„Nauczyciel od dnia 01.09.2018 r. do dn. 31.08.219 r. odbył staż na stopień nauczyciela kontraktowego. W dniu 22.10.2019 r. przeprowadzono rozmowę kwalifikacyjną, w wyniku której nauczyciel otrzymał stopień nauczyciela kontraktowego. Czy jest możliwość skrócenia okresu co najmniej 2 lat pracy, aby nauczyciel mógł rozpocząć staż na kolejny stopień awansu zawodowego? Mianowanie we wrześniu 2021 roku w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia zajęć w roku szkolnym 2021/2022.”

W tej sprawie ma zastosowanie …



Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wydał wyrok z dn. 07.08.2020 r., (sygn. akt: II SA/Wa 809/20) i uznał, że przetwarzanie danych biometrycznych uczniów przez szkołę podstawową w Gdańsku, które miało miejsce podczas wydawania posiłków, nie stanowi naruszenia prawa. W konsekwencji uchylił decyzję Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych nakładającą na szkołę karę pieniężną w wysokości 20 tys. zł. W odpowiedzi UODO wniósł skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Spór dotyczy wprowadzenia przez gdańską podstawówkę systemu identyfikacji biometrycznej przy wejściu do stołówki szkolnej, który pozwala dokonać weryfikacji, czy dzieci uiściły opłatę za posiłek. Szkoła przetwarzała dane biometryczne w postaci odcisków palców uczniów na podstawie pisemnej zgody rodziców lub opiekunów prawnych.

Jednak zdaniem UODO przepisy prawa powszechnie obowiązującego w Polsce nie zezwalają szkole na przetwarzanie danych biometrycznych. Udzielona przez rodziców zgoda nie może być uznana za dobrowolną, ponieważ jej brak wywoływał negatywne skutki – dzieci, których rodzice nie udzielili zgody, musiały przepuszczać w kolejce po posiłek pozostałych uczniów. Także Rzecznik Praw Dziecka stanął na stanowisku, że przetwarzanie danych biometrycznych dzieci ma szczególny charakter i wiąże się ze zwiększonym ryzykiem naruszenia praw i wolności podmiotu danych.

Innego zdania był WSA, który stwierdził, że wyrażenie zgody przewidzianej w art. 9 ust. 2 lit.a RODO legalizuje przetwarzanie danych biometrycznych dzieci.

Małgorzata Tabaszewska – specjalistka prawa oświatowego

Podstawa prawna:

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dn. 27.04.2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych – zwane RODO) – Dz.Urz. UE z 2016 r. L 119/1.


mlodziez2.jpg

Dnia 09.08.2021 r. weszło w życie rozporządzenie MEiN z dn. 04.08.2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i sposobu przeprowadzania egzaminu gimnazjalnego i egzaminu maturalnego (Dz.U. poz. 1427). Nowelizacja wprowadza modyfikacje w rozp. MEN z dn. 21.12.2016 r. (Dz.U. poz. 2223, z późn. zm.), które obecnie ma zastosowanie wyłącznie do absolwentów szkół tzw. starego ustroju szkolnego, obowiązującego przed 01.09.2017 r., tj. przed wprowadzeniem zmian wynikających z ustawy Prawo oświatowe (u.P.o.).

O kogo chodzi?

Określone w nowelizowanym rozp. szczegółowe warunki i sposób przeprowadzania egzaminu maturalnego dotyczą matury przeprowadzanej na „starych zasadach”, czyli w:

  • trzyletnich liceach ogólnokształcących – odbędzie się ona po raz ostatni w 2022 r. oraz
  • czteroletnich technikach – odbędzie się ona po raz ostatni w 2023 r.

Ustawodawca przewidział jednak okres przejściowy. I tak, zgodnie z art. 297 ust. 2 ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 60, z późn. zm.), egzamin maturalny „na starych zasadach”, czyli na podstawie rozdziału 3b ustawy o systemie oświaty (u.s.o.) w brzmieniu obowiązującym przed 01.09.2017 r. i rozp. z dn. 21.12.2016 r., będzie przeprowadzany dla:

  • absolwentów dotychczasowego trzyletniego liceum ogólnokształcącego – do roku szkolnego 2026/2027,
  • absolwentów dotychczasowego czteroletniego technikum – do roku szkolnego 2027/2028,
  • absolwentów branżowej szkoły II stopnia, którzy ukończyli kształcenie w branżowej szkole I stopnia jako absolwenci dotychczasowego gimnazjum – do roku szkolnego 2028/2029.

