„Nauczyciel kontraktowy – matematyk zatrudniony na umowę o pracę na czas nieokreślony od 01.09.2020 r. W ciągu roku szkolnego były problemy z nauczycielem oraz długotrwałe zwolnienia lekarskie. Jaką możliwość zwolnienia nauczyciela ma dyrektor? Nie było możliwości zwolnienia na koniec roku szkolnego poprzez wypowiedzenie 3-miesięczne, ponieważ nauczyciel przebywał na zwolnieniu lekarskim do dnia 30.06.2021 r. Czy można zatem zmienić warunki zatrudnienia? W przypadku zmiany pensum, czyli np. matematyk 18/18, a zmiana na świetlicę musi wyrazić zgodę. Czy dyrektor może zaproponować zmniejszenie pensum o wychowawstwo powołując się na skargi i prośby rodziców o zmianę wychowawcy?”

Zmiana warunków pracy i płacy wymaga wypowiedzenia zmieniającego, ewentualnie zawarcia porozumienia zmieniającego. Aby jednak wypowiedzenie stało się skuteczne od …

(…) 01.09.2021 r. jest już za późno, bowiem zgodnie z zasadą wynikającą z art. 27 Karty Nauczyciela wypowiedzenie ma okres trzech miesięcy, zatem musiałoby zostać wręczone nauczycielowi w maju.

Aby jednak ustalić, czy zmiana pensum jest zmianą warunków pracy i płacy należy przywołać wyrok Sądu Najwyższego z dn. 01.07.1998 r. o sygn. akt: I PKN 217/98, w którym sąd uznał, że „zatrudnienie nauczyciela mianowanego w charakterze wychowawcy w świetlicy jest wykonywaniem pracy na innym stanowisku niż stanowisko nauczyciela przedmiotów początkowych.” W uzasadnieniu sąd orzekł, że przepis art. 42 Karty Nauczyciela „wyraźnie odróżnia stanowisko nauczyciela szkoły podstawowej od stanowiska wychowawcy w świetlicy. Przepis wprawdzie dotyczy wprost obowiązkowego wymiaru zajęć, ale jego treść jest wystarczająca dla oceny, że w ramach zatrudnienia nauczyciela mianowanego, praca nauczyciela szkoły podstawowej jest pracą na innym stanowisku niż praca na stanowisku wychowawcy w świetlicy. Można zgodzić się, że ustawa używa pojęcia stanowisko pracy w sposób niejednolity. W szerszym tego słowa znaczeniu posługuje się tym pojęciem dla oznaczenia stanowiska nauczyciela w ogólności (np. art. 9 ust. 1). To pojęcie jest jednak nieadekwatne dla określenia stanowiska pracy w rozumieniu art. 18 ust. 1 Karty Nauczyciela (…) przepis ten dotyczy bowiem węższego rozumienia pojęcia stanowisko pracy, wykonywanego w ramach zatrudnienia nauczyciela mianowanego. W rozumieniu tego przepisu zatrudnienie w charakterze wychowawcy świetlicy jest wykonywaniem pracy na innym stanowisku pracy niż nauczanie w szkole podstawowej przedmiotów początkowych.”

Zatem z orzeczenia tego wynika wprost, że zmiana wysokości pensum jest zmianą warunków pracy, a co za tym idzie, zmianą, która może być przeprowadzona na podstawie wypowiedzenia zmieniającego i porozumienia zmieniającego w przypadku nauczycieli zatrudnionych na podstawie umowy o pracę.

W chwili obecnej nie można zatem wypowiedzieć umowy kategorycznie ze skutkiem na 01.09.2021 r., a jedyna możliwość zwolnienia nauczyciela lub też zmiany jego warunków pracy i płacy to zawarcie porozumienia stron.

Zgodę na porozumienie musi jednak wyrazić nauczyciel. Jeżeli nie zgodzi się na nowe warunki pracy, lub też na kategoryczne rozwiązanie stosunku pracy do porozumienia nie dojdzie.

Michał Łyszczarz – specjalista prawa oświatowego

Podstawa prawna:

Ustawa z dn. 26.01.1982 r. Karta Nauczyciela – Dz.U. z 2019 r. poz. 2215 ze zm.