Rząd nakazujący usługodawcom weryfikację szczepień przy zmniejszonych limitach dla niezaszczepionych przerzuca na przedsiębiorców odpowiedzialność za prowadzenie polityki zdrowotnej państwa. Robi to nie zapewniając podstawy prawnej do takich działań. Nie usłyszeliśmy propozycji odszkodowań dla branży całkowicie zamkniętej takiej jak dyskoteki i kluby.
Szanowny Panie Premierze,
zwracam się do Pana z prośbą o pilną interwencję w związku z brakiem unormowań umożliwiających wypłaty rekompensat dla firm objętych obostrzeniami epidemicznymi po 30 kwietnia br.
Dnia 29.11.2021 roku, w Dzienniku Ustaw (poz.2177) ukazała się nowelizacja rozporządzenia w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii. Na przedsiębiorców z wielu branż zostały nałożone nowe obowiązki, które spowodują wzrost kosztów prowadzenia działalności gospodarczej. Ograniczenia w zakresie ilości klientów niezaszczepionych mogą doprowadzić do spadku przychodów firm.
Co istotne – wprowadzone obostrzenia dotyczą przedsiębiorców, którzy już wcześniej, na kilka miesięcy byli zmuszeni do zaprzestania działalności. Firmom tym – zgodnie z ustawą – przysługiwało odszkodowanie za czas zamknięcia według określonych rozporządzeniem warunków. Rozporządzenie o odszkodowaniach obejmowało okres do 30 kwietnia i pieniądze do tej daty zostały z tzw. tarczy branżowej wypłacone. Problem w tym, że lockdown obowiązywał znacznie dłużej. Do 15 maja zamknięta była gastronomia, a restauracje bez tzw. ogródków (zdecydowana większość lokali) nie mogły pracować do 28 maja. Hotele były zamknięte do 7 maja, od 8 maja do 5 czerwca mogły wynajmować tylko 50% miejsc. Targi, konferencje, wystawy zostały otwarte 6 czerwca. Baseny, kina, teatry, siłownie i solaria mogły zacząć działać od 28 maja, a dyskoteki od 26 czerwca.
Od kilku miesięcy wielokrotnie interweniowałem w sprawie braku rekompensat dla firm objętych obostrzeniami epidemicznymi w maju i czerwcu br., kierując pisma do Ministerstwa Rozwoju i do Pana Premiera. Urzędnicy odsyłali mnie od „Annasza do Kajfasza”, moje apele wędrowały pomiędzy Kancelarią Premiera a Ministerstwem Rozwoju, do dzisiaj nie odnosząc skutku.
Panie Premierze – przedsiębiorcy nie mogą w nieskończoność czekać na należne im pieniądze, tym bardziej, że od 1 grudnia ponownie zostały na nich nałożone restrykcje covidowe. Dlatego bardzo proszę o Pańską osobistą interwencję w tej sprawie. Brak rozporządzenia umożliwiającego wypłacenie rekompensat za zamknięcie firm w rzeczywistym, pełnym okresie lockdownu zagraża bytowi ekonomicznemu wielu przedsiębiorstw z sektora MŚP i podważa zaufanie przedsiębiorców do Państwa.
Źródło: Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców
Oryginał listu dostępny pod tym linkiem.
Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy nowelizującej Prawo oświatowe oraz niektóre inne ustawy, który wprowadza odpowiedzialność karną za przekroczenie uprawnień lub niedopełnienie obowiązków dotyczących opieki lub nadzoru nad dziećmi i młodzieżą. Ma to dotyczyć osób kierujących jednostkami objętymi systemem oświaty, żłobkami, klubami dziecięcymi oraz jednostkami instytucjonalnej pieczy zastępczej i placówkami wsparcia dziennego. Nowe rozwiązania mają wejść w życie po 14 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
30 listopada 2021 r. Rada Ministrów przyjęła projekt MF dotyczący zmian w ustawie o podatku akcyzowym i podatku od sprzedaży detalicznej (UD 315). To reakcja na rosnące ceny paliw i energii elektrycznej.
Projekt przewiduje:
Dzięki temu rząd złagodzi podwyżki cen prądu i umożliwi obniżenie cen paliw sprzedawanych na stacjach benzynowych.
Przepisy prawa unijnego nie pozwalają na wyzerowanie danin obciążających energię i paliwa. Umożliwiają jedynie ich zmniejszenie do unijnego minimum.
Z opcji tej skorzysta Polska. Zaproponowana zmiana zakłada obniżenie stawek akcyzy na wyroby energetyczne do wysokości minimum akcyzowego (wliczając opłatę paliwową i opłatę emisyjną) w taki sposób, że wysokość opłaty emisyjnej i opłaty paliwowej pozostaną w 2021 r. i 2022 r. na dotychczasowym poziomie.