Dodatkowo, zgodnie z art. 297a ustawy z dn. 14.12.2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 60, z późn. zm.), do egzaminu maturalnego „na starych zasadach” może przystąpić:

  • w latach szkolnych 2019/2020–2021/2022 – absolwent czteroletniego liceum ogólnokształcącego,
  • w latach szkolnych 2019/2020–2022/2023 – absolwent pięcioletniego technikum,
  • w roku szkolnym 2022/2023 – absolwent branżowej szkoły II stopnia, który ukończył kształcenie w branżowej szkole I stopnia jako absolwent ośmioletniej szkoły podstawowej

–   który jako uczeń realizował indywidualny program lub tok nauki, zgodnie z art. 115 u.P.o.

We wskazanym art. 297a ww. ustawy chodzi o absolwentów szkół tzw. nowego ustroju szkolnego – ale tylko tych, którzy w szkołach ponadpodstawowych realizowali indywidualny program lub tok nauki. Dlaczego?

Umożliwienie im przystąpienia do egzaminu maturalnego przeprowadzanego (w okresie przejściowym) dla absolwentów klas ponadgimnazjalnych wynika z faktu, że uczniowie zdolni często kończą szkołę wcześniej, a tym samym zdają egzamin maturalny w terminie wcześniejszym niż wyznaczony regularnym tokiem nauki realizowanym w szkole danego typu. Jest to przepis czasowy, obowiązujący w latach 2019–2023. Przystąpienie do egzaminu maturalnego z wcześniejszymi rocznikami umożliwi tym uczniom kontynuowanie nauki na studiach.

Dlaczego zmiany?

Konieczność nowelizacji rozp. z 2016 r. wynika przede wszystkim z potrzeby dostosowania tych przepisów do zmian wprowadzonych ustawą z dn. 22.11.2018 r. o zmianie ustawy – Prawo oświatowe, ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2245, z późn. zm.) dotyczących zasad przystępowania do egzaminu maturalnego.

Zgodnie z art. 127 ww. ustawy od roku szkolnego 2021/2022 możliwe jest zwolnienie zdającego egzamin maturalny z obowiązku przystąpienia do części pisemnej z co najmniej jednego przedmiotu dodatkowego w przypadku posiadania określonych kwalifikacji zawodowych.

W związku z tym w rozp. z 2016 r. rozszerzono zakres informacji podawanych przez zdającego w deklaracji przystąpienia do egzaminu maturalnego oraz zakres dokumentów dołączanych przez zdającego do tej deklaracji. W deklaracji maturalnej zdający będzie mógł wpisać informację o spełnieniu warunku określonego w art. 44zzd ust. 4b u.s.o. oraz dołączyć dokument lub dokumenty, o których mowa w art. 44zzd ust. 4b u.s.o., potwierdzające posiadanie określonych kwalifikacji zawodowych (dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, dyplom zawodowy, świadectwa potwierdzające kwalifikacje w zawodzie, certyfikaty kwalifikacji zawodowych).

Dodatkowo omawiana nowelizacja wprowadza następujące zmiany:

  • wykreśla przepisy dotyczące egzaminu gimnazjalnego (stąd też zmiana tytułu, tak by rozp. dotyczyło wyłącznie egzaminu maturalnego) – egzamin gimnazjalny został po raz ostatni przeprowadzony w roku szkolnym 2019/2020 dla słuchaczy dotychczasowego gimnazjum dla dorosłych;
  • rozszerza zakres podmiotowy rozp. o absolwentów posiadających wykształcenie średnie branżowe, ponieważ do egzaminu maturalnego, oprócz absolwentów posiadających wykształcenie średnie, mogą przystępować, zgodnie z art. 297 ust. 2 i art. 297a ustawy z dn. 14.12.2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 60, z późn. zm.), również absolwenci posiadający wykształcenie średnie branżowe;
  • dostosowuje organizację przeprowadzania egzaminu maturalnego do rozwiązań przyjętych w rozp. MEiN z dn. 26.02.2021 r. w sprawie egzaminu maturalnego (Dz.U. poz. 482), który będzie przeprowadzany od roku szkolnego 2022/2023 dla absolwentów szkół nowego ustroju szkolnego; w latach szkolnych 2022/2023–2028/2029 egzaminy maturalne będą równolegle przeprowadzane zgodnie z przepisami obu rozporządzeń, dla różnych zdających, dlatego konieczne jest ujednolicenie zasad przeprowadzania tych egzaminów (stąd zmiany w szeregu przepisów).

