budownictwo – Strona 3

Z dniem 23 lipca weszła w życie nowelizacja ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego. Dzięki nowym przepisom będą mogły powstawać Społeczne Agencje Najmu – podmioty pośredniczące między właścicielami mieszkań na wynajem i osobami, którym dochody lub sytuacja życiowa utrudniają najem mieszkania w warunkach rynkowych.

„Proponowane rozwiązania przewidują narzędzia sprzyjające zaspokajaniu jednej z najważniejszych potrzeb każdego człowieka – potrzeby posiadania domu. Oferując gminom nowe instrumenty , umożliwiające rozszerzenie oferty mieszkań dostępnych np. dla młodych ludzi zakładających rodziny, możemy przyczynić się również do stworzenia przyjaznej przestrzeni dla rozwoju rodziny i zmniejszenia problemu demograficznego, a to jedno z większych wyzwań stojących teraz przed nami” – mówi wicepremier, minister rozwoju, pracy i technologii Jarosław Gowin.

„Model SAN ma na celu łagodzenie niekorzystnego wpływu epidemii na rynek najmu. Społeczne agencje najmu to podmioty, które będą pośredniczyć pomiędzy właścicielami mieszkań na wynajem oraz osobami o średnich lub niższych dochodach, które chcą wynająć mieszkanie” – dodaje wiceminister rozwoju, pracy i technologii Anna Kornecka.

Tanie mieszkania na wynajem

Dzięki gwarancji terminowego uiszczania czynszu, stabilnego użytkowania i utrzymania mieszkań w dobrym stanie technicznym oraz zwolnieniom podatkowym dla właścicieli z tytułu umowy z SAN, społeczne agencje najmu będą mogły wydzierżawiać mieszkania poniżej stawek rynkowych. Pozwoli im to na wynajmowanie tych mieszkań osobom, które znajdują się w trudniejszej sytuacji życiowej i nie mogą sobie pozwolić na samodzielny najem lub zakup mieszkania. Dodatkowo najemcy mieszkań od SAN będą mogli ubiegać się o dopłaty do czynszu w ramach programu Mieszkanie na Start.

Model SAN pozwoli gminom zwiększyć ofertę mieszkaniową na swoim terenie bez konieczności ponoszenia przez nie wydatków na budowę mieszkań. Nawiązanie przez samorząd współpracy z SAN umożliwi bowiem wykorzystanie w tym celu istniejących lokali, pozyskanych np. z komercyjnego rynku najmu. Działalność SAN może przyczynić się ponadto do zwiększenia bezpieczeństwa i stabilności obrotu mieszkaniami na wynajem. Ma to szczególne znaczenie w kontekście wyzwań, przed jakimi stanął rynek najmu w związku z pandemią COVID-19.

Stabilna perspektywa najmu

Ustawa określa podmioty uprawnione do prowadzenia działalności SAN oraz zasady ich działania. SAN-y będą specjalizować się w pozyskiwaniu mieszkań na rynku, głównie od osób fizycznych. Oferując długoletnią dzierżawę z gwarancją czynszu, będą mogły wynegocjować obniżenie jego stawki. Jak wskazują doświadczenia zagraniczne, obniżka może wynieść nawet ok. 20%. Dodatkową zachętą dla właścicieli do wydzierżawiania lokali SAN są zaproponowane w ustawie zwolnienia podatkowe, w tym zwolnienie z podatku VAT.

Dzierżawione mieszkania będą mogły być wynajęte przez SAN osobom, których dochody lub sytuacja życiowa nie pozwalają na wynajem mieszkania na zasadach komercyjnych – kryteria dla osób, które będą mogły ubiegać się o najem będzie określała gmina w uchwale. Wiąże to SAN-y z realizacją polityki mieszkaniowej, szczególnie w skali lokalnej, stąd zawarte w ustawie ścisłe powiązanie działalności SAN z celami mieszkaniowymi samorządów gminnych oraz umożliwienie najemcom spełniającym odpowiednie warunki ubiegania się o dopłaty do czynszu w ramach programu Mieszkanie na Start.

Wiele korzyści

Funkcjonowanie SAN będzie się wiązać z szeregiem korzyści społecznych, przestrzennych i finansowych. Dzięki ich działalności nastąpi zwiększenie dostępności mieszkań bez konieczności ponoszenia przez władze publiczne wydatków na budowę nowych obiektów (wskutek użytkowania mieszkań istniejących), co przełoży się na lepsze wykorzystanie istniejącej infrastruktury technicznej i społecznej. W konsekwencji zawierania wieloletnich umów z właścicielami mieszkań zwiększy się bezpieczeństwo i stabilność najmu oraz rozszerzy się oferta mieszkaniowa dla osób o niskich i średnich dochodach, dla których zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych na zasadach rynkowych stanowiłoby nadmierne obciążenie.

Źródło: MRPiT

CZYTAJ DALEJ

SENTENCJA

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Katarzyna Wolna-Kubicka Sędziowie Sędzia WSA Katarzyna Nikodem Sędzia WSA Barbara Rennert (spr.) po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 23 lutego 2021 r. sprawy ze skargi „A” S.A. […] na interpretację indywidualną Ministra Finansów działającego przez organ upoważniony Dyrektora Izby Skarbowej […] z dnia […] lutego 2015 .r. nr […] w przedmiocie podatku od towarów i usług I. uchyla zaskarżoną interpretację; II. zasądza od Szefa Krajowej Administracji Skarbowej na rzecz skarżącej spółki kwotę […] zł ( […] złotych 00/100) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

UZASADNIENIE

W dniu […] kwietnia 2015 r. A. S.A. w Z. wniosła skargę na indywidualną interpretacje przepisów prawa podatkowego wydaną przez Ministra Finansów w dniu […] lutego 2015 r. nr […] w przedmiocie podatku od towarów i usług.

Przedstawiając stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe skarżąca wskazała, że zawarła z zamawiającym, działając w charakterze podwykonawcy, umowę, której przedmiotem było wykonanie prac budowlanych i budowlano-montażowych. Zgodnie z umową zamawiający uzgodnił z podwykonawcą, że zapłaci mu po wykonaniu, ukończeniu i usunięciu wad robót wynagrodzenie ryczałtowe w wysokości netto […] zł, powiększone o podatek od towarów i usług w wysokości właściwej na dzień wystawienia danej faktury. W przypadku niewykonania wszystkich robót określonych w umowie wynagrodzenie będzie stosownie zmniejszone. Umowa stanowi, że w oparciu o miesięczne protokoły zaawansowania robót będzie dokonywana zapłata dla spółki. Ponadto, zgodnie z klauzulą nr 7 umowy, odnoszącą się do odbiorów prac budowlanych:

a) wraz ze zgłoszeniem gotowości do sprawdzenia lub odbioru robót podwykonawca składa zamawiającemu propozycję protokołu obrazującego zakres wykonanych w okresie rozliczeniowym robót (protokół zaawansowania robót), dokumenty zgodności dopuszczające użyte materiały do stosowania w Polsce, oświadczenia upoważnionych przedstawicieli podwykonawcy, że jego wierzytelności na koniec poprzedniego okresu rozliczeniowego zostały uregulowane przez zamawiającego, oraz oświadczenia kolejnych upoważnionych przedstawicieli dalszych podwykonawców i dostawców spółki, że ich wszystkie wierzytelności wymagalne do dnia składania oświadczenia oraz wierzytelności powstałe na koniec poprzedniego okresu rozliczeniowego zostały uregulowane przez podwykonawcę;

