 2;

4) oświadczenie wnioskodawcy, że jest on rodzicem sprawującym władzę rodzicielską nad dzieckiem lub uczniem, prawnym opiekunem dziecka lub ucznia lub osobą (podmiotem) sprawującym pieczę zastępczą nad dzieckiem lub uczniem — jeżeli dotyczy;

5) oświadczenie wnioskodawcy o wyrażeniu zgody albo niewyrażeniu zgody na doręczanie pism za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

3. Wnioskodawca dołącza do wniosku o wydanie orzeczenia lub opinii dokumentację uzasadniającą wniosek, w szczególności wydane przez specjalistów opinie, zaświadczenia oraz wyniki obserwacji i badań psychologicznych, pedagogicznych i lekarskich, dokumentację medyczną dotyczącą leczenia specjalistycznego oraz poprzednio wydane orzeczenia lub opinie, jeżeli takie zostały wydane. Jeżeli złożenie wniosku o wydanie orzeczenia lub opinii było poprzedzone obserwacjami lub badaniami diagnostycznymi dziecka lub ucznia prowadzonymi przez pracowników poradni, w której działa zespół, wyniki przeprowadzonych obserwacji i badań przewodniczący zespołu dołącza do wniosku, informując o tym wnioskodawcę.

4. Jeżeli do wydania orzeczenia lub opinii jest niezbędna informacja o stanie zdrowia dziecka lub ucznia, wnioskodawca dołącza do wniosku wydane przez lekarza zaświadczenie o stanie zdrowia dziecka lub ucznia.

5. Do wniosku o wydanie orzeczenia o potrzebie indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego albo orzeczenia o potrzebie indywidualnego nauczania wnioskodawca dołącza zaświadczenie o stanie zdrowia dziecka lub ucznia wydane przez lekarza specjalistę lub lekarza podstawowej opieki zdrowotnej na podstawie dokumentacji medycznej leczenia specjalistycznego. W zaświadczeniu lekarz określa:

1) przewidywany okres, nie krótszy jednak niż 30 dni, w którym stan zdrowia dziecka lub ucznia uniemożliwia lub znacznie utrudnia uczęszczanie do przedszkola lub szkoły;

2) rozpoznanie choroby lub innego problemu zdrowotnego wraz z oznaczeniem alfanumerycznym, zgodnym z aktualnie obowiązującą Międzynarodową Statystyczną Klasyfikacją Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD), oraz wynikające z tej choroby lub innego problemu zdrowotnego ograniczenia w funkcjonowaniu dziecka lub ucznia, które uniemożliwiają lub znacznie utrudniają uczęszczanie do przedszkola lub szkoły.

6. W przypadku ucznia szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe do wniosku o wydanie orzeczenia o potrzebie indywidualnego nauczania wnioskodawca dołącza zaświadczenie wydane przez lekarza medycyny pracy określające możliwość dalszego kształcenia w zawodzie, w tym warunki realizacji praktycznej nauki zawodu, jeżeli zespół, po zapoznaniu się z dokumentacją, o której mowa w ust. 3–5, stwierdzi, że zaświadczenie to jest niezbędne do wydania tego orzeczenia. Przewodniczący zespołu wzywa wnioskodawcę do przedstawienia zaświadczenia w terminie nie dłuższym niż 14 dni od dnia otrzymania wezwania.

7. Jeżeli wniosek nie zawiera danych, o których mowa w ust. 1, lub oświadczeń i wniosku, o których mowa w ust. 2, lub wnioskodawca nie dołączył do wniosku o wydanie orzeczenia lub opinii dokumentacji, o której mowa w ust. 3–5, przewodniczący zespołu wzywa wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku lub do przedstawienia tej dokumentacji w terminie nie krótszym niż 14 dni od dnia otrzymania wezwania.

8. Jeżeli wnioskodawca nie posiada dokumentacji, o której mowa w ust. 3–5, albo dołączona przez niego do wniosku dokumentacja jest niewystarczająca do wydania orzeczenia lub opinii, badania niezbędne do wydania orzeczenia lub opinii przeprowadzają specjaliści poradni wskazani przez przewodniczącego zespołu, odpowiednio do posiadanej specjalności, z wyłączeniem badań niezbędnych do wydania zaświadczenia, o którym mowa w ust. 4–6.

