Świadczenie ekwiwalentne w zamian za umowę dożywocia a podatek

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 24 kwietnia 2018 r. (data wpływu 7 maja 2018 r.), uzupełnionym pismem z dnia 28 czerwca 2018 r. (data wpływu 4 lipca 2018 r.) oraz pismem z dnia 17 lipca 2018 r. (data wpływu 24 lipca 2018 r.), a także pismem z dnia 3 sierpnia 2018 r. (data wpływu 10 sierpnia 2018 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych rozwiązania umowy dożywocia – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 7 maja 2018 r. do tutejszego Organu podatkowego wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wniosek ten nie spełniał wymogów, o których mowa w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.), w związku z czym pismem z dnia 15 czerwca 2018 r., Nr 0113-KDIPT2-1.4011.282.2018.1.KU, na podstawie art. 13 § 2a i art. 169 § 1 i § 2 w zw. z art. 14h ustawy Ordynacja podatkowa, wezwano do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie do uzupełnienia ww. wniosku wysłano w dniu 15 czerwca 2018 r. Skuteczne doręczenie nastąpiło w dniu 22 czerwca 2018 r. Wnioskodawczyni uzupełniła ww. wniosek pismem z dnia 28 czerwca 2018 r. (data wpływu 4 lipca 2018 r.), nadanym w dniu 29 czerwca 2018 r. Ponadto, Pełnomocnik Wnioskodawczyni złożył pismo z dnia 17 lipca 2018 r. (data wpływu 24 lipca 2018 r.), nadane w dniu 17 lipca 2018 r.

Z uwagi na nieprzedstawienie pełnomocnictwa na druku PPS 1(2) oraz niewskazanie adresu elektronicznego do doręczeń w systemie teleinformatycznym wykorzystywanym przez Organ podatkowy, tj. w systemie ePUAP, bądź wskazać, że pisma będą odbierane w siedzibie Organu, pismem z dnia 25 lipca 2018 r., Nr 0113-KDIPT2-1.4011.282.2018.3.KU, ponownie wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie do uzupełnienia ww. wniosku wysłano w dniu 25 lipca 2018 r. (data doręczenia 30 lipca 2018 r.). Wnioskodawczyni uzupełniła ww. wniosek pismem z dnia 3 sierpnia 2018 r. (data wpływu 10 sierpnia 2018 r.), nadanym w dniu 3 sierpnia 2018 r., w którym podniosła, że cofa pełnomocnictwo udzielone Pełnomocnikowi.

We wniosku oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny:

W dniu 9 sierpnia 2001 r. Wnioskodawczyni zawarła z synem umowę dożywocia, przenosząc na jego rzecz własność zabudowanych nieruchomości rolnych, natomiast syn zobowiązał się do utrzymywania Wnioskodawczyni, tj. wykonywaniu świadczeń na Jej rzecz, polegających w szczególności na prawie zamieszkiwania w dwóch izbach w budynku mieszkalnym – ogrzanych i oświetlonych przez syna, wspólnym korzystaniu z łazienki, piwnicy, strychu i garażu, dostarczeniu jednego litra mleka dzienne, jednego mendla jaj tygodniowo, zapewnieniu odpowiedniej pomocy i pielęgnowaniu w chorobie, zawiezieniu i przywiezieniu do i od lekarza, sprawieniu pogrzebu według zwyczaju miejscowego. Ze względu na pogorszenie relacji między Wnioskodawczynią a synem, nie było możliwe kontynuowanie realizacji warunków umowy dożywocia.

W dniu 21 listopada 2017 r. została zawarta umowa, na podstawie której syn Wnioskodawczyni umową darowizny przekazał na Jej rzecz własność zabudowanej działki gruntu (część nieruchomości przekazanej na jego rzecz w ramach dożywocia) oraz świadczenie pieniężne w wysokości 100 000 zł, natomiast Wnioskodawczyni zrzekła się przysługujących Jej świadczeń z tytułu zawartej umowy dożywocia. W miejsce świadczeń związanych z utrzymaniem, których Wnioskodawczyni już nie otrzyma z tytułu umowy dożywocia, otrzymała środki pieniężne, które będzie musiała przeznaczyć na utrzymanie do końca życia, czyli okres czasu, którego trwania nie jest w stanie przewidzieć.

W piśmie z dnia 28 czerwca 2018 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku, Wnioskodawczyni wskazała, że umowa dożywocia została zawarta w dniu 9 sierpnia 2001 r. w formie aktu notarialnego. Przedmiotem umowy dożywocia były następujące składniki majątkowe:

  • zabudowana nieruchomość rolna o powierzchni 6,69 ha, oznaczona jako działki: 89/1, 89/2, 89/3, 123/1, 123/2, 123/3, na której znajdował się budynek mieszkalny o czterech izbach – murowany, kryty eternitem, połączony z garażem, pod jednym dachem oraz obora murowana, kryta eternitem, połączona z chlewnią i stodołą, pod jednym dachem;
  • niezabudowana nieruchomość rolna o powierzchni 3,35 ha, oznaczona jako działka 134.

Nieruchomości zostały przeniesione przez Wnioskodawczynię i Jej małżonka (który zmarł w dniu 15 stycznia 2011 r.), na podstawie art. 908 Kodeksu cywilnego na rzecz syna, w zamian za prawo do zamieszkiwania w dwóch izbach od strony południowej w budynku mieszkalnym – ogrzanych i oświetlonych przez nabywcę, wspólne korzystanie z łazienki, piwnicy, strychu i garażu, dostarczenie jednego litra mleka dzienne, jednego mendla jaj tygodniowo, zapewnienie odpowiedniej pomocy i pielęgnowanie w chorobie, zawiezienie i przywiezienie do i od lekarza, sprawienie pogrzebu według zwyczaju miejscowego.

Wydanie przedmiotu umowy nabywcy miało nastąpić w dniu zawarcia umowy oraz po wygaśnięciu prawa dożywocia.

Korzyści i ciężary związane z zawartą umową przeszły na nabywcę w dniu zawarcia umowy.

Ponadto Wnioskodawczyni wskazała, że przedmiotowa nieruchomość była zabudowana budynkiem mieszkalnym, który nie stanowił odrębnego od gruntu przedmiotu własności. W umowie dożywocia strony określiły wartość przedmiotu umowy na kwotę 250 000 zł. Nie było sporządzonej wyceny nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego. W umowie została określona przez strony roczna wartość prawa dożywocia na kwotę 400 zł, a wartość skapitalizowana tego prawa po uwzględnieniu wieku młodszej z uprawnionych, liczącej 52 lata ukończone i po zastosowaniu przewidzianego prawem mnożnika 15, wynosiła kwotę 6 000 zł.

Wskazała również, że w dniu 21 listopada 2017 r. doszło do rozwiązania umowy dożywocia. w formie aktu notarialnego, na podstawie umowy darowizny. Jednocześnie złożono oświadczenie o zrzeczeniu się dożywocia oraz oświadczenie o poddaniu się egzekucji. Powyższa umowa dożywocia została zmieniona zatem pozasądowo w drodze aktu notarialnego. Natomiast przedmiotem darowizny była zabudowana działka gruntu, przekazana przez syna na rzecz Wnioskodawczyni w dniu 21 listopada 2017 r., oznaczona numerem 89/5, o powierzchni 0,1235 ha, na której znajduje się murowany budynek mieszkalny z garażem, kryty eternitem oraz mały kurnik. Rodzaj gruntu – zabudowana nieruchomość rolna – użytki B-RIIIb. Ww. działka 89/5 powstała z podziału działki 89/1, który został zatwierdzony w dniu 9 października 2017 r. Ponadto, otrzymała środki pieniężne stanowiące jednorazową zapłatę za rezygnację z dalszego wykonywania przez syna dożywocia. Powyższą kwotę Wnioskodawczyni otrzymała w dniu 14 grudnia 2017 r. przelewem bankowym. Kwota ta została zaproponowana przez syna, a zaakceptowana przez Wnioskodawczynię.

Dodała również, że zawarta w dniu 21 listopada 2017 r. umowa była efektem porozumienia między stronami. Wnioskodawczyni zaakceptowała ww. kwotę na zasadzie kompromisu, bowiem nie było możliwe funkcjonowanie stron na wcześniej ustalonych zasadach ze względu na złe relacje między stronami. Wnioskodawczyni nie wie, co zostało wzięte pod uwagę do ustalenia tej kwoty. Wskazała ponadto, że osiąga dochody z tytułu emerytury w kwocie 936 zł.

W piśmie z dnia 3 sierpnia 2018 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku, Wnioskodawczyni wskazała, że Jej mąż zmarł w dniu 15 stycznia 2011 r., a nie jak wskazano we wniosku w dniu 15 listopada 2011 r.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy świadczenie pieniężne, które Wnioskodawczyni otrzymała w miejsce przyszłych świadczeń z tytułu dożywocia, czyli utrzymania oraz zapewnienia opieki, stanowi przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jeżeli nie jest możliwe wyliczenie kosztów, które Wnioskodawczyni będzie ponosić w przyszłości ze względu na nieznaną nikomu długość życia?

Zdaniem Wnioskodawczyni (ostatecznie przedstawionym w uzupełnieniu wniosku z dnia 28 czerwca 2018 r.), uprawnienia związane z prawem dożywocia nie zostały dosłownie wskazane jako źródło przychodu w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Uprawnienia z tytułu dożywocia mieszczą się w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy.

W myśl art. 19 cytowanej ustawy, przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia.

W związku z zawartą umową Wnioskodawczyni osiągnęła przychód z tytułu zrzeczenia się świadczeń dożywocia w kwocie 100 000 zł, jednakże nie jest możliwe określenie kosztów związanych z odpłatnym zbyciem, bowiem nie jest znana długość życia Wnioskodawczyni. Nie ma zatem możliwości określenia kosztów, które poniesie Wnioskodawczyni utrzymując zwróconą część nieruchomości oraz ponosząc wszystkie wydatki, do których ponoszenia zobowiązany był syn.

Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 17 listopada 2014 r., sygn. akt II FPS 4/14, zajął stanowisko, że „w przypadku zbycia nieruchomości na podstawie umowy o dożywocie nie jest możliwe określenie przychodu ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r., Nr 51., poz. 307, ze zm.) na zasadach wynikających z art. 19 ust. 1 i ust. 3 tej ustawy”.

Zrzeczenie się uprawnień z tytułu świadczeń dożywocia ma charakter analogiczny, dlatego też Wnioskodawczyni stoi na stanowisku, że w Jej sytuacji nie jest możliwe określenie przychodu z tego źródła i otrzymana przez Nią kwota nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, bowiem nie jest możliwe określenie kosztów zbycia świadczeń dożywocia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

W myśl art. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1509) – ustawa reguluje opodatkowanie podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy – opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do treści art. 11 ust. 1 ww. ustawy – przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychód należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną, jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Pod pojęciem przychodu należy rozumieć każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Katalog źródeł przychodów został określony w art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 10 ust. 1 ww. ustawy – źródłami przychodów są:

  1. stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta;
  2. działalność wykonywana osobiście;
  3. pozarolnicza działalność gospodarcza;
  4. działy specjalne produkcji rolnej;
  5. (uchylony)
  6. najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą;
  7. kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c);
  8. odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
    1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
    2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
    3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
    4. innych rzeczy,

    –jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany;

    8a) działalność prowadzona przez zagraniczną spółkę kontrolowaną,
  1. inne źródła.

Zauważyć należy, że do przychodów podatkowych zalicza się tylko takie przychody, które w danym momencie są trwałe, definitywne i bezwarunkowe. Nie będą to zatem jakiekolwiek przychody, lecz przychody, które stanowić będą trwałe przysporzenie majątkowe. Co do zasady więc, o zaliczeniu danego przysporzenia majątkowego do przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych decyduje definitywny charakter tego przysporzenia w tym sensie, że w sposób ostateczny faktycznie powiększa ono majątek podatnika (taki którym może rozporządzać jak właściciel).

Zgodnie z art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2018 r., poz. 1025, z późn. zm.), przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Darowizna polega zatem na bezpłatnym, nieekwiwalentnym świadczeniu darczyńcy kosztem jego majątku i nie wiąże się z uzyskaniem jakiegokolwiek dobra albo innego świadczenia w związku z przekazaną kwotą pieniędzy. Bezpłatność świadczenia oznacza, że nie może ono mieć odpowiednika w świadczeniu drugiej strony umowy, albowiem umowa darowizny jest umową jednostronnie zobowiązującą.

Z kolei zgodnie z art. 908 § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (umowa o dożywocie), powinien on, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym.

Jeżeli zaś w umowie o dożywocie nabywca nieruchomości zobowiązał się obciążyć ją na rzecz zbywcy użytkowaniem, którego wykonywanie jest ograniczone do części nieruchomości, służebnością mieszkania lub inną służebnością osobistą albo spełniać powtarzające się świadczenia w pieniądzach lub w rzeczach oznaczonych co do gatunku, użytkowanie, służebność osobista oraz uprawnienie do powtarzających się świadczeń należą do treści prawa dożywocia (art. 908 § 2 Kodeksu cywilnego).

Przepis art. 910 § 1 Kodeksu cywilnego z kolei stanowi, że przeniesienie własności nieruchomości na podstawie umowy o dożywocie następuje z jednoczesnym obciążeniem nieruchomości prawem dożywocia. Do takiego obciążenia stosuje się odpowiednio przepisy o prawach rzeczowych ograniczonych.

W razie zbycia nieruchomości obciążonej prawem dożywocia nabywca ponosi także osobistą odpowiedzialność za świadczenia tym prawem objęte, chyba że stały się wymagalne w czasie, kiedy nieruchomość nie była jego własnością. Osobista odpowiedzialność współwłaścicieli jest solidarna (art. 910 § 2 Kodeksu cywilnego).

Zgodnie z art. 913 § 1 Kodeksu cywilnego – jeżeli z jakichkolwiek powodów wytworzą się między dożywotnikiem a zobowiązanym takie stosunki, że nie można wymagać od stron, żeby pozostawały nadal w bezpośredniej ze sobą styczności, sąd na żądanie jednej z nich zamieni wszystkie lub niektóre uprawnienia objęte treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę odpowiadającą wartości tych uprawnień.

W myśl art. 914 Kodeksu cywilnego – jeżeli zobowiązany z tytułu umowy o dożywocie zbył otrzymaną nieruchomość, dożywotnik może żądać zamiany prawa dożywocia na dożywotnią rentę odpowiadającą wartości tego prawa.

Umowa o dożywocie z uwagi na to, że łączy się z przeniesieniem własności nieruchomości, wymaga dla swej ważności formy aktu notarialnego.

Skutkiem zawarcia umowy dożywocia jest powstanie ex lege prawa dożywocia. Prawo to wygasa w razie śmierci dożywotnika, w razie rozwiązania umowy przez sąd, zrzeczenia się prawa przez uprawnionego oraz w razie nabycia własności obciążonej nieruchomości przez dożywotnika. Co do sytuacji nabywcy, to nie może budzić wątpliwości, że ponosi on odpowiedzialność rzeczową, a co do obowiązku spełnienia świadczeń powstałych po przejściu własności nieruchomości, także osobistą.

Jak wynika z odpowiedzi na zapytanie poselskie nr 6707, zawartej w piśmie Ministerstwa Finansów z dnia 14 marca 2018 r., Nr DD2.054.8.2018, „Umowa dożywocia ma charakter umowy zobowiązującej, odpłatnej i wzajemnej. Zatem zawarta umowa dożywocia ma charakter świadczenia ekwiwalentnego. Przeniesienie własności nieruchomości na podstawie umowy o dożywocie następuje z jednoczesnym obciążeniem nieruchomości prawem dożywocia. Do takiego obciążenia stosuje się odpowiednio przepisy o prawach rzeczowych ograniczonych. Ustanowione prawo dożywocia jest niezbywalne. Osoba, względem której zostało ono ustanowione, nie może przenieść go na inną osobę, nie podlega również dziedziczeniu. Najpóźniej wygasa wraz ze śmiercią dożywotnika. Jak wynika z wyżej cytowanego art. 913 Kodeksu cywilnego, który jest normą szczególną, rozwiązanie umowy dożywocia może nastąpić tylko w drodze orzeczenia sądowego. Z takim żądaniem może wystąpić każda ze stron umowy. Jeżeli z jakichkolwiek powodów wytworzą się między dożywotnikiem, a zobowiązanym takie stosunki, że nie można wymagać od stron, żeby pozostawały nadał w bezpośredniej ze sobą styczności, sąd na żądanie jednej z nich może zamienić wszystkie lub niektóre uprawnienia objęte treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę odpowiadającą wartości tych uprawnień lub w wypadkach wyjątkowych sąd może na żądanie zobowiązanego lub dożywotnika będącego zbywcą nieruchomości, rozwiązać umowę dożywocia. W następstwie wydania wyroku rozwiązującego umowę dożywocia, własność nieruchomości przechodzi z powrotem na zbywcę, a prawo dożywocia wygasa”.

Biorąc pod uwagę powyższe wyjaśnienia należy stwierdzić, że w zamian za świadczenie ze strony zbywcy (dożywotnika), którym jest przeniesienie własności nieruchomości, nabywca zobowiązuje się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym. Nabywca zobowiązuje się zatem do świadczeń określonych w art. 908 Kodeksu cywilnego, przy czym ich wartość i okres, w którym mają być spełnione, w momencie zawierania umowy nie są znane.

Umowa dożywocia ma więc charakter umowy zobowiązującej, odpłatnej i wzajemnej.

W sytuacjach przewidzianych w art. 913 § 1 i art. 914 Kodeksu cywilnego, sąd może zamienić wszystkie lub niektóre uprawnienia objęte treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę odpowiadającą wartości tych uprawnień.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dniu 9 sierpnia 2001 r. Wnioskodawczyni i Jej małżonek (który zmarł w dniu 15 stycznia 2011 r.) zawarli z synem umowę dożywocia, przenosząc na jego rzecz własność zabudowanych nieruchomości rolnych, natomiast syn zobowiązał się do utrzymywania Wnioskodawczyni i Jej małżonka, tj. wykonywaniu świadczeń na ich rzecz, polegających w szczególności na prawie zamieszkiwania w dwóch izbach w budynku mieszkalnym – ogrzanych i oświetlonych przez syna, wspólnym korzystaniu z łazienki, piwnicy, strychu i garażu, dostarczeniu jednego litra mleka dzienne, jednego mendla jaj tygodniowo, zapewnieniu odpowiedniej pomocy i pielęgnowaniu w chorobie, zawiezieniu i przywiezieniu do i od lekarza, sprawieniu pogrzebu według zwyczaju miejscowego. Przedmiotem umowy dożywocia były składniki majątkowe takie jak: zabudowana nieruchomość rolna o powierzchni 6,69 ha, oznaczona jako działki: 89/1, 89/2, 89/3, 123/1, 123/2, 123/3, na której znajdował się budynek mieszkalny o czterech izbach – murowany, kryty eternitem, połączony z garażem, pod jednym dachem oraz obora murowana, kryta eternitem, połączona z chlewnią i stodołą, pod jednym dachem, niezabudowana nieruchomość rolna o powierzchni 3,35 ha, oznaczona jako działka 134.

Ze względu na pogorszenie relacji między Wnioskodawczynią a synem nie było możliwe kontynuowanie realizacji warunków umowy dożywocia. W związku z czym, w dniu 21 listopada 2017 r. została zawarta umowa, na podstawie której syn Wnioskodawczyni umową darowizny przekazał na Jej rzecz własność zabudowanej działki gruntu (część nieruchomości przekazanej na jego rzecz w ramach dożywocia) oraz przekazał świadczenie pieniężne w wysokości 100 000 zł, natomiast Wnioskodawczyni zrzekła się przysługujących Jej świadczeń z tytułu zawartej umowy dożywocia. Otrzymane środki pieniężne stanowiły jednorazową zapłatę za rezygnację z dalszego wykonywania przez syna dożywocia. Powyższą kwotę Wnioskodawczyni otrzymała w dniu 14 grudnia 2017 r. przelewem bankowym. Kwota ta została zaproponowana przez syna, a zaakceptowana przez Wnioskodawczynię.

W związku z powyższym, zawarte w stanie faktycznym informacje: „otrzymane środki pieniężne stanowiły dla Wnioskodawczyni jednorazową zapłatę za rezygnacje z dalszego wykonywania przez syna dożywocia” wskazują, że nie można ich traktować jako darowiznę, ponieważ świadczenie jest ekwiwalentne.

Mając na uwadze powyższe przepisy prawa podatkowego oraz przedstawiony stan faktyczny, należy stwierdzić, że otrzymane środki pieniężne w kwocie 100 000 zł, stanowiące jednorazową zapłatę za rezygnację z dalszego wykonywania przez syna dożywocia, stanowią dla Wnioskodawczyni przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający opodatkowaniu według skali podatkowej.

Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dn. 17.078.2018 r. – sygn. 0113-KDIPT2-1.4011.282.2018.2.KU