„Proszę wyjaśnić wątpliwości dotyczące kto jest pracodawcą dla nauczycieli w placówce niepublicznej. Jesteśmy placówką niepubliczną, organem prowadzącym jest stowarzyszenie – prowadzimy szkołę podstawową, przedszkole w tym samym mieście co szkoła i kolejne przedszkole w innej gminie. Planujemy otwarcie kolejnego przedszkola w kolejnej (trzeciej) gminie. Każda jednostka ma swój regon i podlega rozliczeniom dotacji z gmin właściwych dla ich siedziby. Do niedawna na umowach o pracę jako pracodawca widniało stowarzyszenie. Wynagrodzenia wypłacało stowarzyszenie. Na świadectwach pracy widniało stowarzyszenie. Jednak wszędzie widniał zapis, że pracownik był zatrudniony na stanowisku: nauczyciel przedszkola/szkoły ze wskazaniem adresu placówki. Po kontroli dotacyjnej, urząd miasta nakazał rozdzielić etaty kadry zarządzającej tj. dyrektora, wicedyrektora, administracji oraz nauczycieli pracujących w 2 placówkach jednocześnie, na szkołę i przedszkole ze wskazaniem wymiaru etatu. Czyli 1/2 etatu szkoła, 1/2 etatu przedszkole. Tak samo było z pracownikami świadczącymi pracę zarówno w szkole jak i przedszkolu. Ostatnio spotkaliśmy się z przykładami sytuacji, gdzie zatrudnienie jest rozdzielne: zatrudniało przedszkole/szkoła, którego organem prowadzącym jest stowarzyszenie. W związku z czym osoby zatrudnione w dwóch placówkach tego samego organu prowadzącego mają 2 umowy, osobno z każdą z placówek. Nadal mamy jednak wątpliwości. Pytanie brzmi: Kto powinien zatrudniać i zwalniać pracowników? Stowarzyszenie czy placówka szkoła/przedszkola? Jeśli placówka – to czy każda powinna to robić osobno? SIO – jak przypisać nauczycieli z różnych placówek, gdy system jest przypisany do gmin – czy może być jedna umowa na przedszkole w dwóch gminach? Mamy wątpliwość, która wynika ze znalezionych przez nas informacji, że w związku z zatrudnianiem nauczycieli przez stowarzyszenie prowadzące szkołę i/lub przedszkole, pomimo wskazywania w umowie miejsca pracy (szkoła, przedszkole), poddawane były w wątpliwość prawa nauczycieli do a) awansu zawodowego (KO) b) prawa do wcześniejszej emerytury (ZUS). Jaka jest rzeczywista sytuacja w świetle przepisów prawa? Biorąc pod uwagę z art. 3 Kodeksu pracy, w myśl którego pracodawcą jest jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej, KO i ZUS czasami nie uznają praw należnych nauczycielom z uwagi na „nieprawidłowe” zatrudnienie.”

W tych sprawach zastosowanie ma …



„Czy właściwy jest zapis w umowie, cyt.: „na czas określony od 01.02.2021 r. w celu zastępstwa nieobecnego pracownika” – z tego zapisu wynika, że jeśli nieobecny nauczyciel nie powróci do pracy na okres ferii letnich, to zatrudniony pracownik skorzysta z urlopu wypoczynkowego w trakcie ferii letnich. Czy w tym przypadku należy zawrzeć umowę do końca zajęć dydaktycznych? Powyższy zapis w umowie został podyktowany faktem, że jeśli zatrudnimy nauczyciela tylko do końca zajęć dydaktycznych, to od września następnego roku szkolnego możemy mieć problem z obsadzeniem tego stanowiska.”

Umowa w celu zastępstwa jest szczególnym rodzajem umowy na czas określony, o której mowa w …


laptop-09-10.jpg

Od 21.11.2020 r. obowiązuje rozporządzenie MEiN z dn. 19.11.2020 r. w sprawie szczególnych rozwiązań w zakresie systemu informacji oświatowej w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz.U. poz. 2057), wydane na podstawie art. 6a ustawy o systemie informacji oświatowej.

Wydłużenie z 7 do 14 dni

Nowe rozp. zastąpiło bardzo podobne w treści przepisy wydane w poprzednim roku szkolnym – w maju 2020 r. (Dz.U. poz. 923). Wydłuża ono – analogicznie jak poprzednio – terminy, o których mowa w art. 30 i 34 ustawy o SIO – z 7 dni do 14 dni. Mowa tu o przekazywaniu aktualnych danych do bazy danych SIO oraz o przekazywaniu danych identyfikacyjnych szkoły lub placówki oświatowej do RSPO.

Przepisy rozp. stanowią, że w razie nieprzekazania danych identyfikacyjnych szkoły lub placówki oświatowej, o których mowa w art. 34 ust. 1 i 2 ustawy o SIO, przez podmiot zobowiązany do przekazywania danych w terminie 14 dni, dane identyfikacyjne szkoły lub placówki oświatowej przekazuje administrator bazy danych SIO, czyli MEN. W takim wypadku podmiotem właściwym do przyznawania danych dostępowych osobie upoważnionej, o której mowa w art. 68 ust. 1 cyt. ustawy, jest również MEN.

Dofinansowanie 500 zł – dane osób uprawnionych

W § 4 omawianego rozp. zawarto przepisy regulujące udostępnianie danych nauczycieli uprawnionych do jednorazowego dofinansowania zakupu sprzętu do prowadzenia zdalnego nauczania (w maksymalnej wysokości 500 zł).

Dyrektorom szkół i placówek, o których mowa w art. 2 pkt 2–11 ustawy Prawo oświatowe, oraz organom, o których mowa w § 10c ust. 17 pkt 1–3 rozp. MEN z dn. 20.03.2020 r. w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz.U. poz. 493, z późn. zm.), udostępnia się z bazy danych SIO:

  • dane osób uprawnionych do otrzymania dofinansowania zakupu sprzętu, oprogramowania lub usługi, o którym mowa w § 10c ust. 1 i 4 ww. rozp.: imię, nazwisko i numer PESEL, a w przypadku braku numeru PESEL – serię i numer paszportu lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość;
  • dane szkoły lub placówki, w której osoba uprawniona otrzymuje dofinansowanie w przypadkach określonych w § 10c ust. 6–8 ww. rozp.: nazwę szkoły lub placówki oraz jej numer identyfikacyjny REGON i numer RSPO.

Oznacza to, że dyrektorzy szkół i placówek, jednostki samorządu terytorialnego i właściwi ministrowie będący organem prowadzącym lub rejestrującym szkoły (placówki) będą mieli udostępnione raporty z SIO z imienną listą nauczycieli spełniających warunki do otrzymania świadczenia i wykazanych w systemie.

MEiN przypomina, że listy te mają charakter pomocniczy – w razie niewłaściwego wykazania lub braku wykazania danych nauczyciela w SIO przez dyrektora szkoły lub placówki nauczyciel nie traci uprawnienia do świadczenia.

Małgorzata Tabaszewska – specjalistka prawa oświatowego

Podstawa prawna:

  1. Ustawa z dn. 15.04.2011 r. o systemie informacji oświatowej – Dz.U. z 2019 r. poz. 1942 z późn. zm.
  2. Ustawa z dn. 14.12.2016 r. Prawo oświatowe – Dz.U. z 2020 r. poz. 910 z późn. zm.

szkola-pandemia2-2.jpg

Wprowadzona do szkół czasowo, lecz po raz kolejny przedłużona nauka zdalna uniemożliwia studentom i uczestnikom studiów podyplomowych, przygotowujących do wykonywania zawodu nauczyciela, odbycie praktyk zawodowych w formie stacjonarnej, czyli takiej, jakiej wymaga rozp. MNiSW z dn. 25.07.2019 r. w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela (Dz.U. z 2019 r. poz. 1450, z późn. zm.). Stanowi ono wprost, że praktyki zawodowe nie mogą być prowadzone z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość.

Skoro jednak wymóg ten nie może zostać spełniony w bieżącym roku akademickim – podobnie zresztą jak w drugim semestrze roku 2019/2020 – resort edukacji i nauki zdecydował …


medical-563427_640.jpg

Dnia 16.12.2020 r. weszło w życie rozp. MZ z dn. 12.11.2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U. z 2020 r. poz. 2131).

W ramach nowelizacji skorygowano niektóre przepisy rozp. MZiOS z dn. 30.05.1996 r. (t. jedn. Dz.U. z 2016 r. poz. 2067), doprecyzowując obowiązki lekarzy sprawujących profilaktyczną opiekę nad pracownikami w zakresie zlecania dodatkowych badań specjalistycznych.

Pierwsza zmiana odnosi się do …


szkola-pandemia2.jpg

Uczniowie szkół podstawowych poświęcają długie miesiące na przygotowanie się do takich zawodów. Stawką jest tytuł laureata, który daje pierwszeństwo w rekrutacji do każdej szkoły ponadpodstawowej.

W tym roku uczniowie, którzy planowali swój start, mogą znajdować się na przykład na kwarantannie. Pojawia się więc pytanie, jak w takiej sytuacji powinny postępować kuratoria oświaty, odpowiedzialne za przeprowadzanie konkursów? …



W warunkach zawieszenia nauki stacjonarnej oraz zagrożenia epidemiologicznego trudno przeprowadzić czynności, które wymagają od wizytatorów wejścia na teren szkół i przebywania w nich podczas kilkudniowych wywiadów z radą pedagogiczną, radą rodziców, uczniami, pracownikami administracji i obsługi, przedstawicielami organu prowadzącego czy partnerami szkoły. Niemożliwe jest obserwowanie lekcji w klasach.

MEiN przekazało więc wszystkim kuratorom oświaty specjalne „wytyczne dotyczące sprawowania nadzoru pedagogicznego w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19” (pismo z 29.10.2020 r., sygn. DKO-WNP.4092.61.2020.EL).

Jak wyjaśnia resort, zawieszona została realizacja działań – wynikających z planów nadzoru pedagogicznego kuratorów oświaty na rok szkolny 2020/2021 – w zakresie ewaluacji w całości, natomiast w zakresie monitorowania w części, która wymaga obecności w szkole wizytatorów kuratoriów oświaty.

Monitorowanie, w ramach którego dyrektorzy przedszkoli, szkół lub placówek wypełniają na platformie nadzoru pedagogicznego arkusze monitorowania, zostanie przeprowadzone zgodnie z planami nadzoru pedagogicznego kuratorów oświaty.

W wytycznych wskazano, że stosownie do zmieniającej się sytuacji epidemicznej kontrole planowe oraz kontrole doraźne mogą być przeprowadzane poza siedzibą kontrolowanej jednostki – na podstawie kopii dokumentów i informacji przekazanych kontrolującym przez dyrektorów szkół i placówek, z zachowaniem odpowiednich środków w celu zabezpieczenia danych prawnie chronionych zawartych w przekazywanej dokumentacji.

Małgorzata Tabaszewska – specjalistka prawa oświatowego



Jak wskazano w interpelacji poselskiej, takie szkoły pobierają dotacje w zawyżonej wysokości, wykazując różną liczbę słuchaczy – inną w SIO, inną w dokumentach procesu nauczania, a jeszcze inną we wnioskach o dotację. W odpowiedzi MEN zapewnia, że monitoruje stosowanie prawa, i przypomina, co powiat może zrobić, aby zapobiec finansowaniu wirtualnych słuchaczy.

Uchwalona w 2017 r. ustawa o finansowaniu zadań oświatowych wprowadziła pewne mechanizmy wzmacniające uprawnienia powiatów dotujących niepubliczne szkoły policealne, w tym m.in. uzależniła wysokość dotacji dla tych szkół od efektywności prowadzonego przez nie kształcenia. Zgodnie z przepisami u.f.z.o.:

  • wysokość dotacji dla szkoły policealnej nie jest uzależniona od wydatków bieżących ponoszonych przez policealne szkoły prowadzone przez powiat; obecnie powiat przekazuje dotowanej szkole policealnej jedynie kwotę przewidywaną w subwencji oświatowej na danego ucznia tej szkoły, co znacznie uprościło dotowanie i jest korzystne dla powiatów, które w sposób ponadstandardowy finansowo wspierają własne szkoły;
  • część środków dotacyjnych przekazywanych przez powiat niepublicznej szkole policealnej jest wypłacana tylko wtedy, gdy uczeń uzyskał dyplom zawodowy;
  • wypłacenie dotacji na ucznia w danym miesiącu jest uzależnione od jego frekwencji na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych, a obecność na nich uczeń potwierdza własnoręcznym podpisem;
  • powiat może wstrzymać wypłacanie dotacji szkole policealnej, jeśli szkoła (lub jej organ prowadzący) utrudnia kontrolę prawidłowości pobrania i wykorzystania dotacji, nie przekazała rozliczenia dotacji lub nie dokonała stosownych korekt w tym rozliczeniu albo np. nie wykonała decyzji administracyjnej lub wyroku sądu; wstrzymanie dotacji następuje po bezskutecznym upływie terminu, w którym szkoła została wezwana do dokonania stosownych czynności.

MEiN zapewnia, że monitoruje stosowanie obowiązujących od 2018 r. przepisów u.f.z.o., odnotowuje i analizuje też najczęściej pojawiające się uwagi, wątpliwości i postulaty. To właśnie m.in. po analizie spostrzeżeń powiatów resort zaproponował, aby w rozporządzeniu regulującym podział subwencji oświatowej w 2021 roku znalazły się przepisy, zgodnie z którymi w dotacji przekazywanej na danego ucznia zwiększy się część związana z uzyskaniem przez niego dyplomu zawodowego w stosunku do części dotacji wypłacanej za udział w obowiązkowych zajęciach szkolnych. Zmiana tych proporcji ma być kolejnym krokiem w stronę projakościowego dotowania niepublicznych szkół policealnych.

Małgorzata Tabaszewska – specjalistka prawa oświatowego

Podstawa prawna:

Ustawa z dn. 27.10.2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych – Dz.U. z 2020 r. 2029.


PHOTO-2020-11-30-14-09-42-1.jpg

Uchwalona w listopadzie tzw. ustawa okołobudżetowa czeka więc teraz na podpis prezydenta. Jak zwykle, znalazły się w niej ważne dla oświaty zapisy – dotyczące doskonalenia zawodowego, nagród za osiągnięcia dydaktyczno-wychowawcze i funduszu socjalnego.

Ogólnokrajowe doskonalenie zawodowe

Zgodnie z art. 1 ustawy okołobudżetowej w roku 2021 środki, o których mowa w art. 70a ust. 7 Karty Nauczyciela, przeznaczone na realizację ogólnokrajowych zadań w zakresie doskonalenia zawodowego nauczycieli wyodrębnia się w budżecie MEN w łącznej wysokości do 2.700 średnich wynagrodzeń nauczyciela dyplomowanego ustalonego w oparciu o kwotę bazową, o której mowa w art. 30 ust. 3 KN, obowiązującą 01.01.2018 r.

W praktyce oznacza to, że wydatki na ten cel zostaną zamrożone na poziomie z 2020 r., kiedy także obowiązywała kwota bazowa z 01.01.2018 r.

Wspieranie doradztwa metodycznego

Zgodnie z art. 3 ustawy okołobudżetowej w roku 2021 środki, o których mowa w art. 70a ust. 4 KN, na wspieranie organizacji doradztwa metodycznego na obszarze województwa ustala się w oparciu o średnie wynagrodzenie nauczyciela dyplomowanego wyliczone na podstawie kwoty bazowej, o której mowa w art. 30 ust. 3 KN, obowiązującej 01.01.2020 r.

W praktyce oznacza, że również wydatki na rozwój doradztwa metodycznego zostaną zamrożone na poziomie z 2020 r.

Nagrody dla nauczycieli

Inaczej niż w mijającym roku wyglądać będzie sytuacja, jeżeli chodzi o ustalenie puli środków na sfinansowanie nagród przyznawanych nauczycielom za ich osiągnięcia dydaktyczno-wychowawcze. Zgodnie z art. 2 ustawy okołobudżetowej w roku 2021 środki, o których mowa w:

  • 49 ust. 1 pkt 2 KN, na wypłaty nagród dla nauczycieli za ich osiągnięcia dydaktyczno-wychowawcze wyodrębnia się w budżetach wojewodów łącznie w wysokości do 2.744 średnich wynagrodzeń nauczyciela stażysty,
  • 49 ust. 1 pkt 3 KN, na wypłaty nagród dla nauczycieli za ich osiągnięcia dydaktyczno-wychowawcze wyodrębnia się w budżecie MEN w wysokości do 2015 średnich wynagrodzeń nauczyciela stażysty

–   ustalonych w oparciu o kwotę bazową, o której mowa w art. 30 ust. 3 KN, obowiązującą w dniu 01.01.2018 r.

Takie rozwiązanie spowoduje zmniejszenie puli środków przeznaczanych na nagrody dla nauczycieli – w 2020 r. do ustalania ich wysokości służyła kwota bazowa z 01.01.2020 r. Cofnięcie się do kwoty bazowej z 01.01.2018 r. oznacza, że pominięto kilkunastoprocentowy wzrost średniego wynagrodzenia, jaki nastąpił od tamtego czasu.

Fundusz socjalny

Zgodnie z art. 53 ust. 1 KN dla nauczycieli dokonuje się corocznie odpisu na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych. Jego wysokość to iloczyn planowanej, przeciętnej w danym roku kalendarzowym liczby nauczycieli zatrudnionych w pełnym i niepełnym wymiarze zajęć i 110% kwoty bazowej określanej dla nauczycieli corocznie w ustawie budżetowej, obowiązującej w dniu 1 stycznia danego roku.

Od dłuższego już czasu funkcjonuje jednak mechanizm, zgodnie z którym każda kolejna ustawa okołobudżetowa wskazuje, jaką kwotę bazową należy stosować do ustalania odpisu na ZFŚS. W 2021 r. – zgodnie z art. 4 omawianej ustawy okołobudżetowej – do ustalania odpisu na ZFŚS dla nauczycieli stosuje się kwotę bazową obowiązującą 01.01.2018 r. Kwota ta wynosi 2.752,92 zł. Oznacza to utrzymanie podstawy naliczania odpisu na poziomie obowiązującym w 2020 r.

Ta sama zasada została zastosowana do pracowników niepedagogicznych – w 2021 r. wysokość odpisu na ZFŚS dla nich będzie ustalana na podstawie wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w II półroczu 2018 r. ogłoszonego przez Prezesa GUS, które wynosi 4.134,02 zł, czyli analogicznie jak w 2020 r. Jeśli przyjąć za podstawę tę kwotę, odpis podstawowy na jednego pracownika (37,5% podstawy) wynosi 1.550,26 zł.

Małgorzata Tabaszewska – specjalistka prawa oświatowego

Podstawa prawna:

Ustawa z dn. 26.01.1982 r. Karta Nauczyciela – Dz.U. z 2019 r. poz. 2215 ze zm.



Środki te zwiększą tegoroczną subwencję oświatową i zostaną rozdysponowane między samorządy według specjalnego algorytmu – proporcjonalnie do liczby nauczycieli i osób, którym to jednorazowe dofinansowanie przysługuje w danej j.s.t.

Zasady podziału dodatkowej kwoty subwencji oświatowej określone zostały w rozporządzeniu MEiN z dn. 18.11.2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w roku 2020 (Dz.U. poz. 2048). Poszczególne j.s.t. otrzymają środki w wysokości iloczynu liczby nauczycieli i osób uprawnionych do świadczenia oraz kwoty 500 zł.

Dofinansowanie przyznawane jest na wniosek uprawnionego nauczyciela – tę kwestię reguluje § 10c rozp. MEiN z dn. 18.11.2020 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz.U. poz. 493, z późn. zm.). Uregulowano tu również obowiązujące zasady i terminy oraz wskazano katalog sprzętu, oprogramowania i akcesoriów, których zakup podlega dofinansowaniu.

Co istotne, samorząd, który nie wykorzysta w pełni środków przyznanych na refundacje, nie będzie musiał ich zwrócić – pieniądze te wciąż będą mogły zostać spożytkowane na zakup sprzętu komputerowego i oprogramowania dla szkół i placówek, tak by usprawniana teraz infrastruktura informatyczna w przyszłości służyła kolejnym uczniom.

Z przyznanych formie dotacji celowej środków rozliczyć się musi szkoła niesamorządowa (prowadzona przez osobę fizyczną lub osobę prawną niebędącą j.s.t.). Dyrektor takiej szkoły przekaże, najpóźniej do 31 stycznia 2021 r., rozliczenie wykorzystania dotacji celowej oraz zwróci kwotę niewykorzystanej dotacji – odpowiednio do j.s.t. będącej organem rejestrującym lub – w przypadku niesamorządowych szkół artystycznych – do MKiDN, do którego złożył wniosek o udzielenie dotacji celowej.

Należy pamiętać, że dyrektorzy szkół i placówek – samorządowych i niesamorządowych – mają obowiązek wypłacić nauczycielom dofinansowanie w kwocie wskazanej we wniosku, jednak nie wyższej niż 500 zł, najpóźniej do 31.12.2020 r.

Małgorzata Tabaszewska – specjalistka prawa oświatowego