Do Rzecznika Praw Obywatelskich wpływają skargi i opinie dotyczące trudności, z jakimi zmagają się szkoły, uczniowie i nauczyciele od początku tego roku szkolnego.
Najczęściej dotyczą one stosowania kwarantanny oraz licznych przerw w nauce stacjonarnej. Rośnie bowiem liczba szkół, które zmuszone są przejść w tryb hybrydowy lub zdalny.
Nauczyciele zgłaszają przede wszystkim …
Dnia 10.11.2021 r. weszły w życie nowe przepisy dotyczące organizacji olimpiad, konkursów i turniejów oraz terminów zaliczania praktyk zawodowych w bieżącym roku szkolnym – wprowadziło je rozporządzenie MEiN z dn. r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19.
Informacja dyrektora szkoły dla rodziców, w sprawie czasowego zawieszenia zajęć w szkole …
Na te zajęcia szkoły dostają dodatkowe dotacje, a jednocześnie nie uwzględnia się ich w arkuszu organizacji. Jak wyglądają arkusze szkolne, jakie są zasady zatrudniania nauczycieli prowadzących te zajęcia, jaka jest stawka za te zajęcia, dla kogo mogą być prowadzone? Wszystko to wyjaśniamy w kolejnej części publikacji. Zapraszamy:
W dniu 29 maja weszło w życie rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki zmieniające rozporządzenie w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, które wprowadziło możliwość prowadzenia dla uczniów zajęć wspomagających.
Zmiana polega na …
Dnia 19 października podczas konferencji prasowej Minister Edukacji i Nauki Przemysław Czarnek podsumował swoje najważniejsze działania zrealizowane w pierwszym roku urzędowania. Wśród kluczowych inicjatyw z obszaru oświaty i wychowania szef MEiN mówił m.in. o: programie Laboratoria Przyszłości, przedsięwzięciu „Poznaj Polskę”, Narodowym Programie Wsparcia Uczniów po Pandemii oraz odbiurokratyzowaniu pracy nauczycieli.
Odnosząc się z kolei do najważniejszych inicjatyw związanych z nauką i szkolnictwem wyższym, minister Przemysław Czarnek zwrócił uwagę m.in. na Pakiet Wolności Akademickiej, wsparcie dla uczelni na przeciwdziałanie skutkom pandemii czy przygotowanie programu „Rozwój czasopism naukowych”.
– Zaczynam od tego, co było przygotowane jeszcze wiosną tego roku i jest realizowane w tym momencie, czyli program wsparcia szkół i uczniów po pandemii – powiedział minister.
Podkreślił, że działania realizowane w programie są związane zarówno ze zdrowiem i kondycją fizyczną dzieci oraz młodzieży, wsparciem psychologiczno-pedagogicznym, jak również pomocą w opanowaniu i utrwaleniu materiału.
W swoim wystąpieniu szef MEiN zwrócił także uwagę na popularność programu „Poznaj Polskę” wśród uczniów i nauczycieli. Dodał, że przedsięwzięcie będzie kontynuowane w kolejnych miesiącach, aby jak największa grupa dzieci i młodzieży mogła korzystać z dofinansowania do wycieczek szkolnych.
– Chcę państwa poinformować, że dokładamy kolejne miliony złotych. W przyszłym tygodniu będzie ogłoszenie i kolejny nabór na wycieczki jeszcze tegoroczne. A na przyszły rok będziemy mieć sto kilkadziesiąt milionów złotych na program „Poznaj Polskę”. Zatem wyjazdy dopiero się rozpoczęły i będą kontynuowane w kolejnym roku kalendarzowym – mówił minister Przemysław Czarnek.
Podsumowując najważniejsze inicjatywy związane z oświatą i wychowaniem, Minister Edukacji i Nauki mówił także o programie Laboratoria przyszłości, nowej edycji programu Aktywna tablica, odbiurokratyzowaniu pracy nauczycieli czy wsparciu na naukę zdalną.
Odnosząc się z kolei do działań w obszarze nauki i szkolnictwa wyższego, minister Przemysław Czarnek powiedział o Pakiecie Wolności Akademickiej, miliardzie złotych na podwyżki dla pracowników szkół wyższych czy dodatkowym wsparciu dla uczelni na przeciwdziałanie skutkom pandemii. Nawiązał także do zmiany w ustawie Prawo o szkolnictwie wyższym, która pozwala przekwalifikować państwowe wyższe szkoły zawodowe na akademie nauk stosowanych z uprawnieniami do kształcenia w zakresie pedagogicznym, a także do programu „Rozwój czasopism naukowych”.