Do unijnego minimum rząd obniża:
Projekt zakłada również zwolnienie z akcyzy energii elektrycznej dla gospodarstw domowych. Obecnie obowiązująca stawka wynosi 5 zł/1 MWh. Zwolnienie z podatku obowiązywać będzie od dnia wejścia w życie ustawy do 31 maja 2022 r.
Na ceny paliw wpływa również podatek od sprzedaży detalicznej. Dlatego Polska zrezygnuje z poboru tego podatku od sprzedaży paliw silnikowych na trzy miesiące (od 1 stycznia 2022 r. do 31 maja 2022 r.)
Rosnące ceny to problem, z którym borykają się wszystkie państwa. Wdrażany przez MF pakiet ochroni budżety gospodarstw domowych i firm.
Łączny koszt dla budżetu wyniesie 1,5 mld zł, w tym:
Obniżki akcyzy i rezygnacja z podatku detalicznego od sprzedaży paliw silnikowych to nie jedyny podatkowy element Tarczy Antyinflacyjnej. Wdrażane przez MF rozwiązania zakładają również obniżki VAT na dostawy gazu (z 23 proc. na 8 proc.) i energii elektrycznej (z 23 proc. do 5 proc.) w okresie od stycznia do marca 2022 r.
Tarcza zostaje też uzupełniona o kolejny element – rząd obniża z 23% na 8% VAT na energię cieplną na trzy miesiące (styczeń-marzec 2022). Na zmianach skorzysta ok. 6,5 mln gospodarstw domowych. Dla budżetu to koszt ok. 0,5 mld zł.
Zmiany te zostaną wprowadzone w drodze rozporządzenia, które niebawem zostanie przekazane do konsultacji publicznych.
Źródło: Ministerstwo Finansów
Polacy lepiej oceniają działania lokalnych władz i Unii Europejskiej w celu zwalczania pandemii niż te podejmowane przez polski rząd. W najnowszym badaniu opinii publicznej Eurobarometr Polakom zadano pytania o życie w czasie COVID-19, o opinię na temat działania mediów oraz o ich stosunek do polityki klimatycznej i praworządności.
Z opublikowanego dzisiaj raportu wynika również, że poziom zadowolenia z funkcjonowania demokracji w Polsce istotnie spadł w ciągu ostatniego roku i jest najniższy od kilku lat. Ponadto, Polacy uważają, że fake newsy stanowią duży problem w kraju.
Ponad jedna trzecia Polaków (36%) jest zadowolona z działań jakie podjął polski rząd w celu zwalczania pandemii. Dużo bardziej Polacy (51%) są natomiast zadowoleni z tego, jakie środki, w celu zwalczania pandemii, podejmowały władze regionalne i lokalne, a 55% – z działań podjętych przez UE. 63% Polaków wierzy ponadto, że w przyszłości Unia będzie podejmować właściwe decyzje. Zdaniem prawie co trzeciego Polaka (31%) priorytetem UE powinno być obecnie zapewnienie wszystkim obywatelom UE szybkiego dostępu do bezpiecznych i skutecznych szczepionek.
Zdaniem większości Polaków (78%) obecność wiadomości i informacji, które zniekształcają rzeczywistość lub nawet są nieprawdziwe, stanowi problem w kraju. 82% Polaków jest zdania, że dezinformacja jest zagrożeniem dla demokracji. Polacy gorzej niż przeciętny Europejczyk oceniają media narodowe pod kątem zapewniania różnorodności poglądów i opinii oraz podawania wiarygodności informacji. W nieco mniejszym stopniu przekonani są także o wolności mediów od politycznych czy handlowych nacisków.
Ponad połowa Polaków (53%) źle ocenia funkcjonowanie demokracji w Polsce i ten odsetek jest najniższy od kilku lat. Również na tle Europejczyków, Polska jest w dziesiątce krajów z najniższym poziomem zadowolenia z funkcjonowania demokracji (45% zadowolonych w porównaniu do 55% ogółu Europejczyków).
47% Polaków jest zdania, że głównym priorytetem Europejskiego Zielonego Ładu, czyli zestawu środków mających na celu ochronę środowiska i klimatu, powinno być rozwijanie energii ze źródeł odnawialnych. Drugim z elementów zdaniem 45% badanych powinna być walka z odpadami plastikowymi. W tej kwestii opinie Polaków nie odbiegają znacząco od średnich wyników europejskich.
Ponad połowa Polaków (57%) przyznaje, że pandemia ma dla nich osobiście poważne skutki finansowe i to odsetek większy niż średnia unijna (43%).
