seniorzy_zdjecia-6.jpg

Senat przyjął w czwartek ustawę o kolejnym w 2022 r. dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów. „Czternastkę” otrzyma w tym roku ok. 9 mln osób, z czego 7,7 mln seniorów dostanie wypłatę w pełnej wysokości, czyli równą minimalnej emeryturze.

Czternasta emerytura – na jakich zasadach?

Dodatkowe świadczenie w wysokości najniższej emerytury (1338,44 zł brutto) otrzymają emeryci i renciści, których wysokość świadczeń nie przekracza 2,9 tys. zł.

W przypadku osób, które pobierają emerytury lub renty wyższe niż 2,9 tys. zł, zostanie zastosowana zasada „złotówka za złotówkę”. Oznacza to, że dodatkowe świadczenie będzie wypłacone w kwocie najniższej emerytury, ale pomniejszonej o różnicę między wysokością emerytury lub renty a kwotą 2,9 tys. zł. Świadczenie nie będzie przyznawane, jeżeli jego wysokość byłaby niższa niż 50 zł.

Kiedy wypłata i dla kogo?

Zgodnie z ustawą czternaste emerytury będą wypłacane od 25 sierpnia do 20 września 2022 r. Dodatkowe świadczenie będzie wypłacane z urzędu wraz z emeryturą lub rentą – nie trzeba składać wniosków o wypłatę. 

Do świadczenia są uprawnione osoby, które nabędą prawa do świadczeń do 24 sierpnia 2022 r. 

Ważne wsparcie dla emerytów i rencistów

Według szacunków ministerstwa w tym roku świadczenie trafi do ok. 9 mln osób. 7,7 mln seniorów dostanie wypłatę w pełnej wysokości. Tegoroczny koszt wypłaty czternastek to ok. 11,4 mld zł.

MRiPS


seniorzy_zdjecia-13.jpg

Dobra wiadomość dla emerytów i rencistów! Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o kolejnym w 2022 r. dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym, czyli czternastej emeryturze. – To realizacja zapowiedzi premiera Mateusza Morawieckiego z lutego br. Troszczymy się o sytuację polskich seniorów, w ten sposób chcemy zabezpieczyć finansowo tych, którzy pobierają niższe świadczenia – mówi minister rodziny i polityki społecznej Marlena Maląg.

Czternasta emerytura – chociaż z założenia miała być świadczeniem jednorazowym w 2021 r. – zostanie wypłacona również w tym roku. Taką deklarację złożył 11 lutego br. premier Mateusz Morawiecki.

– Dotrzymujemy słowa. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o kolejnym w 2022 r. dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów – czyli czternastej emeryturze. Będzie to ważne wsparcie dla tych osób, które pobierają niższe świadczenia – mówi minister rodziny i polityki społecznej Marlena Maląg.

14. emerytura – na jakich zasadach?

Mechanizm działania będzie podobny jak w ubiegłym roku. Osoby, które pobierają świadczenia emerytalno-rentowe (przed dokonaniem odliczeń, potrąceń i zmniejszeń) w wysokości nieprzekraczającej 2900 zł – otrzymają „czternastkę” w pełnej wysokości

– To 1338,44 zł, czyli tyle, ile od 1 marca br. wynosi minimalna emerytura – wyjaśnia minister Maląg. 

Co ważne – tak jak rok temu – stosowany będzie tu mechanizm „złotówka za złotówkę”. Co to oznacza? Dla osób pobierających świadczenia wyższe niż 2900 zł czternasta emerytura zostanie pomniejszona o kwotę tej nadwyżki

Jeżeli kwota czternastej emerytury ustalona w ten sposób jest niższa niż 50 zł, świadczenie to nie będzie przyznawane.

Czternastka bez wniosku

Projekt ustawy zakłada, że czternasta emerytura będzie wypłacana z urzędu – czyli bez konieczności składania wniosku – wraz ze świadczeniem wypłacanym w sierpniu br. (z wyjątkiem przewidzianym do wypłaty we wrześniu i październiku 2022 r.).

Decyzje w sprawie „czternastki” będą wydawać właściwe organy emerytalno-rentowe, również one będą wypłacać świadczenia. W razie zbiegu prawa do świadczeń, które są wypłacane przez dwa organy, decyzje wydaje i kolejne dodatkowe roczne świadczenie pieniężne wypłaca Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Dodatkowe wsparcie dla 9 mln osób

W tym roku – zgodnie z uzasadnieniem projektu ustawy – czternasta emerytura trafi do ok. 9 mln osób. Ok. 7,7 mln emerytów i rencistów otrzyma wypłatę w pełnej wysokości (w kwocie najniższej emerytury), a ok. 1,3 mln – w wysokości odpowiednio pomniejszonej.

Koszt wypłaty kolejnego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego w 2022 r. to kwota ok. 11,4 mld zł.

MRiPS


business-170645_640.jpg

Ulga dotycząca wpłat na Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE) jest odliczana od podstawy obliczenia podatku. Podatnicy wpłacający na IKZE w roku podatkowym mogą odliczyć dokonane wpłaty od kwoty określonej w przepisach o indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego.



Prezes ZUS podał wysokość wskaźnika waloryzacji składek zewidencjonowanych na subkoncie za IV kwartał 2021 roku. Wskaźnik ten utrzymał się na takim samym poziomie jak w poprzednim kwartale.

Jak stanowi art. 40d ustawy z dn. 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t. jedn. Dz.U. z 2021 r. poz. 423, z późn. zm.), przy ustalaniu wysokości emerytury kwota składek i odsetek za zwłokę zewidencjonowanych na subkoncie po dniu 31 stycznia roku, za który przeprowadzono ostatnią roczną waloryzację składek, jest waloryzowana kwartalnie.

Waloryzacja kwartalna polega na pomnożeniu składek i odsetek za zwłokę zewidencjonowanych na subkoncie przez wskaźnik kwartalnej waloryzacji ogłaszany w Monitorze Polskim w terminie do 25. dnia miesiąca poprzedzającego termin waloryzacji. Wskaźnik ten jest z kolei obliczany na podstawie ostatnio ogłoszonego wskaźnika rocznej waloryzacji. Co istotne, w wyniku przeprowadzonej waloryzacji stan subkonta nie może ulec obniżeniu.

Zgodnie z komunikatem Prezesa ZUS z dnia 10 lutego 2022 r. wskaźnik kwartalnej waloryzacji składek na ubezpieczenie emerytalne, środków, odsetek za zwłokę i opłaty prolongacyjnej, zewidencjonowanych na subkoncie za IV kwartał 2021 r. (M.P. z 2022 r. poz. 229) wynosi 101,31%. W stosunku do poprzedniego kwartału wskaźnik ten nie uległ zmianie.

B.O.



Od 1 marca 2022 r. zmieniają się limity zarobków dla osób dorabiających do renty lub wcześniejszej emerytury.

W związku z ogłoszeniem przez GUS kwoty przeciętnego wynagrodzenia w IV kwartale 2021 r. zmianie ulegną kwoty przychodu odpowiadające 70% i 130% tej stawki, stosowane przy zawieszeniu albo zmniejszeniu emerytur i rent.

ZUS zawiesza świadczenie, gdy przychód rencisty lub emeryta z działalności objętej obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (np. z umowy o pracę) przekroczy 130%. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Z kolei przy uzyskaniu przychodu większego niż 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, ale nieprzekraczającego 130% tej kwoty – renta lub wcześniejsza emerytura zostają obniżone.

Przeciętne wynagrodzenie w IV kwartale 2021 r. wyniosło 5995,09 zł i było wyższe od wynagrodzenia w poprzednim kwartale o 337,79 zł. Oznacza to, że kwoty powodujące zmniejszenie lub zawieszenie emerytury w okresie od 01.03.2022 r. do 31.05.2022 r. wyniosą odpowiednio:

  • 4196,60 zł – 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia,
  • 7793,70 zł – 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.

Są jednak sytuacje, w których wskazane wyżej limity nie obowiązują. Do pobieranego świadczenia renciści i emeryci mogą dorabiać bez ograniczeń, gdy:

  • otrzymują emeryturę i mają więcej niż 60 lat (kobieta) albo 65 lat (mężczyzna),
  • pobierają rentę dla inwalidów wojennych albo inwalidów wojskowych, których niezdolność do pracy związana jest ze służbą wojskową,
  • dostają rentę rodzinną, która przysługuje po osobie uprawnionej do renty dla inwalidów wojennych lub rentę rodzinną po żołnierzu, którego śmierć ma związek ze służbą wojskową,
  • pobierają rentę rodzinną, której kwota jest wyższa od emerytury z tytułu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego.

B.O.



Z początkiem marca wzrośnie kwota bazowa stosowana przez ZUS do obliczania podstawy wymiaru świadczeń emerytalno-rentowych. W bieżącym roku będzie to wzrost o około 9,6%.

Kwota bazowa ustalana jest corocznie i obowiązuje od dn. 01.03. każdego roku kalendarzowego do końca lutego następnego roku kalendarzowego. Zgodnie z zapisem art. 19 ustawy z dnia 17.12.1998 r.  o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 291, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą o FUS”, stanowi ona równowartość 100% przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym – pomniejszoną o potrącone składki od ubezpieczonych na ubezpieczenia: emerytalne, rentowe i chorobowe.

W komunikacie z dn. 09.02.2022 r. GUS podał, że przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w 2021 r. wyniosło 5662,53 zł (M.P. poz. 175). W stosunku do 2020 roku przeciętna pensja wzrosła o 495,06 zł (9,6%).

Z kolei kwota bazowa, która będzie obowiązywać w okresie od 01.03.2022 r. do 28.02.2023 r., wynosi 4944,79 (komunikat Prezesa GUS z dn. 09.02.2022 r., M.P. poz. 178). Podana wartość jest wyższa od poprzednio obowiązującej o 432,38 zł, czyli około 9,6%.

Kwota bazowa stosowana jest przez ZUS do obliczania podstawy wymiaru świadczeń emerytalno-rentowych zasadniczo dla osób urodzonych przed rokiem 1949, choć służy również za podstawę obliczeń dla niektórych osób urodzonych w latach 1949–1968.

Procedura obliczeniowa określona została w art. 15 ust. 4 ustawy o FUS. Aby wyliczyć podstawę wymiaru świadczenia dla danej osoby, organ rentowy:

  • oblicza sumę kwot podstaw wymiaru składek ubezpieczeniowych i kwot m.in. przysługujących ubezpieczonemu w danym roku wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy oraz zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego, a także np. zasiłków dla bezrobotnych, zasiłków szkoleniowych – w okresie każdego roku, z wybranych przez zainteresowanego lat kalendarzowych,
  • oblicza stosunek każdej z tych kwot do rocznej kwoty przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok, wyrażając go w procentach, z zaokrągleniem do setnych części procentu,
  • oblicza średnią arytmetyczną tych procentów, która stanowi wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury lub renty (nie może on być jednak wyższy niż 250%), oraz
  • mnoży ten wskaźnik przez kwotę bazową.

Stosownie do art. 53 ust. 1 ustawy o FUS emerytury osób urodzonych przed dn. 01.01.1949 r. wynoszą:

  • 24% kwoty bazowej oraz
  • po 1,3% podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów składkowych,
  • po 0,7% podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów nieskładkowych.

Część socjalna emerytury (24% kwoty bazowej) dla osób urodzonych przed 1949 r. wzrasta od marca br. z 1082,98 zł do 1186,75 zł, czyli o 103,77 zł.

W poniższej tabeli podano wysokość kwoty bazowej obowiązującej w poprzednich latach.

Wzrost kwoty bazowej w latach 2013–2023

Okres Kwota Podstawa prawna
01.03.2013 r. – 28.02.2014 r. 3080,84 zł M.P. z 2013 r. poz. 87
01.03.2014 r. – 28.02.2015 r. 3191,93 zł M.P. z 2014 r. poz. 147
01.03.2015 r. – 29.02.2016 r. 3308,33 zł M.P. z 2015 r. poz. 177
01.03.2016 r. – 28.02.2017 r. 3408,62 zł M.P. z 2016 r. poz. 147
01.03.2017 r. – 28.02.2018 r. 3536,87 zł M.P. z 2017 r. poz. 184
01.03.2018 r. – 28.02.2019 r. 3731,13 zł M.P. z 2018 r. poz. 188
01.03.2019 r. – 29.02.2020 r. 4003,88 zł M.P. z 2019 r. poz. 154
01.03.2020 r. – 28.02.2021 r. 4294,67 zł M.P. z 2020 r. poz. 173
01.03.2021 r. – 28.02.2022 r. 4512,41 zł M.P. z 2021 r. poz. 138
01.03.2022 r. – 28.02.2023 r. 4944,79 zł M.P. z 2022 r. poz. 178

 

oprac. B.O.



Od 1 marca br. wzrośnie wysokość ryczałtu energetycznego, który jest dodatkiem do świadczeń emerytalno-rentowych, przysługującym m.in. kombatantom i osobom represjonowanym.

Zgodnie z Komunikatem Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia 1 lutego 2022 r. (M.P. poz. 128) ryczałt energetyczny od marca wyniesie 192,58 zł. To oznacza, że w stosunku do dotychczas obowiązującej kwoty (179,81 zł) wzrośnie on o 12,77 zł.

Ryczałt energetyczny to dodatek do świadczeń emerytalno-rentowych. Przyznawany jest na podstawie art. 20 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (Dz.U. z 2021 r. poz. 1858). Przepis ten stanowi, że kombatantom i innym osobom uprawnionym – emerytom, rencistom i inwalidom – przysługuje ryczałt energetyczny w wysokości 50% taryfowych opłat za korzystanie z energii elektrycznej, gazowej i cieplnej na cele domowe, obliczony na podstawie norm ilościowych ustalonych przez Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Kwota ryczałtu energetycznego oraz termin, od którego obowiązuje nowa wysokość ryczałtu, określane są więc każdorazowo przez Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.

Ryczałt energetyczny przysługuje również wdowom lub wdowcom – emerytom i rencistom – pozostałym po kombatantach i innych osobach uprawnionych. Ponadto przysługuje osobom wymienionym w ustawie z dnia 2 września 1994 r. o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach wydobywaniu rud uranu i batalionach budowlanych (Dz.U. z 2020 r. poz. 619), a także wdowom po żołnierzach-górnikach, pobierającym emeryturę lub rentę.

W razie zbiegu prawa do więcej niż jednego świadczenia emerytalnego lub rentowego przysługuje jeden ryczałt energetyczny.

B.O.



Prezes ZUS podał wysokość wskaźnika waloryzacji składek zewidencjonowanych na subkoncie za III kwartał 2021 roku. Wskaźnik ten utrzymał się na takim samym poziomie jak w poprzednim kwartale.

Jak stanowi art. 40d ustawy z dn. 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t. jedn. Dz.U. z 2021 r. poz. 423, z późn. zm.), przy ustalaniu wysokości emerytury kwota składek i odsetek za zwłokę zewidencjonowanych na subkoncie po dniu 31 stycznia roku, za który przeprowadzono ostatnią roczną waloryzację składek, jest waloryzowana kwartalnie.

Waloryzacja kwartalna polega na pomnożeniu składek i odsetek za zwłokę zewidencjonowanych na subkoncie przez wskaźnik kwartalnej waloryzacji ogłaszany w Monitorze Polskim w terminie do 25. dnia miesiąca poprzedzającego termin waloryzacji. Wskaźnik ten jest z kolei obliczany na podstawie ostatnio ogłoszonego wskaźnika rocznej waloryzacji. Co istotne, w wyniku przeprowadzonej waloryzacji stan subkonta nie może ulec obniżeniu.

Zgodnie z komunikatem Prezesa ZUS z dnia 10 listopada 2021 r. wskaźnik kwartalnej waloryzacji składek na ubezpieczenie emerytalne, środków, odsetek za zwłokę i opłaty prolongacyjnej, zewidencjonowanych na subkoncie za III kwartał 2021 r. (M.P. z 2021 r. poz. 1076) wynosi 101,31%. W stosunku do poprzedniego kwartału wskaźnik ten nie uległ zmianie.

B.O.



Od 1 grudnia 2021 r. zmieniają się limity zarobków dla osób dorabiających do renty lub wcześniejszej emerytury.

W związku z ogłoszeniem przez GUS kwoty przeciętnego wynagrodzenia w III kwartale 2021 r. zmianie ulegną kwoty przychodu odpowiadające 70% i 130% tej stawki, stosowane przy zawieszeniu albo zmniejszeniu emerytur i rent.

ZUS zawiesza świadczenie, gdy przychód rencisty lub emeryta z działalności objętej obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (np. z umowy o pracę) przekroczy 130%. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Z kolei przy uzyskaniu przychodu większego niż 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, ale nieprzekraczającego 130% tej kwoty – renta lub wcześniejsza emerytura zostają obniżone.

Przeciętne wynagrodzenie w III kwartale 2021 r. wyniosło 5657,30 zł i było wyższe od wynagrodzenia w poprzednim kwartale o 152,78 zł. Oznacza to, że kwoty powodujące zmniejszenie lub zawieszenie emerytury w okresie od 01.12.2021 r. do 28.02.2022 r. wyniosą odpowiednio:

  • 3960,20 zł – 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia,
  • 7354,50zł – 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.

Są jednak sytuacje, w których wskazane wyżej limity nie obowiązują. Do pobieranego świadczenia renciści i emeryci mogą dorabiać bez ograniczeń, gdy:

  • otrzymują emeryturę i mają więcej niż 60 lat (kobieta) albo 65 lat (mężczyzna),
  • pobierają rentę dla inwalidów wojennych albo inwalidów wojskowych, których niezdolność do pracy związana jest ze służbą wojskową,
  • dostają rentę rodzinną, która przysługuje po osobie uprawnionej do renty dla inwalidów wojennych lub rentę rodzinną po żołnierzu, którego śmierć ma związek ze służbą wojskową,
  • pobierają rentę rodzinną, której kwota jest wyższa od emerytury z tytułu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego.

B.O.