ekonomia_informacje-72.jpg

Główny Urząd Statystyczny podał informację o przeciętnym wynagrodzeniu w II kwartale 2021 r. Przeciętna pensja zmalała w stosunku do poprzedniego kwartału o 3,1%. Z kolei w ujęciu rocznym wzrosła o 9,6%.

Zgodnie z komunikatem Prezesa GUS z dnia 10 sierpnia 2021 r. przeciętne miesięczne wynagrodzenie w II kwartale 2021 r. wyniosło 5504,52 zł (M.P. poz. 440). Podana kwota służy do celów określonych w ustawie z dn. 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. jedn. Dz.U. z 2021 r. poz. 291, z późn. zm.).

W odniesieniu do poprzedniego kwartału średnia pensja zmalała o 177,04 zł, czyli o 3,1%. Z kolei w stosunku do analogicznego kwartału roku 2020 przeciętne wynagrodzenie wzrosło o 480,04 zł, czyli 9,6%.

W związku z powyższym od 1 września 2021 r. zmianie ulegają m.in. następujące stawki:

  • kwoty graniczne przy zawieszaniu i zmniejszaniu emerytur i rent,
  • limit przychodu, którego przekroczenie skutkuje zawieszeniem renty socjalnej,
  • minimalne wynagrodzenie pracowników młodocianych.

B.O.



Zgodnie z tablicami Głównego Urzędu Statystycznego nastąpił spadek dalszego średniego trwania życia we wszystkich przedziałach wiekowych. W tej sytuacji wyliczanie wysokości emerytur jest korzystniejsze niż w poprzednich latach. Nie oznacza to jednak, że wszyscy skorzystają z nowych tablic i będą mogli liczyć na korzystniejsze przeliczenie świadczenia.

Publikowane przez Główny Urząd Statystyczny tablice średniego dalszego trwania życia są kluczowym elementem przy wyliczaniu emerytur ustalanych według nowych zasad. Aktualne tablice średniego dalszego trwania życia, które obowiązują od 1 kwietnia 2021 r. do 31 marca 2022 r., mają jednak zastosowanie tylko do części świadczeń.

Chodzi o emerytury ustalane według nowych zasad dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r., które:

  • spełnią warunki do uzyskania emerytury (w szczególności warunek wieku emerytalnego) między kwietniem 2021 a marcem przyszłego roku – dotyczy to również ubezpieczonych kobiet, które mają ustalone prawo do emerytury i okresowej emerytury kapitałowej po osiągnięciu wieku emerytalnego dla kobiet i które we wskazanym okresie spełnią warunek wieku emerytalnego dla mężczyzn – aktualne tablice trwania życia będą zastosowane do ponownego obliczenia z urzędu emerytury w związku z osiągnięciem wieku emerytalnego dla mężczyzn oraz ubezpieczonych kobiet, które prawo do okresowej emerytury kapitałowej mają ustalone do podwyższonego wieku emerytalnego dla mężczyzn, a które po osiągnięciu wieku 65 lat złożą – w okresie od 1 kwietnia 2021 r. do 31 marca 2022 r. – wniosek o ponowne obliczenie emerytury,
  • już wcześniej spełniły warunki do emerytury ustalanej według nowych zasad ale dopiero teraz – w okresie od 1 kwietnia 2021 r. do 31 marca 2022 r. – wystąpią o ustalenie tej emerytury,
  • mają już ustalone prawo do nowej emerytury i mają okresy podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym po dniu, od którego przyznano tę emeryturę i zgłaszają obecnie wniosek o doliczenie składek zapisanych na koncie ubezpieczonego po dniu ustalenia prawa do emerytury. W przypadku złożenia takiego wniosku w okresie od 1 kwietnia 2021 r. do 31 marca 2022 r. przy obliczeniu kwoty doliczenia składek zastosujemy średnie dalsze trwanie życia z aktualnych tablic. Taki wniosek może być złożony raz w roku lub po ustaniu ubezpieczenia,
  • prawo do nowej emerytury mają ustalone w poprzednich latach, ale prawo to zostało zawieszone z powodu kontynuowania zatrudnienia u pracodawcy, u którego pracowały przed dniem nabycia prawa do emerytury, a w okresie od 1 kwietnia 2021 r. do 31 marca 2022 r. zakończą zatrudnienie. Takie osoby nie miały ustalonej ostatecznej wysokości emerytury, bo takie ustalenie następuje dopiero po rozwiązaniu stosunku pracy i złożeniu wniosku o podjęcie wypłaty świadczenia. Jeżeli wniosek o podjęcie wypłaty emerytury w związku z zakończeniem zatrudnienia zostanie złożony w okresie od 1 kwietnia 2021 r. do 31 marca 2022 r., kwotę emerytury obliczymy z zastosowaniem tablic obowiązujących w dacie złożenia wniosku i porównamy z tablicami obowiązującymi w dniu, w którym wnioskodawca osiągnął wiek emerytalny oraz wybierzemy wariant najkorzystniejszy dla wnioskodawcy.

Do ZUS wpływają jednak wnioski o przeliczenie dotychczasowych emerytur w związku z nowymi tablicami od:

  • niepracujących emerytów z tzw. starego systemu (urodzeni przed 1 stycznia 1949 r.),
  • niepracujących osób, które mają nową emeryturę (urodzeni po 31 grudnia 1948 r.) – to oznacza, że już wcześniej skorzystały z jej obliczenia według różnych tablic średniego dalszego trwania życia.

Te osoby otrzymają odmowę przeliczenia. W ich przypadku zastosowanie nowych tablic średniego dalszego trwania życia jest niemożliwe.

Źródło: ZUS



„ZUS, tak jak w zeszłym roku, nie wysyłał informacji o stanie konta do ubezpieczonych w formie papierowej, ale  udostępnił ją w wersji elektronicznej na Platformie Usług Elektronicznych (PUE). Dlatego zachęcamy wszystkich ubezpieczonych do zakładania profilu na PUE ZUS” –  mówi prof. Gertruda Uścińska, prezes ZUS.

Aby znaleźć informację o stanie swojego konta na PUE wystarczy wejść w „Panel ubezpieczonego”, wybrać zakładkę „Informacje o stanie konta”, a następnie „Informacja za 2020 r.”.

W informacji za 2020 r. jest  stan środków zapisanych zarówno  na koncie, jak i subkoncie w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych na 31 grudnia 2020 roku (po przeprowadzonej w czerwcu rocznej waloryzacji).

Ubezpieczeni, którzy w 2020 r. ukończyli 35 lat, w IOSKU znajdą również symulację hipotetycznej emerytury. ZUS oblicza ją tylko na podstawie konta ubezpieczonego oraz subkonta w ZUS (zakładka „Hipotetyczna emerytura”). Zakład w jednym wariancie uwzględnia dalszą pracę, aż do ukończenia wieku emerytalnego przy wpływie składek w uśrednionej wysokości z dotychczasowych lat pracy, a w drugim przyjmuje, że kończymy już aktywność zawodową i nie odkładamy już składek.

Źródło: ZUS



Prezes ZUS podał wysokość wskaźnika waloryzacji składek zewidencjonowanych na subkoncie za I kwartał 2020 roku. Wskaźnik ten uległ zmniejszeniu w stosunku do poprzedniego kwartału.

Jak stanowi art. 40d ustawy z dn. 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t. jedn. Dz.U. z 2020 r. poz. 266, z późn. zm.), przy ustalaniu wysokości emerytury kwota składek i odsetek za zwłokę zewidencjonowanych na subkoncie po dniu 31 stycznia roku, za który przeprowadzono ostatnią roczną waloryzację składek, jest waloryzowana kwartalnie.

Waloryzacja kwartalna polega na pomnożeniu składek i odsetek za zwłokę zewidencjonowanych na subkoncie przez wskaźnik kwartalnej waloryzacji ogłaszany w Monitorze Polskim w terminie do 25. dnia miesiąca poprzedzającego termin waloryzacji. Wskaźnik ten jest z kolei obliczany na podstawie ostatnio ogłoszonego wskaźnika rocznej waloryzacji. Co istotne, w wyniku przeprowadzonej waloryzacji stan subkonta nie może ulec obniżeniu.

Zgodnie z komunikatem Prezesa ZUS z dnia 10 czerwca 2021 r. wskaźnik kwartalnej waloryzacji składek na ubezpieczenie emerytalne, środków, odsetek za zwłokę i opłaty prolongacyjnej, zewidencjonowanych na subkoncie za I kwartał 2021 r. (M.P. z 2021 r. poz. 556) wynosi 101,31%. W stosunku do poprzedniego kwartału wskaźnik ten zmniejszył się o 0,12%.

oprac. B.O.



W przypadku wpłat dokonywanych do PPK w związku z zatrudnianiem osób uzyskujących dochody wskazane w art. 13 ustawy o PIT, w części finansowanej przez podmiot zatrudniający, stanowią one koszty uzyskania przychodów w miesiącu, w którym następuje wypłata wynagrodzenia przez podmiot zatrudniający, pod warunkiem, że zostaną odprowadzone (wpłacone) w terminie do 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostały obliczone.

Interpelacja nr 20502 do ministra finansów w sprawie kosztów podatkowych podmiotów zatrudniających

Szanowny Panie Ministrze!

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych przewiduje możliwość ujmowania w kosztach podatkowych wpłat dokonywanych do pracowniczych planów kapitałowych. Zgodnie z art. 15 ust. 4ga ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, wpłaty dokonywane do pracowniczych planów kapitałowych, o których mowa w ustawie o pracowniczych planach kapitałowych, z zastrzeżeniem art. 16 [wyłączenia z kosztów uzyskania przychodu] ust. 1 pkt 40a, w części finansowanej przez podmiot zatrudniający w rozumieniu tej ustawy, stanowią koszty uzyskania przychodów w miesiącu, za który są one należne, pod warunkiem, że zostaną opłacone w terminie wynikającym z przepisów tej ustawy. W przypadku uchybienia temu terminowi do wpłat tych stosuje się przepisy art. 16 [wyłączenia z kosztów uzyskania przychodu] ust. 1 pkt 57aa. Pewne niejasności pojawiły się jednak w związku z księgowaniem omawianych wydatków w przypadku osób zatrudnionych na podstawie stosunku prawnego innego niż umowa o pracę.

Mając na względzie powyższe, proszę o udzielenie odpowiedzi na następujące pytanie:

Czy w przypadku wpłat dokonywanych do pracowniczych planów kapitałowych w związku z zatrudnianiem osób uzyskujących dochody wskazane w art. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, płatności z tytułu których podmiot zatrudniający ujmuje w kosztach kasowo w dacie zapłaty pojęcie miesiąca, za który wpłaty do PPK są należne, należy dla potrzeb przytoczonego art. 15ga rozumieć miesiąc, za który należne jest wynagrodzenie osoby niebędącej pracownikiem (np. zleceniobiorcy, członka rady nadzorczej), stanowiące podstawę do obliczenia wysokości wpłaty finansowanej przez podmiot zatrudniający?

Poseł Tomasz Rzymkowski

26 lutego 2021 r.


ekonomia_informacje-25.jpg

Nowy okres składkowy

Ustawa wprowadziła nowy okres składkowy. Jest to okres pozbawienia możliwości wykonywania swojego zawodu przed 31 lipca 1990 r. na skutek represji politycznych za działania na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności lub respektowania politycznych praw człowieka w Polsce.

Okres ten ZUS uwzględnia przy ustalaniu kapitału początkowego, prawa do emerytury i renty z tytułu niezdolności do pracy oraz wysokości tych świadczeń.

Podstawa wymiaru od przeciętnego wynagrodzenia

Nowe przepisy umożliwiają obliczenie podstawy wymiaru kapitału początkowego, emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, od kwoty przeciętnego wynagrodzenia (jeśli jest to korzystniejsze od ustalenia podstawy na zasadach ogólnych) za następujące okresy:

  • pozbawienia możliwości wykonywania swojego zawodu przed  31 lipca 1990 r. na skutek represji politycznych za działania na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności lub respektowania politycznych praw człowieka w Polsce,
  • osadzenia w więzieniach lub innych miejscach odosobnienia na terytorium Polski na mocy skazania albo bez wyroku po 31 grudnia 1955 r. za działalność polityczną,
  • świadczenia pracy po 1956 r. na rzecz organizacji politycznych i związków zawodowych, nielegalnych w rozumieniu przepisów obowiązujących do kwietnia 1989 r.
  • niewykonywania pracy przed 31 lipca 1990 r. na skutek represji politycznych,
  • internowania na podstawie art. 42 dekretu z dnia 12 grudnia 1981 r. o stanie wojennym.

ZUS przyjmie przeciętne wynagrodzenie proporcjonalnie do tych okresów.

Z przeliczenia podstawy mogą także skorzystać osoby, które występują o renty rodzinne po ubezpieczonych mających wymienione wyżej okresy.

Ponowne ustalenie wysokości kapitału początkowego oraz emerytury i renty

Osoby, które mają ustalony kapitał początkowy albo wysokość emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy przed 1 czerwca 2021 r. i chcą skorzystać z ich przeliczenia na podstawie zmienionych przepisów, powinny złożyć odpowiednio wniosek w sprawie kapitału początkowego (EKP) lub wniosek o ponowne obliczenie świadczenia emerytalno-rentowego (ERPO). Wniosek powinny również złożyć osoby, które chcą skorzystać z przeliczenia renty rodzinnej po ubezpieczonych posiadających wymienione wyżej okresy.

Emerytura lub renta w nowej wysokości przysługuje  od miesiąca zgłoszenia wniosku, nie wcześniej niż od 1 czerwca 2021 r.

Świadczenie wyrównawcze także do renty rodzinnej

Nowelizacja ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych przyznała świadczenie wyrównawcze działaczom opozycji antykomunistycznej oraz osobom represjonowanym z powodów politycznych, którzy pobierają nie tylko emeryturę lub rentę inwalidzką albo rentę z tytułu niezdolności do pracy, lecz także rentę rodzinną.

Źródło: ZUS



Pierwsza runda PPK zakończyła się co najwyżej umiarkowanym sukcesem. Jedynie ok. 40% zapisanych do PPK pod koniec 2019 zdecydowało się pozostać w programie i wciąż odprowadza na niego składki. Odsetek ten spadł w okolice 30% wśród pracowników małych i średnich firm, którzy dołączyli w lipcu – tak przynajmniej wynika z pierwszych informacji prasowych. Ambicje twórców reformy z pewnością były większe – założyli, że uczestnictwo w programie sięgnie docelowo 75 procent.

Duży udział miał zapewnić automatyczny zapis do PPK. Jak dowodzą ekonomiści behawioralni (m.in. R.Thaler) – ludzie rzadko zmieniają domyślne rozwiązania, jakie są im proponowane. Ilość czasu oraz uwagi, jaką mogą poświęcić na rozwiązywanie życiowych problemów, jest po prostu ograniczona.

Mimo to blisko 60% zapisanych do PPK zadało sobie niewielki, ale jednak trud, żeby z tej domyślnej propozycji zrezygnować. Dlaczego? Z badania przeprowadzonego przez ING a opublikowanego w Barometrze finansowym ING wynika, że głównym powodem był brak zaufania do państwa. Rezygnujący obawiali się o to, że państwo sięgnie w pewnym momencie po oszczędności zgromadzone na PPK – tak, jak to zrobiło z dużą częścią środków odłożonych na OFE.

Drugim najczęstszym powodem rezygnacji z PPK, jak czytamy w Barometrze finansowym ING, jest brak gotowości do zainwestowania w plan 2% wynagrodzenia brutto (0,5% w przypadku mało zarabiających). To dość zaskakująca motywacja, gdyż stopa zwrotu z takiej decyzji jest potencjalnie bardzo wysoka. Pracownik, który przystąpi do programu, dużo zyskuje. W zamian za wniesioną składkę otrzymuje 1,5% wynagrodzenia w postaci składki pracodawcy oraz wpłatę powitalną (250 zł) i bonus roczny (240 zł) od Skarbu Państwa. Wybrane fundusze musiałoby stracić blisko połowę powierzonych im środków, żeby posiadanie PPK się nie opłacało. Jest to jednak mało prawdopodobne, gdyż strategie inwestycyjne (wymuszone ustawą) są ostrożne.

Badanie ING pokazuje, że wiedza na struktury dopłat od pracodawcy i Skarbu Państwa jest dobrze rozpowszechniona. Tylko dla 27% rezygnujących z PPK powodem jest brak zaufania do funduszy inwestycyjnych – i brak wiary w to, że pomnożą powierzone im środki.
Niechęć do zainwestowania w PPK 2% wynagrodzenia, mimo potencjalnie dużych, choć
odłożonych w czasie korzyści, mogą wyjaśnić trzy, wzajemnie się uzupełniające czynniki:
1. Krótkowzroczność, czyli silne przedkładanie dobrobytu dzisiaj nad dobrobyt w
przyszłości.
2. Brak wiary, że wspomniane korzyści z PPK kiedykolwiek się zmaterializują.

źródło: Barometr finansowy ING



Od 1 czerwca 2021 r. zmieniają się limity zarobków dla osób dorabiających do renty lub wcześniejszej emerytury.

W związku z ogłoszeniem przez GUS kwoty przeciętnego wynagrodzenia w I kwartale 2021 r. zmianie ulegną kwoty przychodu odpowiadające 70% i 130% tej stawki, stosowane przy zawieszeniu albo zmniejszeniu emerytur i rent.

ZUS zawiesza świadczenie, gdy przychód rencisty lub emeryta z działalności objętej obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (np. z umowy o pracę) przekroczy 130%. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Z kolei przy uzyskaniu przychodu większego niż 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, ale nieprzekraczającego 130% tej kwoty – renta lub wcześniejsza emerytura zostają obniżone.

Przeciętne wynagrodzenie w I kwartale 2021 r. wyniosło 5681,56 zł i było wyższe od wynagrodzenia w poprzednim kwartale o 223,58 zł. Oznacza to, że kwoty powodujące zmniejszenie lub zawieszenie emerytury w okresie od 01.06.2021 r. do 31.08.2021 r. wyniosą odpowiednio:

  • 3977,10 zł – 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia,
  • 7386,10 zł – 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.

Są jednak sytuacje, w których wskazane wyżej limity nie obowiązują. Do pobieranego świadczenia renciści i emeryci mogą dorabiać bez ograniczeń, gdy:

  • otrzymują emeryturę i mają więcej niż 60 lat (kobieta) albo 65 lat (mężczyzna),
  • pobierają rentę dla inwalidów wojennych albo inwalidów wojskowych, których niezdolność do pracy związana jest ze służbą wojskową,
  • dostają rentę rodzinną, która przysługuje po osobie uprawnionej do renty dla inwalidów wojennych lub rentę rodzinną po żołnierzu, którego śmierć ma związek ze służbą wojskową,
  • pobierają rentę rodzinną, której kwota jest wyższa od emerytury z tytułu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego.

B.O.


ekonomia_informacje-41.jpg

Główny Urząd Statystyczny podał informację o przeciętnym wynagrodzeniu w I kwartale 2021 r. Przeciętna pensja wzrosła w stosunku do poprzedniego kwartału o 4,1%. Z kolei w ujęciu rocznym wzrosła o 6,6%.

Zgodnie z komunikatem Prezesa GUS z dnia 12 czerwca 2021 r. przeciętne miesięczne wynagrodzenie w I kwartale 2021 r. wyniosło 5681,56 zł (M.P. poz. 440). Podana kwota służy do celów określonych w ustawie z dn. 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. jedn. Dz.U. z 2021 r. poz. 291, z późn. zm.).

W odniesieniu do poprzedniego kwartału średnia pensja wzrosła o 223,58 zł, czyli o 4,1%. Z kolei w stosunku do analogicznego kwartału roku 2020 przeciętne wynagrodzenie wzrosło o   zł, czyli 6,6%.

W związku z powyższym od 1 czerwca 2021 r. zmianie ulegają m.in. następujące stawki:

  • kwoty graniczne przy zawieszaniu i zmniejszaniu emerytur i rent,
  • limit przychodu, którego przekroczenie skutkuje zawieszeniem renty socjalnej,
  • minimalne wynagrodzenie pracowników młodocianych.

B.O.



GUS przedstawił dane dotyczące wyników otwartych funduszy emerytalnych oraz powszechnych towarzystw emerytalnych w 2020 roku.

Wynik finansowy otwartych funduszy emerytalnych (OFE) w 2020 r. był ujemny i wyniósł minus 3,5 mld zł, wobec zysku 1,4 mld zł w 2019 r. Aktywa netto otwartych funduszy emerytalnych na koniec 2020 r. wyniosły 148,6 mld zł, co oznacza ich spadek o 6,2 mld zł w ciągu roku.

Zgodnie z danymi Centralnego Rejestru Członków Otwartych Funduszy Emerytalnych prowadzonego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS), na dzień 31 grudnia 2020 r. było zarejestrowanych 15,4 mln członków otwartych funduszy emerytalnych, tj. o 1,5% mniej niż rok wcześniej.

Rachunki otwartych funduszy emerytalnych

Liczba rachunków prowadzonych przez otwarte fundusze emerytalne wg stanu na dzień
31 grudnia 2020 r. wyniosła 15,8 mln.

Składki i odsetki

W 2020 r. ZUS przekazał do OFE 3,4 mld zł składek oraz 4,3 mln zł odsetek. W porównaniu
z rokiem 2019, kwota wpłaconych składek do OFE była niższa o 86,9 mln zł, natomiast kwota wpłaconych odsetek o 1,2 mln zł.

Aktywa otwartych funduszy emerytalnych

Wartość zarządzanych aktywów netto otwartych funduszy emerytalnych na koniec 2020 r.
wyniosła 148,6 mld zł. Największy udział w aktywach miał portfel inwestycyjny – 99,1%.

Średnia ważona stopa zwrotu

Średnia ważona stopa zwrotu otwartych funduszy emerytalnych za okres trzyletni od
31 marca 2017 r. do 31 marca 2020 r. wyniosła minus 25,141%, natomiast za okres od
29 września 2017 r. do 30 września 2020 r. wyniosła minus 22,836%. Lepszy rezultat od średniej ważonej stopy zwrotu w drugim okresie osiągnęło 6 funduszy, natomiast gorszy rezultat wykazały 4 fundusze.

Portfel inwestycyjny

Dominującą pozycję w portfelach OFE stanowiły krajowe instrumenty udziałowe. W portfelu inwestycyjnym otwartych funduszy emerytalnych dominowały akcje spółek notowanych na regulowanym rynku giełdowym – 126,5 mld zł, a ich udział zwiększył się o 2,6 p. proc. w ciągu roku. Akcje notowane na GPW w ujęciu sektorowym w portfelach OFE na dzień 31 grudnia 2020 r. miały wartość: dla akcji podmiotów makro sektora finansowego – 39,0 mld zł, paliw i energii – 18,9 mld zł, chemii i surowców – 15,0 mld zł, handlu i usług – 12,5 mld zł, dóbr konsumpcyjnych – 10,0 mld zł.

GUS