– Program „Rozwój czasopism naukowych” za blisko 40 mln zł wychodzi naprzeciw oczekiwaniom polskich redaktorów czasopism naukowych. Wiosną tego roku dokonaliśmy reformy punktacji czasopism naukowych, która często uniemożliwiała publikowanie badań naukowych. Za kilka tygodni czeka nas kolejna. Wszystko po to, żeby uwolnić polską naukę, aby naukowcy mogli publikować swoje wyniki – wskazywał Minister Edukacji i Nauki.
Szef MEiN zwrócił uwagę, że cele, które uzgadniał z premierem Mateuszem Morawieckim przed objęciem stanowiska, będą realizowane w kolejnych miesiącach urzędowania. Wszystkie punkty, które zostały założone tuż przed objęciem urzędu i zostały uzgodnione z premierem, zostały zrealizowane, kolejne będą realizowane w kolejnych miesiącach.
Materiały:
Działania Ministra Edukacji i Nauki
Działania_Ministra_Edukacji_i_Nauki.pdf 7.82MB
Program Laboratoria Przyszłości z budżetem 1 mld zł na zakup drukarek 3D, mikrokontrolerów, i robotów, dofinansowanie wycieczek szkolnych w ramach przedsięwzięcia „Poznaj Polskę”, Narodowy Program Wsparcia Uczniów po Pandemii, dodatkowe wsparcie finansowe 500 zł dla nauczycieli zaangażowanych w pracę zdalną z uczniami to tylko niektóre z działań związanych z oświatą i wychowaniem, które zrealizował minister Przemysław Czarnek w pierwszym roku swojego urzędowania. W tym czasie Ministerstwo Edukacji i Nauki przygotowało także zmiany w nadzorze pedagogicznym oraz propozycje zmian w zakresie pragmatyki dla nauczycieli, które przełożą się na wzrost wynagrodzeń od 01.09.2022 r.
Nowy program rządowy ogłoszony przez MEiN wraz z Centrum GovTech. To środki finansowe na nowoczesny sprzęt dla polskich szkół, tj.: drukarki 3D, mikrokontrolery, roboty czy sprzęt do nagrań. Program realizuje jeden z postulatów „Polskiego Ładu” i jest finansowany z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19. Na jego realizację przeznaczymy 1 mld zł! Łącznie z inicjatywy skorzysta ponad 3 miliony uczniów uczących się w niemal 15 000 szkół.
To pilotażowy projekt MEiN oraz Centrum Nauki Kopernik zapoczątkowany w sierpniu 2020 r., który poprzedza utworzenie zapowiadanych w „Polskim Ładzie” Małych Centrów Nauki. Przeznaczono na ten cel 44 mln zł. Zakłada on stworzenie do 2023 r. ogólnopolskiej sieci lokalnych minicentrów nauki, w których zgodnie z innowacyjnym podejściem praktykowanym od lat w CNK wiedzę zdobywa się poprzez samodzielne poszukiwanie i eksperymentowanie.
To program, w ramach którego szkoły mogą otrzymać środki na dofinansowanie wyjazdów do muzeów, miejsc pamięci, obiektów kultury czy instytucji popularyzujących osiągnięcia nauki. Celem przedsięwzięcia jest wsparcie nauczycieli oraz wzbogacenie i uatrakcyjnienie procesu dydaktycznego. Program to sposób na poznanie naszego dziedzictwa narodowego i kulturowego oraz popularyzację osiągnięć polskiej nauki. Na dofinansowanie wycieczek przeznaczyliśmy 15 mln zł, a w ramach wznowionego naboru dodatkowo blisko 10 mln zł! Łącznie na program „Poznaj Polskę” w 2021 roku zostanie wydatkowana kwota około 25 mln zł. Przedsięwzięcie jest realizowane w ramach programu „Polski Ład”.
MEiN przygotowało 4 programy wsparcia uczniów po okresie pandemii. Programy są związane zarówno ze zdrowiem i kondycją fizyczną dzieci oraz młodzieży, wsparciem psychologiczno-pedagogicznym, jak również pomocą w opanowaniu, a także utrwaleniu materiału. Na ich realizację MEiN przeznacza ok. 244 mln zł. Celem programów jest kompleksowe wsparcie młodych ludzi w powrocie do szkół po długotrwałym okresie nauki zdalnej.
„WF z AWF – Aktywny powrót do szkoły” to program przygotowany również przez resort edukacji we współpracy z Akademiami Wychowania Fizycznego. Jego głównym celem jest poprawa oraz monitoring stanu kondycji fizycznej dzieci i młodzieży po powrocie do zajęć stacjonarnych. Program „WF z AWF” to 42 mln zł w ramach umowy z Akademiami Wychowania Fizycznego w całym kraju i ponad 46 tys. nauczycieli zgłoszonych na szkolenia.
Przeciwdziałając skutkom pandemii, Ministerstwo Edukacji i Nauki we współpracy z naukowcami z Uniwersytetem Kardynała Stefana Wyszyńskiego oraz przedstawicielami Fundacji Polskiej Akademii Nauk w Lublinie realizuje pilotażowy program wsparcia psychologiczno-pedagogicznego. Na ten cel przekazujemy w tym roku 15 mln zł.