Dodatkowe informacje:
Badanie Standardowy Eurobarometr przeprowadziła firma Kantar Polska na zlecenie Komisji Europejskiej w dniach 12 lutego – 18 marca 2021 roku, na reprezentatywnej próbie 1036 osób w wieku 15 i więcej lat, techniką wywiadów bezpośrednich w domach respondentów. Standardowy Eurobarometr jest badaniem cyklicznym, realizowanym raz na pół roku we wszystkich 27 państwach Unii Europejskiej oraz w krajach kandydujących.
Źródło: https://ec.europa.eu/
„Wciąż odnotowujemy dużą liczbę zajętych respiratorów i łóżek w szpitalach, a także zgonów z powodu COVID-19. Ze względu na wydolność służby zdrowia i troskę o życie obywateli, zadecydowaliśmy o przedłużeniu większości obostrzeń do 25 kwietnia. W zakresie hoteli i noclegów dotychczasowe zasady bezpieczeństwa będą obowiązywać do 3 maja włącznie. Od 19 kwietnia otwieramy żłobki i przedszkola dla wszystkich dzieci. Dozwolony będzie także sport w obiektach sportowych na świeżym powietrzu z pewnymi ograniczeniami” – powiedział premier.
Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców 30.11.2020 r. zwrócił się do Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii o objaśnienie prawne dotyczące art. 23 ustawy z dn. 28.10.2020 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z przeciwdziałaniem sytuacjom kryzysowym związanym z wystąpieniem COVID-19, zwanej potocznie jako „ustawa o dobrym Samarytaninie”.
Przepis ten dotyczy skutków ewentualnego naruszania przez przedsiębiorcę ograniczeń, nakazów i zakazów związanych ze stanem epidemii i możliwości odebrania mu z tego tytułu środków pomocowych.
Przedsiębiorca, który łamie obostrzenia jest obowiązany do zwrotu kwoty stanowiącej równowartość udzielonej pomocy łącznie z odsetkami ustawowymi za opóźnienie. Decyzję o obowiązku zwrotu pomocy wydaje podmiot udzielający pomocy publicznej. Egzekucja zwrotu kwoty, następuje w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Organ, który stwierdzi naruszenie, ma obowiązek poinformować instytucje, które udzielają pomocy o tym fakcie co skutkuje odrzuceniem wniosku przedsiębiorcy albo obowiązkiem zwrotu przez firmę już udzielonej pomocy.
Przedsiębiorca ma obowiązek, składając wniosek o pomoc, złożyć pod odpowiedzialnością karną oświadczenie czy naruszył ograniczenia, nakazy i zakazy związanych ze stanem epidemii. Przepis jest tak skonstruowany, że zachodzi niejasność dotycząca momentu stwierdzenia naruszenia:
W dniu 07.04.2021 r., Pan Marek Niedużak – Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju, Pracy i Technologii, wydał objaśnienie ww. sprawie. Na szczególną uwagę zasługują trzy zagadnienia wskazane w piśmie.
Pierwszy, który zawiera wytyczne co do sposobu oceny czy w sprawie przedsiębiorca dopuścił się naruszenia ograniczeń, nakazów i zakazów w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej ustanowionych w związku z wystąpieniem stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, a wskazujący, że „«stwierdzenie naruszenia» powinno następować po przeprowadzeniu wszystkich potrzebnych czynności wynikających i dokonaniu wszechstronnej oceny dowodów (zob. zwłaszcza art. 6, art. 7, art. 7a, art. 77 i art. 81a KPA oraz art. 5 par. 2, art. 6 i art. 7 Kodeksu postępowania karnego w zw. z art. 8 KPSW, art. 95-9 KPSW)”.
Drugi dotyczy momentu, kiedy można byłoby mówić o „stwierdzeniu naruszenia” w rozumieniu art. 23 ustawy antykryzysowej: „W związku z powyższym, w opinii resortu rozwoju, pracy i technologii, argumenty natury systemowej przemawiają za przyjęciem, że «stwierdzenie naruszenia» w rozumieniu art. 23 ust. 1 i 2 ustawy antykryzysowej następuje po rozstrzygnięciu definitywnym (prawomocnym i ostatecznym)”.
Trzeci wreszcie wskazuje na konieczność stosowania zasady in dubio pro libertate: „Przy wykładni tego rodzaju przepisów należy się zaś kierować zasadą in dubio pro libertate, zgodnie z którą, w razie nie dających się usunąć wątpliwości należy przyjąć wykładnię korzystną dla przedsiębiorcy/obywatela (por. art. 11 ustawy z dn. 06.03.2018 r. – Prawo przedsiębiorców oraz art. 7a KPA)”.