Małgorzata Tabaszewska – specjalistka prawa oświatowego


MLODZIEZ.jpg

„Ponowne rozpoczęcie nauczania domowego. Czy uczeń szkoły podstawowej mieszkający poza granicą Polski realizujący nauczanie domowe w polskim systemie oświaty, który przerwał nauczanie domowe (otrzymał decyzję cofającą zezwolenie) z powodu usprawiedliwionego nie przystąpienia do egzaminów klasyfikacyjnych w ustalonym termie z ważnych powodów, może w kolejnym roku kontynuować nauczanie domowe? Nie może powrócić do nauczania stacjonarnego, ponieważ nie ma takiej możliwości w kraju w którym przebywa (nie ma polskiej szkoły).”

Dyrektor szkoły może wydać zezwolenie na spełnianie obowiązku szkolnego poza szkołą, tzw. nauczanie domowe, po spełnieniu warunków określonych w przepisach uregulowanych w …


zdj_krakow_2.jpg

Od 6 do 30 września 2021 r. – lub do wyczerpania 15 mln zł przeznaczonych na to przedsięwzięcie – organy prowadzące szkoły będą mogły składać wnioski o dofinansowanie wycieczek szkolnych organizowanych w ramach ministerialnego programu „Poznaj Polskę”. To pierwsze tego typu działanie MEiN podjęte na podstawie uchwalonych niedawno przepisów pozwalających ministrowi ustalać własne programy edukacyjne i przydzielać środki na ich realizację.

Na dofinansowanie ministra mogą liczyć tylko te wycieczki (1-,2- i 3-dniowe), organizowane w trakcie zajęć lekcyjnych, czyli od września do czerwca, których program mieści się w czterech obszarach edukacyjnych:

  • Śladami Polskiego Państwa Podziemnego,
  • Śladami Kardynała Stefana Wyszyńskiego,
  • Kultura i dziedzictwo narodowe,
  • Największe osiągnięcia polskiej nauki.

Celem mogą być m.in. muzea, miejsca pamięci, obiekty kultury i centra nauki. Przedsięwzięcie jest skierowane do uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych (publicznych i niepublicznych) w trzech grupach wiekowych:

  • I grupa – klasy I–III szkół podstawowych,
  • II grupa – klasy IV–VIII szkół podstawowych,
  • III grupa – szkoły ponadpodstawowe.

Szkoła otrzyma dofinansowanie w wysokości do 80 proc. planowanych kosztów wycieczki, maksymalnie na:

  • wycieczkę jednodniową – do 5 tys. zł,
  • wycieczkę dwudniową – do 10 tys. zł,
  • wycieczkę trzydniową  – do 15 tys. zł.

Pozostałe 20 proc. kosztów wycieczki organ prowadzący musi sfinansować z własnych środków. Z ministerialnych pieniędzy szkoła będzie mogła pokryć koszty przejazdu, bilety wstępu, usługi przewodnika, zakwaterowanie, wyżywienie oraz ubezpieczenia uczestników wycieczki.

Procedura ubiegania się o środki jest następująca:

  • nauczyciel zgłasza chęć wyjazdu na szkolną wycieczkę do dyrektora szkoły,
  • Dyrektor przekazuje to zgłoszenie do organu prowadzącego,
  • Organ prowadzący wypełnia tzw. formularz ogólny udostępniony w strefie pracownika SIO.
  • Po pozytywnej weryfikacji przez MEiN formularz będzie uzupełniany wnioskami o dofinansowanie wycieczek. Jeśli organem prowadzącym szkołę nie jest j.s.t., zarówno tzw. formularz ogólny, jak i wniosek wypełnia dyrektor szkoły po wcześniejszym uzyskaniu upoważnienia od organu prowadzącego.

O przyznaniu środków zdecyduje kolejność wpływu prawidłowo wypełnionych wniosków. Lista zakwalifikowanych wniosków o dofinansowanie wycieczek będzie udostępniona w BIP na stronie MEiN. Organ prowadzący szkołę podpisze umowę z ministerstwem i otrzyma pieniądze na wyjazd uczniów.

Małgorzata Tabaszewska – specjalistka prawa oświatowego



Na początku sierpnia resort edukacji opublikował wytyczne dla szkół podstawowych i ponadpodstawowych, opracowane we współpracy z Ministerstwem Zdrowia i Głównym Inspektoratem Sanitarnym. To zbiór zaleceń i rekomendacji o charakterze ogólnym i szczegółowym, których celem jest zapewnienie bezpiecznej i higienicznej organizacji zajęć w roku szkolnym 2021/2022, w warunkach trwającej wciąż pandemii i wobec ryzyka wystąpienia tzw. czwartej fali.