Zajęcia wspomagające mają na celu utrwalenie wiadomości i umiejętności z wybranych obowiązkowych zajęć edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego. Są przeznaczone dla uczniów klas IV-VIII publicznych i niepublicznych szkół podstawowych oraz szkół ponadpodstawowych, w tym szkół specjalnych oraz artystycznych realizujących kształcenie ogólne. Na realizację zajęć wspomagających przeznaczyliśmy 187 mln zł. Środki pochodzą z rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej na rok 2021.
Program profilaktyki krótkowzroczności u uczniów z edukacji wczesnoszkolnej, ogłoszony wspólnie przez MEiN oraz Ministerstwo Zdrowia. Badania przesiewowe realizuje zespół ekspertów z Uniwersytetu Medycznego w Lublinie pod kierownictwem prof. dr. hab. Roberta Rejdaka. Program będzie realizowany w IV kwartale br. Jego koszt w tym roku to 1,1 mln zł. W ramach programu zostaną przeprowadzone nieinwazyjne badania okulistyczne, m.in. ocena obrazu oka na postawie zdjęć cyfrowych. Ich wyniki będą przetwarzane z wykorzystaniem technologii sztucznej inteligencji. Badania przesiewowe w szkołach zostaną poprzedzone akcją edukacyjną skierowaną do szkół w regionie.
W grudniu 2020 r. resort przekazał samorządom 35 mln zł dla szkół na zakup komputerów przenośnych i sprzętu multimedialnego. Łączny budżet programu „Aktywna tablica” na lata 2020-2024 to 290 mln zł. W 2021 roku przeznaczy się na ten cel 70 mln zł.
Zniesienie ewaluacji zewnętrznej, wewnętrznej i monitorowania jako form nadzoru pedagogicznego, które generują biurokrację szkolną, to główne założenia rozporządzenia podpisanego 30 sierpnia br. Przemysława Czarnka. Dzięki tym zmianom nauczyciele nie będą obciążeni nadmiernymi obowiązkami biurokratycznymi.
Więcej czasu nauczyciela dla ucznia, mniej biurokracji, a także kilkudziesięcioprocentowe podwyżki – to cel przedstawionych przez MEiN zmian w pragmatyce zawodowej nauczycieli. Podniesienie prestiżu zawodowego nauczycieli do jeden z priorytetów Ministerstwa Edukacji i Nauki.
MEiN wspólnie z Rządową Agencją Rezerw Strategicznych wyposażyło szkoły i placówki w dodatkowy sprzęt oraz środki ochrony osobistej finansowane z budżetu państwa. Łącznie na ten cel przeznaczono 100 mln zł. Są to stacje dezynfekujące z funkcją mierzenia temperatury, termometry oraz środki ochrony osobistej – maseczki, rękawiczki, płyny dezynfekujące. Do szkół trafiło prawie 32 tys. stacji do dezynfekcji z funkcją mierzenia temperatury, a także pakiety ze środkami ochrony osobistej: 230 mln sztuk maseczek, ok. 43 mln sztuk rękawiczek, prawie 560 tys. pojemników z płynem do dezynfekcji. Szkoły i placówki otrzymały również termometry bezdotykowe (prawie 100 tys. sztuk).
Nauczyciele zaangażowani w pracę zdalną z uczniami otrzymali 500 zł dofinansowania na zakup sprzętu, akcesoriów komputerowych lub oprogramowania. Rząd przeznaczył na ten cel ok. 300 mln zł dodatkowych środków.
Dzięki współpracy z Centrum GovTech nauczyciele, którzy mają trudności z obsługą narzędzi do edukacji zdanej, mogą skorzystać z pomocy specjalistów. Dzwoniąc pod numer +48 222 500 144, otrzymają profesjonalne wsparcie techniczne.
Źródło: Ministerstwo Edukacji i Nauki
Ustalenia kontroli pokazują, że blisko jedną trzecią czasu porady lekarskiej zajmuje prowadzenie dokumentacji medycznej oraz wykonywanie czynności administracyjnych. W trakcie teleporady jest jeszcze gorzej – na samo świadczenie medyczne pozostaje jeszcze mniej, bo tylko 57 proc. czasu.
Zadania administracyjne wprowadza się często za pomocą aktów prawnych, które nie dotyczą funkcjonowania systemu ochrony zdrowia. Przykładem takiej regulacji jest nałożenie na lekarza podstawowej opieki zdrowotnej obowiązku wystawiania zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego, że stan zdrowia osoby, która udzieliła pełnomocnictwa do odbioru przesyłek pocztowych w placówce pocztowej, uniemożliwia lub w znacznym stopniu utrudnia osobiste odebranie pisma w placówce pocztowej.