b) w ciągu 7 dni od pisemnego zgłoszenia gotowości do sprawdzenia lub odbioru robót pod warunkiem przygotowania przez podwykonawcę wymaganych dokumentów, zamawiający przystąpi do wykonywania czynności sprawdzających procentowe zaawansowanie robót wykonanych w okresie rozliczeniowym robót lub czynności odbioru końcowego. W przypadku stwierdzenia w wykonanych robotach wad lub usterek Zamawiający uprawniony jest pominąć takie roboty w określeniu zaawansowania procentowego robót lub odstąpić od odbioru do czasu ich usunięcia. Z wyniku powyższych czynności zamawiający sporządzi stosowny protokół;

c) w dniu zgłoszenia robót do odbioru końcowego, jednak nie później niż 7 dni przed terminem odbioru, podwykonawca złoży oświadczenie kierownika robót podwykonawcy o wykonaniu robót zgodnie z postanowieniami niniejszej umowy, w szczególności z dokumentacją techniczną;

d) w dniu zgłoszenia robót do odbioru końcowego podwykonawca przedstawi gwarancję, o której mowa w umowie, a dla robót, które tego wymagają dodatkowo dokumentację techniczno-rozruchową lub inną instrukcję obsługi zawierającą zasady eksploatacji wraz z zestawieniem i harmonogramem czynności serwisowych wymaganych dla ważności gwarancji w zakresie dotyczącym wykonywanych robót;

e) podpisanie przez zamawiającego któregokolwiek z protokołów zaawansowania robót i zapłata jakichkolwiek kwot wynagrodzenia za wykonanie części robót nie może być traktowana jako akceptacja tejże części robót, albowiem roboty mogą być przejęte jedynie w całości i jedynie w formie podpisania protokołu końcowego robót wraz z rozliczeniem ostatecznym. W przypadku nie podpisania protokołu końcowego robót z przyczyn zależnych od podwykonawcy kwoty jako nienależne podlegają zwrotowi;

f) do czasu wydania przez inwestora (podmiot trzeci, który zawarł główny kontrakt na wykonanie całej inwestycji ze spółką „W.”) protokołu odbioru końcowego inwestycji lub innego równoważnego dokumentu poświadczającego zakończenie jej realizacji, podpisany przez strony protokół końcowy robót będzie uznany za warunkowy. Jeżeli zamawiający w ciągu 14 dni od wydania przez inwestora protokołu odbioru końcowego lub innego równoważnego dokumentu poświadczającego zakończenie jej realizacji nie powiadomi podwykonawcy o zgłoszonych wadach i zastrzeżeniach do robót, podpisany uprzednio przez strony protokół końcowy robót uznaje się z upływem powyższego terminu za ostateczny. Powyższy skutek nie nastąpi jeżeli wskazane w protokole końcowym robót wady nie zostały usunięte lub nie wykonano wskazanych innych zaleceń przed wydaniem przez inwestora protokołu odbioru końcowego inwestycji;

g) w przypadku stwierdzenia wad lub usterek w robotach lub gdy roboty będą wymagać uzupełnień, podwykonawca zobowiązany jest do niezwłocznego ich usunięcia lub dokonania niezbędnych napraw na swój koszt w ciągu 7 dni od zgłoszenia, przy czym terminy wykonania robót określone w umowie nie mogą ulec zmianie, jeżeli podwykonawca nie usunie wad lub wykona wskazanych poprawek. Zamawiający uprawniony jest bez utraty innych uprawnień przysługujących mu na podstawie umowy, odpowiednio obniżyć wynagrodzenie podwykonawcy lub usunąć wady na jego koszt i ryzyko.

W rozważanej sytuacji, w ramach umowy, skarżąca podała, że wystawiła do tej pory następujące faktury:

– z […] czerwca 2014 r., na której wskazano datę sprzedaży […] maja 2014 r. i do której załączono protokół zaawansowania robót z […] maja 2014 r., podpisany przez strony, dotyczący prac wykonanych w okresie od 25 lutego 2014 r. do 30 maja 2014 r.; faktura została wykazana w deklaracji […] za czerwiec 2014 r.;

– z […] lipca 2014 r., na której wskazano datę sprzedaży […] czerwca 2014 r. i do której załączono protokół zaawansowania robót z […] czerwca 2014 r., podpisany przez strony, dotyczący prac wykonanych w okresie od 31 maja 2014 r. do 25 czerwca 2014 r.; faktura wykazana została w deklaracji VAT-7 za lipiec 2014 r.;

– z […] sierpnia 2014 r., na której wskazano datę sprzedaży […] lipca 2014 r. i do której załączono protokół zaawansowania robót z […] lipca 2014 r., podpisany przez strony, dotyczący prac wykonanych w okresie od 26 czerwca 2014 r. do 30 lipca 2014 r.; faktura wykazana została w deklaracji VAT-7 za sierpień 2014 r.

Do protokołów zaawansowania prac zostały załączone wszystkie niezbędne dokumenty i oświadczenia, o jakich mowa w klauzuli nr 7 umowy. W ramach wykonanych prac, objętych ww. protokołami zaawansowania robót, nie stwierdzono żadnych wad lub usterek wykonanych robót. Ponadto, na moment złożenia wniosku prace związane z robotami są nadal realizowane, zatem nie został jeszcze sporządzony protokół odbioru ostatecznego, na bazie którego zostanie wystawiona ostatnia faktura.

W związku z powyższym skarżąca zapytała:

1. Kiedy należy uznać w powyższej sytuacji, że powstał obowiązek podatkowy w związku z wykonaniem usług budowlanych lub budowlano-montażowych w świetle art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. a w zw. z art. 19a ust. 7 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.; dalej: „u.p.t.u.”)?

2. Czy w rozważanej sytuacji „wykonanie” usługi budowlanej lub budowlano-montażowej, o jakiej mowa w art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. a w zw. z art. 19a ust. 7 w zw. z art. 106i ust. 3 pkt 1 u.p.t.u., oznacza wykonanie usługi w momencie sporządzenia protokołu zaawansowania robót, czy też oznacza wykonanie usługi w rozumieniu nadanym przez strony w umowie (tj. wykonanie usługi bez wad, elementem wykonania której jest przedłożenie zamawiającemu wszystkich niezbędnych dokumentów i oświadczeń, potwierdzone weryfikacją prac przeprowadzoną przez zamawiającego)?

Przedstawiając własne stanowisko spółka wskazała, że (1) prawidłowo zidentyfikowała obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług z tytułu wykonanych usług budowlanych i budowlano-montażowych i wykazała obrót z tytułu wystawienia wskazanych w opisie stanu faktycznego faktur we właściwych deklaracjach VAT-7; (2) wykonanie usługi budowlanej lub budowlano-montażowej, o jakiej mowa w art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. a w zw. z art. 19a ust. 7 w zw. z art. 106i ust. 3 pkt 1 u.p.t.u. oznacza prawidłowe, należyte wykonanie usługi (tj. jej wykonanie bez wad (a elementem wykonania usługi jest zgodnie z umową m. in. przedłożenie zamawiającemu wszystkich niezbędnych dokumentów i oświadczeń, dodatkowo potwierdzone weryfikacją prac przeprowadzoną przez zamawiającego). Zatem „wykonanie usługi” w rozumieniu tych przepisów oznacza wykonanie usługi w rozumieniu nadanym przez strony umowy, co determinuje prawidłowość ustalenia przez spółkę najpóźniejszego momentu wystawienia faktury i ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego w rozumieniu art. 19a ust. 5 pkt 3 lit a u.p.t.u.

W interpretacji indywidualnej z […] lutego 2015 r. organ uznał stanowisko skarżącej za nieprawidłowe, wskazując że momentem powstania obowiązku podatkowego z tytułu realizacji przez spółkę wykonanych częściowo usług budowlanych i budowlano-montażowych jest – zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. a w zw. z art. 19a ust. 2 u.p.t.u.- moment wystawienia dla zamawiającego faktur dokumentujących częściowe wykonanie robót. O częściowym wykonaniu robót budowlanych decyduje faktyczne wykonanie tej części robót, dla których określono zapłatę. Faktura dokumentująca częściowe wykonanie przedmiotowych usług powinna być wystawiona najpóźniej 30. dnia od dnia wykonania tej części ww. usług. Jeżeli spółka nie wystawiła w tym terminie faktur lub wystawiła je z opóźnieniem, to w myśl art. 19a ust. 7 u.p.t.u. obowiązek podatkowy powstał z chwilą upływu terminu na ich wystawienie, określonego w art. 106i ust. 3 pkt 1 cytowanej ustawy, tj. 30. dnia od dnia faktycznego wykonania tych usług, który nie jest tożsamy z dniem odbioru ww. robót, sporządzenia raportu zatwierdzenia dokumentacji, czy ostatecznego stwierdzenia ich poprawności. Za pozostające bez wpływu na moment powstania obowiązku podatkowego dla usług budowlanych organ uznał uregulowania (procedury) łączącej strony umowy, określające daty i terminy sporządzania odpowiedniej dokumentacji powykonawczej, na podstawie której następują wzajemne rozliczenia, czy też przyjęte przez strony procedury odbioru i weryfikacji wykonanych robót. Reasumując, organ podatkowy zaaprobował stanowisko skarżącej, że obowiązek podatkowy dla usług budowlanych i budowlano-montażowych opisanych we wniosku powstanie na zasadach określonych w art. 19a ust. 5 pkt 3 lit a u.p.t.u. lub art. 19a ust. 7 w zw. z art. 106i ust 3 pkt 1 u.p.t.u. Nie podzielił jednak jej poglądu co do rozumienia pojęcia „wykonanie usługi”, do którego odwołują się powyższe przepisy.

Po bezskutecznym wezwaniu organu do usunięcia naruszenia prawa ,spółka wniosła skargę na powyższą interpretację indywidualną, w której zarzuciła naruszenie:

1. art. 14c w zw. z art. 14h w zw. z art. 121 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.; dalej: „Ordynacja podatkowa”) przez:

a) brak udzielenia odpowiedzi na zadane we wniosku pytanie nr 1, co stanowi wydanie interpretacji z pominięciem zasady prowadzenia postępowania w sposób budzący zaufanie do organów podatkowych,

b) udzielenie odpowiedzi na zadane we wniosku pytanie nr 2 w taki sposób, że odpowiedź była mało konkretna, skutkiem czego spółka nie mogła się do niej zastosować;

2. art. 14e § 1 w zw. z art. 14h w zw. z art. 121 Ordynacji podatkowej przez nieuwzględnienie orzecznictwa sądów administracyjnych;

3. art. 19a ust. 1, art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. a w zw. z art. 19a ust. 7 w zw. z art. 106i ust. 3 pkt 1 u.p.t.u. przez uznanie w zaskarżonej interpretacji, że w sytuacji przedstawionej we wniosku:

a) „wykonanie usługi” budowlanej lub budowlano-montażowej nie nastąpi w momencie „wykonania usługi bez wad, której elementem wykonania usługi jest przedłożenie zamawiającemu wszystkich niezbędnych dokumentów i oświadczeń, potwierdzone weryfikacją prac przeprowadzoną przez zamawiającego”,

b) procedura odbioru i weryfikacji wykonania usług, pomimo, że stanowi element usług określony w umowie między stronami, nie stanowi elementu składowego tych usług, a jest jedynie formalnym poświadczeniem i zabezpieczeniem umownego wykonania usługi.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Wyrokiem z 9 lutego 2016 r. sygn. akt I SA/Po […] Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu uznał skargę za zasadną, stwierdzając, że organ – odpowiadając na zadane przez skarżącą pytania – naruszył art. 14c § 2 Ordynacji podatkowej. W ocenie Sądu organ nie przedstawił pełnej odpowiedzi na zadane we wniosku o wydanie interpretacji pytanie nr 1, natomiast w odpowiedzi na pytanie nr 2 występuje wewnętrzna sprzeczność. W tym stanie rzeczy za przedwczesne Sąd uznał szczegółowe rozpatrywanie zarzutów dotyczących naruszenia przepisów prawa materialnego.

Naczelny Sąd Administracyjny, wyrokiem z 28 sierpnia 2020 r. sygn. akt I FSK […], uchylił zaskarżony wyrok w całości i przekazał sprawę tut. Sądowi do ponownego rozpoznania, nie zgadzając się z Sądem pierwszej instancji, że organ interpretacyjny dopuścił się na ruszenia art. 14 § 2 Ordynacji podatkowej. NSA stwierdził, że pomimo pewnych ułomności i braku precyzji, zaskarżona interpretacja spełnia wymogi ustawowe, w szczególności zawiera elementy przewidziane w art. 14c § 2 Ordynacji podatkowej, stąd brak było podstaw do jej uchylenia. Organ jednoznacznie wskazał, że stanowisko wnioskodawcy jest nieprawidłowe. Jednocześnie wyraził swoje stanowisko, uzasadniając je. Udzielił pełnej odpowiedzi na pytanie nr 1 i tę odpowiedź należy odczytywać łącznie z odpowiedzią na drugie pytanie. Organ zaaprobował stanowisko spółki, że obowiązek podatkowy dla usług budowlanych i budowlano-montażowych opisanych we wniosku powstanie na zasadach określonych w art. 19a ust. 5 pkt 3 lit a u.p.t.u. lub art. 19a ust. 7 w zw. z art. 106i ust 3 pkt 1 tej ustawy. Nie podzielił jednak poglądu skarżącej co do rozumienia pojęcia „wykonanie usługi”, do którego odwołują się powyższe przepisy. W istocie więc w sposobie argumentacji organu interpretacyjnego nie występowała sprzeczność. Minister Finansów, jak i strona skarżąca jednolicie przyjmowały, że momentem powstania obowiązku podatkowego w przypadku usług budowlanych jest chwila wykonania usługi, przy czym zasadnicza różnica zachodziła w zakresie oceny tego zdarzenia.

NSA wskazał, że ponownie rozpoznając sprawę WSA oceni zasadność zarzutów naruszenia prawa materialnego. Orzekając, niezbędnym będzie uwzględnienie treści wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 2 maja 2019 r. w sprawie C-224/18 Budmiex przeciwko Ministrowi Finansów.

Sąd zważył, co następuje:

Niniejsza sprawa została rozpoznana przez Sąd na posiedzeniu niejawnym, na podstawie zarządzenia Przewodniczącego Wydziału I z 15 stycznia 2021 r., wydanego w oparciu o art. 15zzs4 ust. 3 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020 r., poz. 374 ze zm.).

Na wstępie wyjaśnić należy, że skarga została wniesiona w dniu […] kwietnia 2015 r., a więc do jej rozpoznania stosuje się przepisy ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi częściowo w brzmieniu obowiązującym w chwili wniesienia skargi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.), a częściowo w brzmieniu obowiązującym w chwili orzekania (Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.; dalej: „P.p.s.a.”). Tym samym zgodnie ze stanem prawnym obowiązującym w dniu wniesienia skargi w myśl art. 3 § 1 i § 2 pkt 4a P.p.s.a., kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmowała orzekanie w sprawach skarg na pisemne interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane w indywidualnych sprawach. Zatem, pomimo że w chwili obecnej do skargi na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego stosuje się przepis art. 57a, to w niniejszej sprawie przepis ten nie może znaleźć zastosowania, bowiem został on dodany do P.p.s.a. ustawą z dnia 9 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2015 r., poz. 658; dalej: „ustawa nowelizująca”). Z art. 2 ustawy nowelizującej wynika, że do postępowań wszczętych przed dniem jej wejścia w życie (tj. przed dniem 15 sierpnia 2015 r.) stosuje się przepisy P.p.s.a. w brzmieniu dotychczasowym, a więc bez art. 57a.

Podkreślenia również wymaga, że dokonując ponownej kontroli zaskarżonego rozstrzygnięcia, Sąd miał na uwadze zasadę wynikającą z art. 190 P.p.s.a, zgodnie z którą sąd, któremu sprawa została przekazana, związany jest wykładnią prawa dokonaną w tej sprawie przez NSA. Nie można oprzeć skargi kasacyjnej od orzeczenia wydanego po ponownym rozpoznaniu sprawy na podstawach sprzecznych z wykładnią prawa ustaloną w tej sprawie przez Naczelny Sąd Administracyjny.

Mając na względzie wskazany przepis oraz po dokonaniu ponownej analizy sprawy z uwzględnieniem oceny prawnej zawartej w wyroku NSA z dnia 28 sierpnia 2020 r. o sygn. akt I FSK […], Sąd stwierdził, że skarga zasługuje na uwzględnienie, albowiem wydając zaskarżoną interpretację Minister Finansów naruszył wskazane w skardze przepisy prawa materialnego w sposób mający istotny wpływ na wynik sprawy.

Istotą sporu w kontrolowanej sprawie jest odmienne rozumienie przez strony pojęcia „wykonania” usługi budowlanej lub budowlano-montażowej w rozumieniu art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. a w zw. z art. 19a ust. 7 w zw. z art. 106i ust. 3 pkt 1 u.p.t.u. Uznając stanowisko spółki za nieprawidłowe organ nie zgodził się z nim w tym zakresie, że wykonanie usługi to jej wykonanie bez wad, której elementem wykonania jest przedłożenie zamawiającemu wszystkich niezbędnych dokumentów i oświadczeń, potwierdzone weryfikacją prac przeprowadzoną przez zamawiającego. Organ stwierdził, że uregulowania (procedury) łączącej strony umowy pozostają bez wpływu na moment powstania obowiązku podatkowego dla usług budowlanych.

Odnosząc się do tak zarysowanego sporu, będąc jednocześnie zobowiązanym przez NSA w wyroku I FSK […], Sąd wskazuje, że istotne w kontrolowanej sprawie jest stanowisko Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, zawarte w wydanym 2 maja 2019 r. w sprawie C-224/18 wyroku, jak i rozważania tam zawarte. W tezie tego wyroku TSUE uznał, że art. 66 akapit pierwszy lit. c dyrektywy 2006/112 w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, zmienionej dyrektywą 2010/45, należy interpretować w ten sposób, że nie sprzeciwia się on temu, by w wypadku braku wystawienia faktury dotyczącej świadczonych usług lub wystawienia jej z opóźnieniem formalny odbiór tej usługi był uważany za moment, w którym usługa ta została wykonana, gdy – tak jak w sprawie rozpatrywanej w postępowaniu głównym – państwo członkowskie przewiduje, że podatek staje się wymagalny z upływem terminu rozpoczynającego bieg w dniu, w którym została wykonana usługa, jeżeli, po pierwsze, formalność odbioru została uzgodniona przez strony w umowie wiążącej je postanowieniami umownymi odzwierciedlającymi rzeczywistość gospodarczą i handlową w dziedzinie, w której usługa jest wykonywana i, po drugie, formalność ta stanowi materialne zakończenie usługi i ustala ostatecznie wysokość należnego świadczenia wzajemnego, co podlega zweryfikowaniu przez sąd odsyłający. Analizując znaczenie postanowień umownych w kontekście określenia momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu wykonania robót budowlanych, wskazał że o ile prawdą jest, iż w odniesieniu do świadczenia usług budowlanych lub montażowych są one powszechnie uważane za wykonane w dacie materialnego zakończenia robót, to jednak dla zakwalifikowania transakcji jako „transakcji podlegającej opodatkowaniu” w rozumieniu dyrektywy VAT rzeczywistość gospodarcza i handlowa stanowi podstawowe kryterium dla stosowania wspólnego systemu VAT, które należy uwzględnić. Wyjaśnił też jakie okoliczności przemawiają za koniecznością uwzględnienia postanowień umownych. Podkreślił, że w związku z tym, iż warunek, jakim jest sporządzenie protokołu odbioru przez zamawiającego następuje dopiero po upływie terminu, który jest mu przyznany na zgłoszenie usługodawcy ewentualnych wad, które powinien on skorygować, by usługa budowlana lub budowlano-montażowa była zgodna z uzgodnieniami, nie można wykluczyć, że wspomniana usługa nie zostanie całkowicie wykonana przed owym odbiorem. Trybunał przypomniał też, że podstawę opodatkowania odpłatnego świadczenia usług stanowi świadczenie wzajemne rzeczywiście otrzymane z tego tytułu przez podatnika. W zakresie, w jakim nie jest możliwe określenie wynagrodzenia należnego od usługobiorcy przed dokonaniem przez niego odbioru usług budowlanych lub budowlano-montażowych, podatek od tych usług nie może stać się wymagalny przed owym odbiorem. Z tych względów uznał, że „w zakresie, w jakim odbiór robót został uzgodniony w umowie o świadczenie usług – w sytuacji, gdy tego rodzaju warunek odzwierciedla normy i standardy istniejące w dziedzinie, w której jest dokonywana usługa, co podlega zweryfikowaniu przez sąd odsyłający – należy uznać, że formalność ta jest jako taka objęta usługą i że w związku z tym jest ona decydująca dla uznania, że owa usługa została rzeczywiście wykonana.”.

Z powyższego wyroku Trybunału wynika zatem, że w zakresie, w jakim odbiór robót został uzgodniony w umowie o świadczenie usług – w sytuacji, gdy tego rodzaju warunek odzwierciedla normy i standardy istniejące w dziedzinie, w której jest dokonywana usługa – należy uznać, że formalność ta jest jako taka objęta usługą i że w związku z tym jest ona decydująca dla uznania, że owa usługa została rzeczywiście wykonana (por. wyroki NSA z: 18 lipca 2019 r., I FSK 65/16; 10 października 2019 r., I FSK 1455/17; z 25 sierpnia 2020 r., I FSK 1269/16 – wszystkie przytaczane w niniejszej sprawie orzeczenia sądów administracyjnych dostępne w bazie: orzeczenia.nsa.gov.pl).

W powołanym wyżej wyroku z 18 lipca 2019 r., I FSK 65/16 NSA wskazał, że powszechną praktyką gospodarczą jest, iż usługi budowlane i budowlano-montażowe wykonywane są na podstawie umowy określającej m.in. zakres usługi, warunki dotyczące jej wykonania, termin wykonania oraz sposób rozliczeń finansowych. W umowach tych zamawiający zazwyczaj zastrzega sobie prawo do skontrolowania prawidłowości wykonania usługi przed jej zaakceptowaniem, co może powodować konieczność dokonania przez wykonującego usługi dodatkowych czynności zapewniających wykonanie zamówionej usługi zgodnie z obustronnie określonymi warunkami. W tezie tego wyroku NSA wskazał, że uzgodniony w umowie o świadczenie usług budowlanych i budowlano-montażowych odbiór robót, w sytuacji, gdy tego rodzaju warunek odzwierciedla normy i standardy istniejące w dziedzinie, w której taka usługa jest wykonywana, jest decydujący dla uznania, że usługa została wykonana dla potrzeb określenia chwili powstania obowiązku podatkowego w rozumieniu art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. a w zw. z art. 19a ust. 1 i 2 oraz art.106 i ust. 3 pkt 1 u.p.t.u.

W ocenie Sądu, przedstawione wyżej argumenty Trybunału zawarte w omawianym wyroku oraz orzeczenia NSA wydane po jego zapadnięciu, powinny znaleźć zastosowanie przy ocenianiu stanowiska skarżącej zawartego we wniosku o wydanie interpretacji. Ze stanu faktycznego w nim przedstawionego wynika bowiem, że umowa o wykonanie robót budowlanych i montażowo-budowlanych, zawarta przez skarżącą z inwestorem, zawiera klauzulę odnoszącą się do odbioru prac budowlanych, w której strony przewidziały warunki, na jakich odbywać się będzie sprawdzanie zaawansowania robót (np. zgłoszenie gotowości wraz z wyszczególnionym w umowie dokumentami, czynności sprawdzające zaawansowanie robót, sporządzenie protokołu zaawansowania robót). Tymczasem organ uznał za nieprawidłowe stanowisko skarżącej, że – w stanie faktycznym sprawy – wykonanie usługi, to jej wykonanie bez wad, a jej elementami jest przedłożenie zamawiającemu wszystkich niezbędnych oświadczeń i dokumentów, potwierdzone weryfikacją prac przeprowadzoną przez zamawiającego. Organ przyjął, że bez wpływu na moment powstania obowiązku podatkowego dla usług budowlanych pozostają uregulowania łączącej strony umowy, określające daty i terminy sporządzenia odpowiedniej dokumentacji powykonawczej, czy przyjęte przez strony procedury odbioru i weryfikacji wykonanych robót. Podkreślić należy, że stanowisko to Minister Finansów zaprezentowała zanim zapadł ww. wyrok TSUE. Nie zmienia to jednak faktu, że organ nie wziął pod uwagę w jaki sposób formalność odbioru została uzgodniona przez strony w umowie oraz czy postanowienia te odzwierciedlają rzeczywistość gospodarczą i handlową w dziedzinie, w której usługa jest wykonywana ani czy odbiór ten stanowi materialne zakończenie usługi i ustala ostatecznie wysokość należnego świadczenia wzajemnego. Nie mógł tego zrobić skoro przyjął, że uregulowania łączącej strony umowy, określające daty i terminy sporządzenia odpowiedniej dokumentacji powykonawczej, na podstawie której następują wzajemne rozliczenia, jak i przyjęte przez strony procedury odbioru i weryfikacji robót, nie mają w sprawie znaczenia. Zatem dokonana przez organ wykładnia ww. przepisów prawa materialnego jest wadliwa, ponieważ niepełna.

Ponownie rozpatrując sprawę organ będzie zobowiązany ocenić przedstawiony w niej stan faktyczny, w szczególności warunki łączącej strony umowy, w kontekście wskazań zawartych w powołanym wyżej wyroku TSUE.

W tym stanie rzeczy Sąd na podstawie art. 146 § 1 P.p.s.a. uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną. O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 200 oraz art. 205 § 2 i § 4 P.p.s.a. w zw. z § 2 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 16 sierpnia 2018 r. w sprawie wynagrodzenia za czynności doradcy podatkowego w postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2018 r. poz. 1687).

I SA/Po 847/20 – Wyrok WSA w Poznaniu

CZYTAJ DALEJ

Pozwolenie na budowę wraz z załączonym projektem zagospodarowania działki lub terenu oraz projektem architektoniczno-budowlanym można od 1 lipca składać online w serwisie e-budownictwo. Na stronie e-budownictwo.gunb.gov.pl znajdą się też inne formularze, w tym wniosek o wszczęcie uproszczonego postępowania legalizacyjnego. W sumie online będzie można złożyć już 23 formularze.

Korzyści z cyfryzacji

Elektroniczne składanie wniosków to nie tylko wygodne i szybsze rozwiązanie, ale też przynoszące konkretne oszczędności dla obu stron procesu inwestycyjno-budowlanego.

Szacuje się, że średnio jedna sprawa wniosku o pozwolenie na budowę zajmuje pół metra bieżącego na półce urzędowego regału, a organy zobowiązane są przechowywać wszystkie dokumenty tych spraw do czasu przekazania dokumentów do archiwów państwowych, czyli przez okres 10 lat.

Cyfryzacja sprawi, że koszty wynajmu dodatkowych przestrzeni magazynowych spadną. Uwolniona przestrzeń biur pozwoli także urzędnikom pracować w lepszej, bardziej przestronnej i estetycznej przestrzeni.

Zmiany w serwisie e-budownictwo

Wraz z wnioskiem o pozwolenie na budowę i cyfrowym projektem budowlanym dodane zostają inne formularze, w tym wniosek o wszczęcie uproszczonego postępowania legalizacyjnego, zawiadomienie o zakończeniu budowy, wniosek o zmianę pozwolenia na budowę oraz użytkowanie obiektu.

Będzie można online złożyć także wniosek o odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych, o wydanie pozwolenia na budowę tymczasowego obiektu budowlanego czy też wydanie odrębnej decyzji o zatwierdzeniu projektu zagospodarowania działki lub terenu lub projektu architektoniczno-budowlanego.

Aby skorzystać z możliwości składania wniosków online, na stronie e-budownictwo.gunb.gov.pl, należy założyć konto. Można to zrobić, podając adres e-mail lub zalogować się z wykorzystaniem profilu zaufanego bądź e-dowodu. Użytkownicy mają do dyspozycji wygodne narzędzie – panel do zarządzania formularzami wniosków, nad którymi aktualnie pracują. System podpowiada, jak poprawnie wypełnić dany wniosek. Zawsze też pod ręką znajdą opisane prostym językiem przepisy prawa oraz przejrzystą instrukcję.

Od dnia oficjalnej premiery, czyli od sierpnia 2020r., serwis e-Budownictwo odwiedziło 31 tysięcy użytkowników, a strona odnotowała blisko 200 tys. odsłon.

Źródło: MRPiT

CZYTAJ DALEJ

„Po wygranym przetargu, z przedłużeniem okresu związania ofertą, wyjaśnieniu rażąco niskiej ceny, Zamawiający zwlekał z podpisaniem umowy, a w międzyczasie materiały budowlane poszybowały z ceną w górę. Czy jest jakaś podstawa prawna czy społeczna dla waloryzacji cen w dniu zakupu, materiału (rozbieżność co do dnia oferty), czy po podpisaniu umowy ryczałtowej sprawa jest przegrana nawet przy tak drastycznym wzroście cen materiałów budowlanych?”

Ustalenie wynagrodzenia w formie ryczałtu oznacza określenie przez strony stałej kwoty wynagrodzenia, które co do zasady stanowić będzie wynagrodzenie przyjmującego zamówienie z tytułu zamówionego dzieła, niezależnie od tego, jakie nakłady bądź koszty będzie musiał ponieść zamawiający w celu wykonania dzieła. Oznacza to, iż zamawiający przyjmuje na siebie ryzyko ekonomiczne związane z brakiem możliwości przewidzenia rozmiaru oraz kosztów prac.

Od powyższej zasady ustawodawca przewidział jednak wyjątek określony w …

CZYTAJ DALEJ

Państwowa Inspekcja Pracy informuje, że co trzeci śmiertelny wypadek przy pracy ma miejsce podczas prac budowlanych, a wyniki kontroli Państwowej Inspekcji Pracy wskazują, że najwięcej zagrożeń wypadkowych oraz zawodowych występuje na małych budowach. W trosce o zdrowie i życie ludzkie, Państwowa Inspekcja Pracy rozpoczyna ogólnopolską akcję „Kontrole na małych budowach”.

Duże firmy, prowadzące rozległe inwestycje już dzisiaj finansują szeroko pojęte programy zarządzania bezpieczeństwem. Gorzej sytuacja wygląda na małych budowach, realizowanych przez niewielkie firmy, które próbując ciąć koszty realizacji usług, oszczędzają niestety często na bezpieczeństwie pracowników – informuje szefowa PIP. Rozpoczynająca się 1 czerwca akcja Państwowej Inspekcji Pracy ma na celu zapewnienie pracownikom mniejszych firm bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, w szczególności poprzez usunięcie nieprawidłowości występujących podczas prac budowlanych, powodujących bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia tych osób.

Wyniki kontroli zebrane podczas akcji posłużą do opracowania przyszłego zakresu działania kontrolnego i prewencyjnego w tym sektorze gospodarki. Inspektorzy pracy otrzymali polecenie, by ustalając rzeczywistą skalę nieprawidłowości i nieprzestrzegania przepisów, przeprowadzać czynności w różnych godzinach, także popołudniowych i wieczornych oraz podczas weekendów.

Wyniki kontroli z poprzednich lat wskazują, że w 90% kontrolowanych firm wykonujących prace budowlane dochodzi do łamania podstawowego prawa osób pracujących do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, a największym problemem jest prowadzenie prac na wysokości bez prawidłowego zabezpieczania ludzi przed upadkiem.

źródło: PIP

CZYTAJ DALEJ

Państwowa Inspekcja Pracy uruchomiła 1 czerwca 2021 r. na placach budów całego kraju 240 kontroli związanych z użytkowaniem żurawi wieżowych i szybkomontujących. Kontrole obejmą w szczególności bezpieczeństwo organizowania prac z wykorzystaniem tych maszyn, w tym likwidację nieprawidłowości i szczególnych zagrożeń, występujących podczas podnoszenia i przemieszczania ładunków, zarówno dla operatorów żurawi, jak też dla osób wykonujących swoje zadania w zasięgu pracy żurawi oraz dla osób postronnych. Ponadto jednym z podstawowych aspektów kontroli będzie przestrzeganie przepisu limitującego czas pracy operatorów, wprowadzonego właśnie ze względu na bezpieczeństwo i higienę pracy wszystkich osób pracujących na placu budowy.

Kontrole będą prowadzone w dwuosobowych zespołach inspektorskich, składających się z:

– prawnika, odpowiedzialnego za sprawdzenie przepisów o czasie pracy i wynagrodzeniach, jak również aspektów zawierania umów cywilnoprawnych w okolicznościach, w których powinna zostać zawarta umowa o pracę;

– inżyniera specjalizującego się w kontrolach sektora budowlanego, którego zadaniem będzie weryfikacja spełniania wymagań prawnych z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, zarówno w zakresie żurawi, jak też pozostałych zagadnień technicznego bezpieczeństwa pracy na kontrolowanej budowie.

W uzasadnionych przypadkach, gdy kontrola wymagać będzie specjalistycznej wiedzy dotyczącej zatrudniania cudzoziemców, do zespołu kontrolnego zostanie włączony inspektor pracy specjalizujący się w tej tematyce.

Wyniki kontroli zostaną również wykorzystane do oceny funkcjonowania zapisów nowego rozporządzenia dotyczącego bezpieczeństwa pracy podczas obsługi żurawi i przedstawienia propozycji ewentualnych zmian legislacyjnych.

W 2020 r. inspektorzy pracy przeprowadzili 313 kontroli w miejscach wykonywania prac budowlanych wiążących się z transportem pionowym z wykorzystaniem żurawi. W 83% kontroli stwierdzono nieprawidłowości, które uregulowano środkami prawnymi. Najczęściej były to decyzje ustne, zrealizowane jeszcze w trakcie kontroli, co przyczyniło się do natychmiastowego wyeliminowania potencjalnych zagrożeń wypadkowych oraz nieprawidłowości.

źródło: PIP

CZYTAJ DALEJ

„Pracuję w Belgii na własnej działalności A1. Chcę przejść od nowego miesiąca na VAT, i zatrudniać podwykonawców z polskimi drukami A1. Na co powinien zwrócić uwagę, czy mam to gdzieś zgłosić?”

Przed wyjazdem z państwa, w którym dana osoba jest objęta ubezpieczeniem, do innego państwa w celu podjęcia pracy, należy zaopatrzyć się w dokumenty uprawniające do otrzymywania niezbędnych świadczeń rzeczowych w państwie wykonywania pracy (np. opieki medycznej, hospitalizacji i innych). W celu potwierdzenia, któremu ustawodawstwu dotyczącemu zabezpieczenia społecznego podlega dana osoba, a także w celu poświadczenia, że nie jest ona zobowiązana do opłacania składek w innym państwie wydawane jest zaświadczenie A1.

Istotne jest, iż aby pozostać w …

CZYTAJ DALEJ

Interpelacja nr 17882 do ministra finansów w sprawie prac legislacyjnych nad podatkiem od nieruchomości dla tymczasowych obiektów budowlanych

Szanowny Panie Ministrze,

w rozmowach z samorządowcami gmin pojawia się wielokrotnie kwestia wpływów podatkowych do poszczególnych jednostek i wynikający z tego problem budowy hal namiotowych pełniących funkcje użytkowe typowe dla budynków (np. magazynowe), klasyfikowanych jako tymczasowe obiekty budowlane, o często wątpliwej estetyce i architekturze, zamiast typowych budynków. Należy także podkreślić, że obiekty te funkcjonują wiele lat a zatem argument o ich tymczasowości wydaje się być chybiony, a stosowane rozwiązanie jest swoistą ucieczką przed opodatkowaniem podatkiem od nieruchomości skutkując znaczącym obniżeniem dochodów gmin.

W obecnym stanie prawnym zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają następujące nieruchomości lub obiekty budowlane: grunty, budynki lub ich części, budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Definiując przedmioty opodatkowania, wyżej wymieniona ustawa odsyła wprost do definicji wynikających z Prawa budowlanego. Zgodnie z art. 3 pkt 5 Prawa budowlanego przekrycia namiotowe, o których mowa wyżej, zaliczane są do tymczasowych obiektów budowlanych, które z kolei nie są zdaniem doktryny i orzecznictwa budowlami, a zatem nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. Potwierdza to m.in. stanowisko WSA w Poznaniu, który w uzasadnieniu wyroku z 9 stycznia 2013 r., sygn. III SA/Po887/12 stwierdza wprost: „Ustawa o podatkach i opłatach lokalnych nie zawiera regulacji odnoszących się do tymczasowych obiektów budowlanych, takich jak np. hale namiotowe niezwiązane trwale z gruntem. Nie są one budowlami w rozumieniu tej ustawy, a więc nie są opodatkowane podatkiem od nieruchomości”. W zakresie tym pojawia się jednak wiele wątpliwości interpretacyjnych biorąc pod uwagę rzeczywiste wykorzystanie takich budowli. Zdaniem niektórych, proponowane rozwiązanie niewątpliwie przyczyni się przede wszystkim do usunięcia wątpliwości interpretacyjnych, zwiększenia dochodów gmin, a także polepszenia ładu przestrzennego.

W związku z powyższym zwracam się z następującymi pytaniami:

Jak ministerstwo ustosunkowuje się do propozycji rozszerzenia katalogu budowli wymienionych w art. 3 pkt 3 ustawy Prawo budowlane o hale namiotowe?
Czy w ministerstwie trwają prace legislacyjne w przedmiotowym zakresie?
Czy ministerstwo posiada informacje o szacowanych możliwych wpływach z tytułu objęcia hal namiotowych podatkiem od nieruchomości?

Posłowie:
Tomasz Piotr Nowak, Krzysztof Gadowski, Jarosław Urbaniak

13 stycznia 2021 r.

Odpowiedź na interpelację nr 17882 w sprawie prac legislacyjnych nad podatkiem od nieruchomości dla tymczasowych obiektów budowlanych

Szanowna Pani Marszałek,

odpowiadając na interpelację numer 17882 posłów na Sejm RP: Tomasza Piotra Nowaka, Krzysztofa Gadowskiego oraz Jarosława Urbaniaka w sprawie prac legislacyjnych dotyczących opodatkowania podatkiem od nieruchomości tymczasowych obiektów budowlanych, przekazuję poniższe wyjaśnienia.

Opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają budynki i budowle związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Zgodnie z art. 1a ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2019 r. poz.1170) budynek to obiekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach.

Natomiast definiując budowlę na potrzeby ustawy podatkowej określa się, że budowlą jest obiekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, a także urządzenie budowlane w rozumieniu przepisów prawa budowlanego związane z obiektem budowlanym, które zapewnia możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem (art. 1a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych).

Przepisy prawa budowalnego, do którego odsyła ustawa podatkowa w zakresie definicji obiektu budowlanego stanowią, że pod tym pojęciem należy rozumieć budynek, budowlę bądź obiekt małej architektury, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych – art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2020 r. poz. 1333, z późn. zm.).

Z kolei za budowlę w rozumieniu ustawy Prawo budowlane należy rozumieć każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: obiekty liniowe, lotniska, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem tablice reklamowe i urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni jądrowych, elektrowni wiatrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową (art. 3 pkt 3 ustawy Prawo budowlane).

Tymczasowym obiektem budowlanym, zgodnie z art. 3 pkt 5 ustawy Prawo budowlane, jest obiekt budowlany przeznaczony do czasowego użytkowania w okresie krótszym od jego trwałości technicznej, przewidziany do przeniesienia w inne miejsce lub rozbiórki, a także obiekt budowlany niepołączony trwale z gruntem, jak: strzelnice, kioski uliczne, pawilony sprzedaży ulicznej i wystawowe, przykrycia namiotowe i powłoki pneumatyczne, urządzenia rozrywkowe, barakowozy, obiekty kontenerowe. Oznacza to, że kwalifikacja danego obiektu do kategorii tymczasowego obiektu budowlanego dokonywana jest w oparciu o kryterium czasowe (czasowe użytkowanie) bądź kryterium nietrwałości połączenia z gruntem.

Ustawa Prawo budowalne nie wprowadza odrębnej kategorii obiektu budowalnego (oprócz kategorii budynków, budowli lub obiektów małej architektury) pod nazwą tymczasowe obiekty budowlane. Są one rodzajem ogółu obiektów budowalnych. W pewnych wypadkach tymczasowe obiekty budowlane mogą podlegać podatkowi od nieruchomości. Jednakże aby podlegały podatkowi, jako budowle związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, muszą mieścić się w definicji budowli w rozumieniu ustawy Prawo budowlane.

Kwestia opodatkowania podatkiem od nieruchomości tymczasowych obiektów budowalnych była przedmiotem rozważań Naczelnego Sądu Administracyjnego, który w uchwale siedmiu sędziów z 3 lutego 2014 r. o sygn. akt II FPS 11/13 stwierdził, że tymczasowy obiekt budowlany, o którym mowa w art. 3 pkt 5 ustawy Prawo budowlane może być budowlą w rozumieniu art. 1a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, jeżeli jest budowlą wprost wymienioną w art. 3 pkt 3 Prawa budowlanego lub w innych przepisach tej ustawy oraz załączniku do niej, stanowiącą całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami w rozumieniu art. 3 pkt 1 lit. b Prawa budowlanego. Spełniający wskazane kryteria tymczasowy obiekt budowlany, o ile jest związany z prowadzeniem działalności gospodarczej, podlega opodatkowaniu na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.

Mając na uwadze uchwałę Naczelnego Sądu Administracyjnego należy stwierdzić, że hale namiotowe, które wypełniają definicję tymczasowego obiektu budowlanego, nie zostały wymienione wprost w ustawie Prawo budowlane lub załącznikach do tej ustawy jako budowla i w konsekwencji nie mogą być budowlą w rozumieniu ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, nie podlegają zatem opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości.

Takie stanowisko prezentują także sądy administracyjne. Zgodnie z wyrokiem WSA w Warszawie z 26 września 2018 r. sygn. akt III SA/Wa 3851/17 nie ulega wątpliwości, że hala namiotowa, stanowiąca tymczasowy obiekt budowlany w rozumieniu ustawy Prawo budowlane, niepołączona trwale z gruntem, nie została expressis verbis wymieniona w art. 3 pkt 3 ustawy Prawo budowlane (…) W konsekwencji, hali namiotowej będącej przedmiotem zaskarżonych decyzji nie można zaliczyć do budowli w rozumieniu art. 3 pkt 3 ustawy Prawo budowlane, a tym samym do budowli w rozumieniu art. 1 a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, co wyklucza jej opodatkowanie podatkiem od nieruchomości (podobnie wyroki: NSA z 24 sierpnia 2016 r., sygn. akt II FSK 2027/14; WSA w Warszawie z 13 marca 2018 r., sygn. akt III SA/Wa 1019/17; WSA w Gliwicach z 6 kwietnia 2017 r. sygn. akt I SA/Gl 1329/16; WSA w Olsztynie z 14 stycznia 2015 r., sygn. akt I SA/Ol 911/14; WSA w Krakowie z 3 grudnia 2018 r., sygn. akt I SA/Kr 1103/18).

Jednocześnie zauważyć należy, że nie każda hala namiotowa (pawilon handlowy) może być zaliczona do tymczasowych obiektów budowlanych. Organ podatkowy posiada kompetencje, aby na podstawie zebranego materiału dowodowego (np. oględzin, opinii biegłego, danych z ewidencji gruntów i budynków, dokumentacji architektoniczno-budowlanej) rozstrzygnąć o charakterze obiektu budowlanego. Każdy stan faktyczny musi być badany indywidualnie, ponieważ konstrukcja, budowa obiektu może być odmienna. Jeżeli dany obiekt budowlany jest trwale związany z gruntem, a także posiada fundamenty, dach oraz jest wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych, to powinien być opodatkowany jako budynek (por. wyrok WSA w Rzeszowie z 11 października 2018 r., sygn. akt I SA/Rz 737/18).

Mając powyższe na uwadze należy zauważyć, że nie wszystkie obiekty wzniesione przez człowieka (o charakterze stałym czy tymczasowym) są opodatkowane podatkiem od nieruchomości, a jedynie takie obiekty, które wypełniają definicje budynków lub budowli określone w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych. Ustawodawca zdecydował, że tylko wybrane obiekty pozbawione przymiotu „tymczasowości” podlegają opodatkowaniu.

Trudno zgodzić się ze stwierdzeniem, że stosowane rozwiązanie (wykorzystywanie hal namiotowych zamiast typowych budynków) jest swoistą ucieczką przed opodatkowaniem podatkiem od nieruchomości. Trudno bowiem porównywać funkcję użytkową budynków i hal namiotowych, gdyż nie do każdego rodzaju działalności można je wykorzystać ze względu np. na warunki atmosferyczne czy ze względu na wymogi budowlane, przeciwpożarowe lub sanitarne.

Strona samorządowa nie zgłaszała dotychczas Ministerstwu Finansów przedstawionego problemu. Postulat ten nie był podnoszony zarówno przy nowelizacji przepisów podatkowych, jak i przepisów prawa budowlanego. Ministerstwo Finansów nie posiada informacji o szacowanych możliwych wpływach z tytułu objęcia hal namiotowych podatkiem od nieruchomości.

Dziękuję za przedstawienie powyższego zagadnienia. Kwestia ta będzie poruszona podczas rozmów z przedstawicielami strony samorządowej. Ministerstwo Finansów nie wyklucza podjęcia inicjatywy legislacyjnej w tym zakresie, jeżeli okaże się, że zjawisko, wskazane przez Państwa Posłów, okaże się problemem o istotnej skali, wobec którego właściwym powinno być ogólno-abstrakcyjne unormowanie ustawowe, a niewystarczające są działania o charakterze indywidualnym, dokonywane przez samorządowy organ podatkowy.

Podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów
Jan Sarnowski

Warszawa, 7 lutego 2021 r.

źródło: sejm gov.pl

CZYTAJ DALEJ

9 lutego 2021 r. o godz. 11:30 Trybunał Konstytucyjny ogłosił orzeczenie w sprawie pytania prawnego Sądu Rejonowego w Słupsku dotyczącego przesłanek odpowiedzialności karnej z tytułu użytkowania obiektu budowlanego w sposób niezgodny z przepisami.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 91a ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane, w zakresie obejmującym zwrot „ , użytkuje obiekt w sposób niezgodny z przepisami”, jest niezgodny z art. 2 i art. 42 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Ponadto Trybunał postanowił umorzyć postępowanie w pozostałym zakresie.
Orzeczenie zapadło jednogłośnie.

Kwestionowany przepis nie był przez TK badany w całości, lecz tylko – zgodnie z treścią pytania prawnego oraz leżącego u jego podstaw stanu faktycznego – wyłącznie w części stanowiącej „użytkuje obiekt w sposób niezgodny z przepisami”.

Trybunał przypomniał, że przepisy umożliwiające stosowanie odpowiedzialności karnej muszą spełniać wymogi jednoznaczności i określoności (art. 2 Konstytucji) oraz fundamentalnej dla prawa karnego zasady nullum crimen sine lege certa (art. 42 ust. 1 Konstytucji). Wynikający z art. 2 Konstytucji wymóg jednoznaczności i precyzji prawa ma szczególne znaczenie, jeśli chodzi o ochronę praw i wolności obywatela, zwłaszcza w sytuacji gdy istnieje możliwość zastosowania wobec niego sankcji. Przepisy czynią zadość konstytucyjnym standardom określoności i jednoznaczności wówczas, gdy ich językowo-logiczna konstrukcja pozwala na jednoznaczne wyprowadzenie zakodowanych w nich treści, umożliwiające ich prawidłowe wyegzekwowanie. W wypadku regulacji niejasnych i nieprecyzyjnych władza prawodawcza jest odpowiedzialna za obowiązujący stan prawny, ma ona obowiązek monitorowania sposobu stosowania stanowionych przez nią przepisów prawnych oraz eliminowania obarczających je wad, które ujawniają się w toku rozstrzygania określonych spraw. Zagadnienie to ma szczególne znaczenie wówczas, gdy na bazie niejednoznacznych regulacji kwestie sporne są przesądzane na niekorzyść jednostek. W takich sytuacjach nawet ugruntowana i jednolita praktyka orzecznicza nie niweluje zastrzeżeń związanych z naruszeniem zasady demokratycznego państwa prawnego.
Wywodzona z art. 42 ust. 1 Konstytucji zasada nullum crimen sine lege certa wymaga formułowania znamion czynu zabronionego w sposób na tyle poprawny, jednoznaczny i precyzyjny, aby ryzyko karalności było rozpoznawalne dla adresatów normy i aby podczas stosowania prawa wykluczona była możliwość rozszerzenia zakresu odpowiedzialności karnej na czyny, które nie zostały zabronione w ustawie pod groźbą kary.

Uwzględniając wyżej przedstawione założenia konstytucyjne TK zauważył, że zawarte w art. 91a prawa budowlanego sformułowanie „użytkuje obiekt w sposób niezgodny z przepisami” jest przykładem przepisu blankietowego. Zastosowanie takiej konstrukcji jest dopuszczalne pod warunkiem spełnienia bardzo precyzyjnie określonych kryteriów, przy odrzuceniu jakiejkolwiek dowolności jej stosowania przez właściwe organy władzy. Trybunał zwrócił uwagę, że ustawodawca nie sprecyzował, jakie przepisy powinny być wzięte pod uwagę podczas interpretacji zawartego w art. 91a prawa budowlanego zwrotu „użytkuje obiekt w sposób niezgodny z przepisami”. Nie wskazał, czy chodzi wyłącznie o przepisy związane z bezpieczeństwem użytkowania obiektu określone w prawie budowlanym, czy też o wszystkie przepisy prawa budowlanego, czy też nawet o przepisy związane z użytkowaniem obiektów budowlanych, które wynikają z licznych ustaw wyszczególnionych przez sąd w pytaniu prawnym. Co więcej, ustawodawca, posługując się jedynie wyrażeniem „przepisy”, nie określił nawet, czy chodzi o przepisy o mocy ustawy, czy też dopuścił w tym wypadku stosowanie aktów podustawowych. Analogiczne wątpliwości wobec kwestionowanego przepisu przedstawiła również nauka prawa i uczestnicy postępowania przed TK.

TK zauważył, że zauważone problemy legislacyjne miały miejsce również w sprawie leżącej u podstaw pytania prawnego – wyspecjalizowane organy władzy publicznej (sąd i prokurator) stosując prawo nie były w stanie, w drodze wykładni, usunąć wątpliwości związanych z rozumieniem i stosowaniem zwrotu „użytkuje obiekt w sposób niezgodny z przepisami”, to tym bardziej nie można było tego wymagać od adresata art. 91a prawa budowlanego.

Uwzględniając wyżej przedstawione okoliczności, Trybunał stwierdził, że kwestionowany art. 91a prawa budowlanego, w zakresie obejmującym zwrot „użytkuje obiekt w sposób niezgodny z przepisami”, nie spełnia wymogów określonych w art. 2 i art. 42 ust. 1 Konstytucji.

źródło: TK

CZYTAJ DALEJ

Opublikowano właśnie kolejny akt wykonawczy określający wzór dokumentu, który będzie wymagalny, począwszy od 1 lipca br., w przypadku prowadzenia prac budowlanych.

CZYTAJ DALEJ

Newer Posts

Older Posts