Sześć głównych zasad

Wytyczne, zalecenia i rekomendacje będą zawierały, tak jak poprzednio, ogólne i szczegółowe zalecenia związane m.in. z organizacją zajęć w szkole, wydawaniem posiłków, higieną, czyszczeniem, dezynfekcją pomieszczeń i powierzchni, postępowaniem w przypadku podejrzenia zakażenia u uczniów i pracowników szkoły. Pomogą dyrektorom w przygotowaniu wewnętrznych regulaminów lub procedur funkcjonowania szkół w nowym roku szkolnym 2021/2022, dostosowanych do specyfiki danej placówki oświatowej – zapowiadał w lipcu resort edukacji.

Wydane 2 sierpnia br. wytyczne dla szkół rekomendują przede wszystkim takie środki zapobiegające transmisji koronawirusa, a tym samym zwiększające bezpieczeństwo uczniów i nauczycieli, jak: szczepienia, dezynfekcja, dystans, higiena, maseczki i wietrzenie.

Zalecenia ogólne i szczegółowe

Zalecenia o charakterze ogólnym obejmują stosowanie dezynfekcji pomieszczeń (mycie powierzchni przed zajęciami i po nich detergentem lub dezynfekcja środkiem dezynfekującym), dystans społeczny (minimalna odległość między osobami to 1,5 m), szczególne zasady higieny (częste mycie lub dezynfekcja rąk, zasłanianie się podczas kichania i kaszlu, unikanie dotykania oczu, nosa i ust), regularne wietrzenie sal i części wspólnych (w trakcie przerw i zajęć, a także przed nimi i po nich, oraz w dni wolne od zajęć, co najmniej raz na godzinę) oraz maseczki ochronne (w przestrzeniach wspólnych, gdy nie można zachować dystansu.). W trosce o indywidualne i zbiorowe bezpieczeństwo rekomendowane jest również szczepienie przeciw Covid-19 – zarówno dla pracowników szkół, jak i dla uczniów w określonych grupach wiekowych.

W ogólnych wytycznych nie jest możliwe uwzględnienie specyfiki każdej szkoły, małej i dużej, z regionów o zróżnicowanej sytuacji epidemicznej. Szkoły różnią się m.in. zasobami kadrowymi i związaną z tym samodzielnością w realizacji zadań wychowawczych, profilaktycznych oraz z obszaru pomocy psychologiczno-pedagogicznej – zaznacza MEiN. Podkreśla, że trosce o bezpieczeństwo zdrowotne uczniów musi towarzyszyć dbałość o zdrowie psychiczne, nadwyrężone przez długotrwałą naukę zdalną i izolację. Konieczne są więc odpowiednio dobrane działania wychowawcze i profilaktyczne. – Pozostawienie w tym względzie decyzyjności i autonomii dyrektorom, którzy najlepiej znają i rozumieją wszystkie uwarunkowania swojej szkoły, da możliwość zastosowania optymalnych, czasem nietypowych rozwiązań. Będą one gwarancją bezpieczeństwa i troską o zdrowie psychiczne uczniów – uważa resort.

Zalecenia o charakterze szczegółowym obejmują takie obszary, jak: organizacja zajęć; higiena, czyszczenie i dezynfekcja pomieszczeń i powierzchni; gastronomia (organizacja żywienia); postępowanie w przypadku podejrzenia zakażenia u pracowników.

MEiN zachęca do szczepień

Resort edukacji prowadzi działania informacyjne dotyczące szczepień uczniów, na podstawie decyzji podjętych przez Koordynatora Szczepień, Ministra Zdrowia oraz Rady Medycznej działającej przy Premierze RP. Podkreśla, że zaszczepienie jak największej liczby osób zwiększa szansę na trwały powrót do stacjonarnych zajęć w szkołach.

Od 07.06.2021 r. rodzice mogą rejestrować na szczepienie dzieci, które ukończyły 12. rok życia. Szczepienia odbywają się w punktach populacyjnych i powszechnych. – We wrześniu będzie to możliwe w szkołach. Szkoła będzie mogła również zorganizować dowóz uczniów do punktu szczepień albo mobilna jednostka szczepień dojedzie do szkoły – zapowiada MEiN. Jeszcze przed wakacjami szkoły otrzymały materiały informacyjne: rekomendacje dla rodziców, informacje o organizacji szczepień, kwestionariusz wstępnego wywiadu przesiewowego przed szczepieniem osoby niepełnoletniej przeciw Covid-19.

Resort chce, aby pierwszy tydzień września był w szkołach poświęcony upowszechnianiu wiedzy o szczepieniach. Mają być wtedy organizowane lekcje o zdrowiu i spotkania z rodzicami o charakterze informacyjno-edukacyjnym. W drugim tygodniu września zbierane byłyby od rodziców deklaracje i formularze ze zgodą, a w trzecim tygodniu września ruszyłyby szczepienia uczniów.