Sytuacja taka wymaga dokonania przez Ministra Zdrowia analizy obowiązujących uregulowań prawnych pod kątem ograniczenia czasochłonności administracyjnych w placówkach leczniczych, tak aby zwiększyć efektywność leczenia pacjentów.
Istotną przyczyną znacznego obciążenia personelu medycznego czynnościami administracyjnymi jest również to, że kierujący placówkami podstawowej opieki zdrowotnej i ambulatoryjnej opieki specjalistycznej nie zapewnili pełnego wykorzystania dostępnych narzędzi, zwłaszcza informatycznych wspierających pracę personelu medycznego w wykonywaniu czynności administracyjnych.
W ogromnej większości (86%) skontrolowanych podmiotów nie wykorzystano możliwości odciążenia pracy lekarzy poprzez nadanie asystentom medycznym odpowiednich uprawnień do wystawiania e-zwolnień, e-recept i e-skierowań. Niewykorzystywana była również możliwość zlecania pielęgniarkom i położnym samodzielnej kontynuacji leczenia pacjentów, w sytuacji spełniania przez nie wymaganych kwalifikacji.
Sekretarki medyczne, rejestratorki i statystycy medyczni, mający w założeniu wspierać personel medyczny w pracy administracyjnej, zatrudniani byli w ograniczonym wymiarze. Rejestratorki medyczne stanowiły 6% zatrudnionych w skontrolowanych jednostkach, sekretarki medyczne – 0,4%, a statystycy medyczni 0,3% zatrudnionych. Rejestratorek nie zatrudniano w ogóle w 9% placówek, sekretarek medycznych w 68%, a statystyków w 73% placówek. W efekcie personel medyczny obciążony był wykonywaniem czynności administracyjnych, także sprawozdawczością oraz rejestracją pacjentów.
W 91% skontrolowanych placówek ochrony zdrowia personelowi medycznemu, zwłaszcza pielęgniarkom, ale także lekarzom powierzano obowiązki administracyjne polegające na sporządzaniu sprawozdań statystycznych oraz dotyczących realizacji umów o udzielanie świadczeń zawartych z NFZ.
Zdaniem NIK ograniczało to możliwość sprawnego i efektywnego świadczenia pomocy medycznej i świadczyło o niewłaściwym zarządzaniu personelem w placówkach ochrony zdrowia.
Podmioty medyczne miały do dyspozycji systemy informatyczne o szerokich możliwościach, które jednak nie były należycie wykorzystywane. Systemów tych nie zintegrowano z systemami do obsługi diagnostyki laboratoryjnej (w 59% skontrolowanych podmiotów) i obrazowej (82%). Nie były również bezpośrednio zasilane wynikami takich badań. Ponadto w 23% placówek ochrony zdrowia nie zapewniono także przepływu danych pomiędzy poszczególnymi ich lokalizacjami (oddziałami). Ograniczało to możliwość sprawnego uzyskiwania danych medycznych koniecznych do podejmowania decyzji w ambulatoryjnym leczeniu pacjentów.
W większości skontrolowanych podmiotów nie spełniono wszystkich wymagań lub warunków organizacyjno-technicznych do prowadzenia dokumentacji medycznej w postaci elektronicznej, a to z powodu m.in. nieufności wobec narzędzi informatycznych, braku mobilnych urządzeń do ewidencji danych medycznych lub braku niezbędnych modułów w użytkowanych systemach informatycznych.
W połowie skontrolowanych placówek nie prowadzono elektronicznej rejestracji wizyty, zaś w 41% brakowało oprogramowania umożliwiającego wysyłkę powiadomień pacjentowi i aktualizacji statusu wizyty (w formie sms lub e-mail). Natomiast w 23% podmiotów nie wykorzystywano wszystkich zakupionych modułów i funkcjonalności systemu informatycznego, przez co praca personelu medycznego ambulatoriów nie została usprawniona.
Dokumentacja medyczna prowadzona była często w formie papierowej, co jest praktyką czasochłonną, utrudniającą dostęp do danych. Dokumentację prowadzono również hybrydowo (t.j. na papierze i w formie elektronicznej) – co wiązało się jednak z ryzykiem niespójności i niejednolitości tych samych dokumentów wytworzonych w obydwu formach. Do systemu informatycznego wprowadzane były przede wszystkim dane potrzebne do rozliczeń z NFZ.
Według opinii uzyskanej z ankiet przeprowadzonych wśród personelu medycznego skontrolowanych podmiotów systemy informatyczne wykorzystywane przy udzielaniu ambulatoryjnych świadczeń zdrowotnych były pomocne i intuicyjne. Większość (89%) personelu została przeszkolona w obsłudze tych systemów, a 61% ankietowanych obsługiwało je samodzielnie.
Z badań NIK wynika, że zastosowanie cyfryzacji oznacza znacznie niższą czasochłonność. Np. czas wystawiania skierowania papierowego na diagnostykę obrazową trwa przeciętnie o 33% dłużej niż w wypadku e-skierowania, na badania laboratoryjne – o prawie 26%, a skierowania do szpitala – o prawie 41%.
W okresie epidemii COVID-19 w siedmiu spośród 22 skontrolowanych placówek (32%) stwierdzono przypadki czasowego ograniczenia dostępności świadczeń poprzez zawieszenie działalności niektórych poradni i niezgodności udzielania świadczeń z przyjętym harmonogramem. W 14% podmiotów czasowo ograniczono działalność do wykonywania tylko świadczeń ratujących życie i dla pacjentów skierowanych w trybie pilnym. Jak wyjaśniono, zmiany te brały się z zaleceń NFZ w zakresie zapobiegania, przeciwdziałania i zwalczania epidemii koronawirusa.
Teleporada jako nowa forma świadczenia pomocy medycznej stanowiła w I półroczu 2020 r. jedną czwartą wszystkich udzielonych porad lekarskich. W porównaniu do I półrocza 2019 r. liczba porad udzielonych w skontrolowanych podmiotach leczniczych była mniejsza o 15% w POZ oraz o 26% w AOS.
NIK wnosi o podjęcie następujących działań (we współpracy z organizacjami reprezentującymi środowisko medyczne):
Dla usprawnienia organizacji pracy w podmiotach udzielających świadczeń ambulatoryjnej opieki zdrowotnej NIK kieruje wnioski o:
Materiały audiowizualne dla radia, TV i portali internetowych >>
Źródło: nik.gov.pl
Wystąpienie Rzecznika Praw Obywatelskich do premiera.
Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek wystąpił do premiera Mateusza Morawieckiego o podjęcie działań w celu minimalizacji ograniczeń praw i wolności osób niezaszczepionych, niemających aktualnego testu oraz tych, które nie przeszły koronawirusa.
Do Rzecznika Praw Obywatelskich wpływają liczne skargi obywateli zaniepokojonych niepewnością prawną co do dopuszczalności przetwarzania informacji o zaszczepieniu (tzw. paszport covidowy) w celu pełnego udziału w życiu społecznym.
W pandemii, która jest czasem ogólnej niepewności, państwo nie powinno przerzucać radzenia sobie z wyzwaniami i ryzykiem wprowadzania nowych rozwiązań na podmioty prywatne, w tym na przedsiębiorców, instytucje kultury czy organizatorów zgromadzeń publicznych bądź imprez masowych.
Niepewność związana z brakiem państwowych regulacji prawnej w tym zakresie wpływa negatywnie na funkcjonowanie szkół, uczelni wyższych czy placówek ochrony zdrowia. Wybrane rozwiązania prowadzą do niedopuszczalnej prywatyzacji zadań publicznych. Aby temu zapobiec, należy podjąć odpowiednie działania legislacyjne.
Konstytucyjna regulacja ochrony prywatności informacyjnej wprowadza obowiązek regulacji przez państwo zasad przetwarzania danych o jednostkach. Art. 47 Konstytucji RP zawiera ogólne gwarancje ochrony prywatności, a jej art. 51 odnosi się bezpośrednio do aspektów ochrony prywatności związanych z przetwarzaniem informacji o jednostce. Wymogi dopuszczalnych ograniczeń w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw określa art. 31 ust. 3 Konstytucji.
Obecne różnicowanie sytuacji osób niezaszczepionych i zaszczepionych dokonuje się na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dn. 06.05.2021 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii – wprowadza ono limity osób przy prowadzeniu określonych rodzajów działalności. Zgodnie z przyjętą w rozporządzeniu konstrukcją, do limitu osób nie wlicza się osób zaszczepionych.
Jednocześnie jednak prawodawca nie stworzył tu mechanizmów weryfikacji faktu zaszczepienia. Podmiotom zobowiązanym przepisami o limitach osób grożą kary administracyjne w razie niestosowania się do nich. Nie są zaś w stanie efektywnie monitorować liczby osób, których dotyczy limit – z braku uprawnień do kontroli statusu szczepienia osób przebywających w lokalu.
Według Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych przepisy rozporządzenia z dn. 06.05.2021 r. nie uprawniają podmiotów zobowiązanych do przestrzegania limitu osób do żądania od nich informacji o zaszczepieniu przeciwko COVID-19. Ewentualne okazywanie dowodów zaszczepienia może się odbywać z inicjatywy osoby zainteresowanej skorzystaniem z danej usługi.
Jednocześnie Prezes UODO zaznaczył, że informacje o zaszczepieniu są objęte szczególną ochroną na podstawie art. 9 RODO. A dane dotyczące zdrowia były uważane w polskim systemie prawnym za szczególnie wrażliwe już przed wejściem w życie RODO.
