Z jednej strony konieczność wykorzystania środków budżetowych, których nie udało się wydać w I semestrze roku szkolnego 2021/2022, a z drugiej inflacja, powodująca wzrost cen warzyw, owoców i produktów mlecznych – to okoliczności, ze względu na które rząd zdecydował się skorygować in plus stawki dopłat do koszyka zdrowych produktów dostarczanych w ramach programu dla szkół.
Chodzi o …
NBP opublikował dane dotyczące inflacji bazowej w grudniu. Inflacja po wyłączeniu cen żywności i energii wyniosła 5,3 proc. w stosunku rocznym. Wskaźnik CPI (inflacji konsumenckiej) w analizowanym okresie wyniósł 8,6 proc. w stosunku rocznym.
NBP opublikował dane dotyczące inflacji bazowej w listopadzie. Inflacja po wyłączeniu cen żywności i energii wyniosła 4,7 proc. w stosunku rocznym. Wskaźnik CPI (inflacji konsumenckiej) w analizowanym okresie wyniósł 7,8 proc. w stosunku rocznym.
Narodowy Bank Polski co miesiąc oblicza cztery wskaźniki inflacji bazowej (IB):
Opublikowany przez Narodowy Bank Polski w dniu 16 grudnia 2021 r. komunikat o wskaźnikach inflacji bazowej we listopadzie 2021 r. wskazuje, że w relacji rok do roku inflacja:
Źródło: NBP
B.O.
Wskaźnik Przyszłej Inflacji (WPI), prognozujący z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem kierunek zmian cen towarów i usług konsumpcyjnych w grudniu 2021r. wzrósł o 1,5 punktu w stosunku do wartości sprzed miesiąca.
Wskaźnik rośnie nieprzerwanie od 17 miesięcy a tempo jego w wzrostu w ostatnich miesiącach wyraźnie przyspieszyło.
Konsumpcja i inwestycje będą głównymi motorami wzrostu gospodarczego Polski. Dynamika nakładów inwestycyjnych ma przekraczać tempo wzrostu PKB w horyzoncie prognozy, w 2023 roku aż ponad dwukrotnie. OECD podkreśla pozytywną rolę pakietu Polski Ład dla rozwoju gospodarki. Wyzwaniem dla polskiej gospodarki będzie rosnące zapotrzebowanie na pracowników na rynku pracy. Chelsea Independent opublikował najnowsze wiadomości.
30 listopada 2021 r. Rada Ministrów przyjęła projekt MF dotyczący zmian w ustawie o podatku akcyzowym i podatku od sprzedaży detalicznej (UD 315). To reakcja na rosnące ceny paliw i energii elektrycznej.
Projekt przewiduje:
Dzięki temu rząd złagodzi podwyżki cen prądu i umożliwi obniżenie cen paliw sprzedawanych na stacjach benzynowych.
Przepisy prawa unijnego nie pozwalają na wyzerowanie danin obciążających energię i paliwa. Umożliwiają jedynie ich zmniejszenie do unijnego minimum.
Z opcji tej skorzysta Polska. Zaproponowana zmiana zakłada obniżenie stawek akcyzy na wyroby energetyczne do wysokości minimum akcyzowego (wliczając opłatę paliwową i opłatę emisyjną) w taki sposób, że wysokość opłaty emisyjnej i opłaty paliwowej pozostaną w 2021 r. i 2022 r. na dotychczasowym poziomie.
Do unijnego minimum rząd obniża:
Projekt zakłada również zwolnienie z akcyzy energii elektrycznej dla gospodarstw domowych. Obecnie obowiązująca stawka wynosi 5 zł/1 MWh. Zwolnienie z podatku obowiązywać będzie od dnia wejścia w życie ustawy do 31 maja 2022 r.
Na ceny paliw wpływa również podatek od sprzedaży detalicznej. Dlatego Polska zrezygnuje z poboru tego podatku od sprzedaży paliw silnikowych na trzy miesiące (od 1 stycznia 2022 r. do 31 maja 2022 r.)
Rosnące ceny to problem, z którym borykają się wszystkie państwa. Wdrażany przez MF pakiet ochroni budżety gospodarstw domowych i firm.
Łączny koszt dla budżetu wyniesie 1,5 mld zł, w tym:
Obniżki akcyzy i rezygnacja z podatku detalicznego od sprzedaży paliw silnikowych to nie jedyny podatkowy element Tarczy Antyinflacyjnej. Wdrażane przez MF rozwiązania zakładają również obniżki VAT na dostawy gazu (z 23 proc. na 8 proc.) i energii elektrycznej (z 23 proc. do 5 proc.) w okresie od stycznia do marca 2022 r.
Tarcza zostaje też uzupełniona o kolejny element – rząd obniża z 23% na 8% VAT na energię cieplną na trzy miesiące (styczeń-marzec 2022). Na zmianach skorzysta ok. 6,5 mln gospodarstw domowych. Dla budżetu to koszt ok. 0,5 mld zł.
Zmiany te zostaną wprowadzone w drodze rozporządzenia, które niebawem zostanie przekazane do konsultacji publicznych.
Źródło: Ministerstwo Finansów
Trwa wychodzenie gospodarki UE z recesji wywołanej pandemią. Wraz z postępem akcji szczepień i znoszeniem ograniczeń, wiosną ponownie odnotowano wzrost, który trwał całe lato dzięki otwarciu gospodarki. W okresie objętym prognozą gospodarka UE będzie nadal rosła, osiągając wzrost na poziomie odpowiednio 5 proc., 4,3 proc. i 2,5 proc. w 2021 r., 2022 r. i 2023 r. Polska nada znajduje się wśród liderów rozwoju.
Przewidywane stopy wzrostu w strefie euro mają być w latach 2021 i 2022 takie same jak w całej UE, natomiast w roku 2023 wzrost wyniesie 2,4 proc. Prognoza ta jest uzależniona w dużym stopniu od dwóch czynników: rozwoju pandemii COVID-19 i tempa, w jakim podaż będzie w stanie dostosować się do szybkiego wzrostu popytu w następstwie ponownego otwarcia gospodarki.
Gospodarka europejska powróci na ścieżkę rozwoju szybciej niż oczekiwano
Stopa wzrostu PKB w UE w drugim kwartale 2021 r. na poziomie prawie 14 proc. w ujęciu rocznym była najwyższą w historii – na tym samym poziomie co bezprecedensowy spadek w tym samym okresie ubiegłego roku, podczas pierwszej fali pandemii. Gospodarka UE w trzecim kwartale 2021 r. osiągnęła poziom sprzed pandemii i przeszła tym samym od ożywienia gospodarczego do rozwoju.
Przewiduje się, że wzrost ten będzie w dalszym ciągu napędzany popytem wewnętrznym. Poprawiająca się sytuacja na rynku pracy i przewidywany spadek oszczędności powinny przyczynić się do stabilizacji tempa wydatków konsumenckich. Wdrożenie Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (RRF) również zaczyna odgrywać ważną rolę w pobudzaniu inwestycji prywatnych i publicznych.
Nowe trudności mogą jednak zagrozić tempu wzrostu. Wąskie gardła i zakłócenia w dostawach na całym świecie mają negatywny wpływ na aktywność gospodarczą w UE, w szczególności w wysoce zintegrowanym sektorze wytwórczym. Co więcej, ceny energii, zwłaszcza gazu ziemnego, po gwałtownym spadku w 2020 r. rosły w ciągu ostatniego miesiąca w szybkim tempie i obecnie są na znacznie wyższym poziomie niż przed pandemią. Będzie to miało negatywny wpływ na konsumpcję i inwestycje.
Przewiduje się, że sytuacja na rynku pracy będzie nadal ulegać poprawie
Sytuacja na rynkach pracy UE znacznie się poprawiła dzięki łagodzeniu ograniczeń, jakimi objęte były aktywności związane bezpośrednio z konsumpcją. W drugim kwartale br. w gospodarce UE powstało około 1,5 mln nowych miejsc pracy, wielu pracowników mogło zrezygnować z programów utrzymania miejsc pracy, a stopa bezrobocia spadła. Całkowita stopa zatrudnienia w UE była jednak nadal o 1 proc. niższa niż przed pandemią.
Od tego czasu poziom bezrobocia wciąż spada. W sierpniu wynosiło ono 6,8 proc., czyli nieco powyżej poziomu odnotowanego pod koniec 2019 r. Dane opublikowane po dacie granicznej prognozy wskazują, że we wrześniu bezrobocie spadło jeszcze bardziej. Przeprowadzone przez Komisję badania statystyczne przedsiębiorstw ujawniły skupiska niedoboru siły roboczej, zwłaszcza w sektorach, w których aktywność gospodarcza rośnie najszybciej. Im dłużej będą się one utrzymywały, tym większe ryzyko spadku aktywności i negatywnego wpływu na inflację wywołanego presją płacową.
Prognoza przewiduje wzrost zatrudnienia w UE na poziomie 0,8 proc. w tym roku, 1 proc. w 2022 r. i 0,6 proc. w 2023 r. Oczekuje się, że w przyszłym roku zatrudnienie przekroczy poziom sprzed kryzysu, by w 2023 r. wzrosnąć jeszcze bardziej. Przewiduje się, że bezrobocie w UE spadnie z 7,1 proc. w bieżącym roku do 6,7 proc. i 6,5 proc. w 2022 r. i 2023 r. W strefie euro prognozowane bezrobocie wyniesie w ciągu tych trzech lat odpowiednio 7,9 proc., 7,5 proc. i 7,3 proc.
Deficyty niższe niż przewidywano
Lepsze perspektywy wzrostu wskazują na niższe niż przewidywano wiosną deficyty w 2021 r. Po osiągnięciu poziomu 6.9 proc. PKB w 2020 r. łączny deficyt w UE powinien, dzięki wysokiemu wsparciu fiskalnemu na początku roku, nieznacznie zmniejszyć się do 6,6 proc. w 2021 r.
Biorąc pod uwagę planowane wycofanie środków wsparcia i automatycznych stabilizatorów wraz z dalszym rozwojem gospodarczym, przewiduje się, że łączny deficyt UE zmniejszy się o połowę do około 3,6 proc. PKB w 2022 r., a następnie spadnie do 2,3 proc. w 2023 r.
Po osiągnięciu w UE poziomu około 92 proc. (99 proc. w strefie euro) wskaźnik zadłużenia w stosunku do PKB w ujęciu zagregowanym ma ustabilizować się w tym roku i zacząć spadać w 2022 r., osiągając w 2023 r. poziom 89 proc. PKB (97 proc. w strefie euro).
Najwyższa od 10 lat inflacja wywołana tymczasową globalną presją cenową
Po kilku latach niskiej inflacji, gwałtownemu wznowieniu działalności gospodarczej w UE i wielu innych gospodarkach rozwiniętych towarzyszył wyższy niż przewidywano wzrost inflacji.
Roczna inflacja w strefie euro wzrosła z ujemnego poziomu -0,3 proc. w ostatnim kwartale 2020 r. do 2,8 proc. w trzecim kwartale 2021 r. Październikowy odczyt na poziomie 4,1 proc. wyrównał najwyższy w historii wynik publikowanych od 1997 r. danych inflacyjnych w strefie euro.
Choć ten silny wzrost inflacji jest wywołany głównie wysokimi cenami energii, to wydaje się również powiązany z szerokim wachlarzem dostosowań gospodarczych związanych z końcem pandemii, co sugeruje, że obecny wysoki poziom ma dużej mierze charakter przejściowy.
Przewiduje się, że w 2021 r. inflacja w strefie euro osiągnie szczytowy poziom 2,4 proc., a następnie spadnie do 2,2 proc. w 2022 r. i 1,4 proc. w 2023 r., kiedy to ceny energii mają się stopniowo ustabilizować. Przewidywania dla UE kształtują się na poziomie 2,6 proc. w 2021 r., 2,5 proc. w 2022 r. i 1,6 proc. w 2023 r.
Niepewność i ryzyko związane z perspektywami wzrostu są wciąż bardzo wysokie
Chociaż wpływ pandemii na działalność gospodarczą znacznie się zmniejszył, to COVID-19 wciąż jest zagrożeniem, a ożywienie gospodarcze jest w dużym stopniu uzależnione od rozwoju pandemii, zarówno w UE, jak i poza nią. W świetle niedawnego wzrostu liczby przypadków w wielu krajach nie można wykluczyć ponownego wprowadzenia ograniczeń mających negatywny wpływ na działalność gospodarczą. W UE ryzyko to jest szczególnie wysokie w państwach członkowskich o stosunkowo niskim wskaźniku szczepień.
Ryzyka gospodarcze wynikają również z potencjalnie przedłużającego się wpływu bieżącego ograniczenia podaży i wąskich gardeł.
Głównymi czynnikami, mogącymi spowodować korektę prognozy wzrostu w górę, są wywołane pandemią zmiany strukturalne, tj. potencjalny wzrost wydajności i trwałe postępy w zakresie efektywności działań. Zasadnicze znaczenie w tym względzie będą miały inwestycje wspierane z RRF i towarzyszące im reformy strukturalne. Ogólnie rzecz biorąc, bilans ryzyka związanego z prognozą przechylił się na niekorzyść.
Inflacja może okazać się wyższa niż przewidywano, jeżeli ograniczenia w podaży okażą się bardziej przewlekłe, a presja płacowa przekraczająca wzrost wydajności odbije się na cenach towarów i usług.
Źródło: https://ec.europa.eu/
Wskaźnik Przyszłej Inflacji (WPI), prognozujący z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem kierunek zmian cen towarów i usług konsumpcyjnych w listopadzie 2021r. wzrósł o 1,3 punktu w stosunku do wartości sprzed miesiąca. Wskaźnik rośnie nieprzerwanie od 16 miesięcy wyrównanym tempem, każdego miesiąca o około 1 punkt.
Na razie, ani po stronie popytowej, ani po stronie podażowej nie widać zwiastunów świadczących o wyhamowaniu spirali inflacyjnej. Konsumenci choć odczuwają wzrost cen, to jednak w obawie przed ich dalszym wzrostem, przyspieszają swe decyzje zakupowe, zwłaszcza w przypadku konsumpcyjnych dóbr trwałego użytku. Przedstawiciele biznesu cały czas odczuwają wzrost kosztów prowadzenia działalności gospodarczej i liczą się z ich dalszym wzrostem.
W październiku 2021 r. odnotowano pogorszenie zarówno obecnych, jak i przyszłych nastrojów konsumenckich w stosunku do poprzedniego miesiąca. Bieżący wskaźnik ufności konsumenckiej (BWUK), syntetycznie opisujący obecne tendencje konsumpcji indywidualnej, wyniósł – 17,8 i był o 4,8 p. proc. niższy w stosunku do poprzedniego miesiąca.