Jeżeli chodzi o kadrę pedagogiczną, resort szacuje, że w pełni zaszczepionych zostało ok. 70 proc. ogółu nauczycieli.

Możliwy powrót do zawieszania zajęć?

Znowelizowane w sierpniu 2020 r. rozporządzenie MENiS z dn. 31.12.2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (t. jedn. Dz.U. z 2020 r. poz. 1604) określiło zakres kompetencji dyrektora, organu prowadzącego i służb sanitarnych dotyczący zawieszenia zajęć na czas oznaczony. W odpowiedzi na interpelację poselską MEiN informuje, że to rozporządzenie jest aktualne i będzie stosowane także wobec kolejnych, ewentualnych fal epidemii.

Przypomina również, że na podstawie rozp. MEiN z dn. 28.05.2021 r. w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz.U. z 2021 r. poz. 982) do 31.12.2021 r. działa ta sama procedura pozwalająca ograniczyć w całości lub w części funkcjonowanie publicznych i niepublicznych jednostek systemu oświaty, w których odpowiednio wszystkie lub poszczególne zajęcia zostały zawieszone na podstawie przepisów wydanych zgodnie z rozporządzeniem w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach, w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19.

W okresie tego ograniczenia dyrektor jednostki systemu oświaty odpowiada za organizację zadań tej jednostki, w tym zajęć z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość lub innego sposobu realizacji tych zajęć, zgodnie z obowiązującym rozp. MEN z dn. 20.03.2020 r. w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz.U. z 2020 r. poz. 493, z późn. zm.).

MEiN podkreśla, że „każda decyzja o zawieszaniu zajęć powinna być oparta o trzy filary, którymi są: aktualna wiedza dyrektora z zakresu profilaktyki zdrowia uczniów i nauczycieli oraz ich indywidualnej sytuacji, możliwości organu prowadzącego w zakresie organizacji oświaty i wychowania, ale przede wszystkim specjalistyczna wiedza powiatowego inspektora sanitarnego w zakresie przyczyn i skutków epidemii”.

Chodzi o analizy i oceny epidemiologiczne dokonywane przez sanepid. Tak jak do tej pory, w sytuacji podejrzenia rozprzestrzeniania się epidemii inspektor sanitarny wydaje opinię najszybciej jak to możliwe. Zgoda organu prowadzącego i opinia państwowego powiatowego inspektora sanitarnego mogą być wydane ustnie, pisemnie w formie adnotacji, telefonicznie, za pomocą środków komunikacji elektronicznej lub za pomocą innych środków łączności, co w przypadku konieczności szybkiego reagowania na zaistniałą sytuację epidemiczną ułatwia wprowadzenie odpowiednich rozwiązań organizacyjnych. „Podmiotem inicjującym zawieszenie zajęć stacjonarnych może być także zespół zarządzania kryzysowego odpowiedniego szczebla, który stale monitoruje sytuację i koordynuje działania zapobiegawcze i przeciwepidemiczne, w szczególności w powiatach uznanych za obszary podwyższonego ryzyka” – zaznacza MEiN.

Małgorzata Tabaszewska – specjalistka prawa oświatowego



„Nauczyciel kontraktowy – matematyk zatrudniony na umowę o pracę na czas nieokreślony od 01.09.2020 r. W ciągu roku szkolnego były problemy z nauczycielem oraz długotrwałe zwolnienia lekarskie. Jaką możliwość zwolnienia nauczyciela ma dyrektor? Nie było możliwości zwolnienia na koniec roku szkolnego poprzez wypowiedzenie 3-miesięczne, ponieważ nauczyciel przebywał na zwolnieniu lekarskim do dnia 30.06.2021 r. Czy można zatem zmienić warunki zatrudnienia? W przypadku zmiany pensum, czyli np. matematyk 18/18, a zmiana na świetlicę musi wyrazić zgodę. Czy dyrektor może zaproponować zmniejszenie pensum o wychowawstwo powołując się na skargi i prośby rodziców o zmianę wychowawcy?”

Zmiana warunków pracy i płacy wymaga wypowiedzenia zmieniającego, ewentualnie zawarcia porozumienia zmieniającego. Aby jednak wypowiedzenie stało się skuteczne od …



Projekt MEiN daje nadmierne kompetencje kuratorom oświaty – uważa Rzecznik Praw Obywatelskich i apeluje do resortu o odstąpienie od prac nad tymi zmianami. Chodzi o roboczą wersję projektu ustawy, która zawiera rozwiązania wzmacniające rolę kuratora oświaty.

„W związku z …