§ 7.

1. Wniosek o wydanie orzeczenia lub opinii wraz z dokumentacją przewodniczący zespołu kieruje do członków zespołu oraz ustala termin posiedzenia zespołu.

2. W celu uzyskania informacji o sytuacji dydaktycznej i wychowawczej dziecka lub ucznia przewodniczący zespołu może zwrócić się do właściwego dyrektora z prośbą o wydanie opinii przez nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych lub specjalistów, prowadzących zajęcia z dzieckiem lub uczniem, informując o tym wnioskodawcę. Opinię wydaje się w terminie 7 dni od dnia otrzymania przez dyrektora prośby o wydanie opinii. Kopię opinii przekazuje się rodzicom dziecka lub ucznia lub pełnoletniemu uczniowi. O wydanie opinii może również zwrócić się wnioskodawca.

3. Opinia, o której mowa w ust. 2, zawiera w szczególności:

1) informację o rozpoznanych przez nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych lub specjalistów prowadzących zajęcia z dzieckiem lub uczniem indywidualnych potrzebach rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwościach psychofizycznych dziecka lub ucznia, w tym mocnych stronach i uzdolnieniach;

2) informację o funkcjonowaniu dziecka lub ucznia w przedszkolu, szkole, ośrodku lub placówce, w tym występujących trudnościach, a w przypadku dzieci lub uczniów:

a) niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie lub zagrożonych niedostosowaniem społecznym objętych kształceniem specjalnym — wielospecjalistyczną ocenę poziomu funkcjonowania dziecka lub ucznia,

b) z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu głębokim objętych zajęciami rewalidacyjno-wychowawczymi — okresową ocenę funkcjonowania dziecka;

3) informację o działaniach podjętych przez nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych lub specjalistów w celu poprawy funkcjonowania dziecka lub ucznia w przedszkolu, szkole, ośrodku lub placówce, formach udzielonej dziecku lub uczniowi pomocy psychologiczno-pedagogicznej, okresie ich udzielania oraz efektach podjętych działań i udzielanej pomocy oraz wnioskach dotyczących dalszej pracy z dzieckiem lub uczniem mających na celu poprawę funkcjonowania dziecka lub ucznia.

4. O terminie posiedzenia zespołu przewodniczący zespołu zawiadamia:

1) wnioskodawcę;

2) dyrektora — w przypadku udziału osób, o których mowa w § 4 ust. 4 pkt 1, w posiedzeniu zespołu;

3) osoby, o których mowa w § 4 ust. 4 pkt 2 — w przypadku udziału tych osób w posiedzeniu zespołu.

§ 8.

1. W przypadku wydania orzeczenia lub opinii dotyczących dzieci i uczniów należących do mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym oraz dzieci i uczniów, które nie znają języka polskiego albo znają go na poziomie niewystarczającym do korzystania z nauki, należy uwzględnić ich odmienność językową i kulturową. W badaniach, o których mowa w § 6 ust. 3 i 8, należy stosować narzędzia diagnostyczne dostosowane do możliwości językowych tych dzieci i uczniów, w tym testy niewerbalne oraz nieobciążone kulturowo.

2. W przeprowadzanych badaniach i wywiadach z:

1) dziećmi i uczniami pochodzenia romskiego,

2) dziećmi i uczniami, o których mowa w art. 165 ust. 7 i 9 ustawy,

3) rodzicami dzieci i uczniów, o których mowa w pkt 1 i 2

— jest wskazane korzystanie z pomocy odpowiednio asystenta edukacji romskiej lub osoby władającej językiem kraju pochodzenia dzieci i uczniów.

3. W przypadku wydania orzeczenia lub opinii dotyczących dzieci i uczniów z zaburzoną komunikacją werbalną należy uwzględnić ich możliwości komunikacyjne. W badaniach, o których mowa w § 6 ust. 3 i 8, należy uwzględnić sposoby i środki komunikacji dostosowane do potrzeb tych dzieci i uczniów, z wykorzystaniem wspomagających i alternatywnych metod komunikacji (AAC), którymi posługuje się dziecko lub uczeń, w tym testy niewerbalne.

§ 9.

1. Zespół wydaje orzeczenie lub opinię większością głosów.

2. W przypadku równej liczby głosów rozstrzyga głos przewodniczącego zespołu.

3. Z posiedzenia zespołu sporządza się protokół. Protokół zawiera w szczególności:

1) informację o:

a) podjętym rozstrzygnięciu wraz z uzasadnieniem,

b) zgłoszonym przez członka zespołu innym stanowisku dotyczącym podjętego rozstrzygnięcia wraz z uzasadnieniem tego stanowiska,

c) osobach uczestniczących w posiedzeniu zespołu z głosem doradczym, o których mowa w § 4 ust. 4, oraz przedstawionym przez nich stanowisku,

d) stanowisku wnioskodawcy, o którym mowa w § 4 ust. 5;

2) podpis przewodniczącego zespołu i członków zespołu.

4. Orzeczenie i opinię przygotowuje wyznaczony przez przewodniczącego zespołu członek zespołu, którego imię i nazwisko umieszcza się w protokole.

5. W przypadku gdy wnioskodawca nie uczestniczy w posiedzeniu zespołu, przewodniczący zespołu, na prośbę wnioskodawcy, informuje go o przebiegu posiedzenia zespołu i podjętym rozstrzygnięciu, w sposób ustalony z wnioskodawcą.

§ 10.

1. Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, orzeczenie o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych oraz opinię wydaje się w terminie nie dłuższym niż 30 dni, od dnia złożenia wniosku o wydanie orzeczenia lub opinii lub od dnia uzupełnienia wniosku lub przedstawienia dokumentacji zgodnie z § 6 ust. 7.

2. W szczególnie uzasadnionych przypadkach uwarunkowanych stanem zdrowia dziecka lub ucznia lub złożonością procesu diagnostycznego, orzeczenia, o których mowa w ust. 1, oraz opinia mogą być wydane w terminie nie dłuższym niż 60 dni od dnia złożenia wniosku o wydanie orzeczenia lub opinii lub od dnia uzupełnienia wniosku lub przedstawienia dokumentacji zgodnie z § 6 ust. 7.

§ 11.

Orzeczenie o potrzebie indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego oraz orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania wydaje się w terminie nie dłuższym niż 14 dni od dnia złożenia wniosku o wydanie orzeczenia lub od dnia uzupełnienia wniosku lub przedstawienia dokumentacji zgodnie z § 6 ust. 7.

§ 12.

W przypadku uwzględnienia wniosku o wydanie orzeczenia zespół wydaje odpowiednio:

1) orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego,

2) orzeczenie o potrzebie indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego,

3) orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania,

4) orzeczenie o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych

— według wzorów stanowiących odpowiednio załączniki nr 1–4 do rozporządzenia.

§ 13.

1. Orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego wydaje się dla dzieci i uczniów niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie oraz zagrożonych niedostosowaniem społecznym, wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy, o których mowa w przepisach w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym.

2. W orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego zespół określa:

1) diagnozę funkcjonowania dziecka lub ucznia, z uwzględnieniem potencjału rozwojowego oraz mocnych stron i uzdolnień dziecka lub ucznia oraz występujących w środowisku nauczania i wychowania barier i ograniczeń utrudniających jego funkcjonowanie;

2) okres, w jakim zachodzi potrzeba kształcenia specjalnego;

3) zalecane warunki i formy wsparcia umożliwiające realizację indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych dziecka lub ucznia, w tym warunki rozwijania jego potencjalnych możliwości i mocnych stron, wzmacniania aktywności i uczestnictwa dziecka lub ucznia w życiu przedszkola, szkoły, ośrodka lub placówki, oraz jeżeli zachodzi potrzeba indywidualnego wsparcia dziecka lub ucznia ze strony dodatkowo zatrudnionej kadry, o której mowa w przepisach w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym — zakres tego wsparcia;

4) zalecane cele rozwojowe i terapeutyczne do realizacji podczas zajęć wychowania przedszkolnego lub zajęć edukacyjnych, zajęć rewalidacyjnych, socjoterapeutycznych i resocjalizacyjnych oraz w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielanej dziecku lub uczniowi i, w zależności od potrzeb, jego rodzicom, przez przedszkole, szkołę, ośrodek lub placówkę oraz poradnię, wraz ze wskazaniem zalecanych form pomocy psychologiczno-pedagogicznej, a w przypadku dzieci i uczniów niepełnosprawnych — również zalecanych rodzajów zajęć rewalidacyjnych;

5) wszystkie możliwe formy kształcenia specjalnego, poczynając od najkorzystniejszej dla dziecka lub ucznia, według zespołu, formy kształcenia specjalnego spośród następujących:

a) w przedszkolu (oddziale) ogólnodostępnym, integracyjnym, specjalnym, innej formie wychowania przedszkolnego — w przypadku dzieci niepełnosprawnych,

b) w szkole (oddziale) ogólnodostępnej, integracyjnej lub specjalnej — w przypadku uczniów niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie lub zagrożonych niedostosowaniem społecznym,

c) w szkole specjalnej w młodzieżowym ośrodku wychowawczym — w przypadku nieletnich, wobec których sąd rodzinny orzekł o umieszczeniu w tym ośrodku,

d) w szkole specjalnej w młodzieżowym ośrodku socjoterapii — w przypadku uczniów zagrożonych niedostosowaniem społecznym,

e) w przedszkolu specjalnym albo szkole specjalnej w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym — w przypadku dzieci lub uczniów, którzy z powodu niepełnosprawności nie mogą uczęszczać do przedszkola lub szkoły w miejscu zamieszkania,

f) w specjalnym ośrodku wychowawczym — w przypadku uczniów:

— niepełnosprawnych, którzy z powodu niepełnosprawności nie mogą uczęszczać do szkoły w miejscu zamieszkania,

specjalnego ośrodka szkolno-wychowawczego lub nie mogą przebywać w bursie,

— zagrożonych niedostosowaniem społecznym,

g) w ośrodku rewalidacyjno-wychowawczym — w przypadku dzieci lub uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi, z których jedną z niepełnosprawności jest niepełnosprawność intelektualna;

6) potrzebę realizacji wybranych zajęć wychowania przedszkolnego lub zajęć edukacyjnych indywidualnie z dzieckiem lub uczniem lub w grupie liczącej do 5 dzieci lub uczniów — w przypadku dziecka lub ucznia napotykającego na trudności w funkcjonowaniu wspólnie z oddziałem przedszkolnym lub szkolnym;

7) zalecane działania ukierunkowane na poprawę funkcjonowania dziecka lub ucznia i wzmacnianie jego uczestnictwa w życiu przedszkola, szkoły, ośrodka lub placówki oraz działania wspierające rodziców dziecka lub ucznia;

8) w zależności od potrzeb dziecka lub ucznia niepełnosprawnego, niezbędny w procesie kształcenia sprzęt specjalistyczny i środki dydaktyczne, w tym z wykorzystaniem technologii informacyjno-komunikacyjnych;

9) zalecane sposoby oceny efektów działań podjętych przez przedszkole, szkołę, ośrodek lub placówkę w celu realizacji zaleceń, o których mowa w pkt 3–8.

3. Zalecenia, o których mowa w ust. 2 pkt 3–8, uwzględniają rozpoznanie potrzeb rozwojowych i edukacyjnych wynikających z funkcjonowania dziecka lub ucznia, w szczególności informacje zawarte w opinii, o której mowa w § 7 ust. 2.

4. Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydaje się na okres wychowania przedszkolnego, roku szkolnego albo etapu edukacyjnego.

§ 14.

1. Orzeczenia o potrzebie indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego wydaje się dla dzieci, których stan zdrowia uniemożliwia lub znacznie utrudnia uczęszczanie do przedszkola.

2. W orzeczeniu o potrzebie indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego zespół określa:

1) ograniczenia w funkcjonowaniu dziecka wynikające z przebiegu choroby lub procesu terapeutycznego;

2) okres, w jakim zachodzi potrzeba indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego;

3) zalecane, w zależności od potrzeb, warunki i formy wsparcia umożliwiające realizację indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych dziecka, w tym warunki rozwijania jego potencjalnych możliwości i mocnych stron;

4) zalecane działania sprzyjające integracji dziecka ze środowiskiem przedszkolnym oraz ułatwiające powrót dziecka do przedszkola;

5) zalecane, w zależności od potrzeb, cele rozwojowe i terapeutyczne do realizacji podczas zajęć indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego oraz w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielanej dziecku i, w zależności od potrzeb, jego rodzicom, przez przedszkole oraz poradnię, wraz ze wskazaniem zalecanych form pomocy psychologiczno-pedagogicznej.

3. Orzeczenie o potrzebie indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego wydaje się na okres nie krótszy niż 30 dni i nie dłuższy niż jeden rok szkolny.

§ 15.

1. Orzeczenia o potrzebie indywidualnego nauczania wydaje się dla uczniów, których stan zdrowia uniemożliwia lub znacznie utrudnia uczęszczanie do szkoły.

2. W orzeczeniu o potrzebie indywidualnego nauczania zespół określa:

1) ograniczenia w funkcjonowaniu ucznia wynikające z przebiegu choroby lub procesu terapeutycznego;

2) okres, w jakim zachodzi potrzeba indywidualnego nauczania;

3) zalecane warunki i formy wsparcia umożliwiające realizację indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia, w tym warunki rozwijania jego potencjalnych możliwości i mocnych stron;

4) zalecane działania sprzyjające integracji ucznia ze środowiskiem szkolnym oraz ułatwiające powrót ucznia do szkoły;

5) zalecane, w zależności od potrzeb, cele rozwojowe i terapeutyczne do realizacji podczas zajęć indywidualnego nauczania oraz w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielanej uczniowi i, w zależności od potrzeb, jego rodzicom przez szkołę oraz poradnię, wraz ze wskazaniem zalecanych form pomocy psychologiczno-pedagogicznej;

6) w przypadku ucznia szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe — także możliwość dalszego kształcenia w zawodzie, w tym warunki realizacji praktycznej nauki zawodu.

3. Orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania wydaje się na okres nie krótszy niż 30 dni i nie dłuższy niż jeden rok szkolny.

§ 16.

1. Orzeczenia o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych wydaje się dla dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu głębokim.

2. W orzeczeniu o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych zespół określa:

1) formę zajęć rewalidacyjno-wychowawczych: indywidualną lub zespołową;

2) diagnozę funkcjonowania dziecka, z uwzględnieniem potencjału rozwojowego, mocnych stron dziecka oraz występujących w środowisku nauczania i wychowania barier i ograniczeń utrudniających jego funkcjonowanie;

3) okres, w jakim zachodzi potrzeba objęcia dziecka zajęciami rewalidacyjno-wychowawczymi;

4) zalecane warunki i formy wsparcia umożliwiające realizację indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych dziecka, w tym warunki rozwijania jego potencjalnych możliwości i mocnych stron oraz wzmacniania aktywności i uczestnictwa dziecka w życiu przedszkola, szkoły lub ośrodka;

5) zalecane cele rozwojowe i terapeutyczne do realizacji podczas zajęć rewalidacyjno-wychowawczych oraz, w zależności od potrzeb, w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielanej dziecku i jego rodzicom, przez przedszkole, szkołę lub ośrodek oraz poradnię, wraz ze wskazaniem zalecanych form pomocy psychologiczno-pedagogicznej;

6) w zależności od potrzeb dziecka, niezbędny w ramach realizacji zajęć rewalidacyjno-wychowawczych sprzęt specjalistyczny i środki dydaktyczne, w tym z wykorzystaniem technologii informacyjno-komunikacyjnych;

7) zalecane sposoby oceny efektów działań podjętych przez przedszkole, szkołę lub ośrodek w celu realizacji zaleceń, o których mowa w pkt 4–6.

3. Orzeczenie o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych wydaje się na okres nie dłuższy niż 5 lat szkolnych.

§ 17.

W przypadku nieuwzględnienia wniosku o wydanie orzeczenia zespół wydaje odpowiednio:

1) orzeczenie o braku potrzeby kształcenia specjalnego,

2) orzeczenie o braku potrzeby indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego,

3) orzeczenie o braku potrzeby indywidualnego nauczania,

4) orzeczenie o braku potrzeby zajęć rewalidacyjno-wychowawczych

— w terminach, o których mowa w § 10 i 11, według wzorów stanowiących odpowiednio załączniki nr 5–8 do rozporządzenia.

§ 18.

1. Zespół, na wniosek wnioskodawcy, wydaje nowe orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego albo nowe orzeczenie o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych w przypadku:

1) zmiany okoliczności stanowiących podstawę wydania poprzedniego orzeczenia;

2) potrzeby zmiany zaleceń wskazanych w poprzednim orzeczeniu;

3) potrzeby zmiany okresu, na jaki zostało wydane poprzednie orzeczenie.

2. Nowe orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego albo nowe orzeczenie o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych wydaje się w terminach, o których mowa w § 10, według wzorów stanowiących odpowiednio załączniki nr 1 i 4 do rozporządzenia.

3. Nowe orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego albo nowe orzeczenie o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych jednocześnie uchyla poprzednie orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego lub orzeczenie o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych.

4. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, przepisy § 6 stosuje się.

§ 19.

1. Zespół, na wniosek wnioskodawcy, wydaje nowe orzeczenie o potrzebie indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego albo nowe orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania w przypadku zmiany okoliczności stanowiących podstawę wydania poprzedniego orzeczenia.

2. Nowe orzeczenie o potrzebie indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego albo nowe orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania wydaje się w terminach, o których mowa w § 11, według wzorów stanowiących odpowiednio załączniki nr 2 i 3 do rozporządzenia.

3. Nowe orzeczenie o potrzebie indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego albo nowe orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania jednocześnie uchyla poprzednie orzeczenie o potrzebie indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego albo orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania.

4. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, przepisy § 6 stosuje się.

§ 20.

W przypadku nieuwzględnienia wniosku, o którym mowa w § 18 ust. 1 lub § 19 ust. 1, zespół wydaje odpowiednio:

1) orzeczenie o odmowie uchylenia orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego,

2) orzeczenie o odmowie uchylenia orzeczenia o potrzebie indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego,

3) orzeczenie o odmowie uchylenia orzeczenia o potrzebie indywidualnego nauczania,

4) orzeczenie o odmowie uchylenia orzeczenia o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych

— w terminach, o których mowa w § 10 i 11, według wzorów stanowiących odpowiednio załączniki nr 9–12 do rozporządzenia.

§ 21.

1. W przypadku uwzględnienia wniosku o wydanie opinii zespół wydaje opinię o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka według wzoru stanowiącego załącznik nr 13 do rozporządzenia.

2. W opinii zespół określa:

1) diagnozę poziomu funkcjonowania dziecka, w tym informację o potencjale rozwojowym i mocnych stronach dziecka oraz występujących w środowisku barierach i ograniczeniach utrudniających jego funkcjonowanie;

2) okres, w jakim zachodzi potrzeba wczesnego wspomagania rozwoju dziecka;

3) zalecane warunki i formy wsparcia umożliwiające realizację indywidualnych potrzeb rozwojowych dziecka, z uwzględnieniem możliwości psychofizycznych oraz potencjału rozwojowego dziecka, w tym sprzyjające wzmacnianiu jego aktywności i uczestnictwa w życiu społecznym;

4) zalecane cele rozwojowe i terapeutyczne do realizacji podczas zajęć w ramach wczesnego wspomagania rozwoju dziecka oraz w ramach pomocy i wsparcia udzielanych dziecku i rodzinie, w szczególności pomocy psychologiczno-pedagogicznej, wraz ze wskazaniem form tej pomocy;

5) zalecane sposoby oceny efektów działań podjętych w celu realizacji zaleceń, o których mowa w pkt 3 i 4.

§ 22.

W przypadku nieuwzględnienia wniosku o wydanie opinii zespół wydaje opinię o braku potrzeby wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, w terminie, o którym mowa w § 10, według wzoru stanowiącego załącznik nr 14 do rozporządzenia.

§ 23.

1. Zespół, na wniosek wnioskodawcy, wydaje nową opinię o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, w przypadku konieczności zmiany zaleceń wskazanych w poprzedniej opinii.

2. Nową opinię o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka wydaje się w terminie, o którym mowa w § 10, według wzoru stanowiącego załącznik nr 13 do rozporządzenia.

3. Nowa opinia o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka jednocześnie uchyla poprzednią opinię o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka.

4. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, przepisy § 6 stosuje się.

§ 24.

1. Orzeczenie lub opinię przekazuje się wnioskodawcy na adres wskazany we wniosku w terminie 7 dni od dnia wydania orzeczenia lub opinii.

2. Orzeczenie lub opinia mogą być również przekazane wnioskodawcy, za pokwitowaniem, w poradni, w terminie, o którym mowa w ust. 1.

3. Orzeczenie lub opinię przekazuje się w jednym egzemplarzu.

4. Wnioskodawca może wystąpić o kopię orzeczenia lub opinii poświadczoną za zgodność z oryginałem przez dyrektora poradni lub upoważnioną przez niego osobę.

§ 25.

1. Od orzeczenia wnioskodawca może wnieść odwołanie do kuratora oświaty, za pośrednictwem zespołu, który wydał orzeczenie, w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia.

2. Jeżeli zespół uzna, że odwołanie zasługuje w całości lub części na uwzględnienie, uchyla zaskarżone orzeczenie i wydaje nowe.

3. Od nowego orzeczenia służy wnioskodawcy odwołanie.

4. Przewodniczący zespołu jest obowiązany przekazać odwołanie wraz z aktami sprawy kuratorowi oświaty w terminie 14 dni od dnia, w którym otrzymał odwołanie, jeżeli w tym terminie nie wydał nowego orzeczenia, zgodnie z ust. 2.

5. Kurator oświaty, w zależności od potrzeby, zasięga opinii psychologa, pedagoga, lekarza lub innego specjalisty.

6. Kurator oświaty rozpatruje odwołanie w terminie 14 dni od dnia jego otrzymania, a w przypadku potrzeby zasięgnięcia opinii, o której mowa w ust. 5, w terminie 14 dni od dnia, w którym otrzymał tę opinię.

§ 26.

1. Wnioski o wydanie orzeczenia albo opinii wraz z dokumentacją, o której mowa w § 6 ust. 3–6, złożone przed dniem wejścia w życie rozporządzenia zachowują ważność. Przewodniczący zespołu wzywa wnioskodawców do uzupełnienia wniosków o dane, o których mowa w § 6 ust. 1 pkt 3, 5 i 8–10, oraz o wniosek i oświadczenia, o których mowa w § 6 ust. 2, w terminie 14 dni od dnia wejścia w życie rozporządzenia.

2. Do postępowań wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia stosuje się przepisy niniejszego rozporządzenia.

3. Wniosek o wydanie orzeczenia lub opinii można składać w postaci elektronicznej zgodnie z § 5 ust. 2 i 3 począwszy od dnia 1 stycznia 2019 r.

§ 27.

Poradnie, w których działają zespoły wydające orzeczenia i opinie dla dzieci i uczniów niewidomych, słabowidzących, niesłyszących, słabosłyszących i z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera, wskazane przez kuratora oświaty przed dniem wejścia w życie rozporządzenia na podstawie § 3 ust. 5 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 września 2008 r. w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych (Dz. U. poz. 1072), dostosują warunki działania do wymogów określonych w § 3 ust. 5 w terminie do dnia 1 września 2019 r.

§ 28.

Przepisy rozporządzenia stosuje się także do orzeczeń wydawanych dla uczniów dotychczasowych gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych oraz klas tych szkół prowadzonych w szkołach innego typu oraz do dotychczasowych szkół artystycznych do czasu zakończenia kształcenia w tych szkołach i klasach.

§ 29.

Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia. [tj. dnia 15.09.2017 r. — przyp. redakcji]*

* Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 września 2008 r. w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych (Dz. U. poz. 1072), które traci moc z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia na podstawie art. 365 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 60 i 949).