28 listopada 2014 r. sejm uchwalił nowelizację ustawy z dn. 25.08.2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz.U. z 2010 r. Nr 136, poz. 914, z późn. zm.). Nowe przepisy mają wyeliminować niezdrową żywność ze szkół, placówek oświatowych i przedszkoli.

Nowy zakres regulacji

Nowelizacja ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz.U. z 2015 r. poz. 35) wejdzie w życie 1 września 2015 r. Rozszerza ona zakres regulacji ustawy o przepisy dotyczące:
1) zasad sprzedaży, reklamy i promocji środków spożywczych (substancji lub produktów),
2) wymagań w zakresie żywienia dzieci i młodzieży w ramach żywienia zbiorowego.

Przepisy te zostaną zamieszczone w nowym dziale ustawy – II A, zatytułowanym: „Środki spożywcze oraz żywienie dzieci i młodzieży w jednostkach systemu oświaty”, i będą obowiązywać w przedszkolach, innych formach wychowania przedszkolnego, szkołach, z wyłączeniem szkół dla dorosłych, a także w placówkach systemu oświaty, o których mowa w art. 2 pkt 3, 5 i 7 u.s.o., a więc w:

• placówkach oświatowo-wychowawczych, w tym szkolnych schroniskach młodzieżowych umożliwiających rozwijanie zainteresowań i uzdolnień oraz korzystanie z różnych form wypoczynku i organizacji czasu wolnego,
• młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii, specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych oraz specjalnych ośrodkach wychowawczych dla dzieci i młodzieży wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki, metod pracy i wychowania, a także ośrodkach umożliwiających dzieciom i młodzieży, o których mowa w art. 16 ust. 7 u.s.o., a także dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym z niepełnosprawnościami sprzężonymi realizację odpowiednio obowiązku, o którym mowa w art. 14 ust. 3 u.s.o., obowiązku szkolnego i obowiązku nauki,
• placówkach zapewniających opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania (internatach, bursach).

Sprzedaż, reklama i promocja żywności w szkołach

Zgodnie z art. 52c ust. 1 cyt. ustawy w ww. jednostkach systemu oświaty będą mogły być sprzedawane wyłącznie te środki spożywcze, które zostaną określone w rozporządzeniu ministra zdrowia jako przeznaczone dla dzieci i młodzieży szkolnej. W tym samym rozporządzeniu MZ określi też wymagania, jakie muszą spełniać środki spożywcze stosowane w ramach zbiorowego żywienia dzieci i młodzieży w tych jednostkach. Przepisy wykonawcze uwzględnią normy żywienia oraz wartości odżywcze i zdrowotne środków spożywczych.

Nowelizacja wprowadza bezwzględny zakaz reklamy i promocji środków spożywczych innych niż wymienione w rozporządzeniu MZ (art. 52c ust. 2). Dyrektor przedszkola (szkoły, placówki), a w przypadku innej formy wychowania przedszkolnego prowadzonej przez osobę prawną niebędącą j.s.t. lub osobę fizyczną – także osoba kierująca tą formą, będą mogli ustalić, w porozumieniu z radą rodziców, szczegółową listę produktów dopuszczonych do sprzedaży lub stosowania w ramach żywienia zbiorowego, oczywiście w oparciu o przepisy wykonawcze wydane przez MZ (art. 52c ust. 3). W jednostkach systemu oświaty, w których nie funkcjonuje rada rodziców, dyrektor (osoba kierująca) sam ustali listę produktów (art. 52c ust. 4). W przypadku naruszenia ww. przepisów art. 52c ust. 1–4 dyrektor przedszkola (szkoły, placówki) lub osoba kierująca inną formą wychowania przedszkolnego będą mieli prawo rozwiązać umowę z podmiotem prowadzącym sprzedaż środków spożywczych lub działalność w zakresie zbiorowego żywienia dzieci i młodzieży – bez zachowania terminu wypowiedzenia i bez odszkodowania.

Przepisy sankcyjne – kary pieniężne

W art. 103 pkt 8–10 nowelizowanej ustawy dodane zostały przepisy sankcyjne, które mają „zmusić” podmioty prowadzące działalność żywnościowo-żywieniową w jednostkach systemu oświaty do postępowania zgodnie z zasadami określonymi w ustawie.

Na podmioty, które w ramach prowadzonej działalności sprzedają, reklamują i promują w jednostkach systemu oświaty żywność inną niż dozwolona w ustawie i wydanym na jej podstawie rozp. MZ, oraz na podmioty, które prowadząc działalność w zakresie zbiorowego żywienia dzieci i młodzieży w jednostce systemu oświaty, stosują środki spożywcze nieodpowiadające wymaganiom określonym w rozp. MZ, właściwy państwowy wojewódzki inspektor sanitarny będzie mógł, w drodze decyzji, nałożyć karę pieniężną w wysokości do 5000 zł, nie mniej niż 1000 zł.

Małgorzata Tabaszewska