Istotną wskazówką co do standardów w dziedzinie szczepień są wypowiedzi Europejskiego Trybunału Praw Człowieka interpretującego art. 8 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka w wyroku Wielkiej Izby ETPC z dn. 08.04.2021 r. (Vavřička i inni), który dotyczył obowiązkowych szczepień dzieci. ETPC wskazał, że obowiązek szczepień wiąże się z wykonaniem przymusowego zabiegu medycznego, który stanowi naruszenie integralności cielesnej, chronionej w ramach gwarancji poszanowania życia prywatnego (art. 8 EKPC).
ETPC stwierdził jednak, że nakaz jest dopuszczalny, ponieważ został odpowiednio wprowadzony prawem krajowym oraz służy legitymowanym celom, które dopuszczają ingerencję w prawo do prywatności. A kwestionowany obowiązek ma na celu ochronę zdrowia i ochronę praw i wolności osób (art. 8 ust. 2 EKPC) poprzez zapobieganie chorobom, które niosą duże zagrożenie dla zdrowia. Obowiązkowe szczepienia służą bowiem zarówno ochronie osoby zaszczepionej, jak i tym, które nie mogą się zaszczepić i polegają na ochronie, jaką niesie odporność populacyjna, osiągana przez wysoki poziom wyszczepienia społeczeństwa.
W ocenie RPO podjęcie przez państwo odpowiedniego wysiłku legislacyjnego w tym zakresie jest istotne z kilku perspektyw.
Dlatego RPO wystąpił do MEiN o podjęcie inicjatywy ustawodawczej mającej na celu zapewnienie uczelniom podstawy prawnej dla działań prewencyjnych w czasie pandemii. Resort odpowiedział, że aktualnie uczelnie nie mają podstaw weryfikacji, czy studenci i osoby zamieszkujące domy studenckie są zaszczepieni. Nie ma też możliwości ograniczeń udziału w zajęciach dla członków społeczności akademickiej, którzy nie zaszczepili się w wyniku własnej decyzji.
Zmiany zostały już zakomunikowane w prawie pracy. Zgodnie z doniesieniami prasowymi przygotowywany przez Ministra Zdrowia projekt daje pracodawcom narzędzie do sprawdzania zaszczepienia pracownika i ewentualnego przesunięcia go bądź na inne stanowisko pracy w przypadku niezaszczepienia, bądź też skierowania na urlop bezpłatny. Aby potwierdzić zaszczepienie, pracownik będzie musiał okazać pracodawcy certyfikat kowidowy.
Projekt ma także umożliwiać kierownikowi podmiotu leczniczego wprowadzenie obowiązku szczepienia na terenie zakładu. RPO czeka na publikację projektu ustawy w celu oceny proporcjonalności wprowadzonych rozwiązań, które ingerują w autonomię informacyjną jednostki.
Zaniepokojeni są m.in. rodzice uczniów i uczennic, których dostęp do edukacji stacjonarnej miałby zależeć od przyjęcia szczepionki. W nowym roku szkolnym pojawił się przykład szkoły, w której po wykryciu zakażenia koronawirusem dyrektor zorganizował nauczanie zdalne dla osób, które nie były zaszczepione. Pozostała część klasy uczyła się stacjonarnie. Choć takie rozwiązanie może w przyszłości być uzasadnione, to w obecnym stanie prawnym brakuje podstaw do tak daleko idącego zróżnicowania sytuacji uczniów. Protesty rodziców budziły także zaproszenia na wydarzenia szkolne jedynie dla osób zaszczepionych.
Rada Ministrów określiła limity osób mogących uczestniczyć w różnych wydarzeniach. Do liczby osób mogących uczestniczyć w imprezie i spotkaniu do 25 osób (w lokalu lub budynku), a także w imprezie i spotkaniu do 150 osób (na otwartym powietrzu albo w lokalu lub w wydzielonej strefie gastronomicznej sali) nie wlicza się m.in. osób zaszczepionych. Podobnie w przypadku organizacji wydarzeń muzycznych limit osób niezaszczepionych wynosi maksymalnie 250. Pozostałe muszą okazać zaświadczenie o pełnym szczepieniu.
Do Rzecznika stale wpływają skargi dotyczące organizacji imprez masowych wyłącznie dla osób zaszczepionych. Wydarzenia te najczęściej mają charakter prywatny (organizowane przez osoby fizyczne lub prawne). Przedsiębiorcy organizujący np. koncerty ograniczają wstęp na wydarzenie jedynie dla osób zaszczepionych w związku z łatwością takiego rozwiązania.
W praktyce oznacza to jednak, że osoby, które nie mogą poddać się szczepieniu, mają znacząco ograniczony dostęp do wydarzeń kulturalnych. A ustawodawca nie przyznał tym podmiotom prawa żądania danych o szczepieniach.
Zdaniem Rzecznika organizacja wydarzeń przez podmioty publiczne (jak np. koncerty organizowane przez urzędy miast) jedynie dla osób zaszczepionych może stanowić nieproporcjonalne naruszenie prawa do dóbr kultury wynikającego z art. 73 Konstytucji.
Szczepienie nie jest jedyną formą zaświadczenia gwarantującego zmniejszenie ryzyka rozprzestrzeniania koronawirusa – równoległym rozwiązaniem mógłby być odpowiedni test. Rozwiązania ograniczające prawa osób niezaszczepionych jak np. dopuszczające odmowę wpuszczenia ich do restauracji czy kina, nie są niezgodne z Konstytucją, ale muszą być wprowadzane zgodnie z konstytucyjnymi standardami ochrony praw i wolności, a zatem na poziomie ustawowym.
Takie same wątpliwości musi budzić ograniczenie wolności zgromadzeń – aby zobowiązać organizatorów do sprawdzania, czy każdy uczestnik wydarzenia powyżej 150. osoby ma zaświadczenie o zaszczepieniu. Rozwiązanie takie znacząco ingeruje w jedną z najważniejszych wolności politycznych. W praktyce bowiem uczestnicy zgromadzenia publicznego zmieniają się płynnie i docierają do miejsca zgromadzenia w trakcie jego trwania. Konieczność okazania zaświadczenia uniemożliwia bowiem udział w nim w sposób anonimowy. Nierozwiązanym problemem pozostaje również kwestia badania uczestników zgromadzeń spontanicznych, które nie zawsze mają ustanowionego organizatora.
RPO prosi zatem premiera o podjęcie przez Radę Ministrów inicjatywy ustawodawczej, zmierzającej do minimalizacji wprowadzanych prawem ograniczeń praw i wolności osób niezaszczepionych, nieposiadających aktualnego testu oraz które nie przeszłych COVID-19. Biuro RPO jest gotowe służyć wiedzą ekspercką w trakcie ewentualnych konsultacji.
Źródło: Rzecznik Praw Obywatelskich
oprac. \m/ \mos/
„Czy istnieje furtka dla zamawiającego na odstąpienie od naliczania kar umownych za zwłokę realizacji umowy w związku z sytuacją pandemiczną? Miałem wykonać projekt do października 2020 r., a wykonałem go dopiero w sierpniu 2021 r., czyli ok. 10 miesięcy po terminie. Naliczanie kar to ok. 0,5% za dzień, to jakieś 150% umowy? Zamawiający proponuje ugodę o naliczenie kwoty 25% wynagrodzenia. Czy kwotę potrąconą z wynagrodzenia jako kary umowne można odliczyć od naliczonego podatku VAT, przy wystawianiu faktury, czy tylko karę zaliczyć jako koszt wykonania umowy? Przedmiotem umowy był projekt budowlany – wykonania przebudowy drogi. W trakcie lockdownu, były utrudnione możliwości załatwień spraw formalnych, a i pracownik zajmujący się tematem był na opiece. Umowa nie określała jaki pracownik realizuje umowę, ani nie wyznaczała osoby do kontaktu poza właścicielem firmy.”
Rozważania dotyczące problemu Czytelnika należy rozpocząć od powołania stosownych przepisów, a mianowicie …
„Wsparcie MŚP w obszarze cyfryzacji – Bony na cyfryzację” to nowe działanie w ofercie Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości. Ma na celu zwiększenie wykorzystania technologii cyfrowych w polskich przedsiębiorstwach. Przedsiębiorca ubiegający się o dofinansowanie może liczyć na wsparcie w wysokości od 51 do nawet 255 tys. zł.
Konkurs „Wsparcie MŚP w obszarze cyfryzacji – Bony na cyfryzację” skierowany jest do mikro, małych i średnich przedsiębiorstw prowadzących działalność na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Łączna kwota przeznaczona na dofinansowanie projektów wynosi 110 mln zł.
Celem konkursu jest wdrożenie przez MŚP technologii cyfrowych w związku z koniecznością dokonania zmian procesów, sposobu funkcjonowania przedsiębiorstwa w warunkach epidemii chorób zakaźnych u ludzi, w szczególności pandemii COVID-19, lub wzmocnienia odporności na wypadek kolejnych podobnych kryzysów wywołanych stanem epidemii.
Mikro-, małe i średnie przedsiębiorstwa, które:
Możesz otrzymać maksymalnie 255.000 zł, a całkowity koszt projektu musi zamknąć się w kwocie 300.000 zł.
Wsparcie wyniesie do 85% wartości projektu, co oznacza, że Twój wkład to co najmniej 15% całkowitego kosztu projektu.
Całkowita kwota środków na dofinansowanie projektów – czyli pełna pula środków w konkursie to 110.000.000,00 zł
– Nowy konkurs, organizowany przez PARP, ma na celu przede wszystkim zapewnienie wsparcia finansowego przedsiębiorcom, którzy planują kupić lub licencjonować oprogramowania oraz usługi niezbędne do wdrożenia innowacji procesowych na bazie rozwiązań cyfrowych. Dodatkowo, przedsiębiorcy otrzymają dofinansowanie na środki trwałe, które będą niezbędne do wdrożenia innowacji procesowych w oparciu cyfryzację i dostosowanie modelu działalności w wyniku pandemii koronawirusa – mówi Małgorzata Jarosińska-Jedynak, sekretarz stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej.
– Pandemia COVID-19 nie pozostawia złudzeń co to roli cyfryzacji w zapewnieniu stabilności działania biznesu. W najtrudniejszych miesiącach najlepiej poradziły sobie firmy, które były w stanie sprawnie wykorzystać rozwiązania cyfrowe. Jednak nowe technologie w tym zakresie nie tylko zwiększają odporność przedsiębiorstw na kryzysy. Cyfryzacja to też szansa na większą wydajność procesów i konkurencyjność firm – dodaje Mikołaj Różycki, p.o. prezesa PARP.
O dofinansowanie będą mogły się ubiegać projekty polegające na wprowadzeniu przez MŚP innowacji procesowej poprzez wykorzystanie technologii cyfrowych. Projekt powinien znacząco wpływać na zmianę procesów oraz sposób funkcjonowania przedsiębiorstwa w warunkach epidemii. Realizacja projektu może stanowić uzupełnienie dla toczących się już procesów, spowodować zmianę modelu biznesowego przedsiębiorstwa lub jego strategii.
Projekt może polegać dodatkowo na wdrożeniu innowacji produktowej powiązanej z wdrażaną innowacją procesową. Wprowadzony na rynek produkt musi być zatem nowy lub znacząco ulepszony w stosunku do dotychczasowych produktów danego przedsiębiorcy.
Przedsiębiorcy muszą wykazać, że dzięki wprowadzeniu i wykorzystaniu technologii cyfrowych, nastąpi zmiana sposobu działania, procesów przedsiębiorstwa dotyczących produkcji, świadczenia usług, organizacji lub dodatkowo zmiana produktów przedsiębiorstwa. Aby projekt otrzymał dofinansowanie, musi zostać uzasadniony planami rozwojowymi przedsiębiorstwa w kontekście pandemii COVID-19.
– Jednym z głównych kryteriów wzięcia udziału w konkursie jest wykazanie, jak projekt przyczyni się do rozwoju firmy, jaki ma związek z jej planami rozwojowymi, jak zwiększy jej konkurencyjność oraz usprawni lub zmieni jej procesy, które mają prowadzić do wyższej efektywności wewnątrz organizacji. Przedsiębiorcy powinni wykazać też, jak poprawią współpracę z dostawcami i klientami, czy i jak projekt wpłynie na stworzenie możliwości poszerzenia rynków zbytu lub przyczyni się do opracowania nowej, dodatkowej oferty usługowej/produktowej firmy – wyjaśnia Anna Forin, dyrektor departamentu usług proinnowacyjnych w PARP.
Badaniu podlega również zdolność i potencjał Wnioskodawcy do wykorzystania efektów projektu. Sprawdzana jest jego racjonalność, czyli to, czy zakładany rezultat jest możliwy do osiągnięcia oraz wdrożenia przez Wnioskodawcę w czasie trwania projektu oraz zapewnienia utrzymania trwałości rezultatu w ciągu trzech lat po zakończeniu projektu.
Dofinansowaniu będą podlegać takie koszty, jak: zakup usług programistycznych lub/i zakup oprogramowania gotowego, co stanowi komponent obligatoryjny projektu o minimalnej wartości wydatków kwalifikowalnych 60 tys. zł oraz zakup środków trwałych, usług doradczych lub/i szkoleniowych, które stanowią komponent fakultatywny projektu o maksymalnej wartości wydatków kwalifikowalnych 150 tys. zł.
Nabór wniosków w ramach ogłoszonego 6 września konkursu „Wsparcie MŚP w obszarze cyfryzacji – Bony na cyfryzację” rozpocznie się 20 września i będzie trwał maksymalnie do 20 października 2021 r.
Więcej informacji nt. warunków udziału w konkursie znajduje się na stronie:
Konkurs organizowany jest w ramach Programu Inteligentny Rozwój 2014-2020, oś priorytetowa: VI Zwiększenie potencjału przedsiębiorstw i przygotowanie do cyfrowej transformacji w kontekście pandemii COVID-19, Działanie 6.2 „Wsparcie MŚP w obszarze cyfryzacji – Bony na cyfryzację”.
Źródło: parp.gov.pl
