Organ prowadzący zwrócił się do szkoły o informacje dotyczące liczby uczniów oraz ich rodziców (opiekunów prawnych) zamieszkałych pod danym adresem, argumentując, że dane te są potrzebne w celu weryfikacji liczby osób zamieszkujących daną nieruchomość i ustalenia wysokości opłat za odbiór odpadów komunalnych. Informacje miałyby obejmować nazwę ulicy, numer budynku i mieszkania. Jak w takiej sytuacji powinna postąpić szkoła?

Urząd Ochrony Danych Osobowych wyjaśnia, że w tego typu sprawach należy kierować się …

(…) przepisami ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Określa ona, jakie informacje i z jakich źródeł mogą być pozyskiwane w związku z realizacją zadań gminy w zakresie utrzymania czystości i porządku, w tym zapewnienia odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów. Wszelkie działania gminy powinny zatem korespondować z tymi przepisami.

Zgodnie z art. 6c ust. 1 cyt. ustawy, gminy zobowiązane są do zorganizowania odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, w których zamieszkują mieszkańcy. Przepis art. 6m ust. 1 tej ustawy obliguje właścicieli nieruchomości do złożenia do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w określonym terminie.

Jednocześnie rada gminy może w drodze uchwały (jako aktu prawa miejscowego) nakładać na mieszkańców – właścicieli nieruchomości – pewne obowiązki w zakresie konieczności przedkładania informacji służących do ustalenia wysokości opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi, z uwzględnieniem art. 6m ust. 1a i 1b cyt. ustawy. Wskazuje on, że deklaracja zawiera dane niezbędne do określenia wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Rada gminy, określając wzór deklaracji, może wymagać podania następujących danych:

• imię i nazwisko lub nazwę właściciela nieruchomości oraz adres miejsca zamieszkania lub siedziby,
• adres nieruchomości,
• dane stanowiące podstawę zwolnienia z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi,
• numer telefonu właściciela nieruchomości,
• adres poczty elektronicznej właściciela nieruchomości,
• inne informacje niezbędne do wystawienia tytułu wykonawczego,
• informacje dotyczące posiadania kompostownika przydomowego i kompostowania w nim bioodpadów stanowiących odpady komunalne.

„Z powyższego nie wynika możliwość pozyskiwania przez gminy danych osobowych osób zamieszkujących daną nieruchomość. Przepisy te nie dają podstawy pozyskiwania danych w zakresie szerszym niż wyżej określony, czy też pozyskiwania danych osobowych z innych źródeł” – wyjaśnia UODO. „Nawet przyjmowane przez rady gminy w uchwale rozwiązania nie mogą nakładać praw i obowiązków niewynikających z ustawy, zarówno dla organów gminy, jak i mieszkańców gminy – właścicieli nieruchomości. Ukształtowanie przedmiotowych obowiązków w zakresie przetwarzania danych osobowych w sposób dowolny, wbrew pierwotnym uprawnieniom ustawowym, będzie oznaczać naruszenie zasad wynikających z rozporządzenia 2016/679 (legalizmu, proporcjonalności i celowości)” – zaznacza Urząd.

Małgorzata Tabaszewska – specjalistka prawa oświatowego

Podstawa prawna:

Ustawa z dn. 13.09.1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach – Dz.U. z 2021 r. poz. 888 ze zm.