Projekt MEiN daje nadmierne kompetencje kuratorom oświaty – uważa Rzecznik Praw Obywatelskich i apeluje do resortu o odstąpienie od prac nad tymi zmianami. Chodzi o roboczą wersję projektu ustawy, która zawiera rozwiązania wzmacniające rolę kuratora oświaty.
„W związku z …
Ostatnia zmiana Dz.U. 2024.862
Ustawa
z dnia 4 września 1997 r.
o działach administracji rządowej
Opracowano na podstawie: Dz.U. z 2022 r. poz. 2512; z 2023 r. poz. 2029; z 2024 r. poz. 834, poz. 862
Ostatnie zmiany (Dz.U. z 2024 r. poz. 834), zaznaczone w tekście na czerwono — weszły w życie dnia 01.07.2024 r. — dotyczą art.: 5, 7a, 9, 11a, 13a, 23a, 29, 33.
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1.
Ustawa określa zakres działów administracji rządowej, zwanych dalej „działami”, oraz właściwość ministra kierującego danym działem.
Art. 2.
Ustawę stosuje się odpowiednio do przewodniczących określonych w ustawach komitetów, którzy są powołani w skład Rady Ministrów — z zastrzeżeniem przepisów tych ustaw dotyczących kierowania działem przez komitet oraz z zastrzeżeniem art. 18.
Art. 3.
1. Ustalenie szczegółowego zakresu działania ministra kierującego określonym działem następuje na zasadach określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 33 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów (Dz. U. z 2022 r. poz. 1188), z uwzględnieniem przepisów niniejszej ustawy.
2. Podział ministerstwa na komórki organizacyjne, dokonywany zgodnie z art. 39 ustawy, o której mowa w ust. 1, uwzględnia podział na działy w ten sposób, że działowi odpowiada w całości jeden lub więcej departamentów.
Art. 4.
1. Ministra kierującego określonym działem określa się jako ministra właściwego do spraw oznaczonych nazwą danego działu, określoną w art. 5.
2. Minister kierujący działem administracji rządowej jest właściwy w sprawach z zakresu administracji rządowej określonych w ustawie, z wyjątkiem spraw zastrzeżonych w odrębnych przepisach do kompetencji innego organu.
3. Ministrowie właściwi do spraw oznaczonych nazwą danego działu mogą wykonywać inne zadania i kompetencje, jeżeli przewidują to przepisy odrębne.
4. Kierowanie działami administracji rządowej, o których mowa w art. 5 pkt 2, 3 i 7, powierza się jednemu ministrowi.
5. (uchylony)
Art. 4a.
1. Minister kierujący działem administracji rządowej, z zastrzeżeniem art. 33a ust. 4, jest właściwy w sprawach uznawania kwalifikacji w zawodach regulowanych oraz w sprawach uznawania kwalifikacji do podejmowania lub wykonywania działalności należących do tego działu.
2. Uznawanie kwalifikacji w zawodach regulowanych oraz uznawanie kwalifikacji do podejmowania lub wykonywania działalności należących do tego działu oznacza uznawanie tych kwalifikacji w znaczeniu przewidzianym w Unii Europejskiej.
3. Minister kierujący działem administracji rządowej może, w drodze rozporządzenia, upoważnić do wykonywania zadania określonego w ust. 1 organ lub jednostkę organizacyjną podległe ministrowi albo przez niego nadzorowane, organ samorządu zawodowego, organizację gospodarczą, organ rejestrowy lub inny organ realizujący zadania obejmujące sprawy należące do działu administracji rządowej, którym kieruje dany minister, mając na uwadze efektywny przebieg postępowań w sprawie uznania kwalifikacji.
4. Minister właściwy do spraw gospodarki może, w drodze rozporządzenia, upoważnić do wykonywania zadania określonego w ust. 1 instytut działający w ramach Sieci Badawczej Łukasiewicz, mając na uwadze zakres działalności tego instytutu i efektywny przebieg postępowań w sprawie uznania kwalifikacji.
Art. 4b.
Minister kierujący działem administracji rządowej jest właściwy w sprawach włączania kwalifikacji należących do tego działu do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji, funkcjonowania tych kwalifikacji w Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji oraz w sprawach nadzoru nad walidacją i certyfikowaniem kwalifikacji włączonych do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji.
Rozdział 2
Klasyfikacja działów administracji rządowej
Art. 5.
Ustala się następujące działy:
1) administracja publiczna;
1a) budownictwo, planowanie i zagospodarowanie przestrzenne oraz mieszkalnictwo;
1b) aktywa państwowe;
2) budżet;
2a) energia;
3) finanse publiczne;
4) gospodarka;
5) gospodarka morska;
6) gospodarka wodna;
6a) gospodarka surowcami energetycznymi;
7) instytucje finansowe;
7a) informatyzacja;
8) członkostwo Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej;
8a) klimat;
9) kultura i ochrona dziedzictwa narodowego;
10) kultura fizyczna;
11) łączność;
12)–13) (uchylone)
14) obrona narodowa;
15) oświata i wychowanie;
16) praca;
17) rolnictwo;
18) rozwój wsi;
18a) rozwój regionalny;
18b) rynki rolne;
18c) rybołówstwo;
19) (uchylony)
20) sprawiedliwość;
21) szkolnictwo wyższe i nauka;
22) transport;
22a) turystyka;
23) środowisko;
23a) rodzina;
24) sprawy wewnętrzne;
25) wyznania religijne oraz mniejszości narodowe i etniczne;
26) zabezpieczenie społeczne;
27) sprawy zagraniczne;
28) zdrowie;
29) żegluga śródlądowa.
Art. 6.
1. Dział a d m i n i s t r a c j a p u b l i c z n a obejmuje sprawy:
1) administracji, w tym organizacji urzędów administracji publicznej oraz procedur administracyjnych;
2) reform i organizacji struktur administracji publicznej;
3) zespolonej administracji rządowej w województwie;
4) podziału administracyjnego państwa oraz nazw jednostek osadniczych i obiektów fizjograficznych;
4a) (uchylony)
4b) przeciwdziałania skutkom klęsk żywiołowych i innych podobnych zdarzeń zagrażających bezpieczeństwu powszechnemu;
4c) usuwania skutków klęsk żywiołowych i innych podobnych zdarzeń zagrażających bezpieczeństwu powszechnemu;
5) (uchylony)
6) zbiórek publicznych;
7) prowadzenia rejestru podmiotów wykonujących zawodową działalność lobbingową.
2. Minister właściwy do spraw administracji publicznej sprawuje nadzór nad Krajową Komisją Uwłaszczeniową oraz, na podstawie kryterium zgodności z prawem, nad działalnością regionalnych izb obrachunkowych.
3. Ilekroć właściwy minister lub kierownik urzędu centralnego określa, na podstawie przepisów odrębnych, terytorialny zakres działania podległych mu lub nadzorowanych przez niego urzędów albo innych jednostek organizacyjnych, określenie to następuje w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw administracji publicznej.
Art. 7.
Dział b u d ż e t obejmuje sprawy:
1) opracowywania budżetu państwa, wykonywania — z wyjątkiem spraw zastrzeżonych do kompetencji ministra właściwego do spraw finansów publicznych — budżetu państwa, kontroli realizacji budżetu państwa oraz przygotowywania sprawozdań z wykonania budżetu państwa;
2) systemu finansowania:
a) samorządu terytorialnego,
b) sfery budżetowej,
c) bezpieczeństwa państwa;
3) wynikające z zarządzania długiem publicznym.
Art. 7a.
1. Dział e n e r g i a obejmuje sprawy energii.
2. Do ministra właściwego do spraw energii należą w szczególności sprawy:
1) polityki energetycznej państwa oraz udziału w kształtowaniu polityki energetycznej Unii Europejskiej;
2) rynków energii;
3) bezpieczeństwa energetycznego kraju w zakresie bezpieczeństwa dostaw energii;
4) infrastruktury energetycznej, w tym funkcjonowania systemów energetycznych, z uwzględnieniem zasad racjonalnej gospodarki i potrzeb bezpieczeństwa energetycznego kraju;
5) inicjowania, koordynowania i nadzorowania współpracy międzynarodowej w dziedzinie energii oraz udział w pracach organów Unii Europejskiej.