Rzecznik MŚP zwrócił się do Komendanta Głównego Policji, Wojewódzkich Komendantów Policji, Komendanta Stołecznej Policji, Głównego Inspektora Sanitarnego, Dyrektorów Wojewódzkich Stacji Sanitarno-Epidemiologicznych, Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Prezesa Polskiego Funduszu Rozwoju, Szefa Krajowej Administracji Skarbowej, Dyrektorów Izb Administracji Skarbowej, Dyrektorów Wojewódzkich Urzędów z prośbą o powiadomienie Powiatowych Urzędów Pracy o zapoznanie się z tezami przedstawionymi w objaśnieniach i ich uwzględnienie w celu zapewnienia jednolitego stosowania przepisów prawa.
Źródło: Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców
oprac. \m/ \mos/
Rzecznik MŚP wielokrotnie informował Premiera, że wielu przedsiębiorców działających pod tymi kodami czeka na taką decyzję. Zapowiadana przez prezes ZUS Gertrudę Uścińską informacja, że kod PKD będzie weryfikowany na dzień 31.03.2021 roku, jest bardzo istotna, ponieważ wielu przedsiębiorców nie mogło korzystać z Tarczy Branżowej z powodu innego niż faktycznie prowadzona działalność wiodącego kodu PKD, zadeklarowanego przed ogłoszeniem jesiennego lockdownu. Ta zmiana umożliwi im otrzymanie rekompensat.
Rozszerzenie Tarczy Branżowej o nowe kody w dużej mierze pomoże wielu przedsiębiorcom, przede wszystkim najemcom galerii handlowych. Lista 60 kodów PKD w dalszym ciągu nie zapewnia jednak wsparcia wszystkim, którzy tego potrzebują. Chodzi zwłaszcza o przedsiębiorców, którzy z uwagi na specyfikę swojej działalności, generują duże straty, mimo że problem drastycznego spadku przychodów nie dotyka całej branży.
Jaskrawym przykładem są sklepiki szkolne, które działając pod PKD właściwym dla sklepów spożywczych, od kilku miesięcy bezskutecznie wołają o pomoc, ponosząc straty z powodu zamykania szkół. W dramatycznej sytuacji są również właściciele małych browarów, produkujących dla objętych lockdawnem restauracji, czy firmy, działające jako organizacje pozarządowe. Pomoc dla sklepików szkolnych i organizacji pozarządowych prowadzących działalność gospodarczą zapowiedział 12 lutego Premier Jarosław Gowin, na konferencji prasowej z udziałem przedstawicieli branż nieobjętych rządowym wsparciem. Mimo to również obie te grupy nadal pozostają bez osłony. Apelujemy do rządu o jak najszybsze wywiązanie się z danej tym przedsiębiorcom obietnicy.
Poza systemem wsparcia nadal pozostaje duża grupa przedsiębiorców, których firmy stoją już na skraju bankructwa wyłącznie z powodu lockdownu. Dlatego konieczne jest kontynuowanie prac legislacyjnych w takim kierunku, aby prawo do rekompensat miały wszystkie bez wyjątku firmy dotknięte skutkami obostrzeń.
Rzecznik proponował, aby do przedsiębiorstw z kodami PKD, które dzisiaj uprawniają do otrzymania rekompensat, dołączyć te firmy, których obroty po wprowadzeniu lockdownu spadły o minimum 70 %. Ministerstwo RPiT zadeklarowało rozpoczęcie prac w tym zakresie, jednak postulat Rzecznika MŚP nie został zrealizowany. W komunikacie ministerstwa napisano, że przyjęcie takiego rozwiązania rodzi niebezpieczeństwo nieuzasadnionego wydawania publicznych pieniędzy na wsparcie firm źle zarządzanych, działających sezonowo oraz będących w złej sytuacji ekonomicznej już przed lockdownem.
Z uwagi na sztandarowe zasady Konstytucji biznesu: zasadę równego traktowania i zasadę domniemania uczciwości – ponawiam więc apel o uwzględnienie mego postulatu, wskazując jednocześnie, że zagrożeniom, o jakich mowa w komunikacie, można zapobiec, wprowadzając np. system indywidualnego rozpatrywania wniosków dla firm nieobjętych wsparciem wg kryterium PKD.
W takim trybie – poprzez możliwość załączenia dowodów (np. wydruków z dokumentów księgowych), dałoby się niezbicie wykazać związek utraty przychodów z wprowadzonymi obostrzeniami.
Do pomocy kwalifikowane byłyby wyłącznie tylko te przedsiębiorstwa, które dowiodą, że utraciły obroty wyłącznie z powodu lockdownu. Wnioski mogłyby być rozpatrywane przez ZUS lub PUP – w zakresie pomocy udzielanej przez te instytucje, albo samorządy, na których terenie prowadzą działalność wnioskujący przedsiębiorcy.
Wprowadzenie takiego systemu pozwoliłoby na swoiste domknięcie systemu pomocowego i umożliwiłoby realizację obietnicy złożonej przez Premiera Mateusza Morawieckiego, że „żaden polski przedsiębiorca nie zostanie bez pomocy”.
Adam Abramowicz – Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców
