Ochrona ubezpieczeniowa wynikająca z ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (jednolity tekst: Dz.U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322) obejmuje zdarzenia mające miejsce na terenie zakładu pracy, także przed rozpoczęciem wykonywania pracy.

Uchwała SN z 07.02.2013 r. (III UZP 6/12)

Powództwo o ustalenie, że konkretne zdarzenie było wypadkiem przy pracy w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. Nr 199, poz. 1673, ze zm.) jest dopuszczalne na podstawie art. 189 k.p.c.

Uchwała SN z 29.03.2006 r. (II PZP 14/05, Biuletyn Nr 3/2006)

Do ustalenia wysokości renty z tytułu choroby zawodowej przyznanej na podstawie uprzednio obowiązujących przepisów na podstawie art. 50 ust. 2 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. Nr 199, poz. 1673, ze zm.), z uwzględnieniem zasady określonej w art. 17 ust. 3 tej ustawy, nie jest wymagane przedstawienie nowej podstawy wymiaru świadczenia, której wskaźnik wysokości byłby wyższy od przyjętego poprzednio.

Uchwała SN z 12.05.2005 r. (I UZP 1/05, Biuletyn Nr 5/2005)

1. Przepis art. 56 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. Nr 199, poz. 1673, ze zm.) stanowi samodzielną podstawę prawną do dochodzenia wskazanych w nim roszczeń w zakresie w jakim odpowiedzialność za nie ponosiłby pracodawca zgodnie z art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (jednolity tekst: Dz.U. z 1983 r. Nr 30, poz. 144, ze zm.).

2. Sprawa o roszczenie określone w art. 56 powołanej wyżej ustawy z dnia 30 października 2002 r. jest sprawą z zakresu prawa pracy.

Uchwała SN z 20.05.2004 r. (II PZP 6/04, OSNAPiUS 2004/22/379)

Jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy, niespełnione w terminie, może być waloryzowane na podstawie art. 358¹ § 3 k.c. w związku z art. 300 k.p.

Uchwała SN z 17.04.1998 r. (III ZP 45/97, OSNAPiUS 1988/24/712)

Nie jest wypadkiem zrównanym z wypadkiem przy pracy w rozumieniu art. 6 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. Nr 20, poz. 105) wypadek, jakiemu uległ pracownik po zakończeniu podróży służbowej, chociażby wypadek ten zdarzył się w drodze do zakładu pracy w celu rozliczenia kosztów tej podróży. Wypadek taki — w zależności od konkretnej sytuacji — może być natomiast uznany za wypadek w drodze do pracy w rozumieniu art. 40 wymienionej wyżej ustawy, choćby nastąpił w czasie urlopu wypoczynkowego.

Uchwała SN z 15.04.1977 r. (III PZP 2/77, OSNC 1977/11/206)

Pobicie pracownicy odbywającej drogę z pracy do domu jest wypadkiem w drodze z pracy, bez względu na przyczynę pobicia.

Uchwała SN z 07.11.1980 r. (III UZP 9/80, OSNC 1981/5/73)

O kwalifikacji wypadku przy pracy jako „ciężki” decydują w pierwszej kolejności skutki powstałe bezpośrednio po urazie (utrata bądź naruszenie podstawowych funkcji organizmu), w dalszej zaś – odleglejsze następstwa urazu (utrzymujące się po leczeniu i rehabilitacji) w postaci choroby nieuleczalnej lub zagrażającej życiu, trwałej choroby psychicznej, całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy w zawodzie albo trwałego, istotnego zeszpecenia lub zniekształcenia ciała.

Wyrok SN z 04.04.2019 r. (III UK 103/18, Biuletyn SN 5/2019)

Wypadek komunikacyjny, któremu uległ pracownik zatrudniony w systemie zadaniowego czasu pracy, w czasie jazdy samochodem służbowym po otrzymaniu i zaaprobowaniu polecenia służbowego obligatoryjnego przybycia do siedziby pozwanego, w czasie wykonywania tego polecenia służbowego, stanowi wypadek przy pracy w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

Wyrok SN z 17.01.2019 r. (II PK 268/17, Biuletyn SN 1–2/2019)

1. Śmierć pracownika w wyniku zmian w narządzie wewnętrznym dotkniętym schorzeniem samoistnym (np. zawał serca) może zostać uznana za wypadek przy pracy tylko w przypadku wystąpienia szczególnych, nadzwyczajnych okoliczności towarzyszących świadczeniu pracy, które jako przyczyna zewnętrzna spowodowały zaostrzenie istniejącego już procesu chorobowego (art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, jednolity tekst: Dz.U. z 2018 r., poz. 1376, ze zm.).

2. Gdy samoistny stan chorobowy pracownika nie został uprzednio zdiagnozowany a pracownik nie zgłaszał dolegliwości, w przypadku śmierci pracownika podczas wykonywania pracy nie można przypisać pracodawcy odpowiedzialności za dopuszczenie pracownika do pracy na podstawie aktualnego orzeczenia lekarskiego o zdolności do pracy na zajmowanym stanowisku (art. 229 § 4 i art. 234 k.p. w związku z art. 3 ust. 1 ustawy wypadkowej).

Wyrok SN z 16.01.2019 r. (I PK 215/17, Biuletyn SN 8–9/2019)

Sąd rozpoznający sprawę o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową jest związany wcześniejszym prawomocnym wyrokiem sądu zapadłym w sprawie między tymi samymi stronami o jednorazowe odszkodowanie, przesądzającym, że określone schorzenie ubezpieczonego nie jest chorobą zawodową.

Wyrok SN z 13.06.2018 r. (III UK 96/17, Biuletyn SN 5–6/2018)

1. Ustalenie związku przyczynowego (art. 361 k.c.) między warunkami zatrudnienia (narażeniem zawodowym na oddziaływanie czynników szkodliwych dla zdrowia) a śmiercią pracownika, u którego stwierdzono chorobę zawodową, wymaga wiadomości specjalnych (art. 278 k.p.c.).

2. Wysokość zadośćuczynienia – uzależniona od rozmiaru krzywdy najbliższych członków rodziny pracownika zmarłego w następstwie choroby zawodowej (art. 446 § 4 k.c.) – powinna być ustalona przez sąd z uwzględnieniem wielu różnych okoliczności. Ustalenie to może się opierać na doświadczeniu życiowym sędziego (sędziów) i nie wymaga dopuszczenia dowodu z opinii biegłego psychologa w celu ustalenia rozmiaru cierpień spowodowanych śmiercią osoby bliskiej.

Wyrok SN z 04.07.2018 r. (I PK 201/17, Biuletyn SN 5–6/2018)

Śmierć pracownika podczas wykonywania w czasie pracy zwykłych czynności, wskutek urazów doznanych w wyniku upadku z wysokości spowodowanego atakiem padaczki, jest wypadkiem przy pracy w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (jednolity tekst: Dz.U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322, ze zm.).

Wyrok SN z 04.03.2013 r. (I UK 505/12, OSNAPiUS 2014/2/27)

Wypadek rezydenta biura turystycznego w miejscu długotrwałego świadczenia pracy za granicą nie jest wypadkiem w czasie podróży służbowej w rozumieniu art. 3 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (jednolity tekst: Dz.U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322, ze zm.).

Wyrok SN z 18.11.2011 r. (I UK 140/11, OSNAPiUS 2012/21–22/269)

Wręczenie pracownikowi pisemnego oświadczenia woli pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę nie stanowi zewnętrznej przyczyny wypadku przy pracy w rozumieniu art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (jednolity tekst: Dz.U. z 1983 r. Nr 30, poz. 144, ze zm.) ani art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (jednolity tekst: Dz.U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322, ze zm.).

Wyrok SN z 04.03.2010 r. (I PK 186/09, OSNAPiUS 2011/17–18/224)

Wypadek komunikacyjny pracownika objętego zadaniowym czasem pracy, w drodze pomiędzy jednym a drugim miejscem świadczenia pracy, jest wypadkiem przy pracy.

Wyrok SN z 16.09.2009 r. (I UK 105/09, OSNAPiUS 2011/9–10/131)

1. Obowiązek podnoszenia kwalifikacji zawodowych nie należy do istoty stosunku pracy.

2. Umowa zawarta przez strony stosunku pracy w sytuacji, o jakiej mowa w § 5 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej oraz Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 12.10.1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych (Dz.U. Nr 103, poz. 472, ze zm.), zbliżona jest do umów o charakterze cywilnoprawnym, w których strony mogą dowolnie kształtować swoje prawa i obowiązki. Umowa ta nie w każdym przypadku zmienia (modyfikuje) treść łączącej strony umowy o pracę o nałożenie na pracownika obowiązku podniesienia kwalifikacji zawodowych. Skoro łącząca strony umowa o pracę oraz umowa o dofinansowanie dokształcenia zawodowego nie nakładały na pracownicę obowiązku podnoszenia kwalifikacji zawodowych i nie uzupełniały dotychczasowego stosunku pracy w tym zakresie, to wyjazd pracownicy na uczelnię w celu uczestniczenia w zajęciach nie był podróżą służbową, a wypadek, jakiemu podczas tej podróży uległa, nie był wypadkiem w czasie podróży służbowej zrównanym z wypadkiem przy pracy w rozumieniu art. 3 ust. 2 pkt 1 ustawy z 30.10.2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. Nr. 199, poz. 1673, ze zm.).

Wyrok SN z 26.04.2006 r. (I UK 260/05, Monitor Pr. Pracy 7/2006)

1. W związku z ustanowionym w art. 229 § 4 k.p. zakazem dopuszczenia pracownika do pracy bez aktualnego orzeczenia lekarskiego za zewnętrzną przyczynę wypadku można przyjąć dopuszczenie do pracy bez przeprowadzenia badań kontrolnych lub na podstawie orzeczenia lekarskiego wydanego po upływie terminu obowiązującego do przeprowadzenia tych badań albo w przypadku oczywistej błędności tego orzeczenia. O oczywistej błędności zaświadczenia lekarskiego można twierdzić tylko wówczas, gdy łatwo dostrzec jego wady lub braki, bez wnikania w zawartą w nim, zastrzeżoną dla lekarzy ocenę merytoryczną.

2. W razie skierowania do pracy pracownika, u którego w kontrolnych badaniach lekarskich nie ujęto przeciwwskazania do jej wykonywania, a błędu tej oceny nie można było ustalić bez wiadomości medycznych, stwierdzenie wypadku przy pracy wymaga ustalenia istnienia przyczyny zewnętrznej.

Wyrok SN z 07.02.2006 r. (I UK 192/05, Monitor Pr. Pracy 5/2006)

Dla uznania zdarzenia za wypadek przy pracy nie wymaga się jednoczesnego wystąpienia przyczyny i skutku. Cecha nagłości odnosi się do czasu trwania zdarzenia, a zewnętrzność oraz bezpośredniość dotyczą jego przyczyny (art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, jednolity tekst: Dz.U. z 1983 r. Nr 30, poz. 144, ze zm.).

Wyrok SN z 04.10.2006 r. (II UK 40/06, OSNAPiUS 2007/19-20/291)

Orzeczeniem o uszczerbku na zdrowiu w rozumieniu art. 46 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. Nr 199, poz. 1673, ze zm.) jest każde orzeczenie (w tym również decyzja organu rentowego), w którym rozstrzygnięto kwestię uszczerbku, nawet wówczas, gdy nie stwierdzono jego wystąpienia.

Wyrok SN z 03.08.2005 r. (I UK 373/04, OSNAPiUS 2006/11-12/188)

Występowanie w grudniu przejawów zimowej pogody (śnieg, mróz, lód, śliska nawierzchnia itp.) jest zjawiskiem typowym w polskiej strefie klimatycznej, więc stres pracownika dojeżdżającego do pracy środkiem komunikacji publicznej związany z przemieszczaniem się z domu do przystanku autobusowego nie może być kwalifikowany jako współistotna zewnętrzna przyczyna zawału serca doznanego w trakcie odbywania drogi do pracy.

Wyrok SN z 09.02.2005 r. (III UK 192/04, OSNAPiUS 2005/17/276)

Naprawienie szkody powstałej w wyniku wypadku przy pracy pracownika fizycznego, polegające na pokryciu kosztów przygotowania do innego zawodu (art. 444 § 1 k.c), nie obejmuje kosztów podjęcia oraz ukończenia studiów wyższych i wyczerpuje się w pokryciu kosztów nauki w szkole policealnej.

Wyrok SN z 29.09.2005 r. (II PK 24/05, OSNAPiUS 2006/16-16/237)

Wypadek w miejscu pracy spowodowany przez pracownika będącego pod wypływem alkoholu, w wyniku którego pracownik ten poniósł śmierć, nie może być uznany za wypadek przy pracy i nie przysługują z tego tytułu — tak zatrudnionemu, jak i jego bliskim — świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego.

Wyrok SN z 07.03.2005 r. (I UK 127/05)

1. Do wypadków w drodze do pracy lub z pracy, które miały miejsce przed wejściem w życie ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. Nr 199, poz. 1673, ze zm.), stosuje się przepisy ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (jednolity tekst: Dz.U. z 1983 r. Nr 30, poz. 144, ze zm.).

2. Prawo do świadczenia przyznanego na podstawie ustawy wypadkowej z dnia 12 czerwca 1975 r. (w tym renty z tytułu niezdolności do pracy), nie wygasa z tego powodu, że w obecnie obowiązujących przepisach nie objęto ochroną ubezpieczeniową wypadków w drodze do pracy i z pracy.

3. Zasady wypłacania renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy są obecnie takie same, jak zasady wypłaty świadczeń rentowych z tytułu wypadku przy pracy i chorób zawodowych przyznanych w oparciu o obowiązującą ustawę z dnia 30 października 2002 r.

Postanowienie SN z 12.07.2005 r. (II UZP 4/05, OSNP 2006/9-10/164)

Prawo do jednorazowego odszkodowania pieniężnego z tytułu wypadku przy pracy należy do spadku po uprawnionym członku rodziny pracownika, który zmarł wskutek tego wypadku.

Wyrok SN z 23.08.2005 r. (I UK 360/04, OSNP 2006/13-14/221)

Pracownik, który dwukrotnie pobrał jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy od organu rentowego oraz od pracodawcy, obowiązany jest zwrócić należność otrzymaną od pracodawcy działającego w błędnym przekonaniu o obowiązku świadczenia i nie może się od tej powinności uwolnić zarzutem, że przy dołożeniu należytej staranności pracodawca mógł wypadek prawidłowo zakwalifikować pod względem faktycznym i prawnym (art. 411 pkt 1 k.c. w związku z art. 300 k.p.).

Wyrok SN z 03.03.2005 r. (I PK 192/04, OSNAPiUS 2005/21/336)

Pracodawca i zakład, na którego terenie pracodawca wykonywał czynności zlecone umową, ponoszą odpowiedzialność solidarną za szkodę wyrządzoną pracownikowi poszkodowanemu w wypadku przy pracy, jeżeli oba te podmioty odpowiadają na podstawie art. 435 k.c.

Wyrok SN z 11.03.2004 r. (II UK 260/03, OSNAPiUS 2004/21/377)

Termin przedawnienia roszczenia o zadośćuczynienie z tytułu choroby zawodowej (art. 442 § 1 k.c.) w stosunku do dwóch pracodawców, u których pracownik był narażony na działanie czynników szkodliwych, rozpoczyna bieg odrębnie do każdego z nich.

Wyrok SN z 21.12.2004 r. (I PK 122/04, OSNAPiUS 2005/24/390)

Świadczenia wypadkowe przysługują członkom rodziny pracownika zmarłego wskutek wypadku w drodze z pracy do domu, bez względu na stopień jego przyczynienia się do wypadku.

Wyrok SN z 05.03.2003 r. (II UK 194/02, OSNAPiUS 2004/8/143)

Usunięcie art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (jednolity tekst: Dz.U. z 1983 r. Nr 30, poz. 144, ze zm.) z porządku prawnego, wynikające z wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 kwietnia 2002 r., P 5/01, nie ma wpływu na legitymację bierną pracodawcy, pozwanego o ustalenie, że wypadek przy pracy miał miejsce w okolicznościach niepozbawiających pracownika prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego.

Wyrok SN z 07.10.2003 r. (II UK 101/03, OSNAPiUS 2004/14/249)

Zamiar wykonywania przez poszkodowanego w wypadku przy pracy nowego zawodu przez rozpoczęcie i prowadzenie działalności gospodarczej na własny rachunek może być uznany za ważny powód w rozumieniu art. 447 k.c. tylko wtedy, gdy z okoliczności sprawy wynika, że zostanie on zrealizowany.

Wyrok SN z 30.07.2003 r. (II UK 332/02, OSNAPiUS 2004/10/176)

Związek wypadku ze służbą w Policji zachodzi tylko wówczas, gdy poszkodowany działa jako funkcjonariusz, a nie jako osoba prywatna, obywatel ratujący najbliższe osoby z niebezpieczeństwa zaistniałego w czasie kolizji drogowej (art. 2 ust. 1 pkt 1-7 ustawy z dnia 16 grudnia 1972 r. o odszkodowaniach przysługujących w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą w Policji, Dz.U. Nr 53, poz. 345, ze zm.).

Wyrok SN z 02.12.2003 r. (II UK 172/03, OSNAPiUS 2004/17/306)

Przyczyną zewnętrzną wypadku przy pracy (art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, jednolity tekst: Dz.U. z 1983 r. Nr 30, poz. 144, ze zm.), nie jest sam „fakt dopuszczenia” do pracy pracownika niezdolnego do jej wykonywania; przyczyną taką jest „zadziałanie” czynnika zewnętrznego na niepełnosprawny organizm pracownika.

Wyrok SN z 02.12.2003 r. (II UK 175/03, OSNAPiUS 2004/18/318)

Palenie tytoniu, które nie jest wyłączną przyczyną zachorowania na raka płuc, nie wyklucza stwierdzenia choroby zawodowej pracownika, jeżeli w jego środowisku pracy występowały czynniki rakotwórcze.

Wyrok SN z 19.03.2003 r. (II UK 267/02, OSNAPiUS 2004/9/160)

Pracownik lub członkowie jego rodziny z reguły mają interes prawny w uzyskaniu orzeczenia zastępującego protokół powypadkowy, jeżeli chcą ubiegać się o świadczenie w postępowaniu przed organem rentowym (art. 189 k.p.c).

Wyrok SN z 21.06.2001 r. (II UKN 425/00, OSNAP 2003/6/157)

Stopień uszczerbku na zdrowiu doznanego wskutek wypadku przy pracy, ustalony w procentach według tabeli norm uszczerbku stanowiącej załącznik do rozporządzenia Ministra Pracy, Płacy i Spraw Socjalnych oraz Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 17 października 1975 r. w sprawie zasad i trybu orzekania o uszczerbku na zdrowiu oraz wypłacania świadczeń z tytułu wypadków przy pracy, w drodze do pracy i z pracy oraz z tytułu chorób zawodowych (Dz.U. Nr 36, poz. 199), nie ulega zmniejszeniu w zależności od tego, w jakim zakresie do zaistnienia wypadku „przyczyniły się” wewnętrzne schorzenia poszkodowanego.

Wyrok SN z 05.09.2001 r. (II UKN 541/00, OSNAPiUS 2003/11/275)

O niezdolności do pracy spowodowanej chorobą zawodową decyduje wpływ skutków tej choroby na zdolność do pracy dotychczasowej oraz, uzależniona od stanu ogólnego związanego z wiekiem lub brakiem predyspozycji psychofizycznych, możliwość wykonywania innej pracy w ramach posiadanych kwalifikacji lub po przekwalifikowaniu.

Wyrok SN z 30.08.2001 r. (II UKN 521/00, OSNAPiUS 2003/10/260)

Podstawę ustalenia wysokości renty wyrównawczej (art. 444 § 2 k.c), jeżeli wypadek przy pracy nie spowodował całkowitej niezdolności do pracy, a jedynie ograniczenie możliwości zarobkowych pracownika, stanowi wysokość spodziewanego wynagrodzenia, pomniejszonego o wynagrodzenie, które pracownik może uzyskać wykorzystując ograniczoną zdolność do pracy, bez względu na aktualną sytuację na rynku pracy.

Wyrok SN z 05.09.2001 r. (II UKN 534/00, OSNAPiUS 2003/14/654)

Nie odpowiada wymaganiom art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (jednolity tekst: Dz.U. z 1983 r. Nr 30, poz. 144, ze zm.) odległe w czasie, niekorzystne działanie na organizm pracownika czynników zewnętrznych, nawet jeżeli ich następstwem jest przyspieszenie rozwoju zmian chorobowych.

Wyrok SN z 03.07.2001 r. (II UKN 465/00, OSNAPiUS 2003/7/185)

Okoliczność, że do zdarzenia doszło na skutek nieostrożności kierowcy samochodu i popełnionych przez niego błędów w czasie jazdy nie ma znaczenia dla oceny, że było ono wypadkiem przy pracy, jeżeli miało charakter nagły i pozostawało w związku z wykonywaną pracą.

Wyrok SN z 15.05.2001 r. (II UKN 392/00, OSNAPiUS 2003/2/46)

Powstanie uszczerbku na zdrowiu nie jest warunkiem uznania zdarzenia za wypadek przy pracy (art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, jednolity tekst: Dz.U. z 1983 r. Nr 30, poz. 144, ze zm.).

Wyrok SN z 30.06.2000 r. (II UKN 616/99, OSNAPiUS 2002/1/250

Nasilenie dotychczasowych dolegliwości ubezpieczonego w związku z wypadkiem przy pracy i ograniczenie – także czasowo — zachowanej dotąd zdolności do pracy, może uzasadniać przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy, która w takim przypadku miałaby charakter wypadkowy w rozumieniu art. 18 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (jednolity tekst: Dz.U. z 1983 r. Nr 30, poz. 144, ze zm.).

Wyrok SN z 12.01.2000 r. (II UKN 290/99, OSNAPiUS 2001/9/319)

Sąd powszechny w sprawie o świadczenia przysługujące pracownikowi z tytułu choroby zawodowej nie jest związany decyzją administracyjną inspektora sanitarnego o nieistnieniu tej choroby.

Wyrok SN z 19.09.2000 r. (II UKN 725/99, OSNAPiUS 2002/7/170)

Praca świadczona przez kilka tygodni z ewidentnym naruszeniem przez pracodawcę przepisów o czasie pracy (po 70 godzin tygodniowo) może stanowić przyczynę zewnętrzną doznanego przez pracownika zawału serca, jako wypadku przy pracy (art. 6 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, jednolity tekst: Dz.U. z 1983 r. Nr 30, poz. 144, ze zm.).

Wyrok SN z 01.12.2000 r. (II UKN 107/00, OSNAPiUS 2002/14/342)

Świadczeniami z art. 18 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (jednolity tekst: Dz.U. z 1983 r. Nr 30, poz. 144, ze zm.) są objęte także następstwa niezdolności do pracy pozostające w bezpośrednim związku ze skutkiem nagłego urazu zewnętrznego, wynikające z pogłębienia lub przyśpieszenia objawów procesów chorobowych samoistnych, istniejących przed wypadkiem.

Wyrok SN z 12.01.2000 r. (II UKN 305/99, OSNAPiUS 2001/10/374)

Pęknięcie utajonego naczyniaka mózgu spowodowane nadmiernym wysiłkiem przy wykonywaniu pracy stanowi zdarzenie nagłe, spowodowane przyczyną zewnętrzną, pozostające w związku z pracą, a tym samym odpowiada kryteriom wypadku przy pracy w rozumieniu art. 6 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

Wyrok SN z 14.09.2000 r. (II UKN 709/99, OSNAP 2002/7/166)

Określenie „naruszenie przepisów spowodowane umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa” użyte w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, jednolity tekst: Dz.U. z 1983 r. Nr 30, poz. 144, ze zm.) wskazuje, że zamiar w przypadku winy umyślnej lub możliwość i obowiązek przewidywania w przypadku winy nieumyślnej, dotyczą naruszenia przepisów, a nie skutków zdarzenia.

Wyrok SN z 15.11.2000 r. (II UKN 43/00, OSNAPiUS 2002/11/273)

Dopuszczenie do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonych stanowiskach (art. 229 § 4 k.p.) może stanowić przyczynę zewnętrzną wypadku przy pracy w rozumieniu art. 6 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (jednolity tekst: Dz.U. z 1983 r. Nr 30, poz. 144, ze zm.).

Wyrok SN z 17.11.2000 r. (II UKN 49/00, OSNAPiUS 2002/11/275)

Dla stwierdzenia, że nagłe zdarzenie spowodowane przyczyną zewnętrzną jest wypadkiem przy pracy w rozumieniu art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (jednolity tekst: Dz.U. z 1983 r. Nr 30, poz. 144, ze zm.) wystarczające jest ustalenie, że zdarzenie nastąpiło podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych, bez potrzeby badania, czy wykonywanie tych czynności było zgodne z interesem zakładu pracy.

Wyrok SN z 14.09.2000 r. (II UKN 708/99, OSNAPiUS 2002/4/36-38)

Zrywa związek z pracą pracownik, który po zakończeniu czynności wynikających z umowy o pracę, pozostaje na terenie zakładu pracy jedynie w celu picia alkoholu. W konsekwencji droga jaką po opuszczeniu zakładu pracy przebywa w stanie nietrzeźwym i podczas której poniósł śmierć nie jest drogą z pracy do domu, gdyż na terenie zakładu pracy zerwał on związek z pracą (§ 14 rozporządzenia Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych oraz Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 17 października 1975 r. w sprawie zasad i trybu orzekania o uszczerbku na zdrowiu oraz wypłacania świadczeń z tytułu wypadku przy pracy, w drodze do pracy i z pracy oraz z tytułu chorób zawodowych, Dz.U. Nr 36, poz. 199).

Wyrok SN z 23.05.2000 r. (II UKN 551/99, OSNAPiUS 2001/22/672)

Ocenę niezdolności do pracy wskutek choroby zawodowej należy odnosić do pełnego normatywnego wymiaru czasu pracy obowiązującego w zawodzie ubezpieczonego czynnego zawodowo.

Wyrok SN z 03.10.2000 r. (I PKN 5/00, OSNAPiUS 2002/9/219)

W sytuacji, gdy podczas pracy pracownika cierpiącego na chorobę niedokrwienną serca wystąpiły dwa zdarzenia o charakterze przyczyny zewnętrznej, tj. stres psychiczny i wysiłek fizyczny, które ocenione osobno nie mogłyby stanowić przyczyny zewnętrznej wypadku przy pracy — zawału serca, wymaga oceny związek zachodzący między tymi zdarzeniami w takim sensie, czy stres psychiczny, który spowodował skurcz mięśni wieńcowych i niedokrwienie mięśnia serca, nie przyczynił się do powstania zawału wtedy, gdy pod wpływem wysiłku fizycznego może pogłębić się niedokrwienie mięśnia serca, a w jego wyniku nastąpił zawał.

Wyrok SN z 22.11.2000 r. (II UKN 63/00, OSNAPiUS 2002/13/316)

Droga, którą pracownik rozpoczynający pracę o godzinie 16.00, podejmuje tego dnia o godzinie 7.00, do miejscowości znajdującej się poza siedzibą zakładu pracy, w celu odwiezienia dziecka do ośrodka opiekuńczo-wychowawczego, nie jest drogą do pracy, nawet wówczas, gdy po zakończeniu zajęć w ośrodku pracownik ma odwieźć dziecko do miejscowości, w której mieści się zakład pracy, w celu przekazania go innej osobie, co umożliwia mu podjęcie pracy (§ 14 pkt 2 rozporządzenia Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych oraz Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 17 października 1975 r. w sprawie zasad i trybu orzekania o uszczerbku na zdrowiu oraz wypłacania świadczeń z tytułu wypadku przy pracy, w drodze do pracy i z pracy oraz z tytułu chorób zawodowych, Dz.U. Nr 36, poz. 199).

Wyrok SN z 17.11.2000 r. (II UKN 48/00, OSNAPiUS 2002/11/274)

Uszczerbek na zdrowiu nie stanowi pojęciowej cechy wypadku przy pracy, lecz ustawową przesłankę nabycia prawa do świadczeń wypadkowych.

Wyrok SN z 27.09.2000 r. (II UKN 734/99, OSNAPiUS 2002/8/193)

Wręczenie pracownikowi wypowiedzenia umowy o pracę i nagłe pogorszenie się z tego powodu stanu jego zdrowia nie jest wypadkiem przy pracy w pojęciu art. 6 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (jednolity tekst: Dz.U. z 1983 r. Nr 30, poz. 144, ze zm.).

Wyrok SN z 04.10.2000 r. (I PKN 70/00, OSNAPiUS 2002/11/262)

Nie jest dopuszczalna droga sądowa w sprawie z powództwa ubezpieczonego przeciwko organowi rentowemu o sprostowanie protokołu wypadkowego. Sprawa taka podlega przekazaniu do rozpoznania Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych na podstawie art. 464 § 1 zdanie drugie k.p.c.

Postanowienie SN z 15.03.2000 r. (II UKN 4/00, OSNAPiUS 2001/21/655)

Prawidłowo sporządzony protokół powypadkowy stanowi dokument urzędowy (art. 244 § 2 k.p.c), którego treść jest dowodem tego, że miały miejsce opisane w nim fakty oraz że zakwalifikowano je jako wypadek przy pracy.

Wyrok SN z 25.05.1999 r. (II UKN 658/98, OSNP 2000/15/594)

Stres psychiczny wywołany nieporozumieniem z przełożonym pracownika może być — zależnie od źródeł i przebiegu konfliktu — kwalifikowany jako zewnętrzna współprzyczyna udaru mózgu, gdy przełożony niewłaściwie czyni użytek z kompetencji do wydawania podwładnym poleceń dotyczących pracy.

Wyrok SN z 11. 1999 r. (II UKN 472/98, OSNAPiUS 2000/7/292)

Ocena nadmierności wysiłku fizycznego wymaga uwzględnienia możliwości fizycznych i psychicznych pracownika, w tym jego wieku i kondycji w dniu wypadku, która zależy także od tego, czy pracownik przystąpił do pracy po okresie dłuższego odpoczynku (urlopu), czy też wykonywał ją przemęczony dotychczasową jej intensywnością i rozmiarem oraz bez odpoczynku przez dłuższy czas.

Wyrok SN z 30.06.1999 r. (II UKN 22/99, OSNAPiUS 2000/18/696)

Przerwa w świadczeniu pracy (wykonywaniu zwykłych czynności pracowniczych) podjęta w celach prywatnych, nie związanych ze świadczeniem pracy, oznacza zerwanie związku z pracą, a tym samym zdarzenie, które zaistniało w czasie takiej przerwy nie może być zakwalifikowane jako wypadek przy pracy w rozumieniu art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tj. Dz.U. z 1983 r. Nr 30, poz. 144, ze zm.)

Wyrok SN z 13.04.1999 r. (II UKN 605/98, OSNAP 1999/18/7)

Wypadek, jakiemu uległ pracownik w miejscu pracy i w czasie na nią przeznaczonym wskutek awarii sprzętu będącego własnością pracodawcy przy wykonywaniu polecenia bezpośredniego przełożonego, który w ramach dodatkowo prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej przyjął ustne zlecenie wykonania usługi na rzecz spółki zależnej od pracodawcy, jest wypadkiem przy pracy.

Wyrok SN z 11.02.1999 r. (II UKN 465/98, OSNAPiUS 2000/7/288)

Zdarzenie będące istotnym zewnętrznym czynnikiem wywołującym negatywną reakcję organizmu i stanowiące przyczynę wypadku przy pracy, posiada cechę nagłości tylko wtedy, gdy przebiega w czasie nie dłuższym niż trwanie dnia pracy.

Wyrok SN z 30.06.1999 r. (II UKN 24/99, OSNAPiUS 2000/18/697)

Roszczenie o ustalenie, że zdarzenie było wypadkiem przy pracy (art. 189 k.p.c.) nie przedawnia się na podstawie art. 291 § 1 k.p.

Wyrok SN z 16.03.1999 r. (II UKN 510/98, OSNAPiUS 2000/9/366)

Dopuszczenie pracownika do wykonywania pracy na podstawie aktualnego okresowego zaświadczenia lekarskiego, zawierającego obiektywnie błędną ocenę jego zdolności do pracy, stanowi zewnętrzną przyczynę wypadku w rozumieniu art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (jednolity tekst: Dz.U. z 1983 r. Nr 30, poz. 144, ze zm.).

Wyrok SN z 23.11.1999 r. (II UKN 208/99, OSNAPiUS 2001/5/172)

Dopuszczenie pracownika do wykonywania pracy na określonym stanowisku na podstawie aktualnego okresowego orzeczenia lekarskiego, które było oczywiście błędne, może stanowić zewnętrzną przyczynę wypadku, o jakim mowa w art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (jednolity tekst: Dz.U. z 1983 r. Nr 30, poz. 144, ze zm.).

Wyrok SN z 18.08.1999 r. (II UKN 89/99, OSNAPiUS 2000/20/762)

Dla uznania za udowodnioną zewnętrznej przyczyny wypadku przy pracy nie jest wystarczające stwierdzenie, że pracownik wykonywał czynności ze szczególnym przeciążeniem fizycznym lub psychicznym, ale konieczne jest także powiązanie tego faktu ze skutkiem w postaci uszczerbku jego zdrowia.

Wyrok SN z 05.08.1999 r. (II UKN 74/99, OSNAPiUS 2000/19/731)

Oceniając winę pracownika jako wyłączną przyczynę wypadku przy pracy, trzeba wziąć pod uwagę nie tylko jego zachowanie, ale również wszystkie okoliczności wypadku, a zwłaszcza zachowanie się innych uczestników wypadku i zaniedbania organizacyjno-techniczne pracodawcy.

Wyrok SN z 8.04.1999 r. (II UKN 557/98, PiZS 1999/9/35)

Nie jest wypadkiem przy pracy zdarzenie, którego następstwa chorobowe występują po okresie znacznie przekraczającym jedną dniówkę roboczą.

Wyrok SN z 18.03.1999 r. (II UKN 523/98, OSNAPiUS 2000/10/396)

Pracownik, który w czasie mycia okna w pracy doznał wypadku na skutek wypadnięcia nieprawidłowo umocowanej futryny okiennej, o czym nie wiedział, nie dopuszcza się rażącego niedbalstwa, nawet gdy przystąpił do mycia okna, nie mając odpowiedniego sprzętu (art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych – jednolity tekst: Dz.U. z 1983 r. Nr 30, poz. 144, ze zm.).

Wyrok SN z 15.06.1999 r. (II UKN 2/99, OSNAPiUS 2000/15/663)

Wyrażenie „choroba zawodowa powstała w zatrudnieniu” z art. 49 ust. 3 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (jednolity tekst: Dz.U. z 1983 r. Nr 30, poz. 144, ze zm.) należy rozumieć jako wystąpienie w organizmie takich objawów charakterystycznych dla danej jednostki chorobowej, że ze względu na występujące jej symptomy, zmiany w organizmie i ich skutki możliwa jest w świetle wiedzy medycznej identyfikacja i nazwanie choroby.

Wyrok SN z 07.05.1998 r. (I PKN 72/98, OSNAPiUS 1999/9/303)

Ochrona pracownika przewidziana w art. 6 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12.06.1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. z 1983 r. Nr 30, poz. 144 ze zm.) obejmuje także jego działania, które wykraczają poza zwykły zakres czynności wynikający ze stosunku pracy, a fakt że działania te nie były uzgodnione z pracodawcą, a nawet zostały podjęte bez jego wiedzy nie ma dla tej ochrony znaczenia. Nawet subiektywne, uzasadnione okolicznościami przekonanie pracownika, że działa w interesie pracodawcy, daje podstawę do objęcia go ochroną przewidzianą ustawą wypadkową.

Wyrok SN z 21.10.1998 r. (II UKN 264/98, OSNAPiUS 1999/5/10)

1. Przepis art. 22 k.p. nie pozbawia stron swobody decydowania o treści i charakterze łączącego je stosunku prawnego.

2. Ocena, że osoba podlegająca ubezpieczeniu społecznemu, która uległa wypadkowi przy wykonywaniu umowy zlecenia, wymaga ustalenia, że zaistniały wszystkie elementy pozwalające na uznanie zdarzenia za wypadek przy pracy.

Wyrok SN z 04.02.1998 r. (II UKN 488/97, OSNAPiUS 1999/2/68)

W czasie trwania podróży służbowej pracownik nie wraca z pracy do domu, tylko do miejsca zakwaterowania poza miejscowością swego zamieszkania. Zaistniały wówczas wypadek nie jest wypadkiem w drodze z pracy, lecz wypadkiem zrównanym z wypadkiem przy pracy.

Wyrok SN z 23.09.1998 r. (II UKN 217/98, OSNAP 1999/19/622)

Wypadek, jakiemu uległ pracownik podczas podróży na kurs specjalizacyjny, mający na celu podniesienie kwalifikacji zawodowych, nie jest wypadkiem podczas podróży służbowej w rozumieniu art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tj. Dz.U. z 1983 r. Nr 30, poz. 144, ze zm.), jeżeli w związku z tym kursem pracodawca nie wydał pracownikowi polecenia wyjazdu służbowego, a jedynie uznał za usprawiedliwioną nieobecność pracownika spowodowaną uczestniczeniem w tym kursie.

Wyrok SN z 05.06.1998 r. (II UKN 80/98, OSNAP 1999/11/380)

Tylko wyłączna wina pracownika i to w stopniu rażącego niedbalstwa, pozbawia go świadczeń z tytułu wypadku w drodze z pracy do domu (art. 8 w związku z art. 41 ust. 4 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, tj. Dz.U. z 1983 r. Nr 30, poz. 114, ze zm.).

Wyrok SN z 23.04.1998 r. (II UKN 11/98, OSNAP 1999/7/253)

Zeznanie przez pracowników nieprawdy, co do faktów powszechnie znanych załodze w toczącym się na terenie zakładu pracy postępowaniu powypadkowym, narusza pracowniczy obowiązek przestrzegania zasad współżycia społecznego w zakładzie pracy (art. 100 § 2 pkt 6 k.p.) oraz pracowniczy obowiązek dbałości o dobro pracodawcy (art. 100 § 2 pkt 4 k.p.) i uzasadnia wypowiedzenie mu umowy o pracę (art. 45 § 1 k.p.).

Wyrok SN z 12.01.1998 r. (I PKN 458/97, OSNAPiUS 1998/22/655)

Niezapewnienie pracownikowi elementarnych warunków bezpiecznego wykonywania pracy z reguły wyklucza możliwość przyjęcia jako wyłącznej przyczyny wypadku przy pracy naruszenia przez pracownika przepisów dotyczących ochrony zdrowia, spowodowanego wskutek rażącego niedbalstwa.

Wyrok SN z 27.05.1998 r. (II UKN 70/98, OSNAP 1999/12/403)

Powództwo o ustalenie lub sprostowanie treści protokołu powypadkowego jest dopuszczalne na podstawie art. 189 k.p.c.

Postanowienie SN z 27.01.1998 r. (II UKN 471/97, OSNP 1999/2/75)

W sprawie o jednorazowe odszkodowanie z tytułu następstw wypadku w drodze do pracy poszkodowany nie ma możliwości otrzymania odszkodowania przed sporządzeniem przez pracodawcę protokołu powypadkowego oraz przed wydaniem przez komisję lekarską do spraw inwalidztwa i zatrudnienia orzeczenia stwierdzającego związek uszczerbku na zdrowiu (inwalidztwa) z tym wypadkiem. Dlatego w razie wydania przez komisję lekarską orzeczenia korzystnego dla poszkodowanego trzyletni termin przedawnienia z art. 291 § 1 k.p. rozpoczyna bieg z chwilą uprawomocnienia się tego orzeczenia.

Wyrok SN z 05.05.1998 r. (II UKN 35/98, OSNAPiUS 1999/9/313)

Wypadek, któremu uległ pracownik w drodze do domu po wyjściu z zakładu pracy, gdzie wprowadził się w stan nietrzeźwości, nie jest wypadkiem w drodze z pracy do domu w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (jednolity tekst: Dz.U. z 1983 r. Nr 30, poz. 144, ze zm.).

Wyrok SN z 01.12.1998 r. (II UKN 355/98, OSNAPiUS 2000/2/69)

Długotrwałe oddziaływanie na organizm pracownika szkodliwych warunków zatrudnienia, które doprowadza do nagłego ujawnienia się skutku chorobowego nie jest wypadkiem przy pracy w rozumieniu art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (jednolity tekst: Dz.U. z 1983 r. Nr 30, poz. 144, ze zm.).

Wyrok SN z 08.12.1998 r. (II UKN 349/98, OSNAPiUS 2000/2/78)

Zgoda przełożonego na opuszczenie przez pracownika miejsca pracy w godzinach pracy w celu załatwienia jego prywatnych spraw nie może być utożsamiana z zachowaniem związku z pracą wypadku, który nastąpił po opuszczeniu przez pracownika miejsca pracy.

Wyrok SN z 14.01.1997 r. (II UKN 47/96, OSNAP 1997/17/326)

Nadmierny wysiłek podczas pracy, który z największym prawdopodobieństwem, wespół z samoistnym nadciśnieniem tętniczym wywołał u pracownika udar mózgu, stanowi przyczynę zewnętrzną wypadku w rozumieniu art. 6 ust. 1 ustawy wypadkowej.

Wyrok SN z 29.01.1997 r. (II UKN 70/96, OSNAP 1997/18/357)

Kwalifikacja prawna zawału serca jako wypadku przy pracy wymaga wykazania, że przyczyna zewnętrzna tego zdarzenia pozostawała w związku z wykonywaniem obowiązków pracowniczych.

Wyrok SN z 02.10.1997 r. (II UKN 281/97, OSNAPiUS 1998/15/456)

Przyczyną zewnętrzną wypadku przy pracy, w rozumieniu art. 6 § 1 ustawy z dnia 12.06.1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. z 1983 r. Nr 30, poz. 144, ze zm.) może być wykonywanie codziennych obowiązków pracowniczych, jeżeli przyczyniły się w znacznym stopniu do pogorszenia samoistnej choroby pracownika.

Wyrok SN z 05.02.1997 r. (II UKN 85/96, OSNAP 1997/19/386)

Pozostające w związku z wykonywaniem pracy zdarzenie zewnętrzne, które było sprawczym czynnikiem nagłego i gwałtownego pogorszenia samoistnych schorzeń pracownika wyczerpuje przesłanki prawne uznania go za wypadek przy pracy.

Wyrok SN z 21.05.1997 r. (II UKN 130/97, OSNAPiUS 1998/7/219)

Stres związany z wykonywaniem obowiązków pracowniczych jest cechą tych obowiązków i nie może być uznany za przyczynę zewnętrzną zawału serca (art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 12.06.1975 r. o świadczeniach pieniężnych z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, Dz.U. z 1983 r. Nr 30, poz. 144, ze zm.), chyba że jego gwałtowny charakter jest wynikiem rażą-co nietypowych warunków pracy.

Wyrok SN z 16.12.1997 r. (II UKN 407/97, OSNAP 1998/21/644)

Związek pomiędzy nagłą i zewnętrzną przyczyną wypadku a pracą polega na miejscowym i czasowym bądź funkcjonalnym powiązaniu przyczyny doznanego uszczerbku na zdrowiu albo śmierci pracownika z wykonywaniem czynności zmierzających do realizacji zadań pracodawcy, do których pracownik zobowiązał się w umowie o pracę lub będących przedmiotem polecenia przełożonych albo nawet podjętych samorzutnie w interesie pracodawcy.

Wyrok SN z 07.08.1997 r. (II UKN 245/97, OSNAPiUS 1998/12/370)

Wypadek, któremu wracający z pracy pracownik uległ na klatce schodowej budynku wielomieszkaniowego, przed wejściem do własnego mieszkania, jest wypadkiem w drodze z pracy do domu w rozumieniu art. 41 ust. 1 ustawy wypadkowej, jeżeli spełnione zostały dalsze warunki określone w art. 6 ust. 1 tej ustawy.

Wyrok SN z 24.01.1997 r. (II UKN 57/96, OSNAP 1997/18/347)

W przypadku osoby, która wskutek wypadku przy pracy (zrównanego z wypadkiem przy pracy) doznała uszczerbku na zdrowiu, celem przyznania renty uzupełniającej, przewidzianej w art. 444 § 2 k.c, jest doprowadzenie do zrównania sytuacji finansowej poszkodowanego z sytuacją hipotetyczną w jakiej znajdowałaby się, gdyby nie uszczerbek na zdrowiu. Wobec osoby, która nie osiągnęła jeszcze wieku emerytalnego, punktem odniesienia dla oceny hipotetycznych dochodów, są z zasady dochody osiągnięte na takim samym lub podobnym stanowisku pracy, jakie z przeważającym prawdopodobieństwem zajmowałaby nadal, gdyby nie skutki wypadku.

Wyrok SN z 14.11.1997 r. (II UKN 319/97, OSNAPiUS 1998/17/515)

Dla oceny, czy zdarzenie jest wypadkiem przy pracy, nie ma znaczenia data, w której poszkodowany zgłosił się do lekarza oraz symbol choroby umieszczony na zwolnieniu lekarskim.

Wyrok SN z 13.05.1997 r. (II UKN 115/97, OSNP 1998/5/159)

Praca dyrektora jest z istoty swej związana z dużą odpowiedzialnością a występujące w jej toku stresy nie mogą być uznane za nietypowe warunki pracy w rozumieniu przyczyny zewnętrznej zdarzenia.

Wyrok SN z 14.02.1996 r. (II PRN 2/96, OSNAPiUS 1996/17/252)

Przy ocenie nadmiernego wysiłku jako przyczyny zewnętrznej wypadku przy pracy należy mieć na uwadze nie tylko rodzaj wykonywanych czynności, ale także warunki i okoliczności, w których czynności te są wykonywane.

Wyrok SN z 08.11.1994 r. (II PRN 7/94, OSNAP 1995/9)

Ustalenie przez Sąd, że zdarzenie nagłe, spowodowane przyczyną zewnętrzną, któremu pracownik uległ po przybyciu do zakładu pracy i wskutek którego zmarł, nastąpiło po zerwaniu związku z pracą, musi być oparte na dowodach pozwalających przyjąć taką hipotezę i nie może być dowolne.

Wyrok SN z 08.11.1994 r. (II PRN 6/94, OSNAP 1995/10/122)

Dla stwierdzenia istnienia lub zerwania związku z pracą w rozumieniu art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tj. Dz.U. z 1983 r. Nr 30, poz. 144, ze zm.) decydujące znaczenie ma zachowanie pracownika, który uległ wypadkowi.

Wyrok SN z 11.08.1994 r. (II PRN 1/94, OSNAP 1995/3/34)

Za wypadek w drodze do pracy lub z pracy uważa się zdarzenie nagłe, spowodowane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło w drodze z domu do pracy lub z pracy do domu (art. 6 ust. 1 i art. 41 ust. 3 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, tj. Dz.U. z 1983 r. Nr 30, poz. 144, ze zm.).

Wyrok SN z 25.10.1994 r. (II URN 39/94, OSNAP 1995/4/53)

Praca w normalnych warunkach może, przy uwzględnieniu indywidualnego stanu psychicznego i faktycznego pracownika, stanowić dla niego nadmierny wysiłek i stać się przyczyną zewnętrzną wypadku przy pracy.

Wyrok SN z 09.07.1991 r. (II PRN 3/91, OSP 1992/11/263)

Ochrona zagwarantowana pracownikowi będącemu w podróży służbowej przez art. 6 ust. 2 pkt 1 ustawy wypadkowej z 1975 roku jest bardzo szeroka i wyklucza związek zdarzenia z pracą tylko wtedy, gdy wypadek został spowodowany postępowaniem pracownika, które nie pozostawało w związku z wykonywaniem powierzonych mu zadań.

Wyrok SN z 06.12.1990 r. (II PRN 10/90, PiZS 1991/4/62)

Przeżycie wewnętrzne (uraz psychiczny) w postaci emocji o znacznym nasileniu, wywołujące negatywne skutki w organizmie pracownika, może być uznane za przyczynę zewnętrzną wypadku w rozumieniu art. 6 ust. 1 ustawy z 12.06.1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. 1983, Nr 30, poz. 144), jeżeli zostało wywołane nie przez pracownika, lecz powstało wskutek okoliczności nietypowych dla normalnych stosunków pracowniczych.

Wyrok SN z 23.01.1986 r. (II PR 1/86, PiZS 198/68/74)

Podjęcie przez pracownika nawet nie należących do jego obowiązków, ale celowych czynności, zwykle wykonywanych w zakładzie, dowodzi związku zdarzenia z pracą, skoro pracownik działał w interesie zakładu pracy.

Wyrok SN z 13.05.1982 r. (II PRN 8/82, OSP 1983/5/107)

Za wypadek w drodze do pracy należy uznać również wypadek, jakiemu uległ pracownik w drodze do najbliżej mieszkającego innego pracownika tego zakładu w celu przekazania mu zaświadczenia o niezdolności do pracy, z prośbą o doręczenie zakładowi pracy, jeżeli ten sposób zawiadomienia zakładu o przyczynie nieobecności pracownika był najbardziej odpowiedni w zaistniałej sytuacji faktycznej.

Wyrok SN z 22.06.1979 r. (III PR 44/79 OSNC 1979/12/250)

Związek przyczynowy wypadku z pracą może istnieć nie tylko wówczas, gdy nastąpił on wskutek wykonywania czynności pracowniczych (III PRN 25/78, PZiS z 1980 r. Nr 4, poz. 61). Również ogólniejszy w charakterze wyrok zapadł na posiedzeniu Sądu Apelacyjnego w Gdańsku w dniu 16.01.1996 r. Stosownie do jego treści: Wypadkiem przy pracy jest każde nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną i pozostające w związku czasowym, miejscowym i funkcjonalnym z wykonywaną pracą, jeżeli wpłynęło na gwałtowne pogłębianie się samoistnych procesów chorobowych poszkodowanego.

Wyrok SN z 11.08.1978 r. (III AUr 1258/95, OSA 1996/7-8/27)

Okoliczność charakteryzująca się tym, że uszkodzenie ciała, istotne pogorszenie stanu zdrowia lub śmierć podczas pracy nastąpiły na tle stwierdzonych u pracownika schorzeń samoistnych, nie wyłącza sama przez się uznania zdarzenia za wypadek przy pracy, jeżeli w stanie faktycznym danej sprawy ujawniły się fakty o cechach przyczyny zewnętrznej, z którymi pozostaje w związku określony skutek

Postanowienie SN z 13.01.1977 r. (III PZP 15/76)

Doznanie obrażeń w wyniku upadku i uderzenia o twarde przedmioty w miejscu pracy jest typowym przykładem „nagłego zdarzenia”.

Wyrok SN z 02.02.1977 r. (III PRN 50/76, PiZS z 1978 r. Nr 6, poz. 63)

Nie można nadać charakteru przyczyny zewnętrznej w rozumieniu art. 6 ustawy „wypadkowej” samemu faktowi zdenerwowania, spowodowanego nie odpowiadającym życzeniom pracownika przesunięciem go do innej pracy.

Wyrok SN z 22.06.1977 r. (III PRN 12/77, OSNC 1977/12/248)

Stres psychiczny związany z wykonywaniem obowiązków pracowniczych, który przeciętny organizm ludzki jest w stanie znieść bez istotnego uszczerbku dla zdrowia, nie jest przyczyną zewnętrzną w rozumieniu art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 12.06.1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

Wyrok SN z 12.06.1975 r. (II URN 166/86, OSNC 1998/2-3/37)