3.–4. (uchylone)
Art. 8.
1. Dział f i n a n s e p u b l i c z n e obejmuje sprawy realizacji dochodów i wydatków budżetu państwa, jak również ochrony interesów Skarbu Państwa — z wyjątkiem spraw, które na mocy odrębnych przepisów przypisane są innym działom.
2. Minister właściwy do spraw finansów publicznych odpowiada, na zasadach, w trybie i w granicach określonych odrębnymi przepisami, w szczególności za:
1) realizację dochodów z podatków bezpośrednich, pośrednich oraz opłat;
2) koordynowanie i organizowanie współpracy finansowej, kredytowej i płatniczej z zagranicą, współdziałanie w opracowywaniu związanych z tym spraw oraz współpracę z międzynarodowymi organizacjami finansowymi;
3) realizację przepisów dotyczących ceł;
3a) współpracę w tworzeniu Wspólnej Taryfy Celnej;
4) finansowanie jednostek realizujących zadania objęte budżetem państwa i finansowanie samorządu terytorialnego;
5) dochodzenie należności Skarbu Państwa;
6) gry losowe, zakłady wzajemne, gry na automatach i gry na automatach o niskich wygranych;
7) rachunkowość i rewizję finansową;
8) prawo dewizowe;
9) bilans finansów sektora publicznego i prognozowanie bilansu płatniczego;
10) realizację kontroli prowadzonej przez Krajową Administrację Skarbową;
10a) koordynację kontroli zarządczej i audytu wewnętrznego w jednostkach sektora finansów publicznych;
10b) sprawy odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych;
11) (uchylony)
12) pobór opłaty elektronicznej za przejazd po drogach publicznych.
3. (uchylony)
4. Ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych podlega Szef Krajowej Administracji Skarbowej.
Art. 9.
1. Dział g o s p o d a r k a obejmuje sprawy gospodarki, w tym konkurencyjności gospodarki, współpracy gospodarczej z zagranicą, oceny zgodności, miar i probiernictwa, własności przemysłowej, innowacyjności, działalności gospodarczej, w tym przedsiębiorczości i przemysłu, polityki zakupowej państwa, promocji gospodarki polskiej w kraju i za granicą, oraz współpracy z organizacjami samorządu gospodarczego.
2. Do ministra właściwego do spraw gospodarki należą w szczególności sprawy:
1) kształtowania warunków podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej;
2) podejmowania działań sprzyjających wzrostowi konkurencyjności oraz innowacyjności gospodarki polskiej;
3) polityki przemysłowej;
4) rozwoju przedsiębiorczości;
5) transformacji cyfrowej gospodarki;
6) transformacji do gospodarki obiegu zamkniętego;
7) (uchylony)
7a) podejmowania działań sprzyjających wykorzystaniu energetyki rozproszonej w działalności gospodarczej;
8) formułowania założeń współpracy gospodarczej z zagranicą;
9) współpracy z organizacjami międzynarodowymi o charakterze gospodarczym oraz prowadzenia działań w zakresie kształtowania i realizacji zasad wymiany handlowej Unii Europejskiej z krajami trzecimi, w tym w szczególności w ramach wspólnej polityki handlowej Unii Europejskiej;
10) promocji gospodarki, w tym wspierania rozwoju eksportu i inwestycji polskich za granicą oraz wspierania napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych;
11) kontroli obrotu z zagranicą towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa, a także dla utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa w związku z porozumieniami i zobowiązaniami międzynarodowymi;
12) wprowadzania środków administrowania obrotem z zagranicą towarami i usługami, a także sprawy przywozu i wywozu technologii;
13) udziału w kształtowaniu polityki Unii Europejskiej w zakresie polityki gospodarczej;
14) kształtowania i prowadzenia polityki kosmicznej, w tym na arenie międzynarodowej, w szczególności w ramach współpracy z Unią Europejską i Europejską Agencją Kosmiczną.
2a. W celu realizacji spraw, o których mowa w ust. 2 pkt 2, 9–11, 13 i 14, minister właściwy do spraw gospodarki w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zagranicznych może tworzyć samodzielne stanowiska radców handlowych, wydziały lub zespoły zadaniowe, działające w strukturze placówek zagranicznych (dyplomacja ekonomiczna).
3. Minister właściwy do spraw gospodarki sprawuje nadzór nad Prezesem Głównego Urzędu Miar i Prezesem Urzędu Zamówień Publicznych oraz nad działalnością Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej.
4. Ministrowi właściwemu do spraw gospodarki podlega Urząd Dozoru Technicznego oraz Polska Agencja Kosmiczna.
5. Minister właściwy do spraw gospodarki pełni funkcję koordynatora krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych.
Art. 9a.
1. Dział b u d o w n i c t w o, p l a n o w a n i e i z a g o s p o d a r o w a n i e p r z e s t r z e n n e o r a z m i e s z k a l n i c t w o obejmuje sprawy:
1) architektury,
2) budownictwa, w tym z zakresu efektywności energetycznej budynków,
3) nadzoru architektoniczno-budowlanego,
4) planowania i zagospodarowania przestrzennego,
5) geodezji i kartografii,
6) rewitalizacji, z zastrzeżeniem art. 23a ust. pkt 2,
7) wspierania mieszkalnictwa,
8) gospodarki nieruchomościami, w tym nieruchomościami Skarbu Państwa, z uwzględnieniem przepisów odrębnych,
9) infrastruktury komunalnej, z wyjątkiem określenia zasad i warunków zbiorowego zaopatrzenia w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi oraz zbiorowego odprowadzania ścieków,
10) rodzinnych ogrodów działkowych,
11) infrastruktury informacji przestrzennej,
12) zarządzania i koordynacji programami w zakresie upowszechniania, rozwoju i promocji wykorzystywania technologii niskoemisyjnych i zeroemisyjnych
— z zastrzeżeniem art. 23a ust. 1 pkt 13.
2. Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa sprawuje nadzór nad Głównym Inspektorem Nadzoru Budowlanego oraz Głównym Geodetą Kraju.
Art. 9b.
1. Dział a k t y w a p a ń s t w o w e obejmuje sprawy dotyczące gospodarowania mieniem państwowym, w tym wykonywania praw majątkowych i osobistych przysługujących Skarbowi Państwa, jak również ochrony interesów Skarbu Państwa — z wyjątkiem spraw, które na mocy przepisów odrębnych przypisane są innym działom.
2. Minister właściwy do spraw aktywów państwowych reprezentuje Skarb Państwa w zakresie określonym w ust. 1.
3. Minister właściwy do spraw aktywów państwowych może inicjować politykę państwa w zakresie wykorzystania mienia państwowego, w celu zapewnienia jego racjonalnego i efektywnego wykorzystania, zwiększenia jego wartości oraz realizacji polityki gospodarczej państwa.
Art. 10.
1. Dział g o s p o d a r k a m o r s k a obejmuje sprawy:
1) transportu morskiego i żeglugi morskiej;
2) obszarów morskich;
3) portów i przystani morskich;
4) przemysłu stoczniowego;
5) ochrony środowiska morskiego;
6) dotyczące gospodarowania mieniem Skarbu Państwa w odniesieniu do przedsiębiorstw państwowych i spółek z udziałem Skarbu Państwa funkcjonujących w obszarze gospodarki morskiej, w tym ochrony interesów Skarbu Państwa.
