„Sprzedaż samochodu będącego współwłasnością i wprowadzonego do jednoosobowej działalności gospodarczej. Osoba prowadząca działalność gospodarczą dostała w formie darowizny 1/2 samochodu osobowego od brata w listopadzie 2016 r., (drugim właścicielem jest ojciec). Samochód został wprowadzany oświadczeniem do środków trwałych w prowadzonej działalności gospodarczej, a w lutym 2017 r. został zamortyzowany jednorazową amortyzacją (kwota za 1/2 samochodu poniżej 3.500 zł). W październiku samochód został zdjęty z działalności gospodarczej i sprzedany osobie fizycznej na umowie kupna-sprzedaży. Czy prawidłowym jest ujęcie w przychodach firmy kwoty stanowiącej 1/2 wartości sprzedaży? Czy w związku z tym, że samochód wrócił do majątku osobistego współwłaściciela i dopiero wtedy został sprzedany, czy prawidłowym jest sprzedaż na umowie kupna-sprzedaży? Czy powinna być wystawiona faktura sprzedaży z VAT 23% na połowę samochodu?”

Zdaniem Autora, z uwagi na to, że samochód został sprzedany po uprzednim wycofaniu go ze środków trwałych działalności gospodarczej, czyli …

(…) jako samochód prywatny, sprzedaż pojazdu nie wywoła skutków w zakresie podatku VAT, jednakże będzie stanowiła przychód z działalności gospodarczej. Wydaje się zatem słuszne zbycie prywatnego samochodu na podstawie umowy sprzedaży, bez wystawiania faktury VAT.

Zasadniczo przekazanie składników majątku na cele osobiste nie stanowi przychodu z działalności gospodarczej, czyli nie trzeba płacić podatku dochodowego w związku z przekazaniem samochodu do majątku prywatnego. Jednakże późniejsza sprzedaż samochodu, który w przeszłości stanowił środek trwały, powoduje powstanie przychodu w okresie 6 lat od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu wycofania samochodu z działalności. W takim przypadku, nawet osoba, która już nie prowadzi działalności gospodarczej musi wykazać przychód z działalności gospodarczej – ma także prawo wykazać koszty (w postaci niezamortyzowanej części wartości samochodu). Rozliczenie sprzedaży wykazuje się w zeznaniu rocznym. Celem dokonania przekazania samochodu do majątku prywatnego wystarczy sporządzić odpowiednie oświadczenie lub po prostu zapisać mówiącą o tym adnotację w ewidencji środków trwałych, zaznaczając jednocześnie datę przekazania.

W związku ze sprzedażą pojazdu firmowego, konieczności zapłaty VAT-u można uniknąć, jeżeli spełnione są dwa warunki:

1. przy nabyciu pojazdu przysługiwało częściowe prawo do odliczenia VAT (60%, maksymalnie 6 tys. zł),
2. od wprowadzenia samochodu do firmy minęło ponad 6 miesięcy.

Kiedy warunki te są spełnione, samochód jest uznawany za używany składnik majątku i stosuje się stawkę „zw” (zwolniony z opodatkowania VAT). W przeciwnym razie sprzedaż dokumentuje się standardową fakturą VAT 23%.

Warto mieć również na względzie, że sprzedaż samochodu ze stawką „zw” VAT może oznaczać zwrot odliczonego podatku. Przepisy wyróżniają tutaj dwie sytuacje:

1. Samochód firmowy o wartości początkowej do 15 tys. zł.

W przypadku sprzedaży takich samochodów ze stawką „zw”, korekty VAT-u naliczonego należy dokonać, o ile od wprowadzenia samochodu do majątku firmowego minęło od 6 do 12 miesięcy. Nie ma takiej konieczności, jeśli samochód jest w majątku firmowym ponad 12 miesięcy.

2. Samochód firmowy o wartości początkowej powyżej 15 tys. zł.

Sprzedaż takiego samochodu ze stawką „zw” obliguje do korekty podatku naliczonego proporcjonalnie w okresie 5 lat, w taki sposób, że każdy kolejny rok zmniejsza kwotę korekty o 1/5. Jeżeli zaś sprzedaż następuje po upływie 5 lat od końca roku, w którym samochód wprowadzono do majątku firmowego – korekty VAT-u nie trzeba dokonywać.

Sandra Grzywocz-Nowak – adwokat

Podstawa prawna:

Ustawa z dn. 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług – Dz.U. z 2017 r. poz. 1221 ze zm.