Dnia 01.09.2021 r. weszły w życie trzy rozporządzenia, które nie tylko modyfikują kanony lektur, ale także dają nowe wytyczne, jeśli chodzi o planowanie zajęć wychowania do życia w rodzinie:

• rozporządzenie MEiN z dn. 13.08.2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealne (Dz.U. z 2021 r. poz. 1533);
• MEiN z dn. 13.08.2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół (Dz.U. z 2021 r. poz. 1534);
• MEiN z dn. 13.08.2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia (Dz.U. z 2021 r. poz. 1537).

Zmiany w wykazach lektur z języka polskiego dotyczą wszystkich etapów kształcenia: klas I–III szkoły podstawowej, klas IV–VI oraz VII i VIII szkoły podstawowej oraz szkół ponadpodstawowych. Modyfikacji uległy głównie listy lektur uzupełniających – jak wyjaśnia MEiN, zaproponowano takie pozycje książkowe, które warto omawiać z uczniami ze względu na walory edukacyjne i wychowawcze, elementy konstrukcyjne utworu i warstwę językową. Resort opublikował na swojej stronie internetowej zestawienie wszystkich zmian.

Od 01.09.2021 r. obowiązuje zmiana warunków prowadzenia zajęć wychowania do życia w rodzinie – wykreślono zalecenie, by przedmiot ten był realizowany na pierwszej lub ostatniej godzinie lekcyjnej. Nie oznacza to jednak obligatoryjnego obowiązku innego układania planu lekcji. Ma natomiast dać dyrektorowi swobodę w planowaniu zajęć i gwarantować wyższą frekwencję uczniów.

Na wniosek ministra kultury ustalona została podstawa programowa przedmiotu historia tańca – jako jednego z przedmiotów, które mogą być realizowane w liceach ogólnokształcących i technikach w zakresie rozszerzonym. Szkoły te będą mogły uwzględnić w planie nauczania zajęcia z tego przedmiotu od roku szkolnego 2023/2024. W ramowych planach nauczania dla publicznych szkół określono natomiast wymiar godzin tego przedmiotu.

Dnia 04.09.2021 r. weszło w życie rozp. MEiN z dn. 03.09.2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie organizacji kształcenia dzieci obywateli polskich czasowo przebywających za granicą (Dz.U. z 2021 r. poz. 1661), w wyniku którego nastąpiły zmiany w wykazach lektur z zakresu edukacji polonistycznej na I etapie edukacyjnym (klasy I–III szkoły podstawowej – edukacja wczesnoszkolna) oraz z języka polskiego na II etapie edukacyjnym (klasy IV–VIII szkoły podstawowej) i III etapie edukacyjnym (klasy I–IV liceum ogólnokształcącego), określonych w załączniku nr 1 „Ramy programowe kształcenia uzupełniającego dla szkół polskich” do rozp. podstawowego.

Dotyczy to uczniów szkół polskich przy przedstawicielstwach dyplomatycznych, urzędach konsularnych i przedstawicielstwach wojskowych RP, którzy realizują uzupełniający plan nauczania w zakresie języka polskiego i wiedzy o Polsce dla uczniów spełniających obowiązek szkolny w szkołach systemu edukacji kraju zamieszkania. Zmiany w wykazach lektur są analogiczne do tych, które wprowadzono w szkołach polskich w kraju (nowelizacja rozp. MEN z dn. 14.02.2017 r. – Dz.U. poz. 356, z późn. zm. oraz rozp. MEN z dn. 30.01.2018 r. – Dz.U. poz. 467, z późn. zm.).

W większości przypadków zmiany dotyczą wykazów lektur uzupełniających (w przypadku liceum ogólnokształcącego – tekstów do wyboru i polecanych do samokształcenia), do których dodano pozycje charakteryzujące się walorami edukacyjnymi, wychowawczymi oraz staranną polszczyzną.

Wykazy uzupełniono o lektury polskich autorów oraz traktujące o sprawach polskich. Znajomość lektur poznawanych w szkołach w Polsce ma ułatwić uczniom uczęszczającym do szkół polskich za granicą adaptację w przypadku powrotu do kraju. Usunięto zaś lektury, których treści wykraczają poza kształcenie uzupełniające w zakresie języka polskiego i wiedzy o Polsce.

Małgorzata Tabaszewska – specjalistka prawa oświatowego