2. Minister właściwy do spraw gospodarki morskiej jest organem administracji morskiej w rozumieniu przepisów odrębnych.
3. Ministrowi właściwemu do spraw gospodarki morskiej podlegają urzędy morskie.
4. Minister właściwy do spraw gospodarki morskiej sprawuje nadzór nad Morską Służbą Poszukiwania i Ratownictwa w Gdyni (SAR), Centralną Morską Komisją Egzaminacyjną, Akademią Morską w Gdyni*, Politechniką Morską w Szczecinie, Instytutem Morskim w Gdańsku** oraz izbami morskimi i Odwoławczą Izbą Morską w Gdańsku z siedzibą w Gdyni na zasadach określonych w przepisach szczególnych.
[* Obecnie Uniwersytetem Morskim w Gdyni na podstawie § 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 02.07.2018 r. w sprawie zmiany nazwy Akademii Morskiej w Gdyni (Dz. U. poz. 1362), które weszło w życie z dniem 31.07.2018 r.]
[** Z dniem 01.10.2019 r. włączony do Uniwersytetu Morskiego w Gdyni na podstawie § 1 rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 27.08.2019 r. w sprawie włączenia Instytutu Morskiego w Gdańsku do Uniwersytetu Morskiego w Gdyni (Dz. U. poz. 1657), które weszło w życie z dniem 31.08.2019 r.]
Art. 10a.
1. Dział ż e g l u g a ś r ó d l ą d o w a obejmuje sprawy:
1) funkcjonowania oraz rozwoju śródlądowych dróg wodnych w zakresie żeglugi śródlądowej;
2) ruchu wodnego w zakresie żeglugi śródlądowej;
3) przewozu osób i rzeczy środkami żeglugi śródlądowej;
4) budowy, przebudowy oraz modernizacji śródlądowych dróg wodnych o szczególnym znaczeniu transportowym;
5) współpracy międzynarodowej na wodach granicznych oraz ujętych w systemie międzynarodowych dróg wodnych w zakresie zadań należących do działu;
6) dotyczące gospodarowania mieniem Skarbu Państwa w odniesieniu do przedsiębiorstw państwowych i spółek z udziałem Skarbu Państwa funkcjonujących w obszarze żeglugi śródlądowej, w tym ochrony interesów Skarbu Państwa.
2. Ministrowi właściwemu do spraw żeglugi śródlądowej podlegają urzędy żeglugi śródlądowej.
Art. 11.
1. Dział g o s p o d a r k a w o d n a obejmuje sprawy:
1) kształtowania, ochrony i racjonalnego wykorzystywania zasobów wodnych;
2) utrzymania śródlądowych wód powierzchniowych stanowiących własność Skarbu Państwa wraz z infrastrukturą techniczną związaną z tymi wodami, obejmującą budowle oraz urządzenia wodne;
3) utrzymania śródlądowych dróg wodnych;
4) ochrony przeciwpowodziowej, w tym budowy, modernizacji oraz utrzymania urządzeń wodnych zabezpieczających przed powodzią oraz koordynacji przedsięwzięć służących osłonie i ochronie przeciwpowodziowej państwa;
5) funkcjonowania państwowej służby hydrologiczno-meteorologicznej i państwowej służby hydrogeologicznej, z wyłączeniem zagadnień monitoringu jakości wód podziemnych;
6) współpracy międzynarodowej na wodach granicznych w zakresie zadań należących do działu;
7) określenia zasad i warunków zbiorowego zaopatrzenia w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi oraz zbiorowego odprowadzania ścieków;
8) melioracji.
2. Minister właściwy do spraw gospodarki wodnej sprawuje nadzór nad działalnością Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej.
Art. 11a.
1. Dział g o s p o d a r k a s u r o w c a m i e n e r g e t y c z n y m i obejmuje sprawy:
1) prowadzenia, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw środowiska, racjonalnej gospodarki złożami węglowodorów, węgla brunatnego, węgla kamiennego, siarki rodzimej, soli kamiennej, soli potasowej, soli potasowo-magnezowej i miedzi, w obszarze objętym wydobyciem;
2) uzgadniania koncesji na wydobywanie udzielanych przez ministra właściwego do spraw środowiska, w zakresie kopalin objętych własnością górniczą Skarbu Państwa;
3) współpracy w nadzorze nad wydobywaniem kopalin, o których mowa w pkt 1;
4) kwalifikacji w zakresie górnictwa;
5) surowców energetycznych i paliw, w tym:
a) rynków surowców energetycznych i paliw,
b) bezpieczeństwa dostaw surowców energetycznych i paliw;
6) rozwoju i wykorzystania energii jądrowej na potrzeby społeczno-gospodarcze;
7) inicjowania, koordynowania i nadzorowania współpracy międzynarodowej w dziedzinie surowców energetycznych, paliw oraz rozwoju i wykorzystania energii jądrowej na potrzeby społeczno-gospodarcze, jak również udział w pracach organów Unii Europejskiej;
8) gospodarki wodorowej.
2. (uchylony)
3. Minister właściwy do spraw gospodarki surowcami energetycznymi sprawuje nadzór nad Prezesem Wyższego Urzędu Górniczego.
Art. 12.
1. Dział i n s t y t u c j e f i n a n s o w e obejmuje sprawy funkcjonowania rynku finansowego, w tym sprawy banków, zakładów ubezpieczeń, funduszy inwestycyjnych i innych instytucji wykonujących działalność na tym rynku.
2. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych wykonuje określone w odrębnych przepisach zadania w zakresie obrotu papierami wartościowymi oraz inicjuje politykę Rządu dotyczącą rynku papierów wartościowych.
3. (uchylony)
Art. 12a.
1. Dział i n f o r m a t y z a c j a obejmuje sprawy:
1) informatyzacji administracji publicznej oraz podmiotów wykonujących zadania publiczne;
2) systemów i sieci teleinformatycznych administracji publicznej;
3) wspierania inwestycji w dziedzinie informatyzacji;
4) realizacji zobowiązań międzynarodowych Rzeczypospolitej Polskiej w dziedzinie informatyzacji i telekomunikacji;
5) udziału w kształtowaniu polityki Unii Europejskiej w zakresie informatyzacji;
6) rozwoju społeczeństwa informacyjnego i przeciwdziałania wykluczeniu cyfrowemu;
7) rozwoju usług świadczonych drogą elektroniczną;
8) kształtowania polityki państwa w zakresie ochrony danych osobowych;
9) telekomunikacji;
10) bezpieczeństwa cyberprzestrzeni w wymiarze cywilnym;
11) rejestru PESEL, Rejestru Dowodów Osobistych, Rejestru Stanu Cywilnego oraz Rejestru Dokumentów Paszportowych;
12) ewidencji pojazdów, ewidencji kierowców oraz ewidencji posiadaczy kart parkingowych;
13) nadzoru nad świadczeniem usług zaufania w rozumieniu przepisów o usługach zaufania;
13a) identyfikacji elektronicznej.
14) (uchylony)
2. Minister właściwy do spraw informatyzacji sprawuje nadzór nad Prezesem Urzędu Komunikacji Elektronicznej.
Art. 13.
1. Dział c z ł o n k o s t w o R z e c z y p o s p o l i t e j P o l s k i e j w U n i i E u r o p e j s k i e j obejmuje sprawy:
1) udziału organów administracji rządowej w pracach instytucji i organów Unii Europejskiej;
2) zgodności polskiego systemu prawa z prawem Unii Europejskiej oraz ochrony interesów Rzeczypospolitej Polskiej w relacjach z instytucjami i organami Unii Europejskiej, w tym w postępowaniach przed organami sądowymi Unii Europejskiej, a także przed Trybunałem Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA);
3) przygotowania organów administracji rządowej do wykonywania zadań wynikających z członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej.
