Podczas rozprawy, która odbyła się dnia 13.06.br., skład orzekający TK dokonał oceny – pod kątem zgodności z ustawą zasadniczą – przepisów nakładających na osoby zaliczone do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności obowiązek uzyskania zaświadczenia lekarskiego o celowości stosowania skróconej normy czasu pracy, jeżeli osoby te zamierzają skorzystać z przywileju krótszej pracy.

Wniosek o zbadanie zgodności z konstytucją, skierowany do TK przez KK NSZZ „Solidarność”, dotyczył art. 15 ust. 2 ustawy z dn. 27.08.1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą rehabilitacyjną”, w brzmieniu nadanym temu przepisowi przez art. 1 pkt 4 ustawy z dn. 29.10.2010 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 226, poz. 1475), określanej dalej „nowelizacją”.
Art. 15 ust. 2 ustawy rehabilitacyjnej, w brzmieniu wynikającym z nowelizacji, stanowi, że czas pracy osoby niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo, jeżeli lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne pracowników lub w razie jego braku lekarz sprawujący opiekę nad osobą niepełnosprawną wyda w odniesieniu do tej osoby zaświadczenie o celowości stosowania skróconej normy czasu pracy. Powyższy przepis w tej wersji wszedł w życie z dniem 01.01.2012 r.
Praktycznie od samego początku obowiązywania tego unormowania wskazywano na szereg wątpliwości dotyczących zasadności oraz prawidłowości stosowania omawianej regulacji. Doprowadziło to m.in. do opublikowania dnia 21.11.2011 r. informacji Biura Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych informacji odnośnie do czasu pracy pracowników niepełnosprawnych po 01.01.2012 r.
KK NSZZ „Solidarność” kierując wniosek do TK, argumentowała, że istnieją poważne przesłanki do uznania, iż art. 15 ust. 2 ustawy rehabilitacyjnej, w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 4 nowelizacji, jest niezgodny z art. 2 konstytucji (RP jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej) w związku z art. 69 ustawy zasadniczej (osobom niepełnosprawnym władze publiczne udzielają, zgodnie z ustawą, pomocy w zabezpieczaniu egzystencji, przysposobieniu do pracy oraz komunikacji społecznej).
Wydając dnia 13.06.2013 r. wyrok w tej sprawie, TK uznał argumenty przedstawione przez wnioskodawcę za zasadne i orzekł, iż art. 15 ust. 2 ustawy rehabilitacyjnej, w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 4 nowelizacji, w zakresie, w jakim uzależnia zastosowanie skróconego czasu pracy do osoby niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności od uzyskania zaświadczenia lekarskiego o celowości stosowania skróconej normy czasu pracy, jest niezgodny z art. 2 w związku z art. 69 Konstytucji RP (sygn. akt K 17/11). Przytoczony wyrok TK został opublikowany w Dzienniku Ustaw z dn. 09.07.2013 r. pod pozycją 791.
Sędziowie składu orzekającego TK postanowili jednocześnie odroczyć termin, w którym zaskarżony przepis utraci moc obowiązującą – nastąpi to z upływem 12 miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw RP. Decyzja TK w tym zakresie ma na celu zapewnienie ciągłości stosowania prawa (natychmiastowe uchylenie przepisu spowodowałoby powstanie luki prawnej), umożliwia ponadto rządowi i parlamentowi opracowanie projektu zmian, dzięki którym zakwestionowana regulacja zostanie dostosowana do zasad określonych w Konstytucji RP.

Maciej Ofierski