2. Minister właściwy do spraw członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej w zakresie spraw, o których mowa w ust. 1 pkt 1, w szczególności:
1) inicjuje i opracowuje dokumenty rządowe w sprawach związanych z funkcjonowaniem i politykami Unii Europejskiej, w tym w zakresie wyzwań dla integracji europejskiej, reform polityk Unii Europejskiej i reform instytucjonalnych w Unii Europejskiej;
2) kształtuje i koordynuje stanowiska Rzeczypospolitej Polskiej związane z udziałem w pracach instytucji i organów Unii Europejskiej;
3) opracowuje strategię polityki Rzeczypospolitej Polskiej w ramach Unii Europejskiej oraz opiniuje dokumenty rządowe pod względem spójności z tą strategią.
3. Minister właściwy do spraw członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej w zakresie spraw, o których mowa w ust. 1 pkt 2, w szczególności:
1) koordynuje proces wdrażania prawa Unii Europejskiej do polskiego systemu prawa;
2) przedstawia Radzie Ministrów, na zasadach określonych w regulaminie pracy Rady Ministrów, opinie o zgodności z prawem Unii Europejskiej rządowych projektów aktów prawa powszechnie obowiązującego oraz opinie o zgodności z prawem Unii Europejskiej projektów umów międzynarodowych;
3) opiniuje, na zasadach określonych w regulaminie Sejmu oraz regulaminie Senatu, projekty ustaw co do ich zgodności z prawem Unii Europejskiej;
4) koordynuje udział w postępowaniach w sprawie naruszenia przez Rzeczpospolitą Polską prawa Unii Europejskiej prowadzonych przez instytucje i organy Unii Europejskiej;
5) zapewnia reprezentację Rzeczypospolitej Polskiej w postępowaniach przed organami sądowymi Unii Europejskiej i Trybunałem Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA);
6) monitoruje wykonywanie wyroków organów sądowych Unii Europejskiej.
4. Minister właściwy do spraw członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej w zakresie spraw, o których mowa w ust. 1 pkt 3, w szczególności:
1) inicjuje i koordynuje działania związane ze sprawowaniem przez Rzeczpospolitą Polską prezydencji w Radzie Unii Europejskiej;
2) inicjuje i koordynuje działania dotyczące zatrudnienia obywateli polskich w instytucjach i organach Unii Europejskiej, z zastrzeżeniem art. 32 ust. 2 pkt 6b.
Art. 13a.
1. Dział k l i m a t obejmuje sprawy klimatu i zrównoważonego rozwoju, w szczególności w zakresie:
1) udziałów w kształtowaniu polityki klimatycznej, w tym w ramach Unii Europejskiej, w szczególności w negocjacjach dotyczących polityki międzynarodowej w zakresie klimatu i zrównoważonego rozwoju;
2) wdrażania polityki klimatycznej Unii Europejskiej, w tym w zakresie zarządzania środkami na cele transformacji ekologicznej i klimatycznej, w szczególności zarządzania aukcjami uprawnień do emisji gazów cieplarnianych oraz zagospodarowania uzyskanych w ich wyniku środków, z uwzględnieniem bezpieczeństwa energetycznego kraju, w tym bezpieczeństwa dostaw energii, surowców energetycznych i paliw;
3) ochrony i kształtowania środowiska oraz racjonalnego wykorzystywania jego zasobów, z zastrzeżeniem art. 28;
4) ekologicznych warunków życia wynikających z ochrony powietrza, ochrony powierzchni ziemi, ochrony przed hałasem i ochrony przed polami elektromagnetycznymi;
5) kontroli przestrzegania wymagań ochrony środowiska i badania stanu środowiska;
6) systemu zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji oraz handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych;
7) gospodarki odpadami, w tym jako element gospodarki o obiegu zamkniętym;
8) wspierania, w tym promocji, ekologicznych innowacji i technologii, z uwzględnieniem celów transformacji klimatycznej i energetycznej;
8a) osiągania neutralności klimatycznej, w szczególności z wykorzystaniem technologii wodorowych oraz biokomponentów i biopaliw ciekłych;
9) zarządzania i koordynacji programami w zakresie upowszechniania, rozwoju i promocji wykorzystywania technologii niskoemisyjnych i zeroemisyjnych, w tym w szczególności w zakresie odnawialnych źródeł energii oraz transportu;
10) społeczno-ekonomicznych aspektów transformacji ekologicznej i klimatycznej;
11) efektywności energetycznej;
12) rozwoju i wykorzystania odnawialnych źródeł energii, w tym rozwoju energetyki prosumenckiej i rozproszonej;
13) edukacji ekologicznej i promocji ekologicznych warunków życia — w zakresie zadań należących do działu.
2. Minister właściwy do spraw klimatu sprawuje nadzór nad Prezesem Państwowej Agencji Atomistyki, Głównym Inspektorem Ochrony Środowiska, Instytutem Ochrony Środowiska — Państwowym Instytutem Badawczym, Instytutem Ekologii Terenów Uprzemysłowionych, a także nad działalnością Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej.
Art. 14.
1. Dział k u l t u r a i o c h r o n a d z i e d z i c t w a n a r o d o w e g o obejmuje sprawy rozwoju i opieki nad materialnym i niematerialnym dziedzictwem narodowym oraz sprawy działalności kulturalnej, w tym mecenatu państwowego nad tą działalnością, w szczególności w zakresie:
1) podtrzymywania i rozpowszechniania tradycji narodowej i państwowej;
2) ochrony zabytków i opieki nad zabytkami;
3) działalności muzeów;
4) miejsc pamięci narodowej, grobów i cmentarzy wojennych, pomników zagłady i ich stref ochronnych;
5) działalności twórczej, artystycznej, kultury ludowej i rękodzieła artystycznego oraz ich ochrony;
6) wydawnictw, księgarstwa, bibliotek i czytelnictwa;
7) edukacji kulturalnej;
8) wystaw artystycznych;
9) polityki audiowizualnej, w szczególności w zakresie prasy, radia, telewizji i kinematografii;
10) amatorskiego ruchu artystycznego, organizacji i stowarzyszeń regionalnych oraz społeczno-kulturalnych;
11) wymiany kulturalnej z zagranicą;
12) działalności widowiskowej i rozrywkowej;
13) restytucji dóbr kultury, w tym zwrotu dóbr kultury wyprowadzonych z naruszeniem prawa z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
14) udziału w kształtowaniu estetyki przestrzeni publicznej w zakresie architektury, urbanistyki i planowania przestrzennego.
2. Minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego sprawuje nadzór nad Naczelnym Dyrektorem Archiwów Państwowych.
3. (uchylony)
Art. 15.
Dział k u l t u r a f i z y c z n a obejmuje sprawy:
1) sportu;
2) wychowania fizycznego;
3) rehabilitacji ruchowej.
Art. 16.
Dział ł ą c z n o ś ć obejmuje sprawy poczty.
Art. 17.–18.
(uchylone)
Art. 19.
1. Dział o b r o n a n a r o d o w a obejmuje, w czasie pokoju, sprawy:
1) obrony Państwa oraz Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, zwanych dalej „Siłami Zbrojnymi”,
1a) bezpieczeństwa cyberprzestrzeni w wymiarze militarnym,
2) udziału Rzeczypospolitej Polskiej w wojskowych przedsięwzięciach organizacji międzynarodowych oraz w zakresie wywiązywania się z zobowiązań militarnych, wynikających z umów międzynarodowych
3) umów offsetowych
— chyba że na mocy odrębnych przepisów określone sprawy należą do zakresu zadań i kompetencji Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej lub innych organów państwowych.
2. Minister właściwy do spraw obrony narodowej wykonuje zadania i kompetencje Ministra Obrony Narodowej określone w art. 134 ust. 2 i 5 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. poz. 483, z 2001 r. poz. 319, z 2006 r. poz. 1471 oraz z 2009 r. poz. 946).
3. Minister Obrony Narodowej sprawuje nadzór nad działalnością Agencji Mienia Wojskowego.
Art. 20.
1. Dział o ś w i a t a i w y c h o w a n i e obejmuje sprawy:
1) kształcenia, nauczania, wychowania, kultury fizycznej dzieci i młodzieży, z wyjątkiem spraw zastrzeżonych do kompetencji innych organów administracji publicznej;
2) organizacji dziecięcych i młodzieżowych, w tym systemu dofinansowania zadań państwa realizowanych przez te organizacje;
3) udzielania pomocy materialnej dzieciom i młodzieży;
4) międzynarodowej współpracy dzieci i młodzieży.
2. (uchylony)
3. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania wykonuje zadania ministra koordynatora Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji.
Art. 21.
1. Dział p r a c a obejmuje sprawy:
1) zatrudnienia i przeciwdziałania bezrobociu;
2) stosunków pracy i warunków pracy;
3) wynagrodzeń i świadczeń pracowniczych;
4) zbiorowych stosunków pracy i sporów zbiorowych;
5) związków zawodowych i organizacji pracodawców.
2. (uchylony)
Art. 22.
1. Dział r o l n i c t w o obejmuje sprawy:
1) produkcji roślinnej i ochrony roślin uprawnych;
2) nasiennictwa, z wyłączeniem leśnego materiału rozmnożeniowego;
3) produkcji zwierzęcej i hodowli zwierząt;
4) ochrony zdrowia zwierząt, weterynaryjnej ochrony zdrowia publicznego oraz ochrony zwierząt;
5) nadzoru nad jakością zdrowotną:
a) środków spożywczych pochodzenia zwierzęcego w miejscach ich pozyskiwania, wytwarzania, przetwarzania i składowania, a także w sprzedaży bezpośredniej, rolniczym handlu detalicznym oraz działalności marginalnej, lokalnej i ograniczonej,
b) żywności zawierającej jednocześnie środki spożywcze pochodzenia niezwierzęcego i produkty pochodzenia zwierzęcego w rolniczym handlu detalicznym;
5a) nadzoru nad obrotem produktami leczniczymi weterynaryjnymi i wyrobami medycznymi stosowanymi w weterynarii;
5b) nadzoru nad zdrowotną jakością pasz oraz sprawy organizmów genetycznie zmodyfikowanych przeznaczonych do użytku paszowego i pasz genetycznie zmodyfikowanych w zakresie niektórych zadań lub czynności określonych właściwymi przepisami oraz kontroli upraw w zakresie organizmów genetycznie zmodyfikowanych;
6)–8) (uchylone)
9) izb rolniczych, związków zawodowych rolników i organizacji społeczno-zawodowych rolników.
10)–11) (uchylone)
2. (uchylony)
3. Ministrowi właściwemu do spraw rolnictwa podlegają Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa*, Inspekcja Weterynaryjna oraz Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych.
[* Obecnie Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa na podstawie art. 112 ustawy z dnia 18.12.2003 r. o ochronie roślin (Dz. U. z 2019 r. poz. 972 i 2020), która weszła w życie z dniem 01.05.2004 r., oraz art. 1 ustawy z dnia 13.02.2020 r. o Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa (Dz. U. z 2021 r. poz. 147 oraz z 2022 r. poz. 1370), która weszła w życie z dniem 14.03.2020 r.]
Art. 23.
1. Dział r o z w ó j w s i obejmuje sprawy:
1) kształtowania ustroju rolnego państwa;
2) ochrony gruntów przeznaczonych na cele rolne;
3) scalania i wymiany gruntów, gleboznawczej klasyfikacji gruntów oraz podziału i rozgraniczenia nieruchomości na obszarze wsi;
4) infrastruktury wsi, w szczególności:
a) zaopatrzenia wsi i rolnictwa w wodę oraz oczyszczania ścieków i gospodarki odpadami,
b) elektryfikacji i gazyfikacji w zakresie spraw nieobjętych działem gospodarka oraz telefonizacji wsi w zakresie spraw nieobjętych działem łączność,
c) prac urządzeniowo-rolnych na gruntach Skarbu Państwa.
5)–7) (uchylone)
8) rozwoju przedsiębiorczości, w tym w szczególności podnoszenia kwalifikacji zawodowych, wspomagania pozarolniczych form aktywności zawodowej i gospodarczej mieszkańców wsi;
9) ubezpieczenia społecznego rolników.
1a. W zakresie ubezpieczenia społecznego rolników minister właściwy do spraw rozwoju wsi współdziała z ministrem właściwym do spraw zabezpieczenia społecznego.
2. (uchylony)
3. Minister właściwy do spraw rozwoju wsi sprawuje nadzór nad działalnością Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz Agencji Nieruchomości Rolnych.
3. Minister właściwy do spraw rozwoju wsi sprawuje nadzór nad działalnością Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa.
4. (uchylony)
Art. 23a.
1. Dział r o z w ó j r e g i o n a l n y obejmuje sprawy:
1) programowania i koordynacji polityki rozwoju, w szczególności opracowywania projektów strategii rozwoju;
2) programowania i realizacji polityki regionalnej, obejmującej również politykę miejską oraz koordynację programów i działań w zakresie rewitalizacji obszarów zdegradowanych społecznie i gospodarczo;
2a)–2b) (uchylone)
3) opracowywania dokumentów programowych z zakresu społeczno-gospodarczego, regionalnego i przestrzennego rozwoju kraju, planów rozwojowych oraz planów społeczno-klimatycznych, w tym będących podstawą do pozyskiwania środków rozwojowych z Unii Europejskiej i innych źródeł zagranicznych;
4) wykonywania, o ile ustawa nie stanowi inaczej, zadań państwa członkowskiego określonych w przepisach Unii Europejskiej dotyczących funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności;
5) opracowywania analiz i prognoz rozwoju społeczno-gospodarczego, regionalnego i przestrzennego, w tym raportu o rozwoju społeczno-gospodarczym, regionalnym i przestrzennym kraju;
6) opiniowania zgodności rządowych strategii i programów rozwoju, w rozumieniu przepisów o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, ze średniookresową strategią rozwoju kraju;
7) zarządzania programami współfinansowanymi z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności, w tym sektorowymi programami operacyjnymi, z wyjątkiem programów zarządzanych przez zarządy województw, ministra właściwego do spraw rozwoju wsi, ministra właściwego do spraw rybołówstwa oraz ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego;
8) zawierania, kontrolowania realizacji i rozliczania kontraktów wojewódzkich;
9) współpracy z jednostkami samorządu terytorialnego oraz organizacjami je zrzeszającymi, a także z partnerami społeczno-gospodarczymi, w zakresie dotyczącym rozwoju społeczno-gospodarczego, regionalnego i przestrzennego kraju;
10) koordynacji opracowywania przez samorządy województw regionalnych programów operacyjnych, zawierania regionalnych porozumień programowych, a także monitorowania i oceny przebiegu ich wykonywania;
11) partnerstwa publiczno-prywatnego;
11a) (uchylony)
12) koordynacji, o ile ustawa nie stanowi inaczej, zapewniania dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami;
13) związane ze sprawowaniem nadzoru nad Krajowym Zasobem Nieruchomości, o którym mowa w ustawie z dnia 20 lipca 2017 r. o Krajowym Zasobie Nieruchomości (Dz. U. z 2021 r. poz. 1961 oraz z 2022 r. poz. 807 i 1561).
2. Ministrowi właściwemu do spraw rozwoju regionalnego podlega Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości.
Art. 23b.
1. Dział r y n k i r o l n e obejmuje sprawy przetwórstwa i przechowalnictwa rolno-spożywczego, jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych oraz mechanizmów regulacji rynków rolnych.
2. (uchylony)
3. Ministrowi właściwemu do spraw rynków rolnych podlega Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych.
Art. 23c.
1. Dział r y b o ł ó w s t w o obejmuje sprawy:
1) rybactwa śródlądowego i rybołówstwa morskiego;
2) racjonalnego gospodarowania żywymi zasobami morza;
3) gospodarki rybnej i organizacji rynku rybnego;
4) organizacji producentów rybnych, związków organizacji producentów rybnych i organizacji międzybranżowych;
5) dotyczące gospodarowania mieniem Skarbu Państwa w odniesieniu do przedsiębiorstw państwowych i spółek z udziałem Skarbu Państwa funkcjonujących w obszarze rybołówstwa, w tym ochrony interesów Skarbu Państwa.
2. Ministrowi właściwemu do spraw rybołówstwa podlega Główny Inspektor Rybołówstwa Morskiego.
3. Minister właściwy do spraw rybołówstwa sprawuje nadzór nad Morskim Instytutem Rybackim — Państwowym Instytutem Badawczym oraz Instytutem Rybactwa Śródlądowego im. Stanisława Sakowicza.
Art. 24.
1. Dział s p r a w i e d l i w o ś ć obejmuje sprawy:
1) sądownictwa;
2) prokuratury, notariatu, adwokatury i radców prawnych, w zakresie wynikającym z przepisów odrębnych;
3) wykonywania kar oraz środków wychowawczych i środka poprawczego orzeczonego przez sądy oraz sprawy pomocy postpenitencjarnej;
4) tłumaczy przysięgłych;
5) nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego, o których mowa w ustawie z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej (Dz. U. z 2021 r. poz. 945).
2. Minister Sprawiedliwości zapewnia przygotowywanie projektów kodyfikacji prawa cywilnego, w tym rodzinnego, oraz prawa karnego.
3. Minister Sprawiedliwości jest właściwy w sprawach sądownictwa w zakresie spraw niezastrzeżonych odrębnymi przepisami do kompetencji innych organów państwowych i z uwzględnieniem zasady niezawisłości sędziowskiej.
4. Ministrowi Sprawiedliwości podlega Centralny Zarząd Służby Więziennej oraz Szef Inspektoratu Wewnętrznego Służby Więziennej.
Art. 25.
(uchylony)
Art. 26.
1. Dział s z k o l n i c t w o w y ż s z e i n a u k a obejmuje sprawy szkolnictwa wyższego i nauki, w tym sprawy nadzoru nad szkołami wyższymi i ich finansowania, a także sprawy działalności naukowej.
2. Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego i nauki koordynuje uznawanie kwalifikacji w zawodach regulowanych i działalnościach regulowanych oraz podejmuje działania mające na celu udostępnianie informacji o uznawaniu tych kwalifikacji.
Art. 27.
1. Dział t r a n s p o r t obejmuje sprawy:
1) funkcjonowania oraz rozwoju infrastruktury transportu, w szczególności budowy, modernizacji, utrzymania i ochrony dróg publicznych, w tym autostrad, oraz kolei, lotnisk i portów lotniczych;
1a) opłat za korzystanie z infrastruktury, o której mowa w pkt 1;
2) ruchu drogowego, kolejowego oraz lotniczego;
3) przewozu osób i rzeczy środkami transportu samochodowego, kolejowego i lotniczego;
4) komunikacji publicznej.
2. Minister właściwy do spraw transportu sprawuje nadzór nad Prezesem Urzędu Lotnictwa Cywilnego, Generalnym Dyrektorem Dróg Krajowych i Autostrad oraz Głównym Inspektorem Transportu Drogowego.
3. Ministrowi właściwemu do spraw transportu podlegają Transportowy Dozór Techniczny oraz Polska Agencja Żeglugi Powietrznej.
Art. 27a.
Dział t u r y s t y k a obejmuje sprawy zagospodarowania turystycznego kraju oraz mechanizmów regulacji rynku turystycznego.
Art. 28.
1. Dział ś r o d o w i s k o obejmuje sprawy ochrony i kształtowania środowiska przyrodniczego oraz racjonalnego wykorzystywania jego zasobów, w szczególności w zakresie:
1) ochrony przyrody, w tym w parkach narodowych i krajobrazowych, rezerwatach przyrody, oraz bioróżnorodności, ochrony gatunków roślin i zwierząt, prawem chronionych lasów, zwierzyny i innych tworów przyrody;
2) geologii;
3) gospodarki zasobami naturalnymi;
4) leśnictwa;
5) ochrony lasów i gruntów leśnych;
6) łowiectwa;
7) edukacji ekologicznej i promocji ekologicznych warunków życia — w zakresie zadań należących do działu;
8) mikroorganizmów genetycznie zmodyfikowanych oraz organizmów genetycznie zmodyfikowanych, w tym nadzoru nad uprawami GMO w rozumieniu przepisów o mikroorganizmach genetycznie zmodyfikowanych oraz organizmach genetycznie zmodyfikowanych, z wyjątkiem spraw związanych z wydawaniem zezwoleń na wprowadzenie do obrotu żywności i środków farmaceutycznych, spraw organizmów genetycznie zmodyfikowanych przeznaczonych do użytku paszowego i pasz genetycznie zmodyfikowanych w zakresie niektórych zadań lub czynności określonych właściwymi przepisami oraz kontroli upraw w zakresie organizmów genetycznie zmodyfikowanych.
2. Ministrowi właściwemu do spraw środowiska podlega Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska.
3. Minister właściwy do spraw środowiska sprawuje nadzór nad działalnością Państwowego Gospodarstwa Leśnego „Lasy Państwowe”, Instytutem Badawczym Leśnictwa i Państwowym Instytutem Geologicznym — Państwowym Instytutem Badawczym oraz działalnością Biura Nasiennictwa Leśnego w Warszawie.
Art. 28a.
Dział r o d z i n a obejmuje sprawy:
1) uwarunkowań demograficznych w kraju;
2) opieki nad dzieckiem do lat 3;
3) ochrony i wspierania rodziny z dziećmi na utrzymaniu, w szczególności rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej;
4) rozwoju systemu pieczy zastępczej nad dzieckiem;
5) koordynowania i organizowania współpracy organów administracji publicznej, organizacji pozarządowych i instytucji w zakresie realizacji praw rodziny i dziecka;
6) współpracy międzynarodowej dotyczącej realizacji i ochrony praw rodziny i dziecka.
Art. 29.
1. Dział s p r a w y w e w n ę t r z n e obejmuje sprawy:
1) ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego;
2) ochrony granicy Państwa, kontroli ruchu granicznego i cudzoziemców oraz koordynacji działań związanych z polityką migracyjną państwa;
3) zarządzania kryzysowego;
4) obrony cywilnej;
5) ochrony przeciwpożarowej;
6)–6a) (uchylone)
7) nadzoru nad ratownictwem górskim i wodnym;
8) obywatelstwa;
9) ewidencji ludności, dowodów osobistych i paszportów, w zakresie ustalonym w ustawach;
10) rejestracji stanu cywilnego w zakresie ustalonym w ustawie oraz zmiany imion i nazwisk.
2. Jeżeli informacje uzyskane przez organy i jednostki organizacyjne nadzorowane, podległe lub podporządkowane ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych mogą mieć istotne znaczenie dla bezpieczeństwa Państwa, minister ten przekazuje je niezwłocznie do wiadomości Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i Prezesa Rady Ministrów.
3. (uchylony)
4. Minister właściwy do spraw wewnętrznych sprawuje nadzór nad działalnością Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej, Obrony Cywilnej Kraju, Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców, Krajowego Centrum Informacji Kryminalnej, Służby Ochrony Państwa oraz Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych.
Art. 30.
Dział w y z n a n i a r e l i g i j n e o r a z m n i e j s z o ś c i n a r o d o w e i e t n i c z n e obejmuje sprawy:
1) stosunków Państwa z Kościołem Katolickim oraz innymi kościołami i związkami wyznaniowymi;
2) związane z zachowaniem i rozwojem tożsamości kulturowej mniejszości narodowych i etnicznych, integracją obywatelską i społeczną osób należących do tych mniejszości, a także zachowaniem i rozwojem języka regionalnego.
Art. 31.
1. Dział z a b e z p i e c z e n i e s p o ł e c z n e obejmuje sprawy:
1) ubezpieczeń społecznych i zaopatrzenia społecznego;
2) funduszy emerytalnych;
3) pomocy społecznej i świadczeń dla osób i gospodarstw domowych znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej;
4) przeciwdziałania patologiom;
5) rządowych programów w zakresie pomocy społecznej, w szczególności dla osób i gospodarstw domowych znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej, a także dla grup zagrożonych wykluczeniem społecznym;
6) świadczeń socjalnych, zatrudnienia, rehabilitacji społecznej i zawodowej osób niepełnosprawnych;
6a) ekonomii społecznej, przedsiębiorczości społecznej, w tym spółdzielczości socjalnej;
7) kombatantów i osób represjonowanych;
8) koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, z wyjątkiem rzeczowych świadczeń leczniczych.
9)–10) (uchylone)
2. (uchylony)
2a. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego sprawuje nadzór nad Zakładem Ubezpieczeń Społecznych.
3. Ministrowi właściwemu do spraw zabezpieczenia społecznego podlega Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.
Art. 32.
1. Dział s p r a w y z a g r a n i c z n e obejmuje sprawy:
1) stosunków Rzeczypospolitej Polskiej z innymi państwami i organizacjami międzynarodowymi;
2) reprezentowania i ochrony interesów Rzeczypospolitej Polskiej za granicą, w tym także przed sądami i trybunałami międzynarodowymi, z zastrzeżeniem art. 13 ust. 1 pkt 2;
3) koordynacji polityki zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej;
4) reprezentowania i ochrony interesów polskich obywateli oraz polskich osób prawnych za granicą, a także współpracy z Polakami zamieszkałymi za granicą, w tym wspierania polskich instytucji kulturalnych i oświatowych za granicą;
5) współpracy rozwojowej, w tym pomocy humanitarnej;
6) kształtowania międzynarodowego wizerunku Rzeczypospolitej Polskiej;
6a) działalności informacyjnej i edukacyjnej służącej rozpowszechnianiu wiedzy o integracji europejskiej i zasadach funkcjonowania Unii Europejskiej;
6b) inicjowania i koordynowania działań dotyczących zatrudnienia obywateli polskich w Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych;
7) dyplomacji publicznej i kulturalnej, a także wspierania działań promujących polską gospodarkę, kulturę, język, turystykę, technikę i naukę realizowanych w ramach innych działów.
2. Minister właściwy do spraw zagranicznych w zakresie spraw określonych w ust. 1 pkt 3 koordynuje działalność organów administracji rządowej oraz podległych im jednostek przez:
1) coroczne opracowywanie, uzgadnianie i wnoszenie do rozpatrzenia przez Radę Ministrów dokumentu rządowego określającego kierunki i cele polskiej polityki zagranicznej oraz promocji interesów Rzeczypospolitej Polskiej na następny rok, a także opracowywanie i przedkładanie Radzie Ministrów wieloletnich strategii w zakresie spraw zagranicznych;
2) opiniowanie pod względem zgodności z dokumentem, o którym mowa w pkt 1, i przedkładanie Prezesowi Rady Ministrów opinii na temat rocznych i wieloletnich planów współpracy zagranicznej ministrów;
3) współuczestniczenie w istotnych dla interesów Rzeczypospolitej Polskiej relacjach międzynarodowych.
3. Rada Ministrów, nie później niż do dnia 20 grudnia każdego roku, przyjmuje dokument, o którym mowa w ust. 2 pkt 1; na jego podstawie minister właściwy do spraw zagranicznych przedstawia Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej informację o zadaniach polskiej polityki zagranicznej.
4. Minister właściwy do spraw zagranicznych ustala organizację i kieruje działalnością placówek zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej, w rozumieniu ustawy z dnia 21 stycznia 2021 r. o służbie zagranicznej (Dz. U. z 2022 r. poz. 1076 i 1283), a także koordynuje działania związane z zapewnieniem ich bezpieczeństwa, z zastrzeżeniem ust. 5.
5. Prezes Rady Ministrów, w drodze rozporządzenia, ustala:
1) organizację Stałego Przedstawicielstwa Rzeczypospolitej Polskiej przy Unii Europejskiej oraz zasady wyznaczania osób na stanowiska w Przedstawicielstwie,
2) zasady wyznaczania osoby na stanowisko kierownicze w placówce zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej w państwie członkowskim Unii Europejskiej, obsługujące w szczególności zadania ministra właściwego do spraw członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej
— uwzględniając potrzebę zapewnienia realizacji polityki państwa w zakresie spraw zagranicznych i członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej, w szczególności udziału organów administracji rządowej w pracach instytucji i organów Unii Europejskiej, a także reprezentacji i ochrony interesów Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 33.
1. Dział z d r o w i e obejmuje sprawy:
1) ochrony zdrowia i zasad organizacji opieki zdrowotnej;
2) nadzoru nad produktami leczniczymi, wyrobami medycznymi, wyrobami medycznymi do diagnostyki in vitro, wyposażeniem wyrobów medycznych, wyposażeniem wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro, aktywnymi wyrobami medycznymi do implantacji i produktami biobójczymi oraz nad produktami kosmetycznymi w zakresie bezpieczeństwa i zdrowia ludzi;
3) organizacji i nadzoru nad systemem Państwowe Ratownictwo Medyczne;
4) zawodów medycznych;
5) warunków sanitarnych i nadzoru sanitarnego, z wyłączeniem nadzoru nad żywnością objętego działem rolnictwo, koordynacji bezpieczeństwa żywności, a w szczególności nadzoru nad jakością zdrowotną żywności w procesie produkcji i w obrocie oraz materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością;
6) organizmów genetycznie zmodyfikowanych w zakresie wydawania decyzji zezwalających na wprowadzanie do obrotu nowej żywności oraz w zakresie wydawania zezwoleń na wprowadzanie do obrotu produktów leczniczych;
7) lecznictwa uzdrowiskowego;
8) koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w zakresie rzeczowych świadczeń leczniczych.
2. Minister właściwy do spraw zdrowia sprawuje nadzór nad Głównym Inspektorem Farmaceutycznym oraz Głównym Inspektorem Sanitarnym, a także Prezesem Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych.
3. (uchylony)
Art. 33a.
1. Prezes Rady Ministrów sprawuje nadzór nad działalnością administracji rządowej nieobjętą zakresem działów administracji rządowej, wykonywaną przez:
1) (uchylony)
2) Główny Urząd Statystyczny;
3)–4) (uchylone)
5) Polski Komitet Normalizacyjny;
6) Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów;
7) Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencję Wywiadu;
7a) Centralne Biuro Antykorupcyjne;
8)–14) (uchylone)
15) Urząd Regulacji Energetyki;
16) (uchylony)
17) Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej Polskiej.
18) (uchylony)
2. Zakres sprawowania przez Prezesa Rady Ministrów nadzoru, o którym mowa w ust. 1, określają ustawy.
3. Przepisy ust. 1 i 2 nie naruszają uprawnień właściwego ministra określonych w odrębnych przepisach, w stosunku do urzędów, o których mowa w ust. 1.
4. Prezes Rady Ministrów, w drodze rozporządzenia, wyznacza:
1) ministra właściwego do spraw uznawania kwalifikacji w zawodach regulowanych oraz do spraw uznawania kwalifikacji do podejmowania lub wykonywania działalności, objętych działalnością administracji rządowej wykonywaną przez urzędy określone w ust. 1, oraz wskazuje, który z tych urzędów wyznaczony minister może upoważnić do wykonywania zadań w sprawach uznawania kwalifikacji w zawodach regulowanych oraz w sprawach uznawania kwalifikacji do podejmowania lub wykonywania działalności,
2) ministra właściwego do spraw uznawania kwalifikacji w tych zawodach regulowanych oraz do spraw uznawania kwalifikacji do podejmowania lub wykonywania tych działalności, dla wykonywania których właściwy jest więcej niż jeden minister
— kierując się specyfiką poszczególnych zawodów regulowanych oraz działalności, właściwością odpowiednich działów administracji rządowej, a także zakresem działania urzędów, o których mowa w ust. 1.
5. Minister, o którym mowa w ust. 4 pkt 1, może, w drodze rozporządzenia, upoważnić do wykonywania zadań w sprawach uznawania kwalifikacji w zawodach regulowanych oraz w sprawach uznawania kwalifikacji do podejmowania lub wykonywania działalności wskazany urząd albo podmioty, o których mowa w art. 4a ust. 3.
6. Minister, o którym mowa w ust. 4 pkt 2, może, w drodze rozporządzenia, upoważnić do wykonywania zadań w sprawach uznawania kwalifikacji w zawodach regulowanych oraz w sprawach uznawania kwalifikacji do podejmowania lub wykonywania działalności podmioty, o których mowa w art. 4a ust. 3.
Art. 33b.
1. Prezes Rady Ministrów wykonując politykę Rady Ministrów wydaje kierownikom urzędów, o których mowa w art. 33a ust. 1, wiążące wytyczne i polecenia.
2. Wytyczne i polecenia, o których mowa w ust. 1, nie mogą dotyczyć rozstrzygnięć co do istoty sprawy załatwianej w drodze decyzji administracyjnej.
Art. 33c.
W razie stwierdzenia nieprawidłowości w przebiegu naboru na stanowisko kierownika jednostki organizacyjnej podległej lub nadzorowanej przez Prezesa Rady Ministrów lub właściwego ministra, na które na pod stawie odrębnych przepisów przeprowadza się otwarty i konkurencyjny nabór, Prezes Rady Ministrów może zarządzić ponowne przeprowadzenie naboru.
Art. 33d.
Prezes Rady Ministrów koordynuje politykę mieszkaniową państwa oraz kontroluje jej realizację.
Rozdział 3
Zadania ministra kierującego określonym działem administracji rządowej
Art. 34.
1. Minister jest obowiązany do inicjowania i opracowywania polityki Rady Ministrów w stosunku do działu, którym kieruje, a także przedkładania w tym zakresie inicjatyw, projektów założeń projektów ustaw i projektów aktów normatywnych na posiedzenia Rady Ministrów — na zasadach i w trybie określonych w regulaminie pracy Rady Ministrów. W zakresie działu, którym kieruje, minister wykonuje politykę Rady Ministrów i koordynuje jej wykonywanie przez organy, urzędy i jednostki organizacyjne, które jemu podlegają lub są przez niego nadzorowane.
2. W sprawach indywidualnych decyzje centralnego organu administracji rządowej są ostateczne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego, chyba że ustawa uprawnienie takie przyznaje ministrowi kierującemu określonym działem administracji rządowej.
Art. 35.
(uchylony)
Art. 36.
Zadania i kompetencje ministra kierującego określonym działem w stosunku do organów, w tym terenowych organów administracji rządowej i jednostek organizacyjnych jemu podległych lub przez niego nadzorowanych, określają przepisy odrębne.
Art. 37.
Minister kierujący określonym działem wykonuje określone w odrębnych przepisach zadania z dziedziny obronności i ochrony bezpieczeństwa Państwa, z wyjątkiem spraw, które na mocy odrębnych przepisów należą do innych organów administracji rządowej i państwowych jednostek organizacyjnych.
Art. 38.
1. W celu realizacji swoich zadań minister kierujący określonym działem współdziała, na zasadach i w trybie określonych w odrębnych przepisach oraz w zakresie wynikającym z potrzeb danego działu, z innymi członkami Rady Ministrów oraz innymi organami administracji rządowej i państwowymi jednostkami organizacyjnymi, organami samorządu terytorialnego, jak również z organami samorządu gospodarczego, zawodowego, związków zawodowych i organizacji pracodawców oraz innych organizacji społecznych i przedstawicielstw środowisk zawodowych i twórczych.
2. Minister kierujący działem administracji rządowej podejmuje w odniesieniu do tego działu czynności w zakresie współpracy z zagranicą we współpracy z ministrem właściwym do spraw zagranicznych, a w zakresie członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej — we współpracy z ministrem właściwym do spraw członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej.
3. Ministrowie w zakresie kierowanych przez nich działów administracji rządowej opracowują roczne i wieloletnie plany współpracy zagranicznej.
Art. 38a.
Minister kierujący określonym działem uczestniczy w krajowym systemie notyfikacji norm i aktów prawnych, a w szczególności jest obowiązany do niezwłocznego przekazania aktów prawnych i projektów aktów prawnych objętych tym systemem do koordynatora krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych w celu dokonania ich notyfikacji Komisji Europejskiej oraz do odnoszenia się podczas prac nad notyfikowanymi projektami aktów prawnych do stanowisk zgłoszonych przez Komisję Europejską lub państwa członkowskie Unii Europejskiej, a także do opracowywania stanowisk do projektów aktów prawnych notyfikowanych przez państwa członkowskie Unii Europejskiej.
Rozdział 4
Zmiany w przepisach obowiązujących
Art. 39.–75.
(pominięte)
Rozdział 5
Przepisy szczególne, przejściowe i dostosowujące
Art. 76.–77.
(uchylone)
Art. 78.
Minister właściwy do spraw finansów publicznych ustala:
1) zasady ewidencji należności i zobowiązań Skarbu Państwa;
2) warunki prowadzenia rozliczeń środków zgromadzonych na rachunkach likwidacyjnych, w tym zasady stosowania kursów walut dla jednostek rozliczeniowych.
Art. 79.–89.
(pominięte)
Art. 90.
Ilekroć w przepisach obowiązujących jest mowa o ministerstwie, należy przez to rozumieć urząd obsługujący ministra właściwego do danych spraw w rozumieniu ustawy.
Art. 91.
(pominięty)
Art. 92.
Pełnomocnik do Spraw Osób Niepełnosprawnych, powołany na podstawie dotychczasowych przepisów, staje się Pełnomocnikiem Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych w rozumieniu ustawy.
Art. 93.
(uchylony)
Art. 94.
(pominięty)
Art. 95.
(uchylony)
Rozdział 6
Przepisy końcowe
Art. 96.
1. Tracą moc, z zastrzeżeniem art. 71, 72, 74 i art. 89, ustawy o urzędach ministrów, w szczególności ustawy:
1) z dnia 29 maja 1974 r. o urzędzie Ministra Spraw Zagranicznych (Dz. U. poz. 115 oraz z 1984 r. poz. 34);
2) z dnia 4 maja 1982 r. o urzędzie Ministra Kultury i Sztuki (Dz. U. poz. 112);
3) z dnia 23 października 1987 r. o utworzeniu urzędu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej (Dz. U. poz. 175 oraz z 1990 r. poz. 172);
4) z dnia 23 października 1987 r. o utworzeniu urzędu Ministra Edukacji Narodowej (Dz. U. poz. 178, z 1990 r. poz. 385, z 1991 r. poz. 425 oraz z 1996 r. poz. 496);
5) z dnia 1 grudnia 1989 r. o utworzeniu urzędu Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej (Dz. U. poz. 407);
6) z dnia 1 grudnia 1989 r. o utworzeniu urzędu Ministra Łączności (Dz. U. poz. 408, z 1990 r. poz. 504 oraz z 1995 r. poz. 310);
7) z dnia 20 grudnia 1989 r. o utworzeniu urzędu Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa (Dz. U. poz. 433 oraz z 1991 r. poz. 444 i 492);
8) z dnia 20 grudnia 1989 r. o utworzeniu urzędu Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej (Dz. U. poz. 434, z 1991 r. poz. 24 oraz z 1997 r. poz. 770);
9) z dnia 21 czerwca 1996 r. o urzędzie Ministra Gospodarki (Dz. U. poz. 490).
2. Pozostają w mocy przepisy ustawy z dnia 14 grudnia 1995 r. o urzędzie Ministra Obrony Narodowej (Dz. U. z 2019 r. poz. 196).
Art. 97.
Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 kwietnia